Θέματα Ελληνικής Ιστορίας: Ιστοριογραφικός πόλος (editorial)

Ολοκληρώνω τον απολογισμό της πρώτης 12ετίας του ιστολογίου μας—τον οποίο ξεκίνησα στο προηγούμενο editorial—παραθέτοντας παρακάτω κάποια βασικά στατιστικά στοιχεία επισκεψιμότητας, που σκιαγραφούν ποσοτικώς την πορεία του ιστολογίου, τις επιτυχίες αλλά και τα προβλήματά του, κατά την περίοδο 2010-2021. Βάσει δε αυτών των στοιχείων, διατυπώνω κάποιες σκέψεις μου για τους στόχους του ιστολογίου κατ' αυτό το επετειακό έτος.

1. Ανοδική πορεία

Κατά την 12ετία 2010-2021, η πορεία του ιστολογίου μας ήταν ανοδική ή και ενίοτε αλματώδης: Οι επισκέπτες του (avg. unique visitors per day) υπερεξαπλασιάσθηκαν κατ' αυτή την περίοδο, από 163 επισκέπτες τη μέρα το 2010 σε 1.073 επισκέπτες τη μέρα τον Ιανουάριο του 2021. Οι δε νέοι επισκέπτες (avg. first-time unique visitors per day) εννεαπλασιάσθηκαν κατά την ίδια περίοδο, από 89 νέοι επισκέπτες τη μέρα το 2010 σε 799 νέοι επισκέπτες τη μέρα τον Ιανουάριο του 2021, ενώ οι τακτικοί επισκέπτες (avg. old unique visitors per day) υπερτριπλασιάσθηκαν τότε, από 74 τακτικοί επισκέπτες τη μέρα το 2010 σε 274 τακτικοί επισκέπτες τη μέρα τον Ιανουάριο του 2021 (Έκθεμα 1) 

2. Πολυκύμαντη πορεία

Αυτή όμως η ανοδική πορεία ήταν πολυκύμαντη και όχι γραμμική (Έκθεμα 2): Την πρώτη τετραετία άνθησης και αλματώδους ανάπτυξης (2010-2013), ακολούθησε μια τριετία μικρής κάμψης και ανάκαμψης (2014-2016). Στη επόμενη όμως τριετία (2017-2019) το ιστολόγιο υπέστη ένα μεγάλο πλήγμα από την Facebook—αιφνίδια διαγραφή του λογαριασμού μας στο Facebook, με (3,3) χιλιάδες followers τότε—σε συνδυασμό με τα τεχνικά προβλήματα (μη-)ορατότητος των αναρτήσεών μας από την μηχανή αναζήτησης της Google, όπως ανέφερα στο προηγούμενο άρθρο μου. Παρ' όλα όμως εκείνα τα αναπάντεχα εμπόδια, φαίνεται ότι το ιστολόγιο κέρδισε τελικά την μάχη επισκεψιμότητας στην επόμενη διετία (2020-2021), μετά από επίμονες και συστηματικές προσπάθειες τόσο σε τεχνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο αρθρογραφικού περιεχομένου, και μάλιστα την κέρδισε κατά κράτος. Συγκεκριμένα (Έκθεμα 1 και 2):

2.1. Τετραετία άνθησης (2010-2013). Κατ' εκείνη την 4ετία, η επισκεψιμότητα του ιστολογίου αυξήθηκε με αλματώδεις ρυθμούς (π.χ. 209% το 2010-2011), ήτοι πενταπλασιάσθηκε κατ' αυτή την περίοδο, από 163 επισκέπτες τη μέρα το 2010, σε 865 επισκέπτες τη μέρα το 2013. Οι δε νέοι επισκέπτες επταπλασιάσθηκαν κατά την ίδια περίοδο, από 89 νέοι επισκέπτες τη μέρα το 2010 σε 629 νέοι επισκέπτες τη μέρα το 2013.

2.2. Τριετία κάμψης και ανάκαμψης (2014-2016). Κατ' εκείνη την 3ετία, η επισκεψιμότητα του ιστολογίου σημείωσε μικρή κάμψη (-2% το 2014 και -13% το 2015) αλλά στην συνέχεια ανέκαμψε, με αποτέλεσμα να επανέλθει κατά το 2016 στα επίπεδα του 2013: Το 2016, η επισκεψιμότητα του ιστολογίου υπελείπετο ελάχιστα  έναντι εκείνης του 2013, μόλις κατά 1,71%, με 851 επισκέπτες τη μέρα το 2016 έναντι 865 επισκεπτών τη μέρα το 2013, ενώ οι νέοι επισκέπτες ήσαν τότε οριακά περισσότεροι (+3%), ήτοι 648 τη μέρα το 2016 έναντι 629 τη μέρα το 2013.

2.3. Τριετία «κατάρρευσης» (2017-2019). Τότε όμως, από τον Νοέμβριο 2016, το ιστολόγιο υπέστη το ως άνω συνδυαστικό πλήγμα (Facebook και Google). Κατά συνέπεια, η επισκεψιμότητα του ιστολογίου σημείωσε μεγάλη κάμψη κατ' εκείνη την 3ετία, κατά -52%, από 851 επισκέπτες τη μέρα το 2016 σε 405 επισκέπτες τη μέρα το 2019. Οι δε νέοι επισκέπτες μειώθηκαν ακόμη περισσότερο, κατά -58%, από 648 τη μέρα το 2016 σε 271 τη μέρα το 2019. Ακόμη και οι τακτικοί αναγνώστες μας (old unique visitors) μειώθηκαν κατά -34% τότε, από 203 τη μέρα το 2016 σε μόνον 134 τη μέρα το 2019.

2.4. Διετία «επαναφοράς» (2020-2021). Δεν το βάλαμε όμως κάτω, παρότι προς στιγμή αισθάνθηκα πως ίσως είχε επέλθει η ώρα να τα παρατήσω. Με την αμέριστη όμως συμπαράσταση και ενθάρρυνση της γυναίκας μου Γιάννας, των συνεργατών μου και εκατοντάδων (550) συνεργούντων ιστολογίων,¹ όπως ανέφερα και στο προηγούμενο άρθρο μου, (α) επιλύσαμε τα περισσότερα τεχνικά προβλήματα (όχι ακόμη όλα), (β) ανοίξαμε νέους λογαριασμούς στο Facebook με μεγάλη ανταπόκριση, π.χ. με 11.700 επιλεγμένα μέλη σήμερα σε έναν από αυτούς, τα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας - official page, (γ) δημιουργήσαμε εφαρμογή android για κινητά με 6.000 ενεργές εγκαταστάσεις και υψηλή βαθμολόγηση (4.3/5, επί 272 βαθμολογησάντων), (δ) συνεχίσαμε με ακόμη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα (ή και πείσμα) την εμμονική αναζήτηση ή έστω προσέγγιση της ιστορικής αληθείας στην αρθρογραφία μας, και (ε) αρχίσαμε να δίνουμε όλο και μεγαλύτερη έμφαση σε άρθρα που αναφέρονται σε πρωτογενείς πηγές.

Ως αποτέλεσμα εκείνης της επίμονης 3ετούς προσπάθειας, η επισκεψιμότητά μας υπερδιπλασιάσθηκε το 2020, από 405 επισκέπτες τη μέρα το 2019 σε 1.073 επισκέπτες τη μέρα τον Ιανουάριο 2021, Παράλληλα, σχεδόν τριπλασιάσθηκαν οι νέοι επισκέπτες μας, από 271 τη μέρα το 2019 σε 799 τη μέρα τον Ιανουάριο 2021, ενώ οι τακτικοί επισκέπτες μας διπλασιάσθηκαν, από 134 τη μέρα το 2019 σε 274 τη μέρα τον Ιανουάριο 2021.

Δηλαδή, στην αυγή της Διακοσιετηρίδος, το ιστολόγιό μας έχει σήμερα μεγαλύτερη επισκεψιμότητα από κάθε άλλη περίοδο της ιστορίας του, λίγες εβδομάδες πριν εισέλθει, από 27 Φεβρουαρίου 2021, στο 14^ο έτος αδιαλείπτου λειτουργίας του. 

3. Το συγκριτικό μας πλεονέκτημα

Κατ' αυτό το επετειακό έτος, το ιστολόγιό μας θα συνεχίσει να εστιάζει, ως ιστοριογραφικός πόλος της Διακοσιετηρίδος, όλο και περισσότερο σε πρωτογενείς πηγές για να ιχνηλατήσουμε, και ίσως τελικά κατανοήσουμε, το παγκοσμίου σημασίας έργο του Καποδίστρια, σύμφωνα με την προτροπή του πρ. Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου, επί λέξει ως εξής: “Τα Καποδιστριακά Αρχεία, καθώς σταδιακά έρχονται στο φως, θα ρίξουν άπλετο φως σε όσους θέλουν να το δούν [το εθνοαπελευθερωτικό έργο του Καποδίστρια]. Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν την ιστορία ως πεδίο για την προβολή του πολιτικού τους σκοπού.” ²

Παράλληλα όμως, η αρθρογραφία του ιστολογίου θα συνεχίσει να καλύπτει όλο το χρονικό συνεχές της Ελληνικής Ιστορίας, δεδομένου ότι το φαινόμενο του Αγώνα της Παλιγγενεσίας, και ειδικά το «φαινόμενο Καποδίστρια», είναι δυνατόν να γίνουν κατανοητά μόνον εάν διερευνηθούν επιστημονικά στο ευρύτερο πλαίσιο της πολυχιλιετούς Ελληνικής Ιστορίας: Στα 100 πλέον δημοφιλή άρθρα του ιστολογίου μας το 2019-2020, 17 άρθρα αναφέρονται στην Τουρκοκρατία και την Παλιγγενεσία, με 66.519 επισκέψεις (21%), ενώ τα (83) υπόλοιπα, με 248.595 επισκέψεις (79%), αναφέρονται σε προηγούμενες η επόμενες περιόδους.³

Σε αυτό το πλαίσιο, το συγκριτικό μας πλεονέκτημα είναι ότι το ιστολόγιό μας, ως απολύτως ανεξάρτητο, διαθέτει πολλούς βαθμούς ελευθερίας, πολύ περισσότερους από εκείνους αντιστοίχων επετειακών θεσμικών φορέων, που εξ ορισμού και εξ υπαρχής υπόκεινται σε (θεσμικούς) περιορισμούς και σκοπιμότητες (πολιτικές, ιδρυματικές και άλλες), με εξαίρεση ίσως το Μουσείο Καποδίστρια. Ως αποτέλεσμα, εμείς μπορούμε να λέμε τα πράγματα με τ' όνομά τους, όπως προκύπτουν από  πρωτογενείς πηγές, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Σε αυτό το πλαίσιο (ανεξαρτησίας του ιστολογίου και ελευθερίας λόγου των συντακτών του), επενδύσαμε τις συγκριτικά απειροελάχιστες δυνάμεις μας στην αναζήτηση της αληθείας για τον Αγώνα της Παλιγγενεσίας, εκλαμβάνοντας ως αλήθεια την προσωπική (υποκειμενική) άποψη που μπορεί να διαμορφώσει κάθε φιλίστωρ αναγνώστης κυρίως βάσει πρωτογενών πηγών ως σκεπτόμενος πολίτης, ήτοι βάσει επισήμων (ως επί το πλείστον κυβερνητικών) εγγράφων κορυφαίων συντελεστών της απελευθερώσεως της Ελλάδος ως ανεξάρτητης χώρας, και μάλιστα εκείνων των επισήμων εγγράφων που συνετάγησαν κατά τη διάρκεια του Αγώνα της Παλιγγενεσίας. Κι απ' ότι φαίνεται, σε διαδικτυακό τουλάχιστον επίπεδο, αυτή η επένδυση (νοητικού και όχι χρηματικού κεφαλαίου) μάλλον αποδίδει.

ΕΠΙΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

¹ Από άποψη επισκεψιμότητας του ιστολογίου, ο ρόλος που διεδραμάτισαν τα (550) συνεργούντα ιστολόγια στην αντιστήριξη του ιστολογίου μας κατά την επάρατη τριετία 2017-2019 ήταν τεράστιος: Σε αυτό το υπέροχο (ανιδιοτελές) δίκτυο των συνεργούντων ιστολογίων, οφείλεται η ανάσχεση της «κατάρρευσης» της επισκεψιμότητας του ιστολογίου μας τότε περίπου κατά το ήμισυ (περί τους 400 επισκέπτες τη μέρα το 2019 από 851 επισκέπτες τη μέρα το 2016). Εάν δεν μας υπεστήριζε αυτό το δίκτυο, τότε η επισκεψιμότητά μας θα είχε πέσει στους 100-200 επισκέπτες τη μέρα ή και χαμηλότερα. Δεν έχω λοιπόν λόγια να τους ευχαριστήσω.

² Ιδέ δίγλωσση δημοσίευση (τελευταία πρόταση) του από το 1976 άρθρου του πρ. Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου με τίτλο στη μεν Ελληνική «Συνεχιζόμενες στρεβλώσεις αδαών για τον Απελευθερωτή τής Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια», στη δε Αγγλική «Ongoing ignorant distortions about Ioannis Kapodistrias, the Liberator of Greece», αναδημοσιευθείσα στα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας στις 31 Αυγούστου 2020 (στην Αγγλική) και 2 Σεπτεμβρίου 2020 (στην Ελληνική).

—Στην Ελληνική εδώ:

https://www.istorikathemata.com/2020/09/blog-post.html

—Στην Αγγλική εδώ:

https://www.istorikathemata.com/2020/08/ongoing-ignorant-distortions-about.html

³ Οι τίτλοι των 100 πλέον δημοφιλών άρθρων του ιστολογίου μας το 2019-2020, δηλαδή εκείνων των άρθρων που οι ίδιοι οι αναγνώστες μας «ψήφισαν» δια των επισκέψεών τους ως πλέον δημοφιλών τότε, παρατίθενται με υπερσυνδέσμους στο τελευταίο έκθεμα (Exh. 14) της 26σέλιδης συγκριτικής μελέτης επισκεψιμότητος του ιστολογίου μας με τίτλο «Comparative Web-Performance Report»—όπου επίσης παρατίθενται και τα κορυφαία 100 (top-100) συνεργούντα ιστολόγια κατά τα έτη 2019 (Exh. 11) και 2020 (Exh. 13)—η οποία είναι δωρεάν αναγνώσιμη και διαθέσιμη (freely readable and downloadable) εδώ:

https://www.academia.edu/44922510/Comparative_Web_Performance_Report