Ντύσιμο και οπλισμός την εποχή της Επανάστασης του 1821

Μετά την απελευθέρωση το ντύσιμο των Ελλήνων αρχίζει να έχει ευρωπαϊκές επιρροές. Ίσως να μη ντύνονται ακόμα όλοι «ευρωπαϊκά» αλλά και οι ελληνικές φορεσιές αρχίζουν να παίρνουν πολλές μεταλλαγές. Οι στολές της προεδρικής φρουράς και οι τυποποιημένες και πανομοιότυπες «παραδοσιακές ενδυμασίες» που υπάρχουν σήμερα μικρή σχέση είχαν με τις πραγματικές φορεσιές της εποχής. Σύμφωνα με τον Τάκη Λάππα το ντύσιμο από τα χρόνια 1600-1829 είναι ένα σπουδαίο θέμα για έρευνα, γιατί το θέαμα που παρουσιάζει η υπόδουλη Ελλάδα δεν απαντάται σε καμία άλλη σχεδόν χώρα του κόσμου. Δηλαδή δεν υπάρχουν μικροπαραλλαγές από περιοχή σε περιοχή, αλλά ολότελα αλλιώτικο ντύσιμο από ένα χωριό στο άλλο, χωριά που η απόστασή τους δεν ήταν δυο ώρες δρόμος.



Σχεδόν κανείς γειτονοχωρίτης δεν ήταν όμοια ντυμένος και αυτό ξεχώριζε περισσότερο στο γυναικείο ντύσιμο. Τα χρόνια εκείνα μπορούσες μια χαρά να καταλάβεις αμέσως πούθε κρατάει ο ξενοχωρίτης. Όχι από την προφορά και τους ιδιωματισμούς του, μα αρκούσε η φορεσιά του για να προδώσει το χωριό του. Το ίδιο μπορούσε κανείς να τους ξεχωρίσει επαγγελματικά ή ταξικά. Αλλιώς ντυνόταν ο κοτζαμπάσης, αλλιώς ο προύχοντας, ο προεστός, ο γεωργός, ο τσοπάνης, ο ξωτάρης… Στην συνέχεια θα δούμε το ντύσιμο Ρουμελιωτών και Μοραϊτών. Το ντύσιμο στην επανάσταση κρατήθηκε το ίδιο πού είχαν οι κλέφτες και οι αρματολοί.

Κεφάλι

Ας κάνουμε αρχή από το κεφάλι. Φορούσαν ένα μικρό στρογγυλό και κοφτό κόκκινο φέσι, που γύρω στη βάση του το τύλιγαν με μαντηλοδεσιά. Η μαντυλοδεσιά ήτανε τριών ειδών: μεταξωτό μαντήλι ή κασπαστή, το χρυσοκέντητο πόσι, και η άσπρη βαμβακερή πλουμιστή σερβέτα. Στο σημείο αυτό της φορεσιάς τους βρίσκει κανείς την τούρκικη επίδραση. Σαν παραδείγματα από γνωστούς καπεταναίους και χαλκογραφίες εκείνης της εποχής
φανερώνεται ότι κασπαστή είχανε μονάχα οι Αθηναίοι, πόσι ο Νικηταράς, οι Μαυρομιχαλαίοι, ο Μακρυγιάννης και πότε πότε ο Γέρος του Μοριά. Με σερβέτα μας είναι γνωστοί ο Οδυσσέας Αντρούτσος κι ο Πανουργιάς.

Πολλοί δε φορούσαν μαντηλοδεσιά, μα σκέτο μικρό κοφτό φέσι που στην κορυφή του είχε λίγη φούντα. Τέτοιο συνήθιζε πάντα ο Γκούρας και ο Κολοκοτρώνης. Την περικεφαλαία του ο Γέρος την είχε από τότε που ήταν μαγκιόρος – ταγματάρχης – του εγγλέζικου στρατού στα Επτάνησα το 1808 και την έβαζε στις επίσημες στιγμές της ζωής του, όπως και το θώρακά του. Άλλοι φορούσαν μεγάλο τουρλωτό κόκκινο φέσι όπως ο Καραϊσκάκης, οι Πετμεζάδες, κι η φούντα του ήταν μικρή και σ’ αυτό και στέκονταν στην κορφή. Μακριά φούντα όσο σχεδόν ολόκληρο το φέσι φορούσαν αργότερα στα χρόνια του Όθωνα κι ήταν παρμένη απ’ τους Σουλιώτες που τόσο τη συνήθιζαν.

Αυτή έγινε και το επίσημο στοιχείο της φορεσιάς της προεδρικής φρουράς (βασιλικής παλαιότερα). Και γενικότερα η στολή της προεδρικής φρουράς ακολουθεί την στολή των Σουλιωτών σε μεγάλο βαθμό. Επίσης πολλοί φτωχοί αγωνιστές φορούσαν ένα απλό συνήθως μαύρο μαντήλι στο κεφάλι. Γενικά τους προηγούμενους αιώνες στην Ευρώπη αλλά και στην Ανατολή το μέγεθος του καπέλου που φορούσε κανείς ήταν ανάλογο της κοινωνικής του τάξης και της εξουσίας του. Τα καπέλα των αξιωματούχων ήταν συνήθως πολύ μεγάλα, όπως και των αρχιερέων που ήταν πολύ ψηλότερα από τα σημερινά.


Μαλλιά


Απ’ τη μαντηλοδεσιά τους ή το φέσι, ξεχύνονταν ως τις πλάτες τα καλοχτενισμένα μακρυά μαλλιά τους. Γιατί τότε δεν κόβανε κοντά τα μαλλιά τους, μα τ’ αφήνανε περήφανα σαν χαίτη να ξανεμίζουν στους ώμους τους. Για να γυαλίζουν και να στέκουν καλοχτενισμένα τα άλειφαν με λάδι ή μεδουλάρι, αλοιφή καμωμένη από μεδούλι και μυρωδικά. Οι Μοραΐτες συνήθιζαν πιο μακρυά τα μαλλιά τους απ’ τους Ρουμελιώτες. Κι απόμειναν ξακουστά τα ξανθά και σγουρά μαλλιά των Μαυρομιχάληδων.

Γελέκι

Στο κορμί φορούσαν εσωτερικά το άσπρο πουκάμισο, όχι όμως φαρδομάνικο όπως τα μεταγενέστερα χρόνια. Πάντα ξεκούμπωτο και ανοιχτό μπροστά στο στήθος, χειμώνα καλοκαίρι. Ύστερα βάζανε το γελέκι, κι από πάνω τη φέρμελη με τις δυο αράδες ασημοκεντημένα μεγάλα κουμπιά. Μερικοί και αργότερα όλοι, αντί για φέρμελη βάζανε το μεϊντάνι που η διαφορά τους ήταν στο ότι στη φέρμελη φορούσαν τα μανίκια, ενώ στο μεϊντάνι ήταν ψεύτικα φοδραρισμένα με κόκκινο πανί και βρίσκονταν στις πλάτες πίσω σταυρωτά. Τα μεϊντανογίλεκα όπως λέγανε το γελέκι ή το μεϊντάνι, ήταν πάντα κεντημένα με χάρτσια μεταξένια πολύχρωμα και χρυσά τερτήρια, κορδόνια.

Φουστανέλα

Ζωσμένη στη μέση τους κρεμόταν γύρω τους η φουστανέλα. Στους καπεταναίους και τους γέροντες ήταν μακριά ίσα με το γόνατο και κάτω ακόμα, με πυκνές και πολλές πτυχές, δίπλες ή λαγκιόλια όπως τις λέγανε. Για τα παλληκάρια και τους νεώτερους ήταν κοντή η φουστανέλα ως τους μηρούς και πιο ελαφριά με λιγότερες δίπλες. Στη Ρούμελη συνηθίζονταν πιο πολύ η κοντή με πολλές δίπλες – όπως σήμερα της προεδρικής φρουράς – ενώ στο Μοριά μακρυά κι όχι πολύ πυκνή. Η φουστανέλα ήταν καθιερωμένη σ’ όλη τότε την Ελλάδα. Για αυτό όσους έρχονταν απ’ το εξωτερικό ντυμένοι «ευρωπαϊκά» τους λέγανε πειραχτικά ψαλιδοκέριδες ή σπλινάντερους. Τους νησιώτες και τους ναυτικούς με τις βράκες τους λέγανε ντουντούμιδες ή χαλτούπιδες.

Η φουστανέλα μ’ όλο που ήταν καμωμένη με άσπρο ύφασμα σπάνια κρατούσε για πολύ την όψη της. Τη χρησιμοποιούσαν για πολλές δουλειές. Μ’ αυτή σκούπιζαν το πρόσωπό τους και τα χέρια τους, το σουγιά τους και καμιά φορά τ' άρματά τους. Πολλά παλληκάρια για να μην πιάνει η φουστανέλα τους εύκολα «λέρα» την άλειφαν με ξύγκι! Πολλοί επίσης από τους αγωνιστές δε γνωρίζανε τι θα πει σώβρακο, το απόφευγαν μια και τους σκέπαζε τόσο καλά η φουστανέλα τους.


Υποδήματα

Τα πόδια τους τα σκέπαζαν ως πάνω στα σκέλια με τις μακριές άσπρες κάλτσες, που τις λέγανε βλαχόκαλτσες. Τις ύφαιναν από τραγόμαλλο και είχανε ειδικότητα στην κατασκευή τους στα Άγραφα. Οι τσόχινες μαύρες κάλτσες, κι’ ύστερα κόκκινες – μοιάζανε με τις γκέτες –
σκέπαζαν μονάχα τη γάμπα και το πάνω μέρος του παπουτσιού και φορέθηκαν στα οθωνικά χρόνια. Στο Εικοσιένα αυτές οι κάλτσες ήταν άγνωστες. Η ποδεμή τους ήταν τα τσαρούχια, όχι όμως με φούντα μπροστά αλλά μυτερά. Τα έφτιαχναν με ακατέργαστο βοδινό δέρμα και ήταν πολύ ελαφρά και γερά. Στα πόδια τους τα στήριζαν δένοντάς τα γύρω στη γάμπα τους με φαρδύ λουρί – τις θηλιές – και το λουρί αυτό το έπιαναν απ’ την κάλτσα τους κάτω απ’ το γόνατο με το τσαρουχοτοκά. Υπήρχε και άλλος τρόπος να πιάνουν τα τσαρούχια τους με ένα πισινό λουρί, το τσαγκαρόλουρο. Τα πρώτα τα φορούσαν στη Ρούμελη, ενώ τ' άλλα στο Μοριά. Οι φτωχότεροι φορούσαν γουρνοτσάρουχα, φτιαγμένα από δέρμα χοίρου.

Ντουλαμάς

Η φορεσιά κλείνει με τον ντουλαμά. Τον ρίχνανε πάνω τους σαν έπιανε κρύο και ήταν φτιαγμένος από τσόχα που την κεντούσαν με μαύρο μετάξι. Ο ντουλαμάς έφτανε ως τη μέση. Για τη βαρυχειμωνιά όμως είχανε τις φλοκάτες. Ήταν χωρίς μανίκια σαν τις παλιές μπέρτες κι’ έφταναν ως κάτω απ’ το γόνατο. Τις ύφαιναν με «φλόκο» - κρόσια – που τον φορούσαν από μέσα για να ξεσταίνονται πιο πολύ και το συνηθισμένο χρώμα του ήταν το άσπρο. Σαν βρίσκονταν έξω το χειμώνα, χρησιμοποιούσαν τη φλοκάτα για στρωσίδι και για σκέπασμα. Για τον ίδιο σκοπό άλλοι είχανε την κάπα – ίδιο σχέδιο με τη φλοκάτη φτιαγμένη όμως από τραγόμαλλο και βαλμένη στις νεροτριβές για να πήξει και να μην περνάει η βροχή και το κρύο.

Σελλάχι

Συμπλήρωμα στην κύρια φορεσιά τους ήταν το σελλάχι. Το έζωναν στη μέση τους, αλλά να πιάνει στα πλάγια στην αριστερή μεριά και μπροστά το μισό αριστερό πλευρό. Ήταν φτιαγμένο το σελλάχι από τσόχα κόκκινη, σπάνια μαύρη, φύλλα - φύλλα για να κάνουν τις θήκες και κεντημένο με πολλών τεχνοτροπιών χρυσά κεντήματα, μα τα πιο συνηθισμένα δράκοντες και γοργόνες. Ανεξήγητο μένει γιατί οι στεριανοί αγαπούσαν τα θαλασσινά πλουμίδια, όπως και αυτά που στόλιζαν τις γκλίτσες και τις πίπες τους. Το πέτσινο σελλάχι φορέθηκε στα χρόνια του Όθωνα. Στις μέσα θήκες του σελλαχιού έβαζαν το ασημένιο τάσι τους για να πίνουν νερό, το τσαγκαροσούβλι για να μπαλώνουν τα τσαρούχια τους, την «ώρα» τους όπως λέγανε το ρολόγι, κι’ αν ξέρανε γράμματα και μπορούσανε να χαράζουν την υπογραφή τους, το ασημένιο καλαμάρι με το φτερό. Σε κάποια άκρη πάντα θα βρισκόταν και το αντίδοτο φάρμακο για τα δηλητήρια, το παντσεχρί. Μα δεν ήταν μονάχα αυτά που έπαιρνε το σελλάχι, πιο κάτω θα δούμε τα υπόλοιπα.

Στολίδια

Την όλη τους φορεσιά συμπλήρωναν και τα στολίδια τους, τα τσαπράζια ή τουσλούκια, όπως τα έλεγαν. Πρώτο ήταν το κουτσέκι. Στόλισμα ασημωμένο που στις τέσσερες πλευρές του κρεμόνταν σειρά από ψιλές αλυσίδες και κάλυπτε ολόκληρο το στήθος. Στηρίζονταν με θηλιές στις τέσσερες άκρες του στήθους, με τρίγωνα θηλικωτήρια που είχαν ζωγραφισμένο πάνω τους με σαββάτι (μαύρο σμάλτο) συνήθως το δικέφαλο αητό και στη μέση το κουτσέκι σε μεγάλη πλάκα είχε τους πολεμικούς αγίους, τον Αη-Γιώργη και τον Αη-Δημήτρη. Επειδή τα πιο πολλά τσαπράζια ήταν ζωγραφισμένα με σαββάτι, τα λέγανε σαββατλίδικα. Απ’ το αριστερό τους ώμο ήταν κρεμασμένο μ’ ασημένια αλυσίδα το στρογγυλό χαϊμαλί που έκλεινε μέσα του διάφορα φυλαχτά. Στις δυο όψεις του είχε σκαλισμένα τον προστάτη άγιο του και το Βαγγελισμό ή την Ανάσταση. Στην δεξιά μεριά είχαν μεριά είχαν το γυριστό ασημένιο σουγιά τους. Στο πίσω μέρος, στη μέση τους, στο λουρί του σελλαχιού, ήταν περασμένες οι δυό μπαλάσκες που πάνω τους είχαν πελεκημένη ανάγλυφα σχέδια π.χ. την Παρθένα Αθηνά. Μέσα βάζανε τα φουσέκια για τα ντουφέκια τους. Αριστερά πάλι απ’ τη λουρίδα του σελλαχιού κρεμόντανε τα φυσεκλίκια, με φουσέκια για τις κουμπούρες και μια θήκη που βάζανε τις τσακμακόπετρες, το μεδουλάρι, άλοιμα για τα ντουφέκια φτιαγμένο από μεδούλι και άλλες λιπαρές ύλες. Δεξιά μεριά κρεμόνταν κι η πέτσινη καπνοσακκούλα τους. Όλα τούτα τα δένανε μ’ ασημένια και πλουμιστά ζωστάρια. Μπροστά στον αριστερό μηρό, σε μακριά λουριά περασμένα – σε δυο σε τρεις αράδες – κρεμόνταν τα στρογγυλά ή και τρίγωνα ασημένια γαντζούδια ή τοκάδες. Δυο όμοια γαντζούδια σκέπαζαν τα γόνατά τους. Τούτο το στόλισμα το συνήθιζαν πολύ πριν το 1800. Και βλέπουμε να φοράει κάτι τεράστια ο πατέρας του Οδυσσέα, ο γερο Αντρούτσος όπως μας τον παρουσιάζει παλιά ζωγραφιά.



Άρματα

Δεν μπορούσε εκείνη την εποχή να νοηθεί η φορεσιά χωρίς τα άρματα. Ήταν αναπόσπαστο μέρος. Γυμνοί και κουρελήδες πολλοί, μα χωρίς άρματα κανείς. Φλωροκαπνισμένα, ασημοστόλιστα, σκαλιστά και σαββατλίδικα. Δεν είχε σημασία αν κάποιος ήταν πλούσιος ή φτωχός, καπετάνιος ή παληκάρι το μεράκι για τα άρματα ήταν το ίδιο. Τις περισσότερες φορές τα άρματα δεν ήταν αγορασμένα, αλλά λάφυρα αρπαγμένα από το χέρι ή το κορμί του εχθρού.



Κουμπούρες-Χαρμπί

Μέσα από το σελλάχι ξεπεταγόντανε πάντα δυο δίδυμες κουμπούρες. Παφίλια και λαβή, μαλαματοκαπνισμένα ή από ασήμι. Στην έξω θήκη του σελλαχιού βρίσκονταν το χαρμπί – οβελός όπως τον έλεγαν οι λογιώτατοι. Αυτό είχε πολλές χρήσεις. Όπως ήταν μεσα στη θήκη του, το χρησιμοποιούσανε βέργα για να γεμίζουν τις κουμπούρες. Όταν το ξεθηκαρώνανε γίνονταν φονικό όπλο στα χέρια του πολεμιστή. Ήταν κοφτερό και μυτερό, στρογγυλεμένο απ’ όλες τις πλευρές. Μπροστά ήταν διχαλωτό και το μεταχειρίζονταν αντί για πηρούνι και με τη διχάλα πιάνανε και το κάρβουνο απ’ το τσιμπούκι τους.





Γιαταγάνι

Απ’ το σελλάχι ήταν έξω-έξω πιασμένο το γιαταγάνι. Μαχαίρι μισό μέτρο λάμα ή και περισσότερο, φτιαγμένο από γερό ατσάλι. Τα πιο καλά ήταν της Δαμασκού γνωστά με το όνομα δαμασκί. Ηταν τόσο γερά που τρυπούσαν λαμαρίνα και άντεχαν να κόψουν χοντρή αλυσίδα. Το γιαταγάνι είχε τη λαβή αργυροσκαλισμένη και το θηκάρι του ασημοκαπνισμένο και πλουμιστό με γοργόνες και άγρια πουλιά. Μερικές φορές το θηκάρι ήταν από τομάρι αγριομερινού ή φιδιού.



Μπελ χατζάρι - Τσεκούρι - Τοπούζι

Στη μέση του πολεμιστή, δεξιά μεριά από το λουρί του σελλαχιού βρίσκονταν πιασμένο το δίκοπο μικρό μαχαίρι, το μπελ χατζάρι. Αυτό το μεταχειρίζονταν πιο πολύ οι Τούρκοι, οι Έλληνες το είχαν όσοι το απέκτησαν σαν λάφυρο. Κατά την ίδια μεριά πιο πέρα ήταν ζωσμένο το τσεκούρι τους. Τέτοιο συνήθιζαν να φέρουν μονάχα οι καπεταναίοι και ήταν συμβολικό. Είχαν ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, οι Μαυρομιχαλαίοι κ.ά. Άλλο πράγμα η στραταρχική ράβδος, αυτή ήταν το τούρκικο τοπούζι. Ένα ραβδί, δυο πιθαμές μάκρος που στη μια μεριά είχε ένα στρογγύλεμα με χυτό μολύβι μέσα για να βαραίνει και στην άλλη μεριά τελείωνε σε βέλος αγκαθωτό. Από παλιά το είχανε οι πασάδες και σαν έφερναν μπροστά τους κανένα φταίχτη και ήθελαν οι ίδιοι να τον τιμωρήσουν, αν το φταίξιμό του ήταν μικρό, με το στρογγύλεμα από το τοπούζι του δίνανε κάμποσες στο κεφάλι, αν παλι ήταν βαρύ το κρίμα τον τρυπούσαν στην κοιλιά με το βέλος.



Σπάθα - Πάλα

Απ’ το αριστερό μέρος του κορμιού τους, από μεταξόπλεχτη λουρίδα, κρεμόντανε η αστραφτερή και καμπυλωτή πάλα. Η λαβή της πάντα έμοιαζε με κεφάλι άγριου δράκοντα, που πολλές φορές πολύτιμα πετράδια στόλιζαν τα μάτια του. Το θηκάρι ήταν όμορφα στολισμένο με ερπετά, λιοντάρια, αγριομερινά και η θήκη έκλεινε μοιάζοντας με ουρά δράκοντα. Σε επιδέξια χέρια ήταν από τα πιο φονικό όπλα. Με μια σπαθιά μπορούσαν να κόψουν από τον ώμο άνθρωπο στα δύο. Ξακουστή ήταν η τέχνη και η δύναμη του Γκούρα και του Νικηταρά στην πάλα.














Καριοφίλια

Ξακουστό ήταν το ντουφέκι του Εικοσιένα, το περίφημο καριοφίλι. Στην Ελλάδα πρωτοεμφανίστηκε γύρω στα 1700 και υπήρξαν πολλές εικασίες για το όνομά του. Ο Σάθας υποστήριξε ότι πήρε το όνομά του από τον κατασκευαστή του στη Βενετία Carlo Figlio (Καρόλου Υιός). Ο Βαλαωρίτης δίνει την ποιητική εξήγηση «Ωνομάσθησαν ούτω, διότι έφερον κεχαραγμένον εν κυκλοειδή ζώνη το ομώνυμον εύοσμον φυτόν όπερ καλούμεν καρυοφίλλι». Άλλος πάλι ο Λεβίδης το μεταθέτει από την λέξη φυλλοκάρδι! Όλα τα ντουφέκια τα λέγανε καριοφίλια, αντίθετα με εκείνα που κρατούσανε οι ταχτικοί που τους είχαν δώσει το όνομα «σολντάτοι». Όμως αν και το σύνολο των ντουφεκιών έκλεινε στο όνομα καριοφίλι, τα ξεχωρίζανε σε είδη ανάλογα με το λαμνί (κάννη), τις φωτιές, το μάκρος του και τα παφίλια που το κρατούσανε δεμένο στο κοντάκι, πέντε ως οκτώ παφίλια. Μερικά από τα είδη καριοφιλιών ήταν: Φιλύντρα, Λαζαρίνα, Μιλιώνι, Νταλιάνι, Τρικιώνι, Αρμούτι, Γκιζαήρ, Σισανές, Ντάντσικα, Σαρμάς, Σαρμά-Σισανές, Χαρέ Σαρμά, Παπά Καριοφίλι, Ψαλιδιάς, Σαντέ, Μαντζάρι κ.ά. Σώζεται και το δημοτικό τραγούδι:
«Νταλιάνι μου στον πόλεμο κι’ Αρμούτι στο σημάδι,
και καριοφίλι στη φωνή σαν άξιο παλληκάρι»


Το καριοφίλι ήταν από τα αγαπημένα όπλα των αγωνιστών που τα βάφτιζαν και με ξεχωριστό όνομα. Ο Θανάσης Διάκος το έλεγε «παπαδιά», ο Καραϊσκάκης «Βασιλική», ο Δημ. Μακρής «Λιάρο» κλπ. Χαρακτηριστική ήταν και η παροιμία «γυναίκα, ντουφέκι και άλογο δεν δανείζεται».

πηγή

http://lykawn.blogspot.com

πρωτογενής πηγή

Τάκης Λάπας, "Φορεσιά και άρματα στην Επανάσταση του 1821", περιοδικό "Νέα Εστία"

Σχόλια

  1. Αραγε, απο ποτε αρχιζει να φοριεται η φουστανελα στην Ελλάδα; Εικόνες των αρχων του 17ου αιώνα,
    δειχνουν τους ελληνες να ντυνονται ακομα, στο βυζαντινο στυλ(χιτωνας μεχρι τα γονατα, γκετες για καλτσες κλπ). Θα ήταν χρησιμες τετοιες πληροφοριες, καθως τελευταια οι αλβανοι αρχισαν να διεκδικουν και την εθνικη μας φορεσια!!! Σου λενε απο αυτους, οτι και να ζητησεις εχεις ελπιδες, θα κατσουν να το παζαρεψουν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλε μου επίτρεψε μου να συμπληρώσω κάτι. Η φουστανέλλα που φοριόταν στην Αλμωπία-Γιαννιτσά-Νάουσσα, καθώς και οι κάλτσες (τσουράπια τα έλεγαν) είναι ολόιδια με τα βυζαντινά! Μάλιστα η φουστανέλλα είναι ενιαίο τμήμα με το πουκάμισο. Όπως το αρχαιοελληνικό χιτώνιο και το Ρωμαίικο!
      Αυτα που παραθέτω είναι παραδείγματα:
       http://1.bp.blogspot.com/-vj9oeS9QtzI/VF3ItRyUvEI/AAAAAAAAOdU/HwoVEl-MS-c/s1600/episkopi-imathias-DSC012701.jpg

       http://4.bp.blogspot.com/-kxBvNJLJ6Tw/U9PGSXiskCI/AAAAAAAABfg/ASMxxMffNAE/s1600/byzantio-oikonomia.jpg

      Αυτά από έναν Μακεδόνα...

      Διαγραφή
  2. όντως θα είναι ενδιαφέρον. έχω την εντύπωση ότι στην πελοπόννησο φορούσαν φουστανέλα ήδη πριν τον 16ο αιώνα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Έγινε και η φουστανέλλα θέμα. Για τους άσχετους η φουστανέλλα εμφανίζεται τον 17ο αιώνα. Για όσους κάναν τον κόπο να ψάξουν το θέμα παραπάνω, φουστανελοειδή φορέματα φοριούνταν ήδη από τους αρχαϊκούς οπλίτες και είναι εμφανή σε αγγεία - απλά η αφέλεια και η απροσεξία κάνουν τους πολλούς να μπερδεύουν τις φουστανελλόδιπλες με τις πτυχώσεις των απλών χιτώνων.

    Υπάρχουν θραύσματα βυζαντινών αγγείων του 11 αιώνα μΧ. (δηλαδή σε μία εποχή που οι Αλβανοί ήταν άφαντοι από την περιοχή που βρίσκονται σήμερα (το νοτιότερο σημείο τους ήταν μεταξύ Μαυροβούνιου και δυτικού Κοσόβου) τα οποία φέρουν σκιτσάκια από πολεμιστές οι οποίοι ξεκάθαρα φοράνε φουστανελοειδή φορέματα.

    Καθότι η φουστανέλα ήταν φόρεμα πολεμικό και όχι πολιτικό φορέθηκε κυρίως από τους στρατούς της εποχής - πχ. από το στρατό του Ελληνοσέρβου Γεωργίου Καστριώτη ο οποίος αποτελούνταν από Έλληνες Ηπειρώτες και Αλβανούς Τόσκηδες εξού και πώς κατέληξαν οι Τόσκηδες με φουστανέλλες. Φουστανέλλες φορούσαν και πλείστα πολεμικά σώματα αντίστασης στους Οθωμανούς αλλά και από την άλλη πλείστα σώματα Οθωμανών ατάκτων. Πχ. οι Έλληνες 'Στραντιώτι' που υπηρετούσαν στα Βενετσιάνικα τάγμα σε Ελλάδα και Ιταλία φορούσαν συχνά φουστανελλοειδή ρούχα ως μέρος της στολής τους.

    Το ευρύ (και άσχετο) κοινό στο οποίο συμπεριλαμβάνω και ένα κάρο 'ειδικο-ειδήμονες' ανακαλύπτουν την φουστανέλλα τον 17-18 αιώνα ακριβώς γιατί τότε ανακαλύπτουν τα ένοπλα σώματα των Ελλήνων εναντίων των Οθωμανών. Εάν έκαναν προσπάθεια όμως θα γνώριζαν ότι τα σώματα αυτά υπήρχαν ήδη από τον 15ο αιώνα και ότι φουστανέλλες ήδη βλέπουμε τουλάχιστον από τον 11ο καθώς και φουστανελλοηδή από τον 6ο αιώνα Π.Χ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. μιας και έχετε ένα αρκετά αξιόλογο site παρακαλώ πολύ ενημερωθείτε σωστά για το τι ήταν η στρατιωτική στολή με τι ήταν φτιαγμένη και τι είχε .
    Και όχι να αναφέρεται ότι δεν φορούσαν τίποτα εσωτερικά.

    Πόσες πτυχές είχε η φουστανέλα?
    Γιατί είχε τόσες?
    Με τι ήταν ντυμένα εσωτερικά τα μανίκια ?
    Κτλ...


    ευχαριστώ .

    με εκτίμηση
    Ελληνική Ψυχή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Οι πτυχές της φουστανέλλας ποικίλλουν. Πρόκειται για ανισοσκελή τρίγωνα 10-15 πόντων πλάτους στη βάση ραμμένα το ένα με το άλλο. 6 φύλλα αποτελούσαν μία "μάννα". Στο τέλος έραβαν τις μάνες μεταξύ τους. Ποικίλλουν από 150 έως 300 φύλλα οι πτυχές της φουστανέλλας ανάλογα τη μέση του καθενός που τη φόραγε αλλά και την οικονομική δυνατότητά του να φοράει λιγότερο ή περισσότερη πυκνή φουστανέλλα. Τα περί 400 φύλλων όσα και τα χρόνια της δουλείας είναι μύθος. Πρόκειται για φόρεμα γνωστό ήδη από την αρχαία Αθήνα και από την εποχή του Αλέξανδρου ως στρατιωτικό ένδυμα. Οι υπόλοιποι γειτονικοί λαοί την δανείστηκαν από τους Έλληνες και πρώτοι οι Ρωμαίοι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. παντως φουστανελα δεν φορουν οι γκεκηδες αλβανοι που κατοικουν την κεντρικη και νοτια αλβανια αλλα και το κοσσοβο , το τετοβο[ αλβανοι των σκοπιων] και το μαυροβουνιο..και αυτοι αποτελουν τα δυο τριτα του συνολου των αλβανων τοσο πληθησμιακα οσο και ως γεωγραφικη εξαπλωση...συνεπως φουστανελα φορανε μονον οι τοσκηδες αλβανοι που αποτελουν το ένα τριτο του συνολου των αλβανων...αλλα και αυτοι δεν τη φορανε ολοι...το μεγαλυτρο μερος των πεδινων - δυτικων πριοχων [ μαλακαστρα,μουζακιγε] αλλα και μεγαλο μερος της ορεινης Λιαμπουριας [στη δυτικο παλι τμημα] δεν φοραει τη φουστανελα...αντίθετα φορειτε στις ορεινες περιοχες της ανατολοκης τοσκεριας όπως στο τομορ ,οστραβιτσα [ βουνα] στις περιοχες μπερατιου σε καποιο βαθμο και νοτιοτερα σε περιοχες που γειτνιαζουν αμεσα με τον ελληνισμο της βορειου ηπειρου όπως λιτζουρια πρεμετη και κορυτσα...επισης και οι αλβανοι τσαμηδες που κατοικούσανε εντος ηπειρου φορούσανε φουστανελα..παντως γενικοτερα φουστανελα φοραει μια καθολου μεγαλη ,μειοψηφεια του συνολου των Αλβανων...αρα δεν μπορει να χαρακτηριστεί αλβανικη ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. περι ''''αλβανικης''' φουστανελας.....για τους γκεκηδες ηθελα να πω ότι κατοικουν κεντρικα και βορεια και όχι νοτια Αλβανια.....γενικοτερα οποιος ψαξει τις ενδυμασίες στις αλβανόφωνες περιοχες των δυτικων-καντρικων βαλκανιων , εντος η εκτος αλββανικου κρατους θα παρατηρήσει ότι , λιγοτερο από το ένα τριτο [ 30 τα εκατο ] των αλβανοφωνων φοραει τη φουστανελα...δηλαδή μια μεοψηφεια [ καθολου μεγαλη αριθμητικα] των Αλβανων.....και μαλιστα ο γεωγραφικη εξαπλωση της φουστανελοφοριας στον αλβανοφωνο χωρο [ νοτια-νοτιοανατολικη περιοχη της σημερινης Αλβανιας] δεν είναι τυχαιο ότι γειτνιαζει αμεσα με τον φουστανελοφορο ελλαδικο χωρο [ αφου πχ από το μεσο του Αλβανικου κρατους και πανω , εντος και εκτος συνορων οπου κατοικει η πλεοψηφεια των αλβανοφωνων των βαλκανιων δεν φοριετε πουθενα η φουστανελα]..ουτε ότι αυτή μικρη περιοχη του αλβανικου χωρου ανηκε στην αλλοτε ΝΕΑ ΗΠΕΙΡΟ.....ειχε δηλαδή μεγαλο επηρεασμο από τον ελληνικο πολιτισμο από τα αλεξανδρινα ηδη χρονια και για αυτό ονομαστηκε ΝΕΑ ΗΠΕΙΡΟΣ [ σε αντιθεση με την ΠΑΛΑΙΑ ΗΠΕΙΡΟ που ονομαζότανε η σημερινη ηπειρο της ελλαδας αλλα και η καλουμενη σημερα ΒΟΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟ ως τα βουνα της λιαμπουριας [ ΑΡΧΑΙΑ ΑΚΡΟΚΕΡΑΥΝΕΙΑ ΟΡΗ] και τα βουνα της σημερινης Κορυτσας.....αρα ειτε είναι ρωμαικη ενδυμασια ειτε απευθειας ελληνικη [ ορεινη , των βουνισιων περιοχων]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. φουστανελα φορουν μονο οι αλβανοι του γραμμου της πρεμετης της κορυτσας του αργυροκαστρου της νεμερτσικας του Σκραπαρι του Οστραβιτσα [ γενικοτερα στα ανατολικα νοτιοανατολικα της γραμμης Μπερατι Τεπελινι Αργυροκαστου που είναι και ορεινες οι περιοχες ] και λιγοι στην Λιαμπουρια [ νοτια και νοτιοανατολικα , δηλαδή κυριως στα τμηματα που εχουν αμεση συναφεια με τον βορειοηπριτωτικο ελληνισμο]....δηλαδή φουστανεκλα φοραει λιγοτερο του 25 τα εκατο των αλβανων.....από το δε ελμπασανι και πανω δεν φοραει κανενας φουστανελα [ εκει κατοικουν και τα δυο τριτα του συνολου των αλβανων ]...αρα μονο αλβανικη δεν είναι η φουστανελα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. ΑΜΑ ΤΗ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΑ ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΤΗΝ ΠΗΡΕ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟΝ ΤΟΤΕ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΤΗΝ ΠΗΡΑΝΕ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 20 ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ [ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΟΣΚΗΔΩΝ ] ΠΟΥ ΤΗ ΦΟΡΑΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ...ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΤΗΝ ΦΟΡΑΝΕ ΑΠΟ ΤΟ ΜΩΡΙΑ ΝΟΤΙΑ ΩΣ ΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ....ΑΡΑ Η ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ.......ΑΦΟΥ ΤΗ ΦΟΡΑΝΕ ΟΙ ΑΜΕΣΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟ [ ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΚΤΩΝ ΤΟΣΚΗΔΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΔΗΛΑΔΗ ΤΩΝ ΑΜΕΣΑ ΔΗΛΑΔΗ ΣΥΝΟΡΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΚΑΜΠΟΣΟΙ [ ΛΙΓΟΙ ] ΣΚΟΠΙΑΝΟΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΣΚΟΠΙΑ ΑΡΑ ΣΤΑ ΑΜΕΣΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΣΥΝΟΡΑ...ΑΡΑ ΟΣΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΥΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ... ΟΣΟ ΜΑΚΡΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΔΕΝ ΦΟΡΙΕΤΕ ΠΟΥΘΕΝΑ Η ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ [ΕΙΔΙΚΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΜΠΑΣΑΝΙ]....ΚΑΙ ΜΕ ΑΠΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ... ΤΟ 75 ΚΑΙ ΒΑΛΕ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΔΕ ΤΗ ΦΟΡΟΥΣΕ...ΑΡΑ ΜΟΝΟ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. και γενικα ειναι πρακτικα αδυνατο να πηρανε-υοθετησανε οι ορεινοι σαρακατσανοι [ πχ των Αγραφων της Ρουμελης] τη φουστανελα απο τους αλβανους της τοσκεριας [δυο λαοι αλλογλωσοι] οταν μαλιστα η τοσκερια βρισκετε πολυ μακρια απο τα Αγραφα και μεταξυ των δυο περιοχων παρεμβαλοντε ενα σωρο βουνα ,πραγμα που κανει ακομα πιο δυσκολο τον οποιο αλληλοεπηρεασμο δηλαδη οχι μονο η αποσταση αλλα και η γεωμορφια του εδαφους μεταξυ των δυο περιοχων ] και ταυτοχρον να μην την υοθετησανε οι γκεκηδες αλβανοι απο τους τοσκηδες αλβανους που κατοικουν στην ιδια γεωγραφικη περιοχη , τους χωριζει ουσιαστικα ενα ποταμι [ ο Σκουμπης] και που ειναι και ομογλωσσοι και αρα εχουν ολα τα φοντα να επηρεαστουν πολυ πιο ευκολα απο αυτους απο οτι οι »οποιοι» Σαρακατσανοι και γενικα νοτιοελλαδιτες φουστανελοφοροι…..οταν μαλιστα αποδεδειγμενα η φουστανελα στην αλβανια φοριετε οχι »γενικα»” στη τοσκερια αλλα σε συγκεκριμενη περιοχη της τοσκεριας στην οποια περα απο τη φουστανελα υπαρχουν και πολλα αλλα κοινα με τους ελληνες [ ηθη εθιμα σε καποιο βαθμο , χοροι τραγουδια που μοιαζουν πιο πολυ με τα ελληνικα παρα με τα γειτονικα ομοφυλα γκεκηκα ]

    Συνεπως η αναπαραγωγη εικασιων περιηγητων η και »’ερευνητων» [ εντος η εκτος εισαγωγικων ] του περασμενου η προπερασμενου αιωνα του τυπου..
    '''''οι ελληνες υοθετησαν καπου καπως καποτε τη φουστανελα απο τους τοσκηδες [ η ακομα πιο εξαλα » την υοθετησανε απο τους αλβανους πραγμα εντελως ανακριβες μιας και φουστανελα φοραει λιγοτερο του 25 τα εκατο του συνολου των Σκιπεταρων] δεν εχει να προσφερει τιποτα στην ιστορικη αληθεια η στην προσπαθεια εξευρεσης αυτης [οσο βεβαια αυτο ειναι δυνατο ]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. η φουστανέλα ….. από λαογραφική σκοπιά δεν πρόκειται παρά για το αλβανικό λαϊκό ένδυμα.

    ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΚΛΑΣΣΙΚΟ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΗΣ ΣΙΠΕΡΙΑΣ
    ΑΣ ΤΟ ΑΝΑΛΥΣΟΥΜΕ.

    Οι γειτονες εθνικιστες παρουσιαζουν μαρτυριες περιηγητων οι περισσοτερες απο τις οποιες κρινοντε εσφαλμενες .
    Ας δουμε λιγα λογια ….

    Σε οτι αφορα τις αναφορες για τη φουστανελα

    Ας μην ξεχναμε οτι καποιοι ανθρωποι προ 2 αιωνων
    που απλα υπεθεταν [ και ποτε δεν αποδεικνυαν ]
    την »αλβανικη» καταγωγη της φουστανελας ηταν συνηθως οι παρακατω,

    α] ανθρωποι-περιηγητες καλοπροαιρετοι που απλα ελεγαν-υπεθεταν οτι ισως η φουστανελα ειναι αλβανικη-τοσκικη [βαζανε το »ισως»και λεγανε τοσκικη και οχι γενικα αλβανικη , γιατι ακριβως ηταν καλοπροαιρετοι]

    β] ανθρωποι – περιηγητες που ηταν ισως καλοπροαιρετοι
    αλλα ηταν επηρασμενοι απο τον πανιλλυρισμο που επικρατουσε την εποχη εκεινη .
    Ετσι και η φουστανελα τι αλλο θα μπορουσε να ταν παρα αλβανικη [δηλαδη , ιλλυρικη κατ αυτους].
    Ας μην ξεχναμε δηλαδη και το πανιλλυρικο κλιμα εντος του οποιου γραφτηκανε μερικα πραγματα τα χρονια εκεινα.

    γ] ανθρωποι τυπου φαλμεραυερ [ εννοω με προαποφασισμενα αποτελεσματα και προαποφασισμενη αποψη περι του θεματος ] που ουτως η αλλως δεν θελανε τιποτα εν ελλαδι να εχει ελληνικη καταγωγη…
    ετσι και η φουστανελα τι αλλο θα μπορουσε να ειναι παρα μη ελληνικη και αρα αλβανικη-τοσκικη για την ακριβεια

    δ] περιηγητες [ εντος πολλων εισαγωγικων ] οι οποιοι ειχανε σταλει στην περιοχη, απο τα κρατη τους –
    μεγαλες δυναμεις της εποχης ,
    και ειχανε προαποφασισει οτι τα συνορα της ελλαδας πρεπει να φτασουν η να παραμεινουν το πολυ ως την ακαρνανια [ να μην επεκταθουν παραπανω με λιγα λογια ] και οι οποιοι παρουσιαζανε την ηπειρο ως κατοικουμενη απο ελαχιστους [και επιλυδες ακομα ακομα ] Ελληνες , τη φουστανελα αλβανικη και γενικα προπαγνδα με λιγα λογια πραγμα γνωστο ως σημερα …

    ε] ανθρωποι μεταγενεστεροι των παραπανω που απλα στηριζομενοι στα γραπτα των παραπανω και απλα αντιγραφοντας τις αποψεις τους συνεχιζαν να αναπαραγουν την εικασια περι αλβανικης φουστανελας……

    Και γενικα ας μην ξεχναμε οτι διαφοροι δυτικοι περιηγητες ειχανε παντα μενος με τους Γραικους
    Λογω κυριως της αντιπαλοτητας παπικων με τους Γκραικους.
    Ας μην ξεχναμε οτι η ονομασια Γραικος στη δυτικη χριστιανοσυνη
    ειχε παρει μειοτικη χρεια ηδη απο τις αρχες της δευτερης χιλιετιας γιατι ειχε ταυτιστει μη την εννοια του ορθοδοξος την οποια τοσο αντιπαθουσανε οι δυτικοι κρατουντες.

    Περα δηλαδη απο τον Πανιλλυρισμο
    υπηρχανε δηλαδη και αντιθεσεις προς τον ελληνισμο-ρωμιοσυνη
    απο την Δυση
    που βασταγανε απο τα πολυ παλια χρονια .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Θα δωσουμε ενα κλασικο παραδειγμα ανυποστατης πηγης
    ενος »’μελετητη» της εποχης εκεινης που αναπαραγεται συνεχως απο Αλβανους εθνικιστες και ελληνοφωνους συνοδοιπορους τους .

    «Η αλβανική εθνική φορεσιά λέει ο Hobhouse …. έχει χρησιμεύσει ως πρότυπο σε πολλούς από τους πρώην υποτελής του Σουλτάνου, ιδιαίτερα στους Έλληνες του Μωριά και της Μάνης και στους ορεσίβιους του Ηρακλείου, που το έχουν αντιγράψει με περισσότερη ή λιγότερη ακρίβεια, αλλά περιορίστηκαν να το χρησιμοποιούν άντρες που βρίσκονταν σε πολεμικές ασχολίες» (The Penny magazine of the Society for the Diffusion of Useful …, Volume 5 By Charles Knight, p. 181)»»

    Καταρχην τελειως ακυρη η παρατηρηση αυτη.
    Ως γνωστον ποτε δεν φορεθηκε η φουστανελα στη Μανη
    η καλυτερα ποτε δεν εγινε ευραιως διαδεδομενη ουτε ποτε εγινε κυρια ενδυμασια,οποτε κακως και την επισημαινει το παραπανω κειμενο ως »φουστανελοφορος» περιοχη .
    Σχεδον παντα φοριοτανε η νησιωτικη βρακα ακριβως λογο της μορφολογιας του εδαφους και της »’περικυκλωσης» της περιοχης απο θαλασσα τοσο ανατολικα και δυτικα οσο και νοτια και την επακολουθη ενασχοληση των κατοικων με την πειρατεια για λογους

    Αρα τελειως ακυρο τα παραμυθι.

    Ειδικα απο τη στιγμη που κανενας »Σκιπεταρος» δεν πατησε στη Μανη ωστε να την »διαδωσει».

    Αλλη ακυρη μεγαλοαλβανικη πηγη.
    »’ο Άγγλος συνταγματάρχης William Martin Leake παρατήρησε ότι η αρβανίτικη φορεσιά είχε μεγάλη διάδοση ιδιαίτερα στον Μωριά, στην Ύδρα, στην Αργολίδα αλλά και στην Αττική και στη Βοιωτία (λόγω των Αρβανιτών που κατοικούσαν εκεί). (Travels in Morea, London, 1830, vol. A’, p. 209-210).
    Αλλη μια »φοβερη» πηγη αλλα συγχρονως και πολυ ακυρη.
    Πρωτον….
    Λεει οτι η »αρβανιτκη» φορεσια εχει μεγαλη »διαδοση» ιδιαιτερα στο Μωρια»’..
    Δηλαδη στη Ρουμελη ειχε πιο »’μικρη» διαδοση απο οτι στο Μωρια;;;
    Τι φοραγανε στη Φωκιδα και την Αιτολοακαρνανια οι κατοικοι;;;

    Δευτερον αναφερει αρβανιτοφορια στην Υδρα η οποια υποτιθετε »διεδωσε» τη φορεσια στους υπολοιπους Ελληνες.
    Πραγμα και παλι μη αληθες αφου στην Υδρα τα χρονια εκεινα
    φοριοτανε και εκει η ιδια ενδυμασια με τον υπολοιπων νησιωτων , η λεγομενη βρακα.
    Τωρα που ειδε τη
    φουστανελα στην Υδρα ειναι αποριας αξιον.

    Τετοιες πηγες χρησιμοποιουντε ως »’αποδειξη»’απο τους γειτονες εθνικιστες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ …..

    »Καταρχην οι Αλβανοι χωριζοντε σε Γκεκηδες και Τοσκηδες.
    Οι Γκεκηδες ,οσοι ομιλουν τα γκεκικα αλβανικα δηλαδη
    κατοικουν απο το Ελμπασαν και πανω ως το Κοσσοβο και τα δυτικα Σκοπια αλλα και στο νοτιοανατολικο Μαυροβουνιο
    και αποτελουν τα δυο τριτα της αλβανικης φυλης των Βαλκανιων .
    Οι Τοσκηδες οσοι δηλαδη μιλουν τα τοσκικα αλβανικα
    κατοικουν απο το νοτια του Ελμπασανιου ως τη Λαμπερια -δυτικα απο το Αργυροκαστρο και στη Κορυτσα
    ενω τοσκικα μιλουσανε και οι Αλβανοτσμηδες της Θεσπρωτιας ,
    και οι τοσκοφωνοι αποτελουν περιπου το ενα τριτο της αλβανικης φυλης.

    Τωρα που φοριετε η φουστανελα;;;

    Η φουστανελα δεν φοριετε απο το Ελμπασανι και πανω δηλαδη απο την πλειοψηφεια της αλβανικης φυλης.
    Φοριοτανε μοναχα εν μερει και ως δευτερη στολη μονο σε καποιες πολεις στα παραλια της Γκεκαριας και εκει ως δευτερη ενδυμασια και οχι ως ντοπια .
    Αρα δεν φοριοτανε απο τα δυο τριτα των Σκιπεταρων

    Στη Τοσκερια αντιθετα
    η φουστανελα φοριοτανε απο ενα μεγαλο μερος των Τοσκηδων
    κυριως στις επαρχιες Δεβολη και Κορυτσας , Σκραπαριου [νοτια του Μπερατιου]
    Στη Σπατια βορεια του Μπερατιου ,στα νοτια του Πογραδετς κλπ
    ενω σε αρκετα μερη της Τοσκερια οπως στη Λαμπερια , της Ερσεκα κλπ φοριετε παραλληλα με μια αλλη αλβανικη ενδυμασια την γνωηστη ως »’κοστουμ κομπεταρ» δηλαδη εθνικη ενδυμασια.

    Αυτη ειναι η δευτερη ενδειξη
    οτι η φουστανελα δεν ειναι εθνικη ενδυμασια των Αλβανων
    γιατι απλα ουτε οι ιδιοι την ονομαζουν ως τετοια
    αλλα αντιθετα ονομαζουν ως »εθνικο κοστουμι» – κοστουμ κομπεταρ την ενδυμασια με το σκοροχρωμο παντελονι.

    Η πρωτη ενδειξη
    ειναι οτι τη φοραει-φορουσε δηλαδη
    μια αλβανικη μειοψηφεια [ περιπου το 20 τα εκατο των αλβανοφωνων των Βαλκανιων]
    και μαλιστα
    οσοι Αλβανοι κατοικουν στη Τοσκερια
    και μαλιστα οσοι
    ειτε ζουνε σε πριοχες με αμεση συνεφεια με τον ελληνισμο [Κορυτσα,Πρεμετη] ειτε ειχαν ερθει σε επαφη με τον ελληνισμο σε παλιοτερες εποχες [Σπατία].

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ας δουμε πως αναιρουντε τα παραμυθια αυτα.

    Μεταξύ όμως των τελευταίων δίγλωσσων χωριων-αρβανιτοχωριων της Λειβαδειά Βοιωτίας [Στείρι και Κυριάκι ]
    ως τη περιοχή του Φαναρίου της Πρέβεζας [πρώτη δίγλωσση περιοχή της Ηπείρου οπως ανεβαίνουμε βόρεια] δεν κατοικούσανε καθόλου δίγλωσσοι πλυθησμοί.

    Και είναι μία πολύ μεγάλη και κυρίως ορεινή στο μεγαλύτερο μέρος της έκταση και συμπεριλαμβάνει ,Φωκίδα ,Άγραφα ,Νότιο τμήμα της Ηπείρου κλπ .
    Και εκεί ομως
    η κύρια ενδυμασία ειναι σχεδόν παντα η φουστανέλα.

    Συνεπώς είναι δύσκολο να διαδόθηκε στα μέρη εκείνα η φουστανέλα απο τους Αρβανίτες της Βοιωτίας η της Αττικής .
    Επίσης οι Αρβανίτες αυτοί
    περασανε βεβαια καποτε από τα μέρη της Ρούμελης [πάνω της Λειβαδειάς περιοχές που αναφέραμε παραπάνω] ομως ήταν περαστικοί
    δηλαδή μείνανε για λίγο και φύγανε.

    Φουστανέλα όμως φοράνε οι κάτοικοι οχι μόνο εκεί αλλά
    και ως τη Νάουσα ενώ φουστανέλες και φουστανελοειδή ως τη Φλώρινα ακομα και καποιες περιοχες στα νοτια Σκοπια .

    Το σίγουρο εν τέλει είναι ότι η μεγάλη ομοιότα [και στις ενδυμασίες]
    των όσων κατοικούσανε την Ηπειρωτικη Ελλάδα
    και όσων κατοικούσανε τη νότια αρχαία Ιλλυρία μαρτυρείτε πολύ παλιότερα
    ήδη απο τον 15ο αιώνα απο Βενετικές αρχές ..

    Να τι γράφει για τους ερχόμενους απο τη νοτια και παραλια αρχαια Ιλλυρια ,Αρβανιτες στο Μωριά .

    Αναφέρεται στους αρβανιτόφωνους και διγλώσσους νεοφερμενους
    και στους ντόπιους ελληνοφωνους-γραικοφωνους του Μωριά .
    Ας δουμε….
    Ο Γενικός Προνοητής του Μοριά, Jacomo Barbarrigo, έγραψε τον 1479: «Οι Αλβανοί και οι Γραικοί δεν είναι παρά ένας μόνος λαός που μισεί κάθε ξένο»

    Οταν λεει »’ενας λαος» εννοει ασφαλως
    τουλάχιστον και πρωταρχικά
    την πολιτισμική ομοιότητα
    των δυο αυτών ομάδων
    επιλύδων αρβανιτοφωνων και διγλώσσων
    και ντόπιων ελληνοφώνων.

    Δεν μπορεί οι »Αλβανοί» αυτοί
    να ήταν μόναχα αρβανιτόφωνοι
    ούτε να φοράγανε διαφορετικά ρούχα απο τους ντόπιους

    και παρόλα αυτά να τους περιέγαφε ο Βενετός
    ως »’έναν λαό».
    Αρα είχανε παρα πολλές [πολιτιστικές ] ομοιότητες πέρα φυσικά από την κοινή συνείδηση πασιφανώς
    [ »’ένας λαός που μισει καθε ξενο »’ οπως χαρακτηριστικά αναφέρει
    πραγμα που σημαινει οτι δεν θεωρουσε ξενο ο ενας τον αλλο γιατι ακριβως και οι δυο ηταν ελληνικης συνειδησης λογω ελληνικης καταγωγης .
    Συνεπως μιλαμε για 2 πλυθησμιακες ομαδες με προφανη γλωσσικη ικανοτητα συνενοησης [αρα διγλωσσοι οι Αρβανιτες]
    με κοινη εθνικη συνειδηση [ βλεπανε ως ξενους μονο ολους τους αλλους και οχι ο ενας τον αλλο ]
    και κοινο σε πολυ μεγαλο βαθμο πολιτισμο.

    Αρα και οι δυο φορουσανε φουστανελα απο την πρωτη ωρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ακόμα και πιό παλιά τωρα,

    από περιηγητές προ της καθόδου των Αρβανιτών στον ελλαδικό χώρο
    έχουμε άλλη μια μαρτυρία που αφορά την πολιτιστική ομοιότητα όσων κατοικουσανε κατα το Μεσαίωνα
    στα εδάφη της αρχαίας Ελλάδας και της νότιας αρχαίας Ιλλυρίας .

    Γύρω στο 1322, ένα Φραγκισκανός (Καθολικός) μοναχός, ο Simon Fitzsimons, ταξίδεψε απ’ την Ιρλανδία στους Αγιους Τόπους.

    Το λατινικό κείμενο που ακολουθεί προέρχεται απ’ το βιβλίο “Itinerarium Symonis Semeonis ab Hybernia ad Terram Sanctam”, σελίδες 36-38, που εκδόθηκε στο Δουβλίνο το 1960. Περιγράφει ορισμένα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά των μεσαιωνικών Αλβανών (1322).

    »»’ Η Αλβανία είναι μια επαρχία που βρίσκεται ανάμεσα στην Σκλαβηνία και την Ρωμανία, έχει μια δική της γλώσσα, και πρόσφατα την υπέταξε και την πρόσθεσε στην κυριαρχία του ο προαναφερθείς σχισματικός βασιλιάς της Ρασσίας.
    Οι Αλβανοί είναι κι αυτοί σχισματικοί και χρησιμοποιούν την [θρησκευτική] τελετουργία των Ελλήνων και είναι ακριβώς ίδιοι μ’ αυτούς στο ντύσιμο και τους τρόπους»»».

    Ο περιηγητής
    πέρασε απο μέρη της τοτε Αλβανιας που κατοικούσανε οι μετέπειτα Τόσκηδες και οι μετεπειτα Αρβανιτες
    και αυτούς περιγράφει ως »ομοιους των Ελληνων στον πολιτισμικο τομεα και θρησκεια »’
    Αυτό τα καταλαβαίνουμε και απο το ότι τους περιγράφει ως »σχισματικούς» δηλαδη ορθοδοξους
    πραγμα που δεν ηταν οι πανω του Δυραχιου και της ενδοχωρας Αλβανοι μετεπειτα Γκεκηδες
    αφου αυτοι ηταν καθολικοι .

    Άρα προφανώς
    η ομοιότητα στις ενδυμασίες των Ρωμιών
    με τους μετέπειτα των αρχαιων ετων
    κατοικουντες την αρχαια
    νοτια και παραλια Ιλλυρια ,
    Αρβανιτες
    αλλα και Αλβανούς Τοσκηδες
    βαστάει απο πολύ παλιότερα της επόχης εκείνης,

    και πιθανώς από τα τα ελληνιστικά χρόνια όταν όλη η νότια αρχαία Ιλλυρία ιδιως τα παραλια της και το νοτιο τμημα της [ως το Δυρράχιο ] είχε πολιτισμικώς εξελληνιστεί τόσο πολύ
    ώστε οι ίδιοι οι Ρωμαίοι κατακτητές
    να την ονομάσουν »’Νεα Ήπειρο η αλλιως Ελληνική Ιλλυρία».

    Δηλαδη μια Ιλλυρια που ειχε πλεον »χρωμα» ελληνικο
    ειχε δηλαδη σε μεγαλο βαθμο εξελληνιστει κυριως πολιτισμικα
    και λιγοτερο[κυριως στα παραλια και στο νοτο] φυλετικα .

    Και »’πολιτισμικώς»’ εξελληνισμος
    σημαίνει πρωτίστως παρομοια
    ήθη έθιμα ενδυμασίες τρόπος ζωής,χοροι κλπ.

    Καθολου τυχαιο οτι ο Βυζαντινος Προκοπιος
    λιγους αιωνες μετα τη ρωμαικη κατακτηση
    αναφερει και αυτος για τους οικουντες τα παραλια μερη της νοτιας Ιλλυριας [ ως το Δυρραχιο ]
    »’Έλληνες εισίν, Ηπειρώται καλούμενοι, άχρις Επιδάμνου πόλεως, ήπερ επιθαλασσία οικείται»
    Μιλαει για τα μερη απο οπου ηρθαν οι περισσοτεροι μετεπειτα Αρβανιτες οι οποιοι και ιδρυσανε την »κοινοτητα των Γραικων στη Βενετια τον 16ο αιωνα.
    Και τους ονομαζει ως Ελληνες
    γιατι ακριβως πολλοι εξ αυτων ηταν Ελληνες οχι μονο πολιτισμικα και φυλετικα
    ενω αλλοι ηταν φυλετικα Ελλληνοιλλυριοι
    και αλλοι Ιλλυριοι, στην ενδοχωρα κυριως αλλα εξελληνισμενοι πολιτισμικα [ενδυμασιες, ηθη , εθιμα κλπ] οι μετεπειτα Τοσκηδες .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Μερικες ακομα ανθελληνικες πηγες που παρουσιαζοντε απο τους Αλβανους εθνικιστες και
    που παρουσιαζουν την φουστανελα ως »κλεμενη απο τους Αλβανους μετεπαναστατικα»
    δηλαδη ως προινο υοθετησης κατα τα ετη 1821 -1831.

    Ας δουμε μερικες.

    »’Η φουστανέλλα καθιερώθηκε το 1828 από τον Καποδίστρια σαν ελληνική εθνική φορεσιά, ενώ από λαογραφική σκοπιά δεν πρόκειται παρά για αλβανικό λαϊκό ένδυμα.»»»

    »’Ως εθνική στολή, ξέμεινε στην Ελλάδα απ’ την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης»’

    »» «…η φορεσιά της νότιας Αλβανίας υιοθετήθηκε ως εθνική φορεσιά της Ελλάδας…» (The Leisure hour, By William Haig Miller, James Macaulay & William Stevens, p. 520)»»’

    «Από τον πόλεμο της ανεξαρτησίας, η αλβανική φορεσιά έγινε η εθνική φορεσιά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το άσπρο κιλτ (φουστανέλλα) με τις πολλές πτυχώσεις φοριέται τώρα αρκετά κοντό, παρόλο που ακόμα μπορεί να βρεθούν μερικοί παλιομοδίτες με το πιο αέρινο (κομψό) φουστάνι, στις αρχές του αιώνα, το οποίο πέφτει μία ή δύο ίντσες κάτω από το γόνατο.» (The customs and lore of modern Greece, Rennell Rodd, 1892, p.73)

    «Μερικοί από τους διάσημους επονομαζόμενους «Έλληνες» ήρωες του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, ήταν, όπως μας έχουν πει, πραγματικοί Αλβανοί. Ακόμα και η «εθνική» ελληνική φορεσιά – η φουστανέλλα – είναι στην πραγματικότητα η φορεσιά μίας από τις μεγάλες αλβανικές φυλές, των Τόσκηδων.» (The pursuit of Greece: an anthology, Philip Sherrard, 1964, p.10)

    «Είναι εξαιρετικά πιθανό ότι η αλβανική φουστανέλλα, η οποία υιοθετήθηκε από τους Έλληνες μετά την απελευθέρωση τους το 1821 ως η εθνική τους φορεσιά…» (The nomads of the Balkans: an account of life and customs among the Vlachs of Northern Pindus, Alan John Bayard Wace, Maurice Scott Thompson, 1972, p.60)

    »»’Οι Έλληνες πήραν την εθνική ενδυμασία των Αλβανών και την καθιέρωσαν ως επίσημη τότε στρατιωτική στολή, αντιγράφοντας τούς Άγγλους που φορούσαν στον στρατό τους παρόμοια ενδύματα. »»

    ΕΝΩ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΗΓΗ
    ΠΟΙΟ ΛΑΙΤ , ΠΑΕΙ ΠΙΟ ΠΙΣΩ ΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΙ
    ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ

    Ακόμα και οι ίδιοι οι Έλληνες, κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας στον Μοριά του Βελί, δευτερότοκου γιου του Αλή Πασά του Τεπελενίου, άρχισαν να φοράνε αυτή τη στολή έτσι προέκυψε η καλαίσθητη στολή των παλικαράδων.» (Jurien de la Graviere, «La station du Levant», Paris – 1876, vol. 1, p. 71

    Η ΑΠΑΝΗΣΗ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ »»’ ΠΕΡΙΕΡΓΑ »»
    ΕΡΧΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ .
    ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ
    ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ ΚΑΙ ΣΩΜΑ ΦΡΑΓΚΩΝ
    ΑΛΛΑ ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΜΕΝΩΝ ΣΕ ΕΛΛΗΝΕΣ [ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΦΑΝΕΙ ΟΤΙ ΑΥΤΟΙ ΗΤΑΝ ΠΟΥ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΣΑΝΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ]

    Τὸ σχέδιον ποὺ ἐκάμαμε μὲ τὸν Δονζελὸτ ἦτον τὸ ἀκόλουθο: Νὰ μᾶς δώσει 500 κανονιέρους μὲ φουστανέλες ἐνδυμένους, 5.000 Ἕλληνες ὁποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὴν γαλλικὴν δούλευση.

    ΣΥΝΕΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΣΙΦΑΝΕΣ ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΜΩΡΑΙΤΕΣ [ ΠΛΗΝ ΦΥΣΙΚΑ ΤΩΝ ΜΑΝΙΑΤΩΝ ]
    ΦΟΡΑΓΑΝΕ ΜΑΖΙΚΑ ΤΗΝ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΩΣ ΦΟΡΕΣΙΑ ΚΥΡΙΑ
    ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΝΤΥΣΑΝΕ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ΤΟΥ ΔΟΝΖΕΛΟΤ ΔΗΛΑΔΗ ΜΕ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ
    ΓΙΑ ΝΑ ΦΑΙΝΟΝΤΕ ΩΣ ΜΩΡΑΙΤΕΣ .
    ΑΡΑ ΗΔΗ ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΟΥ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ ΚΑΙ ΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΟ 1821 Η ΤΟ 1830
    Η ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΜΩΡΑΙΤΩΝ ΦΟΡΟΥΣΕ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ
    ΑΡΑ ΤΑ ΠΕΡΙ ΥΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑΣ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ [»»ΩΣ ΠΡΟΙΟΝ ΚΛΟΠΗΣ»’ ΠΑΡΑΚΑΛΩ]
    Η ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΤΩΝ ΤΟΥ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΠΑΝΤΕΛΕΙΣ ΑΝΑΚΡΙΒΙΕΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Πολύ κακό για το τίποτα.Επικοινωνώντας οι λαοί των βαλκανίων ( μετακινούμενοι με τα ζώα τους οι κτηνοτρόφοι-μετακινούμενοι με το ζόρι από τους εκάστοτε κατακτητές κτλ)εννοείται ότι αντάλλασαν τα πάντα.
    Ιδέες,φαγητά,λέξεις ,εφευρέσεις,ντύσιμο κτλ.
    Όταν υπάρχει επικοινωνία ,υπάρχει δούναι και λαβείν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας