Διαγγέλματα Κ. Καραμανλή για το 1821

γράφει ο Ιωάννης Δ. Παπακωνσταντίνου

Μερικοί σύγχρονοι πολιτικοί εμφανίζονται να έχουν κάποιο «θέμα» με τις λέξεις «έθνος», «γένος», «πατρίδα», «Χριστιανικός», κ.ο.κ.,¹ στον δημόσιο λόγο τους, ειδικά οσάκις εξαναγκάζονται—εξ υπηρεσιακού καθήκοντος σε εθνικές επετείους—να αναφερθούν στον υπέρ ελευθερίας και ανεξαρτησίας εθνικό² Αγώνα τής Παλιγγενεσίας.

Ο λόγος αυτής τής επίκτητης (επιλεκτικής) «δυσλεξίας», σχετικά με αυτές τις λέξεις, είναι προφανής: Η εθνοαπελευθερωτική² πεμπτουσία τού 1821 δεν συνάδει ούτε με παρωχημένες αριστερόστροφες υλιστικές ιδεοληψίες, ούτε με σύγχρονα διακομματικά πολιτικοοικονομικά (ευρωλαγνικά) συμφέροντα, στην εποχή τής εθνοϊσοπεδωτικής (αλλά και ήδη παραπαίουσας) «παγκοσμιοποίησης». 

Απεναντίας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, παρότι κατά την πρώτη 8ετία τής πρωθυπουργίας του (1955-1963) κατέβαλε εργώδεις προσπάθειες για την «αποκατάστασιν των παλαιών καὶ χρησίμων διά το έθνος συμμαχιών» και την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ελλάδος με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα —στο πλαίσιο μάλιστα της μεταπολεμικής παγκοσμιοποίησης υπό την ψυχροπολεμική (ανταγωνιστική) ηγεμονία των Η.Π.Α. και της Σοβιετικής Ένωσης— εν τούτοις ουδέποτε απεδέχθη οποιαδήποτε ξενόδουλη απομείωση του ηγετικού του δικαιώματος να απευθύνεται προς τον Ελληνικό Λαό με παρρησία, με την γλώσσα τής αληθείας, ειδικά μάλιστα όσον αφορά στον Αγώνα τής Παλιγγενεσίας.

Ενδεικτικά, στα επετειακά διαγγέλματα του Καραμανλή προς τους Έλληνες για την Εθνεγερσία, ο λόγος του δονείται από τις λέξεις «έθνος», «γένος», «πατρίδα» —που ενέπνευσαν τους «μάρτυρες και ήρωες τοῦ γένους» το 1821— και μάλιστα ρητά στο κοσμογονικό πλαίσιο τού «ανθρωπιστικού και χριστιανικού πνεύματος» και των «ελληνικών και χριστιανικών ιδεωδών» (25 Μαρτίου 1959).

Επί πλέον, ευθυγραμμιζόμενος με την Καποδιστριακή και μετέπειτα Παπαρρηγοπούλεια κάτοψη της Ελληνικής Ιστορίας, όσον αφορά στη διαχρονικότητα του ελληνικού έθνους, επί «χιλιετηρίδας, τας οποίας  διήνυσε το γένος, χωρίς ποτέ νά απολέση την συνείδησιν της συνεχείας του και την ιστορικήν φυσιογνωμίαν του», ο Καραμανλής αναφέρεται στη δια μέσου των αιώνων «ηθικήν και βιολογικήν δύναμιν» του ελληνικού έθνους (25 Μαρτίου 1961), λόγω της οποίας ο Ελληνικός Λαός είναι «πνευματικώς και ηθικώς τόσον ανεπτυγμένος» ώστε πρέπει να αγωνισθεί στο παρόν για «να δημιουργήση τους αντιστοίχους όρους υλικής ζωής» (25 Μαρτίου 1960).

Επιγραμματικά, ο Καραμανλής αξιολογεί τον Αγώνα τής Παλιγγενεσίας ρητώς ως «μέγα παρελθόν», ευθυγραμμιζόμενος με παρόμοια (επιγραμματική) αξιολόγηση από τους ευρωπαίους ηγεμόνες, που στην διακοίνωση του Συνεδρίου της Ιεράς Συμμαχίας στο Λάϊμπαχ (1822) χαρακτήρισαν την Επανάσταση του 1821 ως «μέγα συμβάν», υπό το ιστορικό μάλιστα πρίσμα των παγκοσμίως ανατρεπτικών³ και κατά Σ. Τρικούπη «γιγαντιαίων» αποτελεσμάτων τού εθνοαπελευθερωτικού Αγώνα τής Παλιγγενεσίας.

Συγκεκριμένα, το μήνυμα του Καραμανλή προς τον Ελληνικό Λαό πριν από 61 χρόνια, την 25^η Μαρτίου 1959, είχε επί λέξει ως εξής (ενταύθα αποδιδόμενο στο μονοτονικό σύστημα):

«Η 25^η Μαρτίου μας καλεί να στρέψωμεν ευλαβή την σκέψιν εις το μέγα παρελθόν και να τιμήσωμεν την μνήμην όλων εκείνων, επωνύμων και ανωνύμων, οι οποίοι ηγωνίσθησαν και εθυσιάσθησαν υπέρ τής πατρίδος.

     Η Επανάστασις του '21, καθώς και όλοι οι απελευθερωτικοί αγώνες των Ελλήνων, κατέδειξαν την υπεροχήν τού ηθικού παράγοντος εις την Ιστορίαν. Οι βωμοί και αι εστίαι, υπέρ των οποίων εθυσιάσθησαν οι μάρτυρες και ήρωες του γένους, είναι βωμοί ηθικής, ελευθερίας, και εστίαι ανθρωπιστικού και χριστιανικού πνεύματος. Την μνήμην των θυσιασθέντων κατά καιρούς δια την ιδέαν και την γην τής Ελλάδος τιμώμεν μόνον τότε ειλικρινώς και εμπράκτως, όταν είμεθα αποφασισμένοι να μείνωμεν πιστοί εις τα ελληνικά και χριστιανικά ιδεώδη, τα οποία ενέπνευσαν την θυσίαν των.

     Εκδήλωσις και συνέχεια του πνεύματος αυτού υπήρξε και η προσπάθεια την οποίαν ανέλαβε το έθνος δια την απελευθέρωσιν των Κυπρίων. Απεδύθη εις ένα σκληρόν και άνισον αγώνα και δύναται σήμερον να έχη την ικανοποίησιν ότι τον έφερε εις πέρας κατά τρόπον, όστις συνδυάζει την ελευθερίαν των Ελλήνων τής Κύπρου με την αποκατάστασιν των παλαιών και χρησίμων δια το έθνος συμμαχιών.

     Κατά την ιεράν αυτήν ημέραν, στρέφοντες το βλέμμα προς τας χιλιετηρίδας, τας οποίας  διήνυσε το γένος, χωρίς ποτέ να απολέση την συνείδησιν της συνεχείας του και την ιστορικήν φυσιογνωμίαν του, οφείλομεν να παραδειγματιζώμεθα και να αντλούμεν την πίστιν εκείνην η οποία είναι εξ ίσου απαραίτητος δια τον ειρηνικόν και δημιουργικόν αγώνα ο οποίος θα μας οδηγήσει εις την ολικήν ευημερίαν και εις μίαν πνευματικήν ακτινοβολίαν τού έθνους.»

Το πρωτότυπο κείμενο (πολυτονικό), όπως επίσης και επιπρόσθετα επετειακά μηνύματα (1960-1961) του Καραμανλή για τον Αγώνα τής Παλιγγενεσίας,⁴ είναι αναγνώσιμα εδώ.

Είναι δε αξιοσημείωτο ότι στο ως άνω μήνυμά του ο Καραμανλής αναφέρεται ρητά και απερίφραστα στους «Έλληνες της Κύπρου» —όχι «Κυπρίους», «Ελληνοκυπρίους», κ.ο.κ.— ως αναπόσπαστο και ζωτικό τμήμα τού Ελληνικού Έθνους, καλεί δε όλους τούς Έλληνες, συμπεριλαμβανομένων και των εκάστοτε πολιτικών ταγών τους, να «παραδειγματίζονται» από την θρυλική Γενιά τού 1821, προκειμένου να συμβάλουν θετικά στον «ειρηνικόν και δημιουργικόν αγώνα» με διττό στόχο την «ολικήν ευημερίαν» και την «πνευματικήν ακτινοβολίαν» τού έθνους.

Τίθεται επομένως το εύλογο ερώτημα: Κάποιοι εγχώριοι πολιτικοί μας —ειδικά όσοι ξενοδουλικώς διατελούν εν υπνώσει υπό την παραμυθία διαβοήτων σειρήνων εκ της Εσπερίας— μήπως πρέπει να ενσκύψουν στα επετειακά μηνύματα του Καραμανλή, ως μάθημα ιστορίας δι' αρχαρίους, προκειμένου να βελτιώσουν στοιχειωδώς την ιστορική τους κατάρτιση και την πολιτική τους αντιληπτικότητα, ώστε να μην αυτοεκτίθενται ή και ενίοτε αυτογελοιοποιούνται στις εθνικές μας επετείους;

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

¹ Επί παραδείγματι, την 25^η Μαρτίου 2020, το επετειακό μήνυμα της  Υπουργού Παιδείας ήταν επί λέξει το εξής, υποτίθεται για την Εθνική Παλιγγενεσία:

«Στη σημερινή διπλή επέτειο της 25ης Μαρτίου, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μια διπλή πρόκληση: την παγκόσμια υγειονομική κρίση λόγω κορωνοϊού και την ασύμμετρη απειλή στα σύνορά μας. Στην πρώτη γραμμή αυτή τη φορά, οι γιατροί και οι νοσηλευτές στα νοσοκομεία όλης της χώρας, όπως και οι στρατιωτικοί, αστυνομικοί και λιμενικοί στον Έβρο και στα νησιά μας. Και οπισθοφυλακή, ο καθένας από εμάς στο σπίτι, που με συναίσθηση της ατομικής ευθύνης και της ανάγκης να επιδείξουμε αλληλεγγύη και ομόνοια για το κοινό καλό, περιορίζουμε προσωρινά την ατομική μας ελευθερία για να διαφυλάξουμε το συλλογικό αγαθό της υγείας. Μένοντας σπίτι αλλά κυρίως μένοντας μαζί, μπορούμε και θα ξεπεράσουμε και αυτή τη δυσκολία, βγαίνοντας νικητές. Χρόνια πολλά σε όλες και σε όλους!»

Τουτέστιν, «άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε», χωρίς ούτε μία από τις επίμαχες λέξεις «έθνος», «γένος», «πατρίδα», «Χριστιανικός» (!), ή έστω «Επανάσταση 1821» ή «Παλιγγενεσία» (!!), πολλώ δε μάλλον χωρίς ούτε μία αναφορά στην ουσία της Εθνεγερσίας (!!!) —στο κοσμογονικό πρόταγμα «Ελευθερία ή Θάνατος»— ήτοι ένα υπουργικό επετειακό μήνυμα παντελώς ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ.

² Στην Α΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στην Επίδαυρο το 1822, στην προμετωπίδα του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος», διακηρύσσονται επί λέξει τα εξής:

«Το Ελληνικόν 'Εθνος, το υπό την φρικώδη Οθωμανικήν δυναστείαν μη δυνάμενον να φέρη το βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας και αποσείσασαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον δια των νομίμων παραστατών του, εις Εθνικήν, συνηγμένων Συνέλευσιν, ενώπιον Θεού και ανθρώπων, την πολιτικήν αυτού Ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν.»

Ενδεικτικά δε περί των εννοιών «πατρίδα», «πατριωτισμός», «Εθνεγερσία», «Παλιγγενεσία», κ.τ.λ., ιδέ το άρθρο με τίτλο «Ποιός “νέος Πατριωτισμός” κυρία Πρόεδρε;» εδώ.

³ Περί των κοσμογονικών («γιγαντιαίων») επιπτώσεων του Αγώνα τής Παλιγγενεσίας σε 

ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, ιδέ την μονογραφία με τίτλο «Η Χαοτική Δυναμική του 1821» εδώ.

⁴ Το αρχείο (pdf), με τίτλο «Κωνσταντίνου Καραμανλὴ Ἐπετειακὰ Διαγγέλματα 1959-1961 περὶ τῆς Παλιγγενεσίας», είναι δωρεάν αναγνώσιμο και αποκτήσιμο (freely readable/downloadable) στο πολυτονικό εδώ.