Ιωάννης Β. Δασκαρόλης, Από το γραφείο ενός ιστορικού: Βιβλιογραφικός οδηγός για τον αντιβενιζελισμό της περιόδου 1915-1928. (δωρεάν e-book).

 




















Προεκλογική αντιβενιζελική γελοιογραφία με τον λαό να ψηφίζει το ΛΚ στις εκλογές του 1926 και με την επαναφορά της Βασιλείας να αιφνιδιάζει δυσάρεστα τον πρωθυπουργό Γ. Κονδύλη και τους βενιζελικούς πολιτικούς αρχηγούς (Καφαντάρη, Μιχαλακόπουλο και Παπαναστασίου) και τον βενιζελικό στρατιωτικό παράγοντα. (Ελληνική, 24.10.1926).

Κατεβάστε δωρεάν το ηλεκτρονικό βιβλίο από εδώ: https://www.academia.edu/100846343/%CE%91%CF%80%CF%8C_%CF%84%CE%BF_%CE%B3%CF%81



ΑΘΗΝΑ 2023

Ιωάννης Β. Δασκαρόλης

Από το γραφείο ενός ιστορικού: Βιβλιογραφικός οδηγός για τον αντιβενιζελισμό της περιόδου 1915-1928.

 

ΙSBN: 978-618-00-4386-0



Ο (αντιβενιζελικός) Λαός καταπιέζεται από τα κόμματα, στενάζει υπό το βάρος των φόρων του Καφαντάρη, της στρατοκρατίας του Κονδύλη, των δαπανηρών συμβάσεων του Ιωάννη Μεταξά και της οικονομικής κηδεμονίας της ΚΤΕ. (Ελληνική, 21.7.1927)

 

                        

Για όσους επιμένουν να το παλεύουν μόνοι τους,

                          αβοήθητοι…….

 

Το αντιβενιζελικό Πάσχα του 1931.


Περιεχόμενα

 

Πρόλογος – Από το γραφείο ενός Ιστορικού……….……….…….8

 

Πρωτογενής βιβλιογραφία

 

-        Οι εφημερίδες του ημερήσιου Τύπου……………….......………10

-        Τα Πρακτικά της Βουλής της περιόδου 1926-1928….......……...12

-        Δημοσιευμένα αρχεία και συλλογές κειμένων………….............13

-        Αναμνήσεις, Μαρτυρίες και Απομνημονεύματα…………........……21

 

Δευτερογενής Βιβλιογραφία

 

-        Εθνικός Διχασμός (1914-1917)…………………….......……...…....40

-        «Βενιζελική τυραννία» (1917-1920)…………….......………………55

-        Μετανοεμβριανές κυβερνήσεις (Μικρασιατική Εκστρατεία

και Καταστροφή (1920-1922))……………...………........….……….62

-        Δίκη των Έξι………………………………………….......…...……….74

-        Μεσοπόλεμος (1922-1928)…………………………….......…………80

 

Βιογραφίες……………………………………………………………….95

 

Βοηθήματα σε επιμέρους ζητήματα του αντιβενιζελισμού

 

-        Ο αντιβενιζελικός Τύπος………………………………………..104

-        Καρυωτάκης, Χριστοβασίλης, Τσιτσελίκης…………………...108

-        Παλαιό Ημερολόγιο……………………………………..………110

-        Αντιβενιζελική ιδεολογία………………………….…………….112

-        Άλλες πτυχές του αντιβενιζελισμού…………………………….117

 

Αναλυτική Συνολική Βιβλιογραφία………………...…………..129


Πρόλογος - Από το γραφείο ενός Ιστορικού.






Γ

ια να συμβάλλεις δημιουργικά σε ένα επιστημονικό ζήτημα επιβάλλεται σε πρώτο χρόνο να διαβάσεις και να καταλάβεις το έργο και τη συμβολή όσων έχουν προηγηθεί στη μελέτη του. Η Ιστορία, όπως τείνει να αποκρυσταλλωθεί στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, είναι πλέον μια διαδοχική ροή μελετών, πληροφοριών, επισημάνσεων και αποτιμήσεων που τείνουν προς μια συνολική αντικειμενική ερμηνεία.    

Η μαύρη επέτειος των 100 ετών από την Μικρασιατική Καταστροφή βρήκε την κοινότητα των ιστορικών έτοιμη για μια υπέρβαση της φιλοβενιζελικής βιβλιογραφικής πεπατημένης που επικράτησε μεταπολιτευτικά τόσο ακαδημαϊκά όσο και στη Δημόσια Ιστορία. Κατά την γνώμη μου, αυτή η τάση τείνει να ξεπεραστεί από την εμφανή πρόθεση του συνόλου σχεδόν της επιστημονικής ιστορικής κοινότητας και ιδιαίτερα της νέας γενιάς αυτής, για πιο ψύχραιμες και ισορροπημένες αναλύσεις σε σχέση με τον αντιβενιζελισμό της περιόδου. 

Στο πλαίσιο αυτό, ενός ήπιου αντιβενιζελικού αναθεωρητισμού όπως τον έχει χαρακτηρίσει εύστοχα ο Θανάσης Διαμαντόπουλος στον δημόσιο λόγο του, θα κινηθούν οι επιστημονικές μου προσπάθειες την επόμενη τριετία, με κύριο άξονα την διδακτορική μου διατριβή, που ανάμεσα στα άλλα, αποτελεί και ένα πανόραμα κομμάτων, ηγετών και πολιτευτών του αντιβενιζελισμού κυρίως της πρώτης μεσοπολεμικής πενταετίας. Εντός του 2023 θα εκδοθεί από τις εκδόσεις Επίκεντρο το πρώτο μέρος της προσπάθειας αυτής υπό τον τίτλο: Μεταξάς εναντίον Τσαλδάρη: Η άγνωστη αντιβενιζελική σύγκρουση (1924-1928) που αποτελεί μια διασκευή του σημαντικότερου τμήματος της διατριβής μου.

Ως πρελούδιο της έκδοσης αυτής, παραδίδω στους νέους ερευνητές, στους φιλίστορες και στο αναγνωστικό κοινό έναν συνοπτικό βιβλιογραφικό οδηγό, όπως τον χρησιμοποίησα για την διατριβή μου, με κάποιες αναλυτικές αναφορές στο πρώτο τμήμα του.

Επέλεξα την μορφή του ηλεκτρονικού βιβλίου (e-book) για την ανάδειξη της παρουσίασης αυτής, καθώς περιέχει κυρίως τις προσωπικές μου απόψεις και δεν κομίζει κάτι νέο ερευνητικά, παρά μόνο φιλοδοξεί να αποτελέσει βοήθημα για τους νεότερους ερευνητές που θα ασχοληθούν με το θέμα και που είμαι βέβαιος ότι είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες. Ο σκοπός μου είναι ο οδηγός αυτός να τους είναι άμεσα διαθέσιμος και χωρίς οικονομικό αντίτιμο. Επίσης αποτελεί και ένα έμμεσο πείραμα ώστε να εξακριβώσω τη δυναμική διάδοσης ενός ηλεκτρονικού βιβλίου σε σχέση με το παραδοσιακό μοτίβο διανομής και πώλησης τυπωμένων. 

Ο βιβλιογραφικός οδηγός που ακολουθεί απέχει από το να είναι πλήρης και δεν έχει το σύνολο της βιβλιογραφίας που χρησιμοποίησα στη διατριβή μου. Άλλωστε, όταν αναφερόμαστε στη βιβλιογραφία για οποιοδήποτε ιστορικό θέμα, αποκλείεται εκ των πραγμάτων αυτή να είναι πλήρης, καθώς πάντοτε διαφεύγει από τον οποιοδήποτε ιστορικό, όσο καλά ενημερωμένος και αν είναι, έστω ένας τίτλος άξιος λόγου.

Έτσι, επέλεξα να παραθέσω μόνο όλα τα τυπωμένα αρχεία, τις τυπωμένες πρωτογενείς πηγές, καθώς και τις βασικές δευτερογενείς πηγές και συγγράμματα από τα οποία ο ερευνητής μπορεί να αντλήσει πληροφορίες για τον αντιβενιζελισμό της περιόδου 1915 - 1928. Απέφυγα να παραθέσω τα αδημοσίευτα αρχεία για προφανείς λόγους. Στα συγγράμματα συμπεριλαμβάνω –μοιραία– αυτά που έχουν το ισχυρότερο αποτύπωμα, αλλά προσπαθώ η αναφορά μου σε αυτά είναι σύντομη, καθώς έτσι και αλλιώς έχουν διαβαστεί από τους περισσότερους που ασχολούνται με τα ζητήματα αυτά. Αντίθετα προσπαθώ να επικεντρωθώ σε πηγές που δεν είναι τόσο γνωστές, αλλά κατά την άποψή μου είναι χρήσιμες. Στην εικονογράφηση χρησιμοποιώ κατά κανόνα τα εξώφυλλα των βιβλίων που έχω στην κατοχή μου και όχι την τελευταία έκδοσή τους, ή κάποια μεταγενέστερη βελτιωμένη. Ο σκοπός της έκδοσης δεν είναι η κριτική ή η συνολική αποτίμηση του κάθε βιβλίου, αλλά κυρίως να δοθεί το στίγμα του και να μπει σε ένα γενικότερο πλαίσιο αναφοράς προς διευκόλυνση του νέου ερευνητή. Ελπίζω να φανεί χρήσιμη, σε εμένα πάντως ήταν.    

 

Γιάννης Δασκαρόλης

 

Μαρούσι, 1η Μαρτίου 2023.

Κατεβάστε δωρεάν το ηλεκτρονικό βιβλίο από εδώ: https://www.academia.edu/100846343/5_1914_1928


Σχόλια

  1. Τα θερμά μου συγχαρητήρια για αυτή την αξιολογότατη προσπάθεια! Σε μελλοντική επανέκδοση του βιβλίου μου, σίγουρα θα συμπεριλάβω στοιχεία από τον βιβλιογραφικό οδηγό σου, φυσικά με ονομαστική αναφορά σε αυτόν.

    Αλέξανδρος Ζώρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ενδιαφέρον βιβλίο, αν και είναι αρκετά αυστηρό προς τις αντιβενιζελικές πηγές , ενώ αντίθετα αντιμετωπίζει με πολλή επιείκεια όλες τις βενιζελικές ( ειδικά τις σύγχρονες μελέτες).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ καλά κάνει! Ο σύγχρονος αντιβενιζελισμός αν θέλει να αποτελέσει σοβαρή εναλλακτική πρόταση ερμηνείας των γεγονότων, θα πρέπει να εγκολπωθεί τα σύγχρονα ιστορικά πορίσματα. Για να γίνω πιο σαφής! Δεν είναι δυνατόν εν έτει 2023 οι αντιβενιζελικοί να θεωρούν τον Ντριό και τον Χίμπεν ως τις απόλυτες πηγές για την πολιτική του Βασιλέως τότε και να αναπαράγουν αυτή την οπτική σε σύγχρονα πονήματα (βλ. Μπαρμπής, Κακούρη, Ρίχτερ)! Αύτος ο στρουθοκαμηλισμός σχετικά με την γερμανοφιλία του Κωνσταντίνου και τις μυστικές συνεννοήσεις του με την Τριπλή Συμμαχία θα πρέπει να σταματήσει. Απλά θα πρέπει να τεθούν αυτά τα θέματα στις ορθές βάσεις τους, ότι δηλαδή έγιναν με πρόθεση την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του έθνους (όπως τα αντιλαμβάνονταν) και όχι για "υποχρεώσεις απέναντι στον Κάιζερ" κλπ βεντηρειάδες! Φυσικά, πάντα σε αντιπαραβολή και ανάδειξη του γεγονότος ότι και η βενιζελική πλευρά ήταν σε διαρκείς συνεννοήσεις (ακόμη και όταν δεν κυβερνούσε) με την Αντάντ. Για να μην θίξω και μια πλευρά που ελάχιστα έχει αναδειχθεί (αν και είναι πλήρως τεκμηριωμένη από τον Κώστα Λούλο). Την αλλοπρόσαλλη πολιτική Βενιζέλου 1913-1914, όπου ενθάρρυνε πλήρως τον Κων/νο ως προς την φιλογερμανική πολιτική και προσέγγιση!
      Ο μόνος σύγχρονος αντιβενιζελικός ιστοριογράφος που παραδέχεται ανοιχτά την φιλογερμανική πολιτική του Κων/νου, είναι ο Δημήτρης Μιχαλόπουλος, αλλά κατά τ'άλλα, δυστυχώς διατυπώνει ατεκμηρίωτες θεωρίες με συνωμοσιολογικό πρόσημο όλη την ώρα, οπότε, τα έργα του είναι προβληματικά. Ειλικρινά ελπίζω οι εκκολαπτόμενοι ιστοριογράφοι που έχουν ροπή προς την αντιβενιζελική πλευρά, να ακολουθήσουν την ωριμότητα σκέψης των Δασκαρόλη, Βλάσση και Ριζά.

      Διαγραφή
    2. ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ5 Μαΐ 2023, 12:54:00 π.μ.

      Ενώ κάνετε χρήση πλήθους ονομάτων ιστορικών, κρύβετε επιμελώς το δικό σας.
      Πώς θα δεχθώ ώς ΕΓΚΥΡΟΝ, τον Ανώνυμον ??? ΟΛΑ ΣΤΟ ΦΩΣ, ΑΓΑΠΗΤΕ....

      Διαγραφή
    3. Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος το ονοματεπώνυμό μου. Ευχαριστημένος τώρα κε Δρούγκα; Μήπως άλλαξε τώρα κάτι ως προς την εγκυρότητα ή μη, αυτών που έγραψα προηγουμένως;

      Διαγραφή
  3. Ειλικρινά δεν έχω λόγια γι' αυτό το πολυτιμότατο δώρο που μάς κάνετε!!!! Όσοι σάς διαβάζουμε φανατικά, περιμέναμε από καιρό κάτι τέτοιο και, μαζί με τα θερμά μας συγχαρητήρια, δεχθείτε και την άπειρη ευγνωμοσύνη μας! Με αυτόν τον συγκεντρωτικό βιβλιογραφικό οδηγό καλύπτετε ένα μεγάλο κενό και θέτετε τις βάσεις για μια κριτική αξιολόγηση των πηγών της εν λόγω θεματικής - κυρίως χάρη στις εύστοχες κρίσεις σας. Χαίρομαι ιδιαίτερα που δίνετε στην "Ιστορία των ξενικών επεμβάσεων" του Επαμεινώνδα Μάλαινου τη θέση που της αξίζει.

    Και, φυσικά, αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον το νέο σας βιβλίο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Συγχαρητήρια για το εξαιρετικό βιβλίο. 3 καλοπροαίρετες παρατηρήσεις.
    1) Στην διαμάχη McKenzie - Thomson θα έπρεπε να γίνει αναφορά και στο επόμενο βιβλίο του McKenzie (Greek Memories του 1932) το οποίο γράφτηκε κατά κάποιο τρόπο ως απάντηση στο βιβλίο του Thomson και απ'ότι γνωρίζω, είχε μεγαλύτερη τεκμηριώση σε σχέση με το προγούμενο πόνημά του, σε σημείο που θεωρήθηκε ότι έβγαζε στην δημοσιότητα απόρρητες κρατικές πληροφορίες, με αποτέλεσμα η επόμενη έκδοσή του (1939) να κυκλοφορήσει λογοκριμένη!
    2) Γίνεται αναφορά στο Ημερολόγιο - Αρχείο του Στρέιτ ότι τελειώνει απότομα στο τέλος του 1915! Είναι σίγουρο αυτό; Διότι σε πρόσφατη επανέκδοση του έργου από τις εκδόσεις "Ελληνική Πρωτοπορία", το εκδοτικό σημείωμα έλεγε πως το έργο φτάνει μέχρι το έτος1917! Βέβαια δεν περιμένω ιδιαίτερη αξιοπιστία από τον Ιωάννη Νασιούλα, αλλά οφείλω να ρωτήσω.
    3) Περίμενα μια αναφορά στο βιβλίο του Παναγιώτη Δημητράκη "Μυστικές Επιχειρήσεις στην Μικρά Ασία" λόγω της πρωτοτυπίας του, των πολλών άγνωστων πληροφοριών που παρέχει, αλλά και λόγω της λίαν ευμενούς παρουσίασης του βιβλίου κατά το παρελθόν, μέσω της φιλόξενης ιστοσελίδας σας (βλ. εδώ https://www.istorikathemata.com/2013/02/The-secret-Turkish-plan-to-assasinate-the-Greek-king-Constantine-September-1921.html)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλό μεσημέρι, ευχαριστώ πολύ για την θετική υποδοχή. Για το πρώτο σημείο θα επιφυλαχθώ να είμαι αναλυτικότερος στο απώτερο μέλλον. Για το δεύτερο σημείο απλώς εννοώ ότι η έκδοση σταματάει το 1915. Και αυτό είναι πλήγμα γιατί όταν πήγα να διαβάσω το πρωτότυπο στη συνέχεια του στο αρχείο Στρέιτ δεν τα κατάφερα λόγω του δυσανάγνωστου χαρακτήρα. Για το τρίτο σημείο έχετε δίκαιο, απλά το βιβλίο του δημητράκη δεν είχε ιδιαίτερο υλικό για τον αντιβενιζελισμό. Για τον λόγο αυτό δεν το συμπεριέλαβα. Καλή συνέχεια και ευχαριστώ και πάλι....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλησπέρα κύριε Δασκαρόλη κι ευχαριστώ για την απάντηση. Μάλλον δεν έγινα σαφής. Εννοούσα ότι η επανέκδοση του Ημερολογίου Στρέιτ από τις εκδόσεις "Ελληνική Πρωτοπορία" αναφέρει ότι ο δεύτερος τόμος της έκδοσης, φτάνει έως το έτος 1917! Άραγε οι εκδότες να περιέλαβαν περαιτέρω υλικό που δεν είχε μπει στην έκδοση που είχε επιμεληθεί ο Πιπινέλης την δεκαετία του 60;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλημέρα, δεν τη γνώριζα τη συγκεκριμένη έκδοση, μακάρι να ισχύει, αν και έχω τις αμφιβολίες μου. Θα την προμηθευτώ και θα επανέλθω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Κύριε Δασκαρόλη συγχαρητήρια για την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εργασία σας. Θα ήθελα να κάνω μια ερώτηση, μέσα στον βιβλιογραφικό οδηγό αναφέρετε και αναλύεται το έργο του Heinz Richter «Ελλάδα 1915-1917» αλλά δεν αναφέρετε κάτι για το άλλο έργο του συγκεκριμένου συγγραφέα σχετικό με την Μικρασιατική Εκστρατεία «Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος 1919-1922». Ο λόγος που δεν ασχολείστε είναι επειδή δεν έχει δεν προσφέρει κάτι καινούργιο στην ιστοριογραφία και στην αντιβενιζελική βιβλιογραφία; Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Σας ευχαριστώ πολύ. Ναι είναι γεγονός ότι το βασικό στοιχείο που προσπαθώ να ανιχνεύσω στις μελέτες που παραθέτω είναι ο αντιβενιζελισμός. Σαφώς και το δεύτερο βιβλίο του Richter που αναφέρετε έχει αναφορές στον αντιβενιζελισμό, αλλά η εκτίμησή μου είναι ότι δεν προσθέτει κάτι που δεν ξέραμε ήδη. Γενικά το έργο στερείται πρωτοτυπίας σε επίπεδο έρευνας, αλλά αναμφίβολα είναι καλογραμμένο όπως όλα του Richter.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Το βιβλίο του Διονύση Τσιριγώτη, η ελληνική στρατηγική στη Μικρά Ασία, γιατί μένει κάπως στην "αφάνεια" από τις βιβλιογραφικές αναλύσεις σχετικά με την περίοδο του Εθνικού Διχασμού και της Μικρασιατικής Εκστρατείας;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Προφανώς θα ήταν αδύνατον να περιληφθούν όλα. Πάντως, νομίζω ότι το περιεχόμενο της διδακτορικής διατριβής του Τσιριγώτη αφορά κυρίως την υψηλή στρατηγική και την γεωπολιτική της περιοχής και όχι τον αντιβενιζελισμό.

      Διαγραφή
  11. Kαι το βιβλίο του Βατικιώτη για τον Μεταξά είναι αρκετά ενδιαφέρον και νομίζω ότι ταιριάζει στην κατηγορία του βιβλιογραφικού οδηγού. ( Βασίλης)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Παρακαλώ για τα φώτα των ειδικών στην παρακάτω ερώτηση: Είναι αλήθεια ότι η παράδοση της Θεσσαλονίκης στον Κωνσταντίνο από τον Εσατ Πασά το 1912, έγινε επειδή ο τότε Τούρκος Δήμαρχος της πόλης τον έπεισε προς τούτο; Είναι επίσης αλήθεια ότι για αυτόν ακριβώς τον λόγο η ελληνική κυβέρνηση τον διατήρησε ως Δήμαρχο Θεσσαλονίκης;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας