Η δική «τους» Ιστορία και το πολιτικό σήμερα (άρθρο - παρέμβαση του Θ. Διαμαντόπουλου για τις τάσεις θεώρησης του 1922)


γράφει ο κ. Θανάσης Διαμαντόπουλος (πρώτη δημοσίευση: https://www.political.gr/political-23-11-22/)

Σε αντίθεση με το ατυχήσαν 2021, το 2022 έδωσε την ευκαιρία για έναν βαθύ κριτικό αναστοχασμό της ελληνικής κοινωνίας επί του παρελθόντος της, οδηγώντας σε παραγωγή πολλών ιστορικών πονημάτων, αρκετών εκ των οποίων πραγματικά εξαιρετικών.

Στο πλαίσιο της βιβλιοπαραγωγής αυτής διεφάνησαν δύο τάσεις ως προς την αξιολόγηση του τραγικού 1922. (Τραγικού, ίσως όμως υπό μια έννοια και σωτήριου, γιατί χωρίς την εθνική ομοιογενοποίηση που τελικώς προκάλεσε και με δεδομένη τη δημογραφική δυναμική των μουσουλμάνων η διατήρηση της συνοχής του ελληνικού κράτους θα ήταν αμφίβολη…)

Η πρώτη τάση εκφράζει έναν ήπιο αναθεωρητισμό. Εν πρώτοις υποβαθμίζει σχετικά τη σημασία της επανενθρόνισης του Κωνσταντίνου ως παράγοντα που καθόρισε τη μεταστροφή της στάσης των Δυνάμεων έναντι της χώρας μας. Εμφανίζει την παλινόρθωση του γερμανόφιλου μονάρχη ως παράγοντα που απλώς διευκόλυνε τη δικαιολόγηση έναντι των εθνικών κοινών γνωμών τη μεταστροφή αυτή, επί της ουσίας αποδιδόμενη σε πολύ βαθύτερους διεθνοπολιτικούς παράγοντες που άλλαξαν κυρίως τον προσανατολισμό της Γαλλίας εις την Εγγύς Ανατολή (σύγκρουση με Αγγλία, επανάσταση Φευζάλ στη Συρία, κατίσχυση μπολσεβίκων στη Ρωσία και προσέγγισή τους με τον Κεμάλ, πιέσεις των κατόχων οθωμανικών ομολόγων κλπ).  Η τάση αυτή δεν αρνείται τις ευθύνες των μετανοεμβριανών αντιβενιζελικών κυβερνήσεων, που συνέχισαν την πολιτική Βενιζέλου σε ένα πολύ δυσμενέστερο διεθνές περιβάλλον, φοβήθηκαν την ιστορική σύγκριση, δεν τόλμησαν δε  ένα επώδυνο -και με μεγάλο το πολιτικό κόστος- συμβιβασμό. Εστιάζει ωστόσο κυρίως στο εξ αρχής ανέφικτο του εγχειρήματος Βενιζέλου, που υποτίμησε τις διαιρέσεις μεταξύ των Συμμάχων (και στον οποίο απλώς αναγνωρίζει το ευεργέτημα της αμφιβολίας: ίσως θα τολμούσε έγκαιρα την αναδίπλωση…). Βεβαίως, δε, αναδεικνύει τη λεγόμενη Δίκη των «Έξι» ως «ενδικοφανή φόνο».

Η δεύτερη τάση πρωτίστως εκφράζεται από δύο, αλλά εξαιρετικά προβαλλόμενους επιστήμονες, τον Μαυρογορδάτο (γιο βενιζελικού γερουσιαστή) και τον Αγτζίδη, πολιτικό κινούμενο στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ. Στο ρεύμα σκέψης που αυτοί εκφράζουν, ωστόσο, δεν ενοχλεί ότι δεν κάνουν στάθμιση και επιμερισμό ευθυνών, καταλογίζοντας όλη την ενοχή για την Καταστροφή στους αντιβενιζελικούς. Αυτό είναι μια –ενδεχομένως αμφισβητήσιμη, αλλά-  υποστηρίξιμη άποψη. Είναι ότι υιοθετούν απόλυτα το κατηγορητήριο που αντιμετώπισε τον τελευταίο εθνικό αρχιστράτηγο, τρεις αιρετούς και κοινοβουλευτικά νομιμοποιημένους πρωθυπουργούς και τους σημαντικότερους υπουργούς τους ως «εκουσίως και εκ προθέσεως υποστηρίξαντες(!!) τον τουρκικό εθνικιστικό στρατό όπως καταλάβη εδάφη του Βασιλείου»!!! 

Και υιοθετούν και όλα τα επιμέρους σημεία του κατηγορητηρίου, βάσει των τεκμηριώνεται, υποτίθεται, η γενική κατηγορία περί προδοσίας! Ποια είναι αυτά;

Πρώτον, ότι οι καταδικασθέντες αντικατέστησαν «εμπειροπόλεμους» (διάβαζε: βενιζελικούς) διοικητές μονάδων με «απόλεμους» (κωνσταντινικούς). Και τέτοιες, εν πολλοίς πολιτικά υποκινούμενες, αντικαταστάσεις έγιναν πράγματι. Δεν τις έκανε όμως ο υπόδικος Χατζηανέστης, αρχιστράτηγος της τελευταίας στιγμής, αλλά ο επί ενάμισι χρόνο προκάτοχός του και κατεξοχήν φανατικός κωνσταντινικός Παπούλας, που ήταν μάρτυρας κατηγορίας!

Δεύτερον, ότι λόγω «εμπάθειας και ιδιοτέλειας», εμπόδισαν την υπέρ των εθνικών συμφερόντων αξιοποίηση –ως εθνικού εκπροσώπου στις διεθνείς συνδιασκέψεις όπου κρινόταν η τύχη της χώρας- του Ελευθερίου Βενιζέλου. Πέραν όμως του ότι, μετά την ακραία τυραννική κατά των αντιπάλων βενιζελική διακυβέρνηση της τριετίας 1917-20 ουδείς αντιβενιζελικός θα μπορούσε να στααθεί αν επιχειρούσε να συνεργαστεί με τον ανατραπέντα από τη λαϊκή ψήφο «τύραννο» (ο πρώτος μετανοεμβριανός πρωθυπουργός Δημήτριος Ράλλης που το επιχείρησε ανατράπηκε αμέσως από τους υπουργούς του, ακόμη και τον …γιό του), μπορεί κανείς να φανταστεί πως, με διακύβευση τεραστίων συμφερόντων και τον διεθνοπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας ευρισκόμενο σε έξαρση, θα άλλαζε τη στάση των Δυνάμεων το πρόσωπο του Έλληνα διαπραγματευτή;

Τέλος, τρίτον, το ότι αγνόησαν τις συμμαχικές προειδοποιήσεις και επανέφεραν τον Κωνσταντίνο, βλάπτοντας έτσι τα εθνικά συμφέροντα. Και αυτό πράγματι ισχύει –και θα μπορούσε να αποτελέσει βάση του κατηγορητηρίου- ακόμη και στον βαθμό που η παλινόρθωση του γερμανόφιλου μονάρχη απλώς διευκόλυνε τη γαλλική κυβέρνηση να δικαιολογήσει ενώπιον της εθνικής δημόσιας γνώμης της εγκατάλειψη ενός κράτους «προστάτη των χριστιανών της Ανατολίας» πρώην συμμάχου. Αλλά αυτή την απόφαση την πήρε η κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη. Στην οποία εκ των καταδικασθέντων μετείχε …μόνο ο Δημήτριος Γούναρης. Στους άλλους καταλογίστηκε …αναδρομική ευθύνη, αφού ανέλαβαν αργότερα υπουργικά καθήκοντα!     

Η προσέγγισή τους ωστόσο θα ήταν μια απλώς επιστημονικά αμφισβητήσιμη θεώρηση, αν η παρούσα συγκυρία και ο φανατισμός που αναβιώνει στην εποχή μας («υπάρχει κατάλυση της δημοκρατίας λόγω των υποκλοπών», «είναι εθνικά επικίνδυνοι έως προδότες οι μεν, γιατί πήραν δυνάμεις από τα νησιά και τις έστειλαν στην Ουκρανία», «είναι εθνικά επικίνδυνοι έως προδότες οι δε, γιατί δεν υπερψήφισαν το ελληνογαλλικό αμυντικό σύμφωνο»), δεν έκαναν εθνικά επικίνδυνη κάθε διχαστική προσέγγιση που βλέπει τους αλλόγνωμους και τους υποστηρικτές μιας άλλης εξωτερικής πολιτικής ως δυνάμει προδότες.

*Ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος –συγγραφέας του έργου Ο Εθνικός Διχασμός και η κορύφωσή του, Η Δίκη των «Έξι»: Εξιλασμός ή δικαστικός φόνος;- θα μιλήσει για το θέμα αυτό, στο πλαίσιο συνεδρίου που οργανώνει ο δήμος Κηφισιάς,  στις 12.15μμ της 27ης Νοεμβρίου στο ξενοδοχείο Domotel Kastri, στις δε 28 Νοεμβρίου -100η επέτειο από την εκτέλεση των Έξι- ώρα 7.00μμ στο βιβλιοπωλείο Ευριπίδης Κηφισιάς.   

Σχόλια

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας