«Πομερανοί» και «Οίκαδε», η ερμηνεία (Τα πολύκροτα πρωτοσέλιδα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ του Γ. Βλάχου και η Μικρασιατική Καταστροφή)


γράφει ο Κωνσταντίνος Δ. Βλάσσης (πρώτη δημοσίευση Καθημερινή της Κυριακής)

Ο Γεώργιος Βλάχος, ιδρυτής και εκδότης της «Καθημερινής», είχε εξαρχής ταχθεί υπέρ τής με κάποιον συμβιβασμό απεμπλοκής της Ελλάδας από τη Μικρά Ασία, θεωρώντας ότι το εγχείρημα ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους και θα αποδεικνυόταν καταστροφικό. Πρώτος μάλιστα, τον Μάρτιο του 1921, παρουσίασε μέσα από τις στήλες της «Κ» την εναλλακτική ιδέα κατάληψης της Κωνσταντινούπολης, ως επιλογή που θα ανέτρεπε τα δεδομένα. Μαθαίνοντας, μάλιστα, ότι ο Ιωάννης Μεταξάς είχε ταυτόσημες απόψεις για το Μικρασιατικό, του ζήτησε να αρθρογραφήσει στην «Κ». Ο Μεταξάς αρνήθηκε, ενώ όπως είναι φυσικό, οι στήλες της εφημερίδας «επιτάχθηκαν», σύμφωνα με τον Βλάχο από το κράτος, για τον μεγάλο αγώνα στον οποίο αποδύθηκε ο Ελληνικός Στρατός μέσα στο 1921. Με τη λήξη των επιχειρήσεων και τις επαφές του πρωθυπουργού Δημητρίου Γούναρη με την αγγλική κυβέρνηση από τον Οκτώβριο του 1921, ελήφθησαν διαβεβαιώσεις ότι στην Ανατολική Θράκη η Ελλάδα θα παρέμενε στη γραμμή της Τσατάλτζας, ενώ στη Μικρά Ασία η Ζώνη των Σεβρών θα αυτονομείτο, ώστε να εξασφαλιστούν κατά τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα των ελληνικών πληθυσμών.

Ωστόσο, τον Μάρτιο του 1922 οι Μεγάλες Δυνάμεις σε μεγάλη σύσκεψη στο Παρίσι ανακοίνωσαν προτεινόμενους όρους ειρήνης, οι οποίοι αποτελούσαν κυριολεκτικά ψυχρολουσία για την ελληνική πλευρά. Ο ελληνικός στρατός θα αποχωρούσε από τη μισή Ανατολική Θράκη, ενώ θα εκκένωνε τη Μικρά Ασία, με απλή πρόνοια για γενικούς όρους προστασίας των μειονοτήτων. Η ελληνική κυβέρνηση αντέδρασε, αποφασίζοντας τη σύναψη εσωτερικού δανείου με τη διχοτόμηση των χαρτονομισμάτων, ώστε να εξασφαλισθεί η παρουσία του στρατού στη Μικρά Ασία και να κερδίσει χρόνο. Από την πλευρά του ο Βλάχος, βλέποντας την κατάσταση να παρατείνεται, άρχισε να πιέζει και με διαδοχικά άρθρα επανέφερε στην επικαιρότητα την επιλογή μιας δυναμικής επέμβασης στην Κωνσταντινούπολη. Το ενδεχόμενο αυτό είχε ωριμάσει, αφού το Γενικό Επιτελείο Στρατού το μελετούσε, ενώ και στον υπόλοιπο Τύπο παρουσιάστηκε αρθρογραφία υπέρ ενός τέτοιου ενδεχομένου: Καβαφάκης («Ελεύθερος Τύπος»), Μεταξάς («Χρονικά»).

Η κυβέρνηση συνεργασίας του Δημητρίου Γούναρη και Νικολάου Στράτου υπό τον Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη άρχισε να εξετάζει, σε συνεργασία με τον Υπατο Αρμοστή Σμύρνης Αριστείδη Στεργιάδη και τον νέο Αρχιστράτηγο Γεώργιο Χατζανέστη, εναλλακτικές. Οι αποφάσεις που ελήφθησαν στα μέσα Ιουνίου, δρομολογήθηκαν στα μέσα του επόμενου μήνα. Συγκεντρώθηκαν σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Ανατολική Θράκη, ώστε να καταστεί πειστική τυχόν επιχείρηση κατάληψης της Κωνσταντινούπολης. Ταυτόχρονα, η ελληνική κυβέρνηση παραχώρησε το δικαίωμα αυτονομίας στη δυτική Μικρά Ασία, υπό την καθοδήγηση του Στεργιάδη.

Το σχέδιο αυτονομίας

Το σχέδιο για την αυτονομία προέβλεπε κινήσεις σε πολλαπλά επίπεδα: η Στρατιά Μικράς Ασίας θα συμπτυσσόταν εντός του Αυγούστου, ώστε να μειωθούν οι ανάγκες φύλαξης του μετώπου και να καταστεί δυνατή η απόλυση παλαιών Κλάσεων εφέδρων. Ως αντιστάθμισμα, θα καλείτο η Κλάση 1923, ενώ θα επιχειρείτο η επιστράτευση του ανθρώπινου δυναμικού στο αυτόνομο μικρασιατικό κράτος, αλλά και η έλευση εθελοντών από την Κωνσταντινούπολη. Μέρος του Ελληνικού Στρατού θα παρέμενε στη Μικρά Ασία έως ότου ολοκληρωθεί η σύσταση ενός νέου στρατιωτικού οργανισμού που θα υπεράσπιζε την αυτόνομη πολιτεία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούνταν νέα τετελεσμένα από ελληνικής πλευράς:

1. Η Ανατολική Θράκη θα εξασφαλιζόταν με την πειστική ενδεχόμενη απειλή κατά της Κωνσταντινούπολης.

2. Η Μικρά Ασία θα εξασφαλιζόταν μέσω μιας Αυτόνομης Πολιτείας στην Ιωνία, ως αντίβαρο στο εθνικιστικό κίνημα του Κεμάλ.

Αν και οι Μεγάλες Δυνάμεις αντέδρασαν στο ενδεχόμενο ελληνικής προέλασης προς την Πόλη, το ζητούμενο είχε επιτευχθεί για την ελληνική κυβέρνηση, καθώς επιταχύνθηκαν οι διαπραγματεύσεις και ανακοινώθηκε η προοπτική σύγκλησης συνδιάσκεψης ειρήνης στη Βενετία μεταξύ Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου. Στο μεταξύ, ο Στεργιάδης αφού ανακοίνωσε στους μικρασιατικούς πληθυσμούς την παραχώρηση αυτονομίας από την ελληνική κυβέρνηση, άρχισε να εργάζεται στον οργανωτικό τομέα, αλλά για αντικειμενικούς λόγους καθυστέρησε προκειμένου να βολιδοσκοπήσει τις αντιδράσεις του τουρκικού στοιχείου και τη στάση των Μεγάλων Δυνάμεων – ιδίως της Μεγάλης Βρετανίας. Ταυτόχρονα, ζήτησε την αποστολή εξειδικευμένων υπαλλήλων για το οργανωτικό έργο, ενώ καθυστέρηση σημειώθηκε και από ένα θέμα υγείας του Στεργιάδη. Στις 27 Ιουλίου και 5 Αυγούστου η κυβέρνηση ζήτησε την επιτάχυνση των διαδικασιών με την έλευση στην Αθήνα των Στεργιάδη και Χατζανέστη, ο οποίος επρόκειτο να ζητήσει την έγκριση για σύμπτυξη του μετώπου ώστε να εξοικονομηθούν δυνάμεις. Ο Στεργιάδης απάντησε ότι επρόκειτο κατά τις 10 Αυγούστου να προβεί στην ανακοίνωση των περαιτέρω μέτρων προς προώθηση της αυτονομίας. Ο δε Αρχιστράτηγος αποφάσισε να παραμείνει στη Σμύρνη έως ότου ξεκαθαρίσει η κατάσταση, έπειτα από μια επιτυχημένη κεμαλική επίθεση αντιπερισπασμού που εκτελέστηκε στον τομέα της Ορτάντζας στις 6 Αυγούστου.

- Η γέφυρα των στεναγμών και το Οίκαδε

Ο Βλάχος θεωρώντας ότι η κατάσταση βάλτωνε εκ νέου, αποφάσισε να πιέσει την κυβέρνηση. Το πρωί της 13ης Αυγούστου, η «Κ» κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο άρθρο υπό τον τίτλο «Η Γέφυρα των Στεναγμών». Σε αυτό προειδοποιούσε ότι ο χρόνος διέρρεε και η Ελλάδα δεν είχε την πολυτέλεια απώλειας χρόνου, οπότε έπρεπε να προχωρήσει στην υλοποίηση των αποφάσεων για την αυτονομία. Την επομένη, 14η Αυγούστου, αποφασιστικότερος ο Βλάχος δημοσίευσε το άρθρο «Οίκαδε» με το οποίο προέτρεπε και πάλι την κυβέρνηση να δράσει βάσει του σχεδίου, για το οποίο σκιαγραφούσε ορισμένες παραμέτρους (π.χ. διοικητική οργάνωση, εκπαίδευση γηγενών, διπλωματική αναγνώριση). Τα πρωινά αυτά άρθρα, δεν διασυνδέονταν καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τυχόν δυσμενείς εξελίξεις στο μέτωπο, καθώς η μεγάλη κεμαλική επίθεση εκτοξεύτηκε το πρωί της 13ης Αυγούστου και η Στρατιά απέστειλε ενημέρωση στην κυβέρνηση για τη σύμπτυξη των δυνάμεων, μόλις τη νύκτα της 14ης Αυγούστου. Συνεπώς, ούτε ο Βλάχος κατά τη σύνταξη των άρθρων είχε γνώση της αρνητικής τροπής των επιχειρήσεων στο μέτωπο, ούτε και η αρθρογραφία αυτή έφθασε στο μέτωπο ώστε να επηρεάσει το ηθικό των ανδρών.

Την 15η Αυγούστου κι ενώ η Στρατιά συνέχιζε τη σύμπτυξή της, ο Χατζανέστης απέστειλε τηλεγράφημα στην Αθήνα, ενημερώνοντας πως δεν επρόκειτο να διατάξει αντεπίθεση προς ανακατάληψη του Αφιόν Καραχισάρ, αλλά θα συνέχιζε την υποχώρηση ώστε να καταλάβει θέσεις ανατολικά της Φιλαδέλφειας, όπως εξαρχής σκόπευε, στα πλαίσια της κήρυξης του αυτόνομου μικρασιατικού κράτους. Τη νύκτα της 16ης Αυγούστου ο Γούναρης συνάντησε τον Βλάχο και του ζήτησε να γραφεί ένα άρθρο, δεδομένου ότι δεν μπορούσε να αποκρυβεί η υποχώρηση της Στρατιάς Μικράς Ασίας, ώστε να προϊδεασθεί η κοινή γνώμη και για περαιτέρω υποχώρηση της Στρατιάς Μικράς Ασίας και ταυτόχρονα να δοθεί η εντύπωση στις Μεγάλες Δυνάμεις ότι η υποχωρητική κίνηση της ελληνικής Στρατιάς γινόταν βάσει σχεδιασμού, με δική της πρωτοβουλία και όχι υπό την πίεση του εχθρού.

- Οι Πομερανοί 

Οι δυο τους μετέβησαν στα γραφεία της «Κ» και ενημέρωσαν τον διευθυντή Νικόλαο Κρανιωτάκη ότι έπρεπε να γραφεί σχετικό πρωτοσέλιδο άρθρο. Πράγματι, ο Κρανιωτάκης συνέγραψε το «Οι Πομερανοί», στο οποίο περνούσε το μήνυμα ότι αν και ήταν δυνατή η επιθετική επιστροφή της ελληνικής Στρατιάς, ο Αρχιστράτηγος είχε αποφασίσει να μην υποβάλει το Στράτευμα σε άσκοπες θυσίες. Μεταξύ άλλων σημείωνε: «Αν πρόκειται να ποτίσωμεν πάλιν με αίμα αξένους τουρκικάς εκτάσεις, διά ν’ ανακτήσωμεν τους εγκαταλειφθέντας μιναρέδες του Αφιόν Καραχισάρ, ή διά να κρατήσωμεν τους μιναρέδες του Εσκί Σεχίρ, ή της Κιουταχείας, αν η διατήρησις απαιτή τυχόν θυσίας, δεν πρέπει να συγκατανεύσωμεν εις τας θυσίας ταύτας. Ας μείνωμεν όπου ευρισκόμεθα ή, αν η εκεί παραμονή μας είνε αιματηρά ή επίπονος, ας έλθωμεν όπου ούτε επίπονος είνε, ούτε, προ παντός, αιματηρά. […] Το αίμα της Ελλάδος δεν ρέει εις τας φλέβας της διά να χύνεται εις την απωτάτην Μικρασίαν. […] η Ελλάς δεν πρέπει να δίδη πλέον τους Πομερανούς της διά την πέραν των βλέψεών της Ανατολήν».

Οι βενιζελικές –και ορισμένες αντιβενιζελικές– εφημερίδες έσπευσαν να κατακρίνουν την αρθρογραφία της «Κ», δίχως φυσικά να προβούν σε ιδιαίτερη έρευνα ή εξέταση των βαθύτερων αιτίων πίσω από τη συγγραφή τους. Εκτοτε παγιώθηκε η αποτρόπαιη κατηγορία πως με τα άρθρα αυτά η ναυαρχίδα του αντιβενιζελισμού και προσωπικά ο ίδιος ο Βλάχος πρόδωσαν τους Μικρασιάτες, προτρέποντας σε εγκατάλειψη του μικρασιατικού αγώνα και δίδοντας το σύνθημα φυγής στον Ελληνικό Στρατό. Η κατηγορία αυτή επιβιώνει έως τις μέρες μας, καθώς συντηρούμενη και επανερχόμενη στην επικαιρότητα κατά καιρούς, επικράτησε στη δημόσια μνήμη. Ομως, όπως σε ανύποπτο χρόνο έγραψε και ο Βλάχος, «η Αλήθεια δεν έχει δυστυχώς άλλο μέσον διά να επιβληθή εκτός του καιρού» και σήμερα 100 χρόνια μετά τα γεγονότα, είναι ανάγκη αυτή να αναζητηθεί με συστηματικό τρόπο και κυρίως περισσότερη υπευθυνότητα.

Σχόλια

  1. Οι βενιζελικοι ως συνηθως παραπληροφορουν.τα εν λογω αρθρα ουδολως επηρεασσαν την ηττα.η εφημεριδα ποτε προλαβε να φτασει στο μετωπο?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τελικά όλους λάδι τους βγάζετε. Ίσως να μην έγινε η Μικρ Καταστροφή τελικά. Παλιά είχαμε τον μύστη του αντιβενιζελισμού φιλίστορ τώρα έχουμε το ψυχοπαίδι του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν γλιτώνετε από μένα φίλε τόσο εύκολα.

      Διαγραφή
    2. Έχεις δίκιο ανώνυμε, αντί να ασχολούνται με την Ιστορία με τοτεμική και προσωπολατρικκή διάθεση και αντί να αποδέχονται ως ΔΟΓΜΑ την εκ Θεού αποκαλύψεως αλήθεια που μεταλαμπαδεύτηκε στην ανθρωπότητα μέσω φωτισμένων ιστορικών όπως ο Βεντήρης, ο Ενεπεκίδης, ο Πετρίδης, ο Καψής και ο Αγτζίδης, κάθονται και ψάχνουν να βρουν στοιχεία και ντοκουμέντα που αμφισβητούν το ΔΟΓΜΑ!! Σαν δε ντρέπονται!! Στην πυρά!!! Τόσο δύσκολο είναι να καταλάβουν το απλό πράγμα ότι ο Βενιζέλος και οι συν αυτώ, Ο,ΤΙ και να έκαναν ήταν σωστό και πατριωτικό, ενώ οι αντίπαλοί του ήταν όλοι άχρηστοι και προδότες;;

      Διαγραφή
    3. Χαλαρώστε Λίγο...

      Διαγραφή
    4. Γιατί εσύ τι είσαι ο μασέζ της υπόθεσης;

      Διαγραφή
    5. Δυστυχως υπαρχουν ατομα τοσο φανατικα που παρα τον ορυμαγδο ντοκουμεντων που εχουν βγει στην δημοσιοτητα πιστευουν οτι ο βενιζελος ηταν δημοκρατης και ...θεανθρωπος.τι μυαλο εχουν..

      Διαγραφή
  3. Γιατί παραλείψατε τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Από λάθος; Το διορθώσαμε και ευχαριστώ για την υπόδειξη....

      Διαγραφή
  4. Κωνσταντίνε Βλάσση και Ιωάννη Δασκαρόλη, συνεχίστε απτοήτοι τις έρευνές σας και την συγγραφή άρθρων και βιβλίων που αναδεικνύουν την ιστορική αλήθεια! Το γεγονός ότι τώρα τελευταία έχουν σκυλιάσει και κάνουν διάφορες παραληρηματικές αναρτήσεις "κατά του ιστορικού αναθεωρητισμού" στο fb διάφοροι καθεστωτικοί προπαγανδιστές, δείχνει πως είστε σε καλό δρόμο.
    Αν κάποιος αναρωτιέται σε ποιους αναφέρομαι, πρόκειται για ενα βιογράφο εμβληματικών στρατιωτικοπολιτικών προσωπικοτήτων του βενιζελισμού και ο άλλος είναι ο γνωστός εμπαθής, ξερόλας, προσφυγοπατέρας, αριστεροβενιζελικός μαθηματικοϊστορικός...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το σχόλιό σου τα είπε όλα σε λίγες γραμμές!

      Διαγραφή
    2. Σωστος.οποιος θελει μπορω να τον εφοδιασω με μπολικη ξενη βιβλιογραφια που ξεγυμνωνει τον βενιζελο.
      Την εχω στειλει και στον κ
      Δασκαρολη

      Διαγραφή
  5. Κυκλοφούν πολλοί μύθοι σε σχέση με τη μικρασιατική εκστρατεία. Όσον αφορά την δυσμενή έκβαση για τον Ελληνισμό, αυτό ήταν νομοτελειακό γεγονός. Κι αν ακόμη δεν είχε συμβεί πόλεμος τα χρόνια 1919-1922 είναι βέβαιο ότι η Τουρκία με την πρώτη ευκαιρία θα έκανε μια μπουκιά τη Σμύρνη. Επιπλέον η περιοχή της Σμύρνης ως αυτόνομη ή ως ελληνική δεν μπορούσε να ζήσει οικονομικά χωρίς φιλική ενδοχώρα. Αυτά τα διέβλεψε τότε ο Ι. Μεταξάς, αλλά ο Βενιζέλος κυνηγούσε το όραμα της μεγάλης ιδέας χωρίς να λαμβάνει υπόψιν του τα γεωπολιτικά δεδομένα. Η αλλαγή στασης των συμμάχων απέναντι στην Ελλάδα είχε προαποφασιστεί και η επάνοδος του βασιλιά αποτέλεσε την προσχηματική δικαιολογία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μα τα επισημα αρχεια της σνταντ δειχνουν οτι οι αγγλογαλοι αλλαξαν σταση εναντυ της ελλαδος λιγο πριν ληξει ο μεγαλος πολεμος.και ενημερωσαν επισημως για αυτο τον βενιζελο.για αυτο ο βενιζελοε μολις,εχασε τις εκλογες εξαφανισε ολα τα αρχεια και οι νεοι κυβερνωντες δεν ηξεραν τι γινεται με την ..μικρα ασια.
      Αλλη .μια προδοσια του ...εθναρχη.

      Διαγραφή
    2. Ταυγέτη, απο που τεκμηριώνεται ότι ο Βενιζέλος εξαφάνισε αυτα τα αρχεία που λες;

      Διαγραφή
    3. Φίλε "απορων" όλα αυτα που γράφεις είναι σωστά, αλλά θα ήθελα να ακούσω επιτέλους κάποια αντιπρόταση από κάποιον που θεωρεί μάταια την Μικρασιατική εκστρατεία! Και λέω αντιπρόταση διότι με δεδομένο ότι οι Τούρκοι είχαν αποφασίσει ήδη από το 1914 να προβούν σε γενοκτονία των Μικρασιατών Ελλήνων, ποια θα έπρεπε λοιπόν να είναι η ενδεδειγμένη πολιτική της Ελλάδος; Επίσης μου κάνει εντύπωση πως ενώ κατηγορούν οι διάφοροι φιλοβενιζελικοί, τους αντιβενιζελικούς για αρνητές της Μεγάλης Ιδέας, "μικρά πλην έντιμο Ελλάδα", αντιμικρασιατισμό κλπ, βλέπω μετ' εκπλήξεως διάφορους υπερασπιστές των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων, να υιοθετούν αυτές τις ιδιότητες και χαρακτηρισμούς, αλλά να προσπαθούν να τα περάσουν ως κάτι θετικό! Απλή ανάγνωση των πρωτογενών πηγών εκείνης της εποχής (εφημερίδες, πρακτικά Βουλής, ΦΕΚ, αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών κλπ) δείχνουν ότι οι αντιβενιζελικοί δεν ήταν κάθολου έτσι, τουλάχιστον στο σύνολό τους! Κοινώς, κάποιοι τους κατηγορούν και κάποιοι τους επαινούν για κάτι που δεν ήταν!

      Διαγραφή
  6. Έγραψε ο Αγτζίδης πρόσφατα σε ανάρτηση στο fb τα εξής μεταξύ άλλων
    "100 χρόνια συμπληρώνονται τις μέρες αυτές από τη Μικρασιατική Καταστροφή και είναι βέβαιο ότι πρέπει να περάσει άλλη μια γενιά για να αρχίσουμε να συμφωνούμε κάπως επί των αιτίων της τραγωδίας.

    Πολύ σχηματικά, τρεις σχολές ιστορίας έως τώρα προσεγγίζουν τα γεγονότα που συνέβησαν τότε:
    -η ΜΟΝΑΡΧΙΚΗ σχολή (που τελευταία βρίσκεται στα μεγάλα της ντουζένια προσπαθώντας να πείσει ότι δεν υπάρχουν αίτιοι. Εκπροσωπείται κυρίως από ακροδεξιάς προέλευσης ιστοριοδίφες)
    -η ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗ σχολή (που εκπροσωπείται από σημαντικούς και έγκυρους ιστορικούς: Κ. Σβολόπουλος, Ν. Πετσαλης-Διομήδης, Γ. Μαυρογορδάτος κ.ά.) και
    -η "ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ"-ΤΡΙΤΟΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ σχολή (με κύριο εκπρόσωπο πλέον το Τμήμα Ιστορίας του ΚΚΕ, που συστηματικά εκθειάζει την τότε δωσιλογική στάση του -υπό τον έλεγχο της Κομιντέρν- ΣΕΚΕ).

    Όμως τις τελευταίες τρεις δεκαετίες εμφανίστηκε και μια τέταρτη σχολή, αυτή που κατ' οικονομία αποκαλούμε ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ, και είναι απότοκος του κινήματος για αναγνώριση της Γενοκτονίας που υπέστησαν οι Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από Νεότουρκους και κεμαλιστές. Ενός κινήματος που ξεπήδησε από τις προσφυγικές οργανώσεις από τα τέλη της δεκαετίας του '80 και επανέφερε στο προσκήνιο τα εντελώς αποσιωπημένα και απωθημένα ζητήματα που σχετίζονταν με το ιστορικό μεταίχμιο 1908-1923.

    Το (αρκετά παλιό-2006) κείμενο που επισυνάπτεται, περιγράφει αυτήν ακριβώς την τέταρτη σχολή.

    Είναι μάλλον κοινός τόπος η διαπίστωση ότι η ιστορία δεν θα είναι ποτέ αντικειμενική. Παρότι πρώτος ο Θουκυδίδης έθεσε ως απόλυτο ιστοριογραφικό κανόνα την αναζήτηση της αλήθειας, η υποκειμενικότητα τόσο των ερευνητών όσο και των πηγών θα καθορίζουν τα συμπεράσματα. Όσο καλές προθέσεις και να έχει ένας ιστορικός και όσο αποστασιοποιημένος και να είναι, η υποκειμενικότητά του θα είναι πάντα συνδεδεμένη με τις εμπειρίες του και τα βιώματά του. Άρα η ιδιαίτερη οπτική γωνία του ερευνητή δεν θα ήταν δυνατόν να μην επηρεάσει την θέαση των ιστορικών γεγονότων.

    Ειδικά στην περίπτωση της Μικρασιατικής Καταστροφής, οι ιστορικοί και οι ιστοριοδίφες, ειδικά της πρώτης και της τρίτης κατηγορίας, κουβαλούν το βάρος και την πολιτική υποχρέωση της αθώωσης των πολιτικών τους προγόνων, που εκείνη την σύνθετη εποχή συνέβαλαν στο να αυξηθούν οι αρνητικές προϋποθέσεις στο ελληνικό (αλλά και το αρμενικό) εγχείρημα. Ήτοι, της προσπάθειας να διαμορφωθεί ένας μεταοθωμανικός χώρος που να αντιστοιχεί όσο το δυνατόν περισσότερο στην πολυμορφία του διαλυμένου πλέον -πάλαι ποτέ κοινού- οθωμανικού κόσμου.

    Η προσπάθεια να βρεθεί ένας κοινός τόπος συμφωνίας θα πρέπει να προϋποθέτει την απαλλαγή από τα πολιτικά και ηθικά βάρη του παρελθόντος. Κάτι που φαντάζει απίθανο για τους πολιτικούς κληρονόμους εκείνου του παράδοξου φαινόμενου της Μικράς πλην Εντίμου Παλαιάς Ελλάδας, δηλαδή το βασιλο-κομμουνιστικό αντιπολεμικό και άρα αντιμικρασιατικό και αντιποντιακό προεκλογικό μέτωπο του Οκτωβρίου του 1920, που έστω συγκυριακά πορεύτηκε ενωμένο υπό το σύνθημα «Ελιά στεφάνι/σφυρί δρεπάνι»!!!

    Επειδή δεν μπορούσα να του απαντήσω στο fb μιας και έχει τις ρυθμίσεις του έτσι ώστε να σχολιάζουν μόνο οι φίλοι του, έγραψα τα παρακάτω, στο αντίστοιχο άρθρο από το blog του (τίτλος άρθρου "η άλλη ιστοριογραφία", τα εξής (συνεχίζεται)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κύριε Αγτζίδη με αφορμή την ανάρτησή σας στο fb όπου αναφέρατε πως υφίσταται "μοναρχική σχολή" ιστοριογραφίας, η οποία υποστηρίζει πως δεν υπάρχουν αίτιοι για την Μικρασιατική Καταστροφή και ότι αυτή η σχολή εκπροσωπείται κυρίως από "ακροδεξιάς προέλευσης ιστοριοδίφες", έχω να επισημάνω τα εξής!
    Δεν θυμάμαι σχεδόν κανέναν από αυτούς τους εκπροσώπους της συγκεκριμένης σχολής (τους οποίους δεν κατονομάζετε, αλλά σαφώς υπονοείτε) να υποστηρίζει πως δεν υπήρχαν αίτιοι της Καταστροφής! Ούτε αρνήθηκαν τα σφάλματα, λάθη και παραλείψεις των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων. Αυτό που υποστηρίζουν είναι
    1) Ο παράνομος χαρακτήρας της Δίκης των Οκτώ
    2) Το προαποφασισμένο αποτέλεσμα της δίκης αυτής
    3) Το αναπόδεικτο της κατηγορίας περί εσχάτης προδοσίας

    Πέρα από αυτό, με προβληματίζει ο όρος "ακροδεξιάς προέλευσης ιστοριοδίφες" που χρησιμοποιείτε (ενώ π.χ. τους βενιζελικούς ιστορικούς τους αποκαλείτε "σημάντικούς και έγκυρους", κατονομάζοντας τους Σβολόπουλο, Μαυρογορδάτο και Πετσάλη - Διομήδη).

    Την λέξη "ιστοριοδίφης" είναι φανερό πως την χρησιμοποιείτε με πρόθεση να τονίσετε τον ερασιτεχνισμό και τη μη εξειδίκευση των συγκεκριμένων ανθρώπων! Παραθέτω λοιπόν κάποια στοιχεία σχετικά με κάποιους εκπροσώπους αυτής της σχολής, (αφήνοντας στην άκρη το αν είναι ή δεν είναι "ακροδεξιοί", διότι σηκώνει μεγάλη κουβέντα αυτό), για να διαπιστώσουμε αν είναι έγκυρος ο χαρακτηρισμός "ιστοριοδίφης" που τους αποδίδετε.

    1) Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής Ιστορίας στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ (πτυχιούχος Νομικής του ΕΚΠΑ, κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού στην Ιστορία Διεθνών Σχέσεων από το London School of Economics)
    2) Δημήτρης Μιχαλόπουλος, πτυχιούχος Ιστορίας του ΕΚΠΑ, διδάκτωρ Κοινωνικής και Οικονομικής Ιστορίας από την Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Παρισίων. Διετέλεσε μεταξύ άλλων, λέκτορας και στη συνέχεια επίκουρος καθηγητής διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, καθώς και διευθυντής του «Ιδρύματος Ιστορίας του Ελευθερίου Βενιζέλου». Επίσης ανήκε στην ομάδα ιστορικών (μαζί με τον Σβολόπουλο), οι οποίοι ταξινόμησαν και επιμελήθηκαν την έκδοση των αρχείων του Κ. Καραμανλή του πρεσβύτερου.
    3) Χαρίκλεια Δημακοπούλου, πτυχιούχος Ιστορίας του ΕΚΠΑ, πτυχιούχος Νομικής του ΕΚΠΑ και διδάκτωρ Ιστορίας Δικαίου, της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
    4) Ιωάννης Δασκαρόλης, πτυχιούχος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, πτυχιούχος και κάτοχος μεταπτυχιακού στις Οικονομικές Επιστήμες (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και πανεπιστήμιο Hertfordshire αντίστοιχα) και υποψήφιος διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου.
    5) Κωνσταντίνος Βλάσσης, κάτοχος μεταπτυχιακού από το τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, με κατεύθυνση Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία.
    6) Ηλίας Ηλιόπουλος, πτυχιούχος Ιστορίας ΕΚΠΑ, διδάκτωρ Ιστορίας Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Λουδοβικείου-Μαξιμιλιανείου Πανεπιστημίου Μονάχου. Διετέλεσε μεταξύ άλλων, καθηγητής Ιστορίας στη Σχολή Εθνικής Αμύνης, στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, στο Ελεύθερο Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

    Τώρα, αν μετά από όλα αυτά, οι άνθρωποι αυτοί θεωρούνται «ιστοριοδίφες», ενώ κάποιος μαθηματικός που έκανε διδακτορικό στην Ιστορία, με αντικείμενο μια σοβιετική, κομματική ελληνόφωνη εφημερίδα του Καυκάσου, θεωρείται ειδήμων σε θέματα Εθνικού Διχασμού και Μικρασιατικής Εκστρατείας/Καταστροφής, πάω πάσο…
    Υ.Γ. Ευελπιστώ σε δημοσίευση και μία απάντηση από εσάς.

    Θα απαντήσει;; Προεξοφλώ πως όχι! Ούτε καν θα το δημοσιεύσει...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Παναγιώτης-Ηλίας Σπυρόπουλος9 Σεπ 2022, 4:27:00 π.μ.

      Εἶσαι τυχερὸς φίλε ποὺ μπορεῖς καὶ βλέπεις καὶ διαβάζεις τὶς ἀναρτήσεις αὐτοῦ τοῦ ἐμπαθοῦς "ἱστορικοῦ" καὶ τουλάχιστον νὰ τὶς καταρρίπτεις μὲ ἀπαντήσεις ὅπως ἡ παραπάνω! Ἐμένα ποὺ πρὶν ἕναν χρόνο εἴχαμε ἀνταλλάξει μέσω Messenger (γιατὶ ὅπως καὶ ἐσένα, ἔτσι καὶ ἐμένα δὲν μὲ ἄφηνε νὰ σχολιάσω κάτω ἀπὸ τὶς ἀναρτήσεις του...) ἐπιχειρήματα γιὰ τὸν νόμο 2870 μὲ ἀφορμὴ τὸ βιβλίο τοῦ κυρίου Βλάσση καὶ χωρὶς νὰ τοῦ ἔχω κάνει ἢ πεῖ τίποτα μὲ μπλόκαρε!

      Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς δυστυχῶς, μοκονότι ἔχει ἕνα ἀξιόλογο συγγραφικὸ ἔργο πάνω στὸν Ἑλληνισμὸ τοῦ Πόντου καὶ τῆς Σοβιετικῆς Ἔνωσης, ὅταν πρόκειται νὰ συζητήσει γιὰ θέματα ὅπως ὁ Ἐθνικὸς Διχασμός,ἡ Μικρασιατικὴ Ἐκστρατεί καὶ καταστροφή, ὁ Ἐμφύλιος καὶ ἡ μετεμφυλιακὴ περίοδος -ὄντας προερχόμενος (κατὰ δήλωσή του) ἀπὸ τὴν Ἀριστερά*- βγάζει ὅλα του τὰ ἀντιδεξιὰ καὶ ἀντιβασιλικά του ἀπωθημένα πρὸς ὄφελος τοῦ "προσφυγοπατερικοῦ" ἀφηγήματός του, τὸ ὁποῖο πουλάει ἀρκετὰ τὰ τελευταῖα χρόνια δυστυχῶς...

      *Ὁ καθηγητὴς Βλάσης Ἀγτζίδης ἦταν ὑποψήφιος βουλευτὴς μὲ τὸν ΣΥΡΙΖΑ στὶς ἐκλογὲς τοῦ 2015 καὶ τοῦ 2019...

      Διαγραφή
  8. Επειδή δεν ξέρω η Δημ και ο Ηλιοπ τι σχετικό έχουν δημοσιεύσει και τους αναφέρεις; Όσο για τον Μιχ θα το πω με όλη μου την ευγένεια απλά δεν είναι ιστορικός

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Δεν είδα κανένα να επισημαίνει ότι τότε ήμασταν σε Μνημόνιο και ότι ΜΟΝΟ με την συνδρομή των Συμμάχων οικονομική και στρατιωτική θα μπορούσε να έχει ελπίδα επιτυχίας η Εντολή για την Ιωνία.Κανείς δεν τόνισε ότι ο ΜΕΓΑΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ μπήκε στον πόλεμο με την Ελλάδα ΔΥΟ ΚΟΜΜΑΤΙΑ.Η μισή πολιτική ήταν εξόριστη και μάλιστα στο εξωτερικό ,δηλαδή βρήκαμε ΠΡΩΤΟΙ τι σημαίνει ΓΚΟΥΑΝΤΑΝΑΜΟ.Με στρατιωτικό νόμο ,με σφαγές όπως η Απείρανθος ,η Χαλκιδική ,εκατοντ'αδες στρατιωτικές στάσεις και με εκτελέσεις από το Πάγκαλο με σφραγίδα Βενιζέλου..Από όλη την Συμμαχική υποσχεσιολογία είδαμε ψίχουλα ,π.χ οι Γάλλοι χορήγησαν μόνο 300.000 φράγκα.Χωρίς χρήματα λοιπόν πήγαμε να κάνουμε το ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΘΗΚΟΝ για τα κοντά 3εκ Ελληνες Χριστιανούς της Ανατολής.Αυτή είναι η διαστρέβλωση που η ΗΤΤΟΠΑΘΕΙΣ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ αποδέχθηκε επι 100 χρόνια και η αθλιότητα σήμερα είναι ότι προπαγανδίζουν ακόμα και σήμερα την σωτήρια συμμαχία τους με τους Τούρκους.Όσο για τον Γατζίδη είχε το θράσος σε άρθρο του να υποστηρίξει ότι το Μικρασιατικό και Προσφυγικό θέμα προέκυψε από την δημοσιέυση του Συνωστισμού της καθηγήτριας Γαλλικών Ρεπούση.Συμπέρασμα δικό μου τσάμπα η υμνολογία στον Εθνάρχη που δεν ήθελε να φάει ο Ελληνας ΟΎΤΕ ΈΝΑ ΣΠΥΡΙ ΣΙΤΑΡΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑ.Η προτροπή του στους Βορειοηπειρώτες ,τώρα που γίναμε μεγάλοι πρέπει να υποτασσόμεθα στους Μεγάλους μας Συμμάχους και να παραχωρήσουμε την Β Ηπειρο στους Αλβανούς .Όσο για τους Γούναρη και Σια ήλθαν ως ΡΕΒΑΝΣΙΣΤΕς και όχι ειρηνοποιοί..τους ταιριάζει μόνο το τραγούδι του Σαββόπουλου Κ@@@@@@.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Έχω γράψει και το επαναλαμβάνω εδώ ότι έχει επικρατήσει στο εθνικό συλλογικό ασυνείδητο η άποψη για το αλάθητο του Ελ. Βενιζέλου και λησμονούνται τα σοβαρά λάθη του, μεταξύ των οποίων ήταν και η αποβίβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας