Ο Νίκος Νικολούδης γράφει για τα Δημοκρατικά Τάγματα


Τα τελευταία χρόνια οι συγγραφείς βιβλίων νεώτερης ιστορίας στη χώρα μας έχουν επικεντρώσει το ενδιαφέρον τους κατά κόρον σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες: τον Μακεδονικό Αγώνα (και κατ’ επέκταση το Μακεδονικό Ζήτημα), τον Εθνικό Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (με έμφαση στην Κατοχή), τον Εμφύλιο, την περίοδο της Χούντας και επιμέρους γεγονότα που σχετίζονται με αυτήν (Αποστασία, πολιτική δραστηριότητα του Βασιλιά Κωνσταντίνου, διάσπαση του ΚΚΕ, εξέγερση του Πολυτεχνείου, Κυπριακό Ζήτημα) και, τέλος τις εξελίξεις της περιόδου 1981-2004, που σφραγίστηκαν από την κυρίαρχη παρουσία του ΠΑΣΟΚ. Η υπερβολική ανάλυση όμως των παραπάνω φάσεων έχει απωθήσει στο περιθώριο της έρευνας την εξίσου επιβαλλόμενη εξέταση ενδιάμεσων περιόδων, στη διάρκεια των οποίων δημιουργήθηκαν οι συνθήκες της κλιμάκωσης των καταστάσεων που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της σύγχρονης Ελλάδας. Απουσιάζουν, για παράδειγμα, ενδελεχείς μελέτες για τις «συμπυκνωμένες» εξελίξεις της οιονεί εικοσαετίας 1893-1915 στη διάρκεια της οποίας η χώρα μας γνώρισε την πρώτη σημαντική της πτώχευση (1893), την αίγλη των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων (1896), τον επαίσχυντο Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, το Κίνημα στο Γουδί (1909) και τους ένδοξους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13), προτού ριφθεί στη δίνη του Εθνικού Διχασμού, οι παράπλευρες συνέπειες του οποίου διήρκεσαν μέχρι τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.


Ένα τέτοιο κενό έρχεται να συμπληρώσει η πρωτότυπη μελέτη του ιστορικού Ιωάννη Δασκαρόλη, προϊόν μακράς και επισταμένης έρευνας σε πρωτογενείς πηγές και σε εκτεταμένη, ετερόκλητη βιβλιογραφία. Θέμα της αποτελεί η ουσιαστικά άγνωστη στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό δράση των Δημοκρατικών Ταγμάτων, η ίδρυση και η δράση των οποίων υποτίθεται ότι θα συνέβαλλε στην εδραίωση της Δεύτερης (κατ’ άλλους Πρώτης) Ελληνικής Δημοκρατίας που επιβίωσε κατά το μεγαλύτερο μέρος του Μεσοπολέμου. Το καθεστώς της Δημοκρατίας επιβλήθηκε το 1923 κάτω από ιδιαίτερα ανώμαλες πολιτικές συνθήκες: τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εγκατάσταση στην Ελλάδα 1,5 εκατομμυρίου εξαθλιωμένων προσφύγων, υπεύθυνη για την οποία θεωρήθηκε από μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης η αντιβενιζελική παράταξη και το καθεστώς της Μοναρχίας που είχε ταυτιστεί με αυτήν από την περίοδο του Εθνικού Διχασμού και εξής. Η δίκη όμως και η εκτέλεση των «Έξι» αντιβενιζελικών ηγετών το φθινόπωρο του 1922 υπονόμευσε ευθύς εξαρχής τις προοπτικές της ομαλής εγκατάστασης ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, καθώς περιθωριοποίησε την αντιβενιζελική παράταξη, δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία σε αλληλλοϋποβλεπόμενες φατρίες υπεράριθμων και επαγγελματικά ανασφαλών στρατιωτικών (λόγω της αναπόφευκτής συρρίκνωσης του Στρατού μετά τη λήξη των πολέμων της δεκαετίας 1912-22) να αναμιχθούν ενεργά στις πολιτικές εξελίξεις  προσπαθώντας να τις διαμορφώσουν σύμφωνα με τα πολιτικά και τα «συνδικαλιστικά» τους συμφέροντα.

Μέσα σε αυτό το ταραγμένο πολιτικό σκηνικό έκαναν την εμφάνισή τους το 1923 τα Δημοκρατικά Τάγματα, που επρόκειτο να αποτελέσουν τους πραιτωριανούς της Δημοκρατίας. Την περίοδο εκείνη την εξουσία  ασκούσε η Επανάσταση του 1922 (υπό τους συνταγματάρχες Πλαστήρα και Γονατά), αλλά οι συνθήκες ευνοούσαν την αναταραχή στον Στρατό. Η έκρηξη του αντεπαναστατικού κινήματος των στρατηγών Γαργαλίδη και Λεοναρδόπουλου τον Οκτώβριο του 1923 θορύβησε την κυβέρνηση, που έσπευσε να κινητοποιήσει το φιλικό προς εκείνη Τάγμα εθελοντών Λέσβου, και να στρατολογήσει πιστούς προς αυτήν πρόσφυγες. Οι μονάδες αυτές παρέμειναν ενεργές και μετά την καταστολή του κινήματος, χάρη και στη νομιμοποίησή τους από τον ισχυρό υπουργό Κωνσταντίνο Γόντικα. Σταδιακά μάλιστα εξελίχθηκαν σε καλοπληρωμένα και άρτια εξοπλισμένα παραστρατιωτικά σώματα η υποστήριξη των οποίων ήταν απαραίτητη σε οποιονδήποτε πολιτικό ή στρατιωτικό φιλοδοξούσε να καταλάβει ή να διατηρήσει την εξουσία κατά τα πρώτα χρόνια του δημοκρατικού καθεστώτος. Χαρακτηριστικό της επιρροής τους είναι ότι τα πρώτα τεθωρακισμένα οχήματα που απέκτησε ο Ελληνικός Στρατός χρησιμοποιήθηκαν από τα Δημοκρατικά Τάγματα. 

Εξάλλου, οι μονάδες αυτές ταυτίστηκαν με τον Θεόδωρο Πάγκαλο και την αντιδημοφιλή δικτατορία του, η πτώση της οποίας συμπαρέσυρε μετά από λίγο καιρό και εκείνα. Η διάλυσή τους όμως (στις 9 Σεπτεμβρίου 1926) αποτέλεσε ένα από τα πιο αιματηρά επεισόδια της ιστορίας του Μεσοπολέμου, καθώς πραγματοποιήθηκε μετά από σκληρές οδομαχίες στο κέντρο της Αθήνας με θύματα τουλάχιστον 100 νεκρούς και 200 τραυματίες. Παρά ταύτα, οι δύο επικεφαλής τους, αντισυνταγματάρχες Ζέρβας και Ντερτιλής που καταδικάστηκαν σε ισόβια δεσμά. αποφυλακίστηκαν σύντομα, και στη διάρκεια της Κατοχής έπαιξαν σημαντικό ρόλο, ο πρώτος μεν ως αρχηγός του ΕΔΕΣ, ο δεύτερος δε ως επικεφαλής ενός από τα Τάγματα Ασφαλείας.

Η ταραγμένη ιστορία των Δημοκρατικών Ταγμάτων επισκιάστηκε σύντομα από άλλα, σημαντικότερα γεγονότα. Η αποκαλυπτική και υποδειγματική έρευνα του Ιωάννη Δασκαρόλη όμως επιβεβαιώνει πόσο επισφαλής και ενίοτε παραπλανητική είναι η αντιμετώπιση πολλών γεγονότων της νεοελληνικής ιστορίας υπό το πρίσμα πρωταρχικά της ιδεολογίας, όταν η εξέταση των πρωταγωνιστών της κάτω από έναν «μεγεθυντικό φακό» αποκαλύπτει ένα ευρύ φάσμα πολύ διαφορετικών κινήτρων τους.

Σχόλια

  1. Do you realize there's a 12 word sentence you can say to your man... that will trigger deep emotions of love and instinctual attractiveness for you deep within his chest?

    Because hidden in these 12 words is a "secret signal" that triggers a man's impulse to love, cherish and guard you with his entire heart...

    ====> 12 Words Will Fuel A Man's Love Impulse

    This impulse is so built-in to a man's brain that it will make him try harder than ever before to love and admire you.

    Matter of fact, triggering this powerful impulse is so mandatory to having the best ever relationship with your man that as soon as you send your man one of the "Secret Signals"...

    ...You will instantly find him open his heart and mind for you in such a way he never expressed before and he will see you as the one and only woman in the world who has ever truly appealed to him.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας