Ο βομβαρδισμός του ευδρόμου "Έλλη" στο λιμάνι της Καβάλας κατά το Βενιζελικό κίνημα του 1935

Εύδρομο "Έλλη"
γράφει ο Φιλίστωρ

Ο Στόλος αποστατεί στο πλευρό των Βενιζελικών (1η Μαρτίου 1935)

Η εκκίνηση του Βενιζελικού κινήματος δόθηκε το απόγευμα της 1ης Μαρτίου. Το πιο δύσκολο εγχείρημα σε όλο τον σχεδιασμό του κινήματος ήταν η κατάληψη του στόλου και αυτό γιατί υπήρχε στο ναύσταθμο ισχυρή φρουρά ασφαλείας 136 ανδρών, ενώ σε όλα τα πλοία είχαν τοποθετηθεί από τον Χατζηκυριάκο πλοίαρχοι που ήταν πιστοί στην κυβέρνηση. Εκτός όλων αυτών, ο Χατζηκυριάκος είχε αφαιρέσει τα πώματα των κυλίνδρων των μηχανών του Αβέρωφ ώστε να μην μπορεί το πλοίο να τεθεί σε κίνηση, ενώ απαγόρευσε και τη χορήγηση πυρομαχικών και καυσίμων στα πλοία. Ο στόλος εκτός από το θρυλικό καταδρομικό Αβερωφ και το εύδρομο Έλλη, είχε πέντε αντιτορπιλικά, τρία τορπιλοβόλα και πέντε υποβρύχια.
Την τολμηρή καταδρομική επιχείρηση ανέλαβε να φέρει εις πέρας ομάδα 30 αξιωματικών του ναυτικού υπό την αρχηγία του υποναυάρχου Ιωάννη Δεμέστιχα.ενώ ανάμεσα στους κινηματίες ήταν οι πλοίαρχοι Κολιαλέξης και Χαλικιόπουλος. Οι κινηματίες έφτασαν στο Πέραμα το απόγευμα της 1ης Μαρτίου και κατάφεραν να εξουδετερώσουν το εκεί φυλάκιο, κόβοντας τα τηλεφωνικά σύρματα
Αντιναύαρχος Ιωάννης Δεμέστιχας
και την επικοινωνία μεταξύ Ναυστάθμου Σαλαμίνας και Αθηνών. Αμέσως μετά οι στασιαστές επιβιβάστηκαν σε δύο βενζινακάτους. Η πρώτη με επικεφαλής τον Κολιαλέξη ανέλαβε να εισέλθει στο ναύσταθμο και να καταλάβει το Διοικητήριο εξουδετερώνοντας τη φρουρά του. Η δεύτερη βενζινάκατος υπό το Δεμέστιχα πλεύρισε το «Αβέρωφ» και το κατέλαβε χάρις την συνέργεια μυημένων αξιωματικών και ναυτών του πληρώματος. Τα πώματα των μηχανών βρέθηκαν στο ναύσταθμο εκεί που ήταν κρυμμένα και έτσι το ισχυρότερο και ιστορικότερο πλοίο της Ελλάδας είχε αποσπαστεί από τους κινηματίες. Ακολούθως άλλες μονάδες
κατελήφθησαν χωρίς πολλές αντιδράσεις και αντιστάσεις από τα πληρώματα τους, όπως το τορπιλοβόλο "Νίκη" και τα αντιτορπιλικά "Λέων" και "Ψαρά" καθώς πολλοί ναύτες και υπαξιωματικοί των πληρωμάτων ήταν μυημένοι στο κίνημα. Αντιθέτως, τα πληρώματα των αντιτορπιλικών «Ιέραξ" και «Πάνθηρ» αρνήθηκαν μέχρι τέλους να προσχωρήσουν και προέβαλλαν αντίσταση παρενοχλώντας τους κινηματίες. 

Ουσιαστικά οι κινηματίες είχαν θέσει υπό τη διοίκηση τους σχεδόν το σύνολο των καλύτερων μονάδων του Ελληνικού στόλου. Αμέσως ορίστηκαν νέοι πλοίαρχοι σε αυτά και ξεκίνησε μια αγωνιώδη προσπάθεια για να εφοδιαστούν με καύσιμα, πυρομαχικά και πόσιμο νερό, υπό τις παρενοχλήσεις των δύο ανθιστάμενων αντιτορπιλικών. Από τα υπόλοιπα πλοία τα περισσότερα βρίσκονταν σε επισκευή ή σε εφεδρεία και δεν μπορούσαν να κινηθούν αμέσως, ενώ οι στασιαστές φρόντισαν να αφαιρέσουν ορισμένα εξαρτήματά τους για να μην είναι δυνατή η ταχεία χρησιμοποίησή τους. Στις 3.00 τη νύχτα της 2ας Μαρτίου σχεδόν ολόκληρος ο Ελληνικός στόλος έβγαινε αλώβητος από τον ναύσταθμο, καθώς τα πυρά των κυβερνητικών πυροβόλων δεν προκάλεσαν ζημιές, και πυροδοτούσε την έναρξη του μεγαλύτερου και σημαντικότερου στρατιωτικού κινήματος του Μεσοπολέμου.    

Η κυβερνητική αντίδραση στην ανταρσία του στόλου

θωρηκτό Αβερωφ
Υποτίθεται ότι το σχέδιο των κινηματιών προέβλεπε ότι ο επαναστατημένος στόλος θα έπλεε στην Βόρεια Ελλάδα και στην Θεσσαλονίκη για να ξεσηκώσει τις εκεί φρουρές υπέρ των κινηματιών. Λόγω λάθος συνεννοήσεων, η πιθανά λόγω των ανταγωνισμών στους κόλπους των κινηματιών, ο στόλος έπλευσε προς Κρήτη. Το ταξίδι του στόλου ήταν αρκετά περιπετειώδες καθώς τα πλοία δεν ήταν πλήρως επανδρωμένα, ενώ συνάντησαν σφοδρή τρικυμία στο Αιγαίο που προκάλεσε ζημιές ειδικά στα μικρότερα σκάφη. Λόγω της τρικυμίας το υποβρύχιο Κατσώνης έμεινε ακυβέρνητο και δεν έφτασε στην Σούδα. Τα υπόλοιπα σκάφη παρακολουθούνταν και παρενοχλούνταν συνεχώς από αεροπλάνα της κυβέρνησης, ενώ συνεχώς μηνύματα στέλνονταν από το υπουργείο Ναυτικών προς τους στασιαστές να επιστρέψουν τα πλοία και να παραδοθούν. Από την πλευρά του, ο Δεμέστιχας έστελνε ραδιοτηλεγραφήματα στις μονάδες όλης της Ελλάδας καλώντας σε εξέγερση κατά των αντιβενιζελικών. Ο αντίκτυπος των εκλήσεων αυτών ήταν ασήμαντος...

Μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ήταν να στραφεί με ενέργειες εναντίον του επαναστατημένου στόλου που ήταν και το ισχυρότερο πλεονέκτημα του Βενιζέλου. Επειδή ήταν πιθανό ο Στόλος των στασιαστών να πλεύσει προς Θεσσαλονίκη, εξοπλίστηκαν επειγόντως τα επάκτια πυροβολεία του Καραμπουρνού που ήταν παροπλισμένα από το τέλος του Α΄παγκοσμίου πολέμου αλλά μόλις την 8η Μαρτίου κατάφεραν να εκτελέσουν δοκιμαστική βολή.  Ήδη από την 5η Μαρτίου είχε αποκλειστεί με νάρκες ο είσπλους στον Θερμαϊκό και αυτό κοινοποιήθηκε με ανοικτό ραδιογράφημα για να το έχουν υπόψη τους οι στασιαστές. Παράλληλα με τα μέτρα που έλαβε ο Στρατός για την πρόληψη απόβασης στις ακτές της Αττικής, μεταξύ της 2ης και 6ης Μαρτίου αποκλείστηκαν με νάρκες όλες οι προσβάσεις του Ναυστάθμου και εξοπλίστηκαν τα επάκτια πυροβολεία της περιοχής. 

Ζαΐμης - Τσαλδάρης - Κονδύλης - Δούσμανης (25 Μαρτίου 1935)
 Το υπουργικό συμβούλιο στην πρώτη του συνεδρίαση μετά την έκρηξη του κινήματος αντικατέστησε τον παραιτηθέντα Χατζηκυριάκο μετά την αποτυχία του να προφυλάξει τον στόλο, με τον ικανό Σοφοκλή Δούσμανη, το αντίπαλο δέος των αντιβενιζελικών έναντι του Κουντουριώτη, ο οποίος έδωσε αυστηρές διαταγές για την κινητοποίηση των υπολοίπων πλοίων που είχαν απομείνει στην κυβέρνηση. Από τα αντιτορπιλικά που δεν είχαν καταληφθεί και δεν βρίσκονταν σε κατάσταση γενικής επισκευής, τα «Πάνθηρ», «Ιέραξ», «Σφενδόνη» και «Θύελλα», αφού συμπλήρωσαν πυρομαχικά και καύσιμα ήταν έτοιμα για άμεση δράση.  Τα αντιτορπιλικά «Σπέτσαι», «Ύδρα» και «Κουντουριώτης» βρίσκονταν σε επισκευή και επιπλέον οι στασιαστές είχαν αφαιρέσει διάφορα εξαρτήματα για τα οποία δεν υπήρχαν ανταλλακτικά.  Τα συνεργεία του ναυστάθμου με πραγματικά υπεράνθρωπη εργασία μέσα σε πέντε μόνο ημέρες είχαν πετύχει να κατασκευάσουν τα εξαρτήματα που είχαν αφαιρεθεί και να συναρμολογήσουν τα μηχανήματα που βρίσκονταν σε επιθεώρηση.  

Η επάνδρωση των πλοίων που κινητοποιήθηκαν και των πυροβολείων υπήρξε ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα, γιατί στα πλοία των στασιαστών είχαν επιβιβαστεί και αρκετοί που υπηρετούσαν σε άλλα πλοία.  Απαιτήθηκε να απογυμνωθούν οι υπηρεσίες ξηράς και έγινε μερική επιστράτευση. Την 7η Μαρτίου 1935 τα 3 αυτά αντιτορπιλικά εκτελούσαν δοκιμαστικό πλου και πυρά και την επομένη είχαν συμπληρώσει πυρομαχικά, τορπίλες μάχης , καύσιμα και πάσης φύσεως εφόδια. Ετοιμάστηκαν κι προσκολήθηκαν στον στολίσκο επίσης και τα υποβρύχια που μπορούσαν να κινηθούν, αν και δεν ήταν αξιόμαχα και έτοιμα για να επιχειρήσουν. Ο Τσαλδάρης και η κυβέρνηση δεν πίστευαν ότι κάτι τέτοιο ήταν εφικτό, σε τέτοιο σημείο ώστε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός να κατέβει στον ναύσταθμο για να δει τα πλοία με τα ίδια τα μάτια του.

Ο βομβαρδισμός του εύδρομου "Έλλη" και της πόλης της Καβάλας (10 Μαρτίου 1935)

Ο επαναστατημένος στόλος υπό τον Δεμέστιχα, αφού ανεφοδιάστηκε και έλαβε προμήθειες έπλευσε στις 5 Μαρτίου στην Καβάλα που βρισκόταν στα εδάφη που ήλεγχαν οι κινηματίες. Εκεί ο Δεμέστιχας συνεννοήθηκε με τον υποστράτηγο Καμμένο διοικητή των Βενιζελικών δυνάμεων για τον τρόπο δράσης του στόλου και στις επόμενες τρεις ημέρες κατάφερε να φέρει τις φρουρές της Σάμου, της Λέσβου και της Χίου με το μέρος των στασιαστών. Το σχέδιο προέβλεπε ότι οι φρουρές είτε θα ενίσχυαν τον Καμμένο στο μέτωπο του Στρυμόνα είτε θα μεταφέρονταν στα ώτα των κυβερνητικών. Σύντομα όμως ο στόλος των στασιαστών ξεκίνησε να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω έλλειψης καυσίμων. Η παράταξη των κινηματιών βρισκόταν σε δυσχερή θέση καθώς η κυβέρνηση ήλεγχε τα δύο βασικά αστικά κέντρα και έδειχνε αποφασιστικότητα και αδιάλλακτη στάση. Φαίνεται ότι η ετοιμασία του κυβερνητικού στολίσκου είχε γίνει με άκρα μυστικότητα, ενώ οι κινηματίες περιέργως δεν είχαν φροντίσει να διαθέτουν ασφαλείς συνδέσμους πληροφοριών για να ενημερώνονται για τις εξελίξεις στην Αθήνα.

Αλέξανδρος Σακελλαρίου
Ο στολίσκος των κυβερνητικών πλοίων απέπλευσε στις 9 Μαρτίου από τον ναύσταθμο της Σαλαμίνας υπό τη διοίκηση του αντιναύαρχου Σακελλαρίου, γνωστό αδιάλλακτο αντιβενιζελικό αξιωματικό, ένας από τους λίγους αξιωματικούς του ναυτικού που είχαν αποταχτεί για πολιτικούς λόγους στις Βενιζελικές εκκαθαρίσεις του 1917. Παρά το γεγονός ότι ήταν αντιβενιζελικός ο Σακελλαρίου είχε επαφές και με Βενιζελικούς αξιωματικούς με αποτέλεσμα να πέσει στην δυσμένεια του Χατζηκυριάκου και να του αφαιρεθεί η διοίκηση του στολίσκου αντιτορπιλικών το 1934. Μετά την έκρηξη του κινήματος, ο Σακελλαρίου παρουσιάστηκε στον Δούσμανη και ζήτησε μάχιμη θέση εναντίον των στασιαστών. Έτσι, του δόθηκε η διοίκηση του κυβερνητικού στολίσκου του οποίου οι επιχειρησιακές δυνατότητες ήταν μικρές έναντι στου στόλου των κινηματιών που διέθεταν τις καλύτερες μονάδες. Πάντως ο Σακελλαρίου ήταν αποφασισμένος να πολεμήσει, κάτι που φαίνεται και από την ημερήσια διαταγή που εξέδωσε στο προσωπικό των πλοίων που διοικούσε.

Μετά από έρευνα προς τον κόλπο του Ορφανού, ο κυβερνητικός στολίσκος έπλευσε την νύχτα προς την Καβάλα με σιγή ασυρμάτου και χωρίς φώτα εξωτερικά με αποστολή να θέσει εκτός μάχης το αντιτορπιλικό "Ψαρά" και το εύδρομο "Έλλη", καθώς το υπουργείο ναυτικών είχε πληροφορίες ότι ναυλοχούσαν στο λιμάνι της πόλης. Το πρωί της 10ης Μαρτίου ο Σακελλαρίου αντιλήφθηκε το εύδρομο «Έλλη» πλευρισμένο μέσα από τον κυματοθραύστη του λιμανιού της Καβάλας. Αμέσως έδωσε διαταγή στα τρία αξιόμαχα αντιτορπιλικά να πλησιάσουν και να ανοίξουν πυρ με τα πυροβόλα τους εναντίον του εύδρομου "Έλλη". Τα τρία αντιτορπιλικά άνοιξαν πυρ χωρίς χρονοτριβή εναντίον του εύδρομου το οποίο διήρκεσε σχεδόν μια ώρα. Το προσωπικό του "Έλλη" αιφνιδιάστηκε από τα πυρά, προσπάθησε να απαντήσει ρίχνοντας περί τις 10 βολές με τα πυροβόλα του, αλλά σύντομα οι πυροβολητές του εγκατέλειψαν την προσπάθεια. Τα τρία αντιτορπιλικά έριξαν συνολικά πάνω από 700 βολές πολλές εκ των οποίων έπεφταν στην πόλη της Καβάλλας προκαλώντας σοβαρές υλικές ζημιές. Οι κινηματίες έδειχναν να έχουν παραλύσει εντελώς αιφνιδιασμένοι ενώ το πλήρωμα του "Έλλη" είχε εγκαταλείψει το πλοίο και είχε μεταφερθεί στην στεριά. Ο Σακελλαρίου διέταξε το αντιτορπιλικό Σπέτσες να μπει στο λιμάνι και να αιχμαλωτίσει το εύδρομο. Καθώς όμως το αντιτορπιλικό εισερχόταν στο λιμάνι δέχθηκε εύστοχα πυρά από πυροβολαρχία στα υψώματα της πόλης. Ο οβίδες έσκαγαν δεξιά και αριστερά του αντιτορπιλικού που αμέσως ανέκρουσε πρύμνα και οπισθοχώρησε αναπτύσσοντας όση ταχύτητα διέθετε. 

Ο κυβερνητικός στολίσκος απαγκιστρώθηκε από την τοποθεσία και έπλευσε προς Νότο καθώς ο Σακελλαρίου είχε πληροφορίες ότι ο "Άβερωφ" και άλλες μονάδες τον κινηματιών έψαχναν τα κυβερνητικά πλοία για να τα βυθίσουν. Το εύδρομο "Έλλη" υπέστη πολύ μεγάλες ζημιές στο κατάστρωμα και στην γέφυρα και εγκαταλείφθηκε. Από τον ανηλεή βομβαρδισμό ως εκ θαύματος δεν υπήρξαν ανθρώπινα θύματα στο πλοίο η στην πόλη. Ο κυβερνητικός στολίσκος έπλευσε στην Χαλκίδα όπου αποθεώθηκε από τον κόσμο. Στην πλευρά των κινηματιών η αιφνιδιαστική αυτή καταδρομική επίθεση επέφερε μεγάλη πτώση ηθικού, που πάντως ήδη είχε υπονομευτεί από τις γενικότερες εξελίξεις. Την ίδια ημέρα της επίθεσης των κυβερνητικών, το Βενιζελικό μέτωπο στον Στρυμόνα κατέρρευσε χωρίς αντίσταση και ο Καμμένος με το επιτελείο του ζήτησε άσυλο στην Βουλγαρία.

Ο Βενιζέλος και η σύζυγος του αποβιβάζονται στην Κάσο
Η παράδοση των στασιαστικών πλοίων

Το πρωί της 11ης Μαρτίου, οι υπαξιωματικοί του κ/δ «ΕΛΛΗ» τηλεγράφησαν στο Υπουργείο των Ναυτικών ότι οι μάχιμοι αξιωματικοί είχαν αποχωρήσει από το πλοίο την νύχτα και ζητούσαν να αποσταλεί κυβερνήτης για να το παραλάβει.  Διατάχθηκε τότε το κ/δ «ΕΛΛΗ» να πλεύσει μέχρι την Κασσάνδρα με κυβερνήτη τον ναύκληρο και εκεί το παρέλαβε ο Ναυτικός Διοικητής Θεσσαλονίκης. Το στασιαστικό υποβρύχιο «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» κατά την ώρα του βομβαρδισμού του κ/δ «ΕΛΛΗ» βρίσκονταν στην Καβάλα, καταδύθηκε ταχέως μέσα στο λιμάνι και επέστρεψε το απόγευμα.  Την νύχτα απέπλευσε για τα Δωδεκάνησα και κατέπλευσε στην Πάτμο το πρωί της 12ης Μαρτίου, όπου το πλήρωμά του αποβιβάστηκε.  Οι ιταλικές αρχές το ρυμούλκησαν μέχρι τη Λέρο, όπου και στάλθηκε να το παραλάβει το α/τ «ΠΑΝΘΗΡ».

Από τα υπόλοιπα στασιαστικά πλοία, τα αντιτορπιλικά «ΨΑΡΑ» και «ΛΕΩΝ» και το υποβρύχιο «ΝΗΡΕΥΣ» κατά την καταστολή του κινήματος βρίσκονταν στην Σούδα.  Μετά την αναχώρηση των στασιαστών από την Κρήτη ανέλαβαν την κυβέρνησή τους 3 ανώτεροι μάχιμοι αξιωματικοί που είχαν απαγάγει οι στασιαστές από τον Ναύσταθμο, επειδή είχαν αρνηθεί να προσχωρήσουν στο κίνημα.  Τέλος το α/τ «ΝΙΚΗ» τέθηκε υπό τις διαταγές του Υπουργείου και διατάχθηκε να παραμείνει στη Χίο μέχρι την άφιξη νέου επιτελείου, οπότε και απέπλευσε για τον Ναύσταθμο.
Τα 3 αντιτορπιλικά τύπου ‘ΥΔΡΑ’ έπλευσαν την 12η Μαρτίου στα νησιά του Αρχιπελάγους και αποκατέστησαν τις νόμιμες αρχές.  Από εκεί το α/τ «ΣΠΕΤΣΑΙ» κατευθύνθηκε στην Αλεξανδρούπολη και Καβάλα και στην συνέχεια όλα τα  αντιτορπιλικά συγκεντρώθηκαν στην Θεσσαλονίκη απ’ όπου απέπλευσαν για τον Ναύσταθμο την 20η Μαρτίου.  Για ανάλογους σκοπούς παρέμεινε το α/τ «ΙΕΡΑΞ» στην Κρήτη μέχρι την 18η Μαρτίου.
Αλέξανδρος Σακελλαρίου και Βασιλιάς Γεώργιος Β'

Επίλογος 

Η τολμηρή καταδρομική επίθεση της Καβάλας ενίσχυσε την θέση του Σακελλαρίου που κατέστη πανίσχυρος στο Ναυτικό, αλλά και γενικότερα πολιτικά ισχυρός στους αντιβενιζελικούς. Ο Σακελλαρίου πρωτοστάτησε στις αποτάξεις Βενιζελικών για το κίνημα, ενώ ήταν ο πρόεδρος του στρατοδικείου που καταδίκασε ερήμην σε θάνατο τον Βενιζέλο και την υπόλοιπη πολιτική ηγεσία των κινηματιών. Πρωτοστάτησε στην Παλινόρθωση της Βασιλείας το 1935 και μετά την αυτοκτονία Κορυζή τον Απρίλιο του 1941 ορκίστηκε υπουργός Ναυτικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης υπό τον Εμμανουήλ Τσουδερό να αναλαμβάνει καθήκοντα πρωθυπουργού (στις 20 Απριλίου). Συνετέλεσε στη διαφυγή του ελληνικού στόλου στην Αίγυπτο στον απόηχο της γερμανικής προέλασης και των ηττών του ελληνικού στόλου. Έπειτα από την απελευθέρωση, το 1946 ο Σακελλαρίου εξελέγη επανειλημμένα βουλευτής και διετέλεσε υπουργός σε πολλές κυβερνήσεις ακόμη και βενιζελικής προέλευσης ως το 1952 που αποχώρησε οριστικά από την πολιτική

Πηγές

https://sites.google.com/site/ccouclelis/the1935mutiny

Ο βομβαρδισμός του εύδρομου "Έλλη", της πόλης της Καβάλας κ.ά. Τρεις συγκλονιστικές επιστολές του τότε αξιωματικού του Ελληνικού Ναυτικού Αλέξανδρου Μιχόπουλου

Σχόλια

  1. Έτσι είναι οι δημοκράτες. Μόλις ο Βενιζέλος και το κόμμα φιλελευθέρων έχαναν την εξουσία, άρπαζαν τα όπλα για να εξοντώσουν τους αντιπάλους τους ( είχα βρεθεί και έγγραφα με προγραφές λαϊκών). Βέβαια όταν δεν υπήρχαν Αγγλογάλλοι και ντε ροκφέιγ, η κατάληξη ήταν όπως αυτή του 1935. Προσπάθησαν να ρίξουν ακόμα και τον μετριοπαθή Τσαλδάρη, για να διατηρήσουν έναν διεφθαρμένο καθεστώς που ονόμαζαν δημοκρατία και που επί 11 χρόνια μόνο αναταραχή έφερνε. Η τύφλωση όμως τους γύρισε μπούμερανγκ καθώς το κίνημα ήταν το οριστικό τέλος του βενιζελισμού και του "δημοκρατικού" καθεστώτος του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εισαι κακως πληροφορημενος φιλε μου. Τον Παναγη Τσαλδαρη τελικα δεν τον ανετρεψαν οι βενιζελικοι, αλλα οι.......δικοι σας στις 10/10/1935. Γιατι; Διοτι ο ανθρωπος ηταν μετριοπαθης, και ψιλογουσταρε την Αβασιλευτη Δημοκρατια, πραγμα που φυσικα δεν αρεσε στους βασιλοφρονες μουτζαχεντίν της αντιβενιζελικης παραταξεως.

    Και επιτελους, σταματηστε να βγαζετε από την ντουλαπα τους σκελετους του Διχασμου. Βενιζελικοι και αντιβενιζελικοι ηταν εξισου καλοι πατριωτες, και η διχονοια τους ηταν η τραγωδια της Ελλαδας. Δεν πρεπει καποτε να τελειωσει αυτό το βιολι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Δεν "γούσταρε" ακριβώς την αβασίλευτη απλά καθυστερούσε γιατί μάλλον ήθελε να κλείσει τετραετία, κάτι που δεν θα γινόταν με την αλλαγή. Πάντως είχε συμφωνήσει στο δημοψήφισμα και μάλιστα είχε δηλώσει πως θα λάβει ανοικτά θέση υπέρ της επιστροφής του Γεώργιου. Απλά μέσα στον φανατισμό, την καχυποψία και το κλίμα της εποχής λόγω του κινήματος, οι Κονδυλικοί κινήθηκαν πρώτοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Βλεπω οτι κανεις τουμπεκί ψιλοκομμενο το γεγονος οτι ο αειμνηστος Παναγης Τσαλδαρης ανατραπηκε τελικως απο τους....αντιβενιζελικους!

    Τωρα για το τι ηθελε ο Τσαλδαρης στο πολιτειακο:

    "Στη συνέχεια θα διαφανεί ότι ο ίδιος (σ.σ: ο Τσαλδαρης) δεν επιθυμούσε την παλινόρθωση και για αυτό προσπαθούσε να μετριάσει τα ακραία στοιχεία του Λαϊκού Κόμματος."

    http://iliatora.gr/news_details.php?id=6000


    Τον φουκαρα τον Παναγη τον φαγανε οι βασιλοφρονες Μουτζαχεντίν επειδη ηταν κατα της Παλινορθωσης!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σου απάντησα NF αλλά εσύ στον κόσμο ως συνήθως. ότι θέλεις καταλαβαίνεις και ότι σε συμφέρει απομονώνεις.Δεν πειράζει και μόνο που έφεραν τον Γεώργιο και έσβησαν οριστικά τον επάρατο βενιζελισμό έφτανε. Για Μουτζαχεντίν καλύτερα κοίτα τι έλεγαν ο Παπαναστασίου και άλλο βενιζελικοί πολιτικοί για τον ίδιο τον Βενιζέλο κατά καιρούς..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Είσαι και ψεύτης αφού λες πως ο Τσαλδάρης δεν επιθυμούσε την αλλαγή, ενώ είχε δηλώσει καθαρά πως θα εκδηλωθεί υπέρ του Βασιλιά. Αλήθεια ο Πάγκαλος αντιβενιζελικούς ανέτρεψε;Το χάος με κάτι κινήσεις του Ναυτικού ή οι βενιζελικοί Λεοναρδόπουλος κα Γαργαλίδης εναντίων Λαικών στέφονταν; Αυτά για τα περί μουτζαχεντίν ( καλύτερα να διαβάζεις και λίγο την ιστορία πριν γράψεις )

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. σταματήστε να μαλωνετε για δεξια και αριστερα..ελεος....σταματήστε..και μην μυθοποιητε ανθρώπους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο Τσαλδάρης επιθυμούσε την Παλινόρθωση. Την επιθυμούσε όμως ως μια οριστική λύση του ζητήματος που να εξασφαλίζει την συναίνεση και των φιλελευθέρων και όχι ως μια revanche. Ο Κονδύλης και οι υπόλοιποι βασιλόφρονες αξιωματικοί φοβούνταν ότι η καθυστέρηση θα απομάκρυνε την Παλινόρθωση, έτσι τον ανέτρεψαν.

    Είναι ακριβώς (σπάνια θα βρείτε τέτοιες ομοιότητες στην Ιστορία) η ίδια περίπτωση με την ανακύρηξη της δημοκρατίας: ο Βενιζέλος ήθελε μια συναινετική διαδικασία που θα γινόταν αποδεκτή από τους βασιλόφρονες εξασφαλίζοντας κοινωνική ομόνοια και συναίνεση και ο Παπαναστασίου με την βοήθεια των "δημοκρατικών" αξιωματικών τον ανέτρεψε καθώς αντιλαμβανόταν ότι κάθε καθυστέρηση εγκυμονούσε τον κίνδυνο να ματαωθεί η αλλαγή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Εμενα μου φαινεται οτι ο Παναγης Τσαλδαρης ψιλογουσταρε την Αβασιλευτη Δημοκρατια, αλλα ενιοτε παριστανε το βασιλοφρονα, για να κατευνασει τους σκληρους του κομματος......... Αλλωστε ως δημοκρατικα εκλεγμενος Πρωθυπουργος θα ειχε βολευτει πολυ με την κατασταση αυτη, και μαλλον δε θα εβλεπε κανενα λογο να φορτωθει τον Βασιλια-κηδεμονα οπως οι προκατοχοι του.

    Η Κυβερνηση Βενιζελου το 1924 φυσικα δεν «ανατραπηκε» από ομοϊδεατες στρατιωτικους, όπως η Κυβερνηση Τσαλδαρη το 1935. Φοβουμαι πως οταν το ιστολογιο υπαινισσεται τετοια πραγματα, μειωνει την αξιοπιστια του.

    Απλα ο Ελ. Βενιζελος ηλθε σε ρηξη με τους σκληρους της παραταξης του, οι οποιοι με επικεφαλης τον Παπαναστασιου εξαπελυαν πολιτικες επιθεσεις εναντιον του και τον υπονομευαν. Εμφανισε και καρδιολογικο προβλημα, το οποιο επιδεινωθηκε από την παραπανω κατασταση. Ετσι παραιτηθηκε, αφου προηγουμενως προλαβε να προκηρυξει δημοψηφισμα. Αυτό ηταν σε γενικες γραμμες αδιαβλητο, παρα τις παρατυπιες του. Το 70-30 του 1924 θα πρεπει να αντιπαραβληθει με το 98-2 του νοθου δημοψηφισματος του 1935.

    Τωρα η κοντρα μετριοπαθων και αδιαλλακτων βενιζελικων το 1924 είναι ένα αρκετα ενδιαφερον θεμα. Θα επανελθω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Η κυβέρνηση Βενιζέλου ανατράπηκε από στρατιωτική επέμβαση, όπως ανατράπηκε και η επόμενη του Καφαντάρη. Το αστείο με το καρδιολογικό πρόβλημα του Βενιζέλου μόνο ως αστείο μπορώ να το καταλάβω. Ο Βενιζέλος εμφάνισε καρδιολογικό πρόβλημα το οποίο του επέτρεψε να σχηματίσει και να στηρίξει παρασκηνιακά την κυβέρνηση Καφαντάρη και να διεξάγει συνεχώς διαπραγματεύσεις επί ένα δίμηνο, μετά από 4 χρόνια έγινε πάλι Πρωθυπουργός και μετά από 11 χρόνια κινηματίας. Καθόλου άσχημα για καρδιακός...

    Είναι πανθομολογούμενο ότι οι κυβερνήσεις Βενιζέλου και Καφαντάρη δεν έπεσαν λόγω της κοινοβουλευτικής πίεσης που ασκούσαν οι 80 πληρεξούσιοι του Παπαναστασίου, αλλά λόγω της πίεσης του στρατού. Και επειδή είμαστε αναξιόπιστο μπλογκ και ο NF αξιόπιστος.....παραθέτω απευθείας

    "...Άλλοι ήσαν οι λόγοι της παραιτήσεως. Ο Βενιζέλος διεπίστωσεν ότι δεν ήτο δυνατόν να επιβάλη την άποψιν του δια την ρύθμισιν του δυναστικού και του Πολιτειακού. Εκτός της αριστεράς του Βενιζελισμού, ο στρατός και ο στόλος δεν εδέχετο την επάνοδον της Δυναστείας. Ο Κονδύλης πολύ σωστά, είχε ειπει εις την συνέλευσιν ότι ούτε 500.000 στρατού δεν θα κατόρθωναν να επαναφέρουν τους Βασιλείς...."Στην ίδια σελίδα λίγο πριν ο Δαφνής είχε εξηγήσει πω όλες οι καρδιολογικές εξετάσεις του Βενιζέλου είχαν βγει άψογες.

    Και φυσικά οι στρατιωτικοί δεν περιορίστηκαν εκεί και η επέμβαση τους από το παρασκήνιο τον επόμενο μήνα ήταν πολύ πιο βάναυση από αυτή που έχει περιγραφεί ως τώρα στα βιβλία Ιστορίας. Την επέμβαση αυτή τον Φεβρουάριο και στις αρχές Μαρτίου του 1924 έχω ιχνηλατήσει και αναλύω αρκετά ικανοποιητικά στην μελέτη που ελπίζω κάποτε να εκδώσω....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Η φραση «ο στρατός και ο στόλος δεν εδέχετο την επάνοδον της Δυναστείας» ηταν απλως μια αοριστη απειλη, και τιποτα δεν αποδεικνυει.
    Ο Καφανταρης βεβαιως παραιτηθηκε περιτρομος μετα τις απειλες δυο ζωηρων συνταγματαρχων, αλλα ουδεις βενιζελικος αξιωματικος θα τολμουσε να κανει «κινημα» κατά του ιδιου του Βενιζελου το 1924.

    Στο κατω κατω της γραφης, τελικα εγινε δημοψηφισμα το 1924, στο οποιο εγιναν μεν χοντρες παρατυπιες, αλλα όχι ξεδιαντροπη καλπονοθεια, όπως το 1935. Και η Δυναστεια ηττηθηκε καθαρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Γιατί άραγε ο Βενιζέλος δεν έμεινε σαν του 6 στη Ελλάδα για αντιμετωπίσει τις ευθύνες του; Γιατί απλά έφυγε στο εξωτερικό, απολαμβάνοντας την περιουσία της πλούσιας γυναίκας του και αφήνοντας τους ελαφρόμυαλους κινηματίες οπαδούς του, να πληρώσουν τα σπασμένα της αρχομανίας του. Παλιά του τέχνη, αφού και το 1920 εγκατέλειψε την χώρα για να αποφύγει τα αντίποινα για τη δικτατορική κυβέρνηση της τριετίας (1917-20). Είναι η διαφορά των πραγματικών αντρών-ηγετών που δεν φοβούνται να αντιμετωπίσουν τους εχθρούς τους και των φυγόπονων καιροσκόπων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Άλλο ένα κλασσικό άρτια μελετημένο άρθρο από αυτά που μας έχει συνιθίσει από κάποιον που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο σύγχρονος ιερέας να πώ; μύστης να πώ; δρουϊδης να πω; ραβίνος να πω; του αντιβενιζελισμού. Γιατί ιστορία αυτό το πράμα δεν είναι, θρησκεία είναι. Με ιστορία καμία σχέση. Θέλει να κρυφτεί και η χαρά δεν τον αφήνει!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Καλό θα ήταν τόσο χαμηλού επιπέδου σχολιάκια σαν το αμέσως παραπάνω να μην τα αναρτούν οι αναλφάβητοι ιστορικά συντάκτες τους. Παρατηρείται ο πάσης φύσεως σαχλαμάρας που ανήκει στην εκάστοτε νικήτρια παράταξη (Αριστερά και βενιζελισμός σήμερα, Δεξιά κλπ. ως το '74 κοκ.) να αντιπαραθέτει στην αντίθετη άποψη μόνο "χαριτωμενιές" αφ' υψηλού και όχι επιχειρήματα. Αν έχει να αντιπαραθέσει κάτι ουσιαστικό σε όσα λέει ο Φιλίστωρ κι η πηγή του (τα κατάλοιπα του ναυάρχου Μεζεβίρη), ας το κάνει, αλλιώς ας ζητήσει να διαγραφεί το σχολιάκι του! Όχι τίποτ' άλλο, χαλάει κι εκείνος την (όποια) σοβαρότητά του κι εμείς το χρόνο και τα νεύρα μας που ασχολούμαστε με δαύτον...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ο βομβαρδισμός της Καβάλας και του "ΕΛΛΗ" καταγράφεται στις μελανότερες σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας. Κι αν η επίθεση στο καταδρομικό και τα γύρω πυροβολεία ήταν κατά τους αντιβενιζελικούς νόμιμος στρατιωτικός στόχος, ο ανηλεής βομβαρδισμός της πόλης δεν δικαιολογείται με τίποτα. Η θεωρία των τυχαίων πληγμάτων και των παράπλευρων απωλειών δεν ισχύει. Η εργατομάνα Καβάλα ήταν κύριος στόχος για πολλούς λόγους. Κυρίως ο μεγάλος πληθυσμός προσφύγων, οι περισσότεροι Δημοκράτες, κομουνιστές και σίγουρα Βενιζελικοί. Γι' αυτό άλλωστε το 1934 ήταν η πρώτη πόλη που εξέλεξε κομουνιστή πρόσφυγα δήμαρχο, τον Δημήτρη Παρτσαλίδη, καπνεργάτη που ήρθε το '22 από την Τραπεζούντα. Το ότι δεν υπήρξαν αμθρώπινες απώλειες δεν είναι αλήθεια και παρακαλώ για την αξιοπιστία της ιστοσελίδας να διορθωθεί. Παραθέτω άρθρο έγκριτου Καβαλιώτη ιστορικού που φαίνεται ότι έκανε σοβαρή επιστημονική έρευνα και μιλά για 37 νεκρούς και αμέτρητους τραυματίες.
    https://lykourinos-kavala.blogspot.com/2017/01/1935.html?m=1

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγώ δεν έχω υπόψιν μου να υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες και το άρθρο που επικαλείστε δεν έχει καμμία πηγή για τους ισχυρισμούς του. Θα κοιτάξω τα δημοσιεύματα της εποχής που σίγουρα θα αναφέρουν αν υπήρξαν νεκροί και θα επανέλθω. Τέλος πιστεύω ότι είναι άδικη και ανιστόρητη η αντίληψη ότι για όλα φταίνε οι γηγενείς. και αυτοί πλήρωσαν φόρο αίματος στη Μικρά Ασία με χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, και αυτοί πλήρωσαν οικονομικά την προσφυγική εγκατάσταση σε μια εποχή απόλυτης ανέχειας και αυτοί δυστύχησαν. Ο ισχυρισμός ότι οι καβαλιώτες ήταν και βενιζελικοί και κομμουνιστές είναι ανιστόρητος. Τέλος, αυτοί που σήκωσαν ως εθελοντές τα όπλα τον Μάρτιο του 1935 το έκαναν εναντίον της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης.

      Διαγραφή
    2. Αγαπητέ Φιλίστορ,

      είμαι ο Ανώνυμος της 2 Σεπ 2019, 8:54:00 μ.μ. Όπως διαπιστώνετε, σάς υπερασπίστηκα απέναντι στο ηλίθιο σχόλιο του Ανωνύμου 2 Σεπ 2019, 7:13:00 μ.μ. Ωστόσο, η απάντησή σας στο σχόλιο του KAVA μού προκαλεί απορίες σε κάποια σημεία. Αμφισβητείτε πως ο Παρτσαλίδης είχε εκλεγεί την προηγούμενη χρονιά δήμαρχος ή ότι ήταν προσκείμενος στο ΚΚΕ; Αμφισβητείτε ότι την περίοδο εκείνη οι πρόσφυγες ήταν βενιζελικοί με κάποια μερίδα τους ήδη να διαρρέει προς τον κομμουνισμό; Σίγουρα δε μιλάμε για διόγκωση του φαινομένου, όπως έγινε μέσα στην Κατοχή (κι εκεί είναι τεράστιο ζήτημα αν εξισώνουμε την ένταξη στο ΕΑΜ με ιδεολογική προσχώρηση στον κομμουνισμό αλλά ας μην το πιάσουμε ...). Αλλά αμφισβητεί κανείς πως σε περιοχές σαν την Καβάλα η αντιβενιζελική/δεξιά/ ή όπως αλλιώς την ορίσουμε ψήφος καθ' όλο τον Μεσοπόλεμο είναι ουσιαστικά αμελητέα στον προσφυγικό πληθυσμό; Τα πραγματολογικά στοιχεία που σάς παραθέτει ο KAVA δεν είμαι εις θέσιν να τα ελέγξω και, φυσικά, δεν ενστερνίζομαι το γελοίο μανιχαϊσμό "καλοί πρόσφυγες-κακοί γηγενείς" που πασχίζουν να εμπεδώσουν συγκεκριμένοι "ιστορικοί" εδώ και κάποια χρόνια. Όμως, μην ξεχνάτε πως ακριβώς στο Κίνημα του '35 ο αντιβενιζελικός Τύπος λανσάρει τον όρο "βενιζελοκομμουνισταί". Ε, από κάπου θα 'χε πιαστεί για να το λέει και δη σε εργατικές περιοχές σαν την Καβάλα αυτές οι οσμώσεις δεν νομίζω πως ήταν αδύνατες...

      Διαγραφή
    3. Κ. Φιλίστωρ
      Με λύπη μου διάβασα το σχόλιό σας. Ο χαρακτηρισμός ανιστόρητος όσον αφορά την πολιτική σύνθεση του πληθυσμού της Καβάλας επιστρέφεται. Αν δεν γνωρίζεις την Ιστορία του καπνεργατικού κινήματος της αρχές του 30 στην περιοχή, μάλλον δεν θέλεις να την ξέρεις και φτιάχνεις μιά άλλη που ανταποκρίνεται στην ιδεολογία σου.
      Αν η πραγματικότητα δεν ταιριάζει με τα πιστεύω σου τόσο χειρότερα για την πραγματικότητα.
      Θα χρειαζόταν πολλά θαύματα για να μην υπάρχουν θύματα μετά από καταιγιστικό βομβαρδισμό 500-700 βλημάτων κανονιών. Αν δεν γνωρίζατε την ύπαρξη νεκρών, τότε δεν θάπρεπε να αναπαράγετε το αφήγημα των καθεστωτικών της εποχής που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, γιατί έτσι βολεύει σε κάποιους να διευθετούν την Ιστορία στα μέτρα τους. Πέρα από την έρευνα που ανέφερα προηγουμένως, από έναν ιστορικό που θεωρείται στην Καβάλα αυθεντία στην Ιστορία της πόλης, έχω ακούσει προσωπικά αφηγήσεις από ανθρώπους που χάσανε τους ανθρώπους τους που είχαν όνομα κι επίθετο. Ο άμαχος πληθυσμός, οι γυναίκες, τα παιδιά κι οι παππούδες δεν σήκωσαν τα όπλα εναντίον κανενός για ν΄αξίζουν να εκτελεστούν όπως υπονοείτε και το θεωρώ ύβρη και σπίλωση των αθώων νεκρών. Τέλος ο διαχωρισμός καλός πρόσφυγας- κακός γηγενής δεν αναφέρθηκε πουθενά από μένα και αποτελεί δικό σας αυθαίρετο συμπέρασμα. Όσο για το τι υπόφεραν οι μεν και οι δε στα χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής δεν θα αντιπαραθέσω ιστορικά και οικονομικά στοιχεία της εποχής, αν και υπάρχουν άφθονα. Απλά θα προτείνω για ανάγνωση το "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται" του Καζαντζάκη.
      Υ.Γ. Η οικογένειά μου απ' όσα ξέρω είναι γηγενής τουλάχιστον τα τελευταία 150 χρόνια.

      Διαγραφή
    4. Η τακτική σας ομοιάζει με αυτή του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τις δηλώσεις Συρίγου. Άλλα λέει, άλλα παραφράζουν οι απο κείθε και γράφουν στις φυλλάδες τους. Εγώ έγραψα "Ο ισχυρισμός ότι οι καβαλιώτες ήταν και βενιζελικοί και κομμουνιστές είναι ανιστόρητος". Εσείς καταλάβατε άλλα αντί άλλων. Άλλη μια φορά λοιπόν. Η απλή αλήθεια είναι ότι στον Μεσοπόλεμο ή βενιζελικός ήσουν η κομμουνιστής, όχι και τα δύο μαζί. Εσείς γράψατε "Κυρίως ο μεγάλος πληθυσμός προσφύγων, οι περισσότεροι Δημοκράτες, κομουνιστές και σίγουρα Βενιζελικοί." Αυτό είπα ανιστόρητο. Όσοι ήταν βενιζελικοί δεν ήταν κομμουνιστές και μάλιστα υπήρχε μεγάλο χάσμα μεταξύ τους. Αν συνεχίζετε να το υποστηρίζετε δεν υπάρχει λόγος να συνεχίσουμε. Οι θέσεις σας έχουν καταγραφεί άλλωστε.

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας