γράφει ο Κλέων
Το ζήτημα της σχέσης του Ιησού Χριστού με τη Μαρία Μαγδαληνή απασχόλησε
κατά καιρούς πολλούς μυθιστοριογράφους με πιο γνωστό τον Dan Brown στο «The da Vinci Code». Το ίδιο το μυθιστόρημα είναι συναρπαστικό, εν τούτοις έχει ίσως
ενδιαφέρον να αναρωτηθούμε αν ο ισχυρισμός του Brown ότι οι Ιησούς και Μαρία ήταν
εραστές μπορεί να τεκμηριωθεί ιστορικά. Στο σύντομο αυτό άρθρο η θεώρησή μας
είναι αποκλειστικώς ιστορική, δεν ασχολούμαστε δηλαδή με κανένα απολύτως
θεολογικό ζήτημα.
Κατ’ αρχάς, δεν πρέπει να συγχέεται η έννοια της πιθανότητας με αυτήν του
τεκμηρίου. Έτσι λοιπόν, όσο είναι πιθανόν ο Ιησούς να ήταν εραστής της Μαρίας,
άλλο τόσο είναι πιθανόν να ήταν εραστής του Πέτρου. Ο ιστορικός ενδιαφέρεται για
την πιθανότητα μόνον όταν αυτή μπορεί να στηριχθεί, έστω και επιδερμικά, σε
κάποιο τεκμήριο.
Ποια τεκμήρια διαθέτουμε; την
Καινή Διαθήκη και τα λεγόμενα απόκρυφα ευαγγέλια. Τα δεύτερα είναι κείμενα που
γράφηκαν σε μεταγενέστερη περίοδο από ανθρώπους που σφετερίσθηκαν το όνομα
αποστόλων προκειμένου να προσδώσουν κύρος στα γραπτά τους. Τα απόκρυφα
ευαγγέλια δεν έχουν θεολογική χρησιμότητα, παρουσιάζουν όμως ιστορικό
ενδιαφέρον καθώς αποκαλύπτουν την εξέλιξη του χριστιανισμού και τις αρχικές
έριδες μεταξύ των οπαδών του. Το βασικότερο στοιχείο, που δεν
πρέπει να υποτιμάται, είναι ότι ούτε στην Καινή Διαθήκη αλλά ούτε και στα
απόκρυφα ευαγγέλια, δεν εμφανίζεται ο Ιησούς παντρεμένος ή να διατηρεί ερωμένη.
Εκ τούτου αβίαστα συνάγεται ότι η πρώιμη χριστιανική παράδοση δεν γνώριζε
τίποτε για γάμο ή ερωτική σχέση του Ιησού με οιαδήποτε γυναίκα. Το ίδιο
προκύπτει από τα γραπτά των Πατέρων και γενικότερα από την Ιερά Παράδοση της
Εκκλησίας. Περισσότερο συγκεκριμένα, στα Ευαγγέλια αναφέρεται όλη η οικογένεια του
Χριστού (η μητέρα, ο «πατέρας», τα «αδέλφια» Του), οι μαθητές, οι οπαδοί Του
και άλλοι πολλοί. Ο Παύλος αναφέρει ότι υπήρχαν παντρεμένοι απόστολοι όπως ο
Πέτρος (Α΄ προς Κορινθίους θ΄, 5). Γιατί λοιπόν να μην αναφέρεται η σύζυγός
Του; Άλλωστε, το να παντρευτεί κάποιος δεν αποτελεί αμαρτία.
Περεταίρω, η Μαρία αναφέρεται
πάντα ως «Μαρία Μαγδαληνή» διότι καταγόταν από την πόλη των Μαγδάλων. Ιστορικοί
και θεολόγοι συμφωνούν ότι αποκαλείται έτσι προκειμένου να ξεχωρίζει από τις
υπόλοιπες Μαρίες, όπως την Παρθένο ή την του Λαζάρου διότι το όνομα Μαρία ήταν
εξαιρετικά κοινό στους Εβραίους. Αν όμως ήταν παντρεμένη με τον Ιησού, γιατί να
μην ονομαζόταν «Μαρία του Ιησού»; Για παράδειγμα, η Ιωάννα (που αναφέρουμε
κατωτέρω) αποκαλείται «Ιωάννα γυνή Χουζά». Αν η Μαρία ήταν παντρεμένη, θα
αποκαλείτο με το όνομα του συζύγου της και όχι με αυτό της πόλης καταγωγής της.
Σε ολόκληρη την Καινή Διαθήκη, η
Μαρία η Μαγδαληνή εμφανίζεται μόλις δεκατρείς φορές και αυτές αποκλειστικώς στα
Ευαγγέλια. Η Μαγδαληνή είναι παρούσα στη Σταύρωση και ανακαλύπτει τον κενό
τάφο. Πριν από το Πάθος, αναφέρεται μόνον από τον Λουκά (η΄ 2-3) μαζί με τις
Σουσάνα και Ιωάννα. Αν ήταν παντρεμένη με τον Ιησού θα έπρεπε να υπήρχαν
περισσότερες ή έστω σαφέστερες αναφορές. Η Μαγδαληνή δεν διαδραματίζει κανέναν απολύτως
ρόλο στα Ευαγγέλια. Βέβαια, έχει την ευλογία να είναι η πρώτη στην οποία
εμφανίζεται ο αναστημένος Χριστός. Αλλά τί είπε η Μαρία μόλις αντίκρισε τον
αναστημένο Χριστό; Άνδρα μου; Αγάπη μου; Όχι βέβαια. Μόλις Τον είδε φώναξε:
«Ραββουνί, ο λέγεται, διδάσκαλε». Μάλλον ασυνήθιστη προσφώνηση συζύγου προς
σύζυγο. Εκ των ανωτέρω, κανένας
υπαινιγμός δεν υπάρχει στην Καινή Διαθήκη ότι ο Ιησούς ήταν παντρεμένος με τη
Μαρία ή με κάποια άλλη γυναίκα.
Προαναφέραμε ότι στα απόκρυφα ευαγγέλια δεν αναφέρεται ότι ο Ιησούς ήταν
παντρεμένος. Στο λεγόμενο «ευαγγέλιο» της Μαρίας της Μαγδαληνής, η Μαγδαληνή
παρουσιάζεται ως η μόνη που αντιλήφθηκε πραγματικά τη διδασκαλία του Χριστού. Στο «ευαγγέλιο» του Φιλίππου
αναφέρεται ότι η Μαρία ήταν «σύντροφος» του Ιησού. Το κείμενο είναι στην
κοπτική και η λέξη «σύντροφος» εννοεί την «κοινωνό» ενώ σε κάθε περίπτωση δεν
έχει την έννοια της «ερωτικής συντρόφου» όπως συχνά χρησιμοποιείται σήμερα.
Επίσης στον Φίλιππο, αναφέρεται το παράπονο των μαθητών ότι ο Ιησούς αγαπά
περισσότερο τη Μαρία για να απαντήσει ο Ιησούς ότι αγαπά τους μαθητές Του εξ
ίσου με εκείνη. Το «ευαγγέλιο» του Φιλίππου είναι στην κοπτική, δεν έχει σωθεί
ολόκληρο, και αποτελεί ένα εξαιρετικά αινιγματικό κείμενο, το νόημα του οποίου
συχνά δεν μπορεί να αποδοθεί. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ότι
ούτε στα απόκρυφα ευαγγέλια αναφέρεται γάμος του Ιησού. Οι αναφορές στην
εξέχουσα θέση της Μαγδαληνής στα δύο ανωτέρω «ευαγγέλια» (τα μόνα που
αναφέρονται σε κάποια ιδιαίτερη σχέση του Ιησού με γυναίκα) δεν μπορούν βέβαια
να αποτελέσουν βάση για εικοτολογίες. Η εξέχουσα θέση της Μαρίας δεν
αποκλείεται να οφείλεται στο γεγονός ότι η Μαρία με μια χούφτα γυναίκες δεν
εγκατέλειψαν τον Κύριο (όταν οι μαθητές Του δείλιασαν) γι’ αυτό και ο Χριστός
επέλεξε να εμφανιστεί πρώτα σε μια εξ αυτών.
Συχνά λέγεται ότι ο Ιησούς έπρεπε να ήταν παντρεμένος διότι σύμφωνα με τα
ιουδαϊκά έθιμα η αγαμία ήταν καταδικαστέα. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Την ίδια
εποχή οι Εσσαίοι, μια εβραϊκή θρησκευτική ομάδα, αρνούνταν τον γάμο και
γενικότερα τη σαρκική επαφή. Αυτό το γνωρίζουμε από Εβραίους (Φίλων και
Ιώσηπος) αλλά και Ρωμαίους (Πλίνιος ο πρεσβύτερος) συγγραφείς.
Ο Χριστός δεν ήταν βέβαια
Εσσαίος, αλλά η διδασκαλία Του είχε κοινά με την πίστη των Εσσαίων όπως, για
παράδειγμα, τη συντέλεια του κόσμου. Επομένως, δεν φαίνεται να προβλημάτιζε
κανέναν το γεγονός ότι ο Ιησούς ήταν άγαμος. Άλλωστε, ο Χριστός δίδαξε ότι όταν
αναστηθούν οι νεκροί δεν θα παντρεύονται αλλά ούτε και επιθυμία για σαρκική
επαφή θα έχουν (Μάρκος ιβ΄, 25). Γενικότερα, ο Χριστός δίδασκε ότι οι άνθρωποι
πρέπει από την επίγεια ζωή να προετοιμαστούν για την επουράνιο. Για παράδειγμα,
στην επουράνιο ζωή δεν θα υπήρχαν βάσανα, οπότε οι άνθρωποι έπρεπε από την
επίγειο ζωή να πάψουν να βασανίζουν τους συνανθρώπους τους. Επί πλέον, ο απόστολος Παύλος
ήταν ανύπαντρος και προέτρεπε τους πιστούς να παραμείνουν ανύπαντροι (Α΄ προς
Κορινθίους ζ΄, 8) – ο Πέτρος ήταν ήδη παντρεμένος όταν τον συνάντησε ο Ιησούς.
Μάλιστα ο Παύλος, πριν από τη μεταστροφή του στον Χριστό, ήταν Φαρισαίος (και
επίσης άγαμος).
Για ποιο λόγο, όμως, αναπτύχθηκε ο μύθος ότι ο Ιησούς σχετιζόταν ερωτικά
συγκεκριμένα με τη Μαγδαληνή και όχι με κάποια άλλη από τις πολλές γυναίκες που
παρουσιάζονται στα Ευαγγέλια; Αυτό μάλλον οφείλεται στη λανθασμένη ταύτιση της
Μαγδαληνής με την ανώνυμη αμαρτωλή που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού
(Λουκάς ζ΄, 36-50). Από κανένα όμως στοιχείο δεν προκύπτει ταύτιση της
Μαγδαληνής με την ανώνυμη αμαρτωλή. Η παρανόηση οφείλεται σε κήρυγμα του Πάπα
Γρηγορίου του Μεγάλου, μισή περίπου χιλιετία μετά τη συγγραφή των Ευαγγελίων. Συνοψίζοντας, καμία απολύτως ιστορική πηγή (είτε αυθεντική είτε
ψευδεπίγραφη) δεν αναφέρει ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν παντρεμένος ή διατηρούσε
ερωμένη. Κάτι παρόμοιο δεν μπορεί να συναχθεί ούτε καν εμμέσως από τις
διαθέσιμες πηγές μας. Επίσης, μεταξύ των Ιουδαίων της εποχής, ήταν κοινωνικά
αποδεχτό για έναν άνδρα να μην παντρευτεί (τουλάχιστον αν είχε κάποια ιδιαίτερη
επαφή με τη θρησκεία όπως ο Παύλος που πριν μεταστραφεί ήταν Φαρισαίος).
Επομένως, είναι καλό να μην
ψάχνουμε για σκάνδαλα εκεί που δεν υπάρχουν.
Τα ανωτέρω στοιχεία αντλήσαμε από το βιβλίο του Bart D. Ehrman, «Αναζητώντας το χαμένο
δισκοπότηρο», Μοντέρνοι Καιροί, Αθήνα 205, σελ. 186-197, 214-215.
Ο μύθος για τον ανύπαρκτο γάμο Ιησού και Μαρίας της Μαγδαληνής εμφανίστηκε στα χρόνια του μεσαίωνα για να εξυπηρετηθούν πολιτικές σκοπιμότητες των Μεροβίγκειων Φράγκων βασιλέων, οι οποίοι για να νομιμοποιήσουν τις αξιώσεις τους επί της Ευρώπης και να γίνουν αποδεκτοί στις συνειδήσεις των κατακτημένων Ρωμαίων κατασκεύασαν τον ως άνω μύθο. Ο οποίος συνεχίζει λέγοντας ότι η Μαγδαληνή ήταν έγκυος από τον Χριστό και μετά τα γεγονότα της σταύρωσης και ανάστασης του Ιησού έφυγε από την Παλαιστίνη και πήγε στην Θουρηγκία όπου γέννησε τον υιό της και απόγονοι αυτού ήταν οι Μεροβίγκειοι βασιλείς.
ΑπάντησηΔιαγραφή"...μέσα στὰ Εὐαγγέλια ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία... βέβαια δὲν εἶναι οὔτε κι 60 ἐτῶν. εἶναι 70 -75 ἐτῶν, διότι ἦταν σεβαστὴ ἐπὶ κεφαλῆς στὶς ἑξηντάρες ἄλλες γυναῖκες, οἱ ὁποῖες ἦταν μητέρες τῶν τριαντάρηδων μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, ὅπως μαρτυρεῖται, καὶ μητέρα δική του, καὶ θεῖες του (συννυφάδες τῆς μητέρας του καὶ μητέρες τῶν ἐξαδέρφων του), καὶ λίγες ἄλλες συνομήλικες. ἀκολουθοῦσαν τοὺς γιούς των ἀπὸ μακριὰ καὶ τοὺς διακονοῦσαν• μαγείρεμα νὰ ποῦμε, μερεμέτισμα ῥούχων, παροχἠ χρημάτων, ὅπως μαρτυρεῖται...
ΑπάντησηΔιαγραφήκοριτσόπουλο ὄμορφο καὶ μὲ ξεσκέπαστα καὶ ξέπλεκα μαλλιὰ εἶναι ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία μόνο στὰ παπικῆς καὶ προτεσταντικῆς προελεύσεως ἢ ἐμπνεύσεως κάδρα καὶ εἰκονίσματα καὶ μυθιστορήματα καὶ κινηματογραφικὰ σενάρια..."
Από κείμενο του Δρος Κων/νου Σιαμάκη,Φιλολόγου - Θεολόγου κάποια πονήματα του οποίου αναδημοσιεύονται στον ιστότοπο http://www.philologus.gr
Συμπληρωματικά: Όπως αναφέρει αποσπασματικά σε διάφορα κείμενά του ο Κ. Σιαμάκης, από τα γνήσια Ευαγγέλια που συνέγραψαν οι αυτόπτες, αυτήκοοι και γνωστοί της Μαρίας της Μαγδαληνής - συμμαθητές της στο Δάσκαλο Χριστό, διαβάζουμε ότι η Μαρία η Μαγδαληνή δεν ήταν πόρνη, δεν ήταν νεαρή, δεν ήταν έγγαμη, ήταν παρθένος άγαμη ηλικιωμένη και είναι εύλογο ότι δεν παντρεύτηκε ποτέ διότι ήταν δαιμονισμένη κι άρα αντικοινωνική μέχρι τα 65 -70 της χρόνια οπότε ο Κύριος Ιησούς Χριστός την θεράπευσε. Από τότε, από ευγνωμοσύνη κι επειδή αφενός πίστεψε στη διδασκαλία του Χριστού αφετέρου ως άγαμη δεν είχε δική της οικογένεια ούτε υποχρεώσεις, πρόσφερε όλη της τη ζωή στον Κύριο, του αφοσιώθηκε, τον ακολουθούσε παντού μαζί με τη νεότερή της Μαρία (την Παναγία), μαζί και με τις μητέρες μαθητών και εξαδέλφων του Χριστού που ακολουθούσαν, φρόντιζαν και διακονούσαν τον Κύριο και τους μαθητές Του. Σύμφωνα με τις τότε κοινωνικές παραδόσεις, λόγω της μεγαλύτερης ηλικίας της η Μαγδαληνή ήταν η πιο σεβαστή, η "αρχηγός" του ομίλου των ηλικιωμένων γυναικών που κατά τις περιοδίες του Χριστού, τον συνόδευαν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην υμνολογία της εκκλησίας από λάθος κάποιοι ύμνοι έχουν μπερδέψει την πόρνη με τη Μαρία τη Μαγδαληνή, δεν είναι όμως πρωτοφανές το να υπάρχουν στην υμνολογία και στο εορτολόγιο, λάθη, κάποτε παρμένα από τα απόκρυφα, π.χ. πουθενά δεν αναφέρεται στα Ευαγγέλια ότι οι γονείς της Παναγίας λεγόταν Ιωακείμ και Άννα, ούτε ότι η Παναγία αφιερώθηκε μικρή στο Ναό και οι ιερείς την μνήστευσαν με τον Ιωσήφ, που δήθεν ήταν "χήρος", ούτε ότι ο Ιωσήφ ήταν μεγάλης ηλικίας, ούτε ότι ο Χριστός γεννήθηκε σε σπήλαιο, ούτε ότι οι μάγοι που τον προσκύνησαν ήσαν τρεις, αυτές είναι δυστυχώς οι "ανοησίες" των απόκρυφων που παρεισέφρυσαν στην υμνολογία.
Ο κος Κ.Σιαμάκης έχει επίσης καταλήξει στο ότι οι "αδελφοί" του Χριστού, όπως αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη, ήταν εξάδελφοί του, κι όχι τέκνα του Ιωσήφ, όπως νομίζαμε, διότι από μελέτες του (είναι κραταιός ερευνητής) διαπίστωσε ότι "αδελφοί" απεκαλούντο τότε στην Ελληνική, και οι εξάδελφοι.
Μια απορία ίσως να εγερθεί ακόμα: Και που "ξέρουμε" ότι το Α' Ευαγγέλιο είναι γνήσιο ώστε να αντλήσουμε πληροφορίες για τη Μαρία τη Μαγδαληνή, ενώ το Β΄είναι "ψεύτικο" (απόκρυφο)και λέει παραμύθια;. Η απάντηση είναι ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία γνωρίζει ποια είναι τα γνήσια βιβλία της Καινής Διαθήκης, και ποιο το γνήσιο κείμενό τους. Πώς; Τα έγραψαν οι ίδιοι οι Απόστολοι, τα περισσότερα είναι επιστολές, αντιγραφόταν όλα και διαβάχονται άνευ διακοπής από την ίδρυση των πρώτων εκκλησιών σε όλο τον κόσμο, ως τις μέρες μας και αδιαλείπτως οι τοπικές εκκλησίες γνώριζαν, και γνωρίζουν γιατί το χρησιμοποιούσαν και τα χρησιμοποιούν, ποιο είναι το γνήσιο κείμενο των αυθεντικών βιβλίων τα οποία και αναγράφονται στη ΛΘ εορταστική έπιστολή του Μ.Αθανασίου, όπου συμπεριλαμβάνονται και τα γνήσια βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης.
Τα "απόκρυφα" είναι πλαστά και κακόδοξα ή αιρετικά δήθεν ευαγγέλια, που έγραψαν "παραμυθάδες" μετά από πολλά χρόνια ή αιώνες, βάζοντας ψευδώς το όνομα αποστόλων ως "δήθεν" συγγραφέων. Αναξιόπιστα και ως πηγή πληροφοριών, κακόδιξα, διότι έστω κι ένα απλό ψεμματάκι (π.χ. το ότι η Παναγία δήθεν αφιερώθηκε από μικρή στο Ναό) ή ότι η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν φλογερή νέα, μπορεί να οδηγήσει σε αιρέσεις, πλάνες, σκανδαλισμό κι απιστία.
Νομίζω πως η κακοήθης θεωρία για τη δήθεν ερωτική σχέση του Χριστού και της Μαρίας της Μαγδαληνής διαστρεβλώνει το αληθινό πρόσωπο του Χριστού, στόχος της είναι να προωθήσει τον αθεισμό και προέρχεται μάλλον από τον χώρο του Γνωστικισμού (μια αίρεση που οι ρίζες της χρονολογούνται πολύ πριν τη γέννηση του Χριστού) . Συγκεκριμένα,η θεωρία αυτή (όπως παρουσιάζεται και στο μυθιστόρημα του Νταν Μπράουν, κώδικας Ντα Βίντσι )μια αλήθεια που υποτίθεται πως κρύβει η Εκκλησία βασίζεται στα κείμενα που βρέθηκαν το 1945 στο Ναγκ Χαμμάντι στην Ανω Αίγυπτο και τα οποία δεν ανταποκρίνονται στα κριτήρια αυθεντικότητας και αντοχής στο χρόνο που γνωρίζουμε και εφαρμόζονται από ειδικούς στην ανάλυση κειμένων και ιστορικούς επιστήμονες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα κριτήρια αυτά περιλαμβάνουν τις φιλοσοφικές και επιστημονικές βάσεις που έβαλε ο Αριστοτέλης, ο οποίος χρησιμοποιούσε λογικά κριτήρια για να διαπιστώσει την αξιοπιστία ενός αρχαίου εγγράφου.Είχε καταλήξει σε τρεις αρχές με τις οποίες διαπίστωνε την αντοχή τους στο χρόνο. 1)Εάν ο συγγραφέας ήταν αυτόπτης μάρτυς των γεγονότων που κατέγραψε. 2)Πόσα αντίγραφα της ίδιας αναφοράς έχουμε και πόσο πιστά περιγράφουν το κάθε γεγονός3)Εάν υπάρχουν άλλες πηγές που να επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς του πρώτου εγγράφου .
Σύμφωνα με τα παραπάνω δεν είναι παράξενο ότι τα κείμενα της Καινής Διαθήκης ( για τα οποία οι ιστορικοί χρησιμοποίησαν και άλλα χειρόγραφα των πρώτων χριστιανικών χρόνων για να επιβεβαιώσουν την αξιοπιστία τους )άντεξαν στο χρόνο.
Τα γνωστικά ευαγγέλια όμως γράφτηκαν 100 με 200 χρόνια μετά.Εκτός από μεταγενέστερα όμως έχουν και άλλα χαρακτηριστικά όπως το ότι έρχονται σε αντίθεση με όσα μας έχουν μεταφέρει οι μαθητές του Χριστού, οι οποίοι τον γνώρισαν και ήταν αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων. Στην πραγματικότητα τα απόκρυφα ευαγγέλια του Ναγκ-Χαμμάντι , στην Κοπτική γλώσσα 2ος με 3ος αι. μ.Χ (οι μεταφράσεις από τα Ελληνικά στα Κοπτικά ανήκουν στον 5ο με 4ο μ.Χ.αι. )στα οποία βασίζονται αυτές οι δοξασίες αντικατροπτίζουν την διδασκαλία των γνωστικιστών οι οποίοι αρνούνταν την ανθρώπινη φύση του Χριστού και την σπουδαιότητα του προσώπου και του έργου Του.
Οι πρώτοι εκκλησιαστικοί Πατέρες τα απέκλεισαν γιατί δεν πληρούσαν τα κριτήρια αυθεντικότητας ώστε να τα συμπεριλάβουν στον Κανόνα της Καινής Διαθήκης. 1) Δεν ήταν γραμμένα από κάποιον απόστολο ή κάποιον που έζησε κοντά στον Χριστό 2)Δεν συμφωνούσαν με την διδασκαλία του Χριστού και των αποστόλων και 3)Δεν είχαν την σφράγιδα της επίδρασης της πνευματικής δύναμης και αλήθειας.
Και να συμπληρώσω τα παραπάνω με το σημαντικότερο,τι σημαίνει η ιδέα του «Ιστορικού Ιησού».
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι παραπλανητικό να ερμηνεύουμε τον Ιησού Χριστό με αθρώπινους όρους και μέτρα και να τον κατατάσσουμε σε ιστορικές κατηγορίες. (Μπορεί η Ιστορία να ερευνήσει το θείο πρόσωπο του Ιησού Χριστού που παρουσιάζεται στα ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης?Για νατο κάνει αρνείται το θείο πρόσωπο Του.Δεύτερον η Ιστορία δεν έχει θέση στην έρευνα της θεότητας και του υπερβατικού.Η ιδέα του « Ιστορικού Ιησού» έχει προωθηθεί αρχικά μέσω του φιλελευθερισμού και του ουμανισμού ενώ τώρα προωθείται ένα άλλος «Ιστορικός Ιησούς» με βάση τον αθεισμό, την καταστροφικότητα και το επαναστατικό πνεύμα. Κάθε μερικές δεκαετίες προωθείται ένας νέος «Ιστορικός Ιησούς» άλλοτε αποκρύπτοντας άλλοτε υπερτονίζοντας και άλλοτε διαστρεβλώνοντας εντελώς την αλήθεια. Τι και ποιούς εξυπηρετούν τα εκάστοτε πρόσωπα του "Ιστορικού Ιησού" που προωθούνται?
Αν και κατηγορήθηκα ως βλάσφημος για το δημοσιευθέν άρθρο, δεν δίστασα επουδενί να το ανπαράγω. Αφ΄ ενός γιατί η ελευθερία λόγου και η αποστροφή στην λογοκρισία είναι βασικές αρχές στο ιστολόγιο μας για όσους εκτιμούμε και θαυμάζουμε και ο "κλέων" ανήκει αναμφίβολα σε αυτούς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑφ΄ ετέρου γιατί το άρθρο εμπεριέχει κάποια στοιχειώδη επιχειρήματα που συντρίβουν την εν λόγω θεωρία, τα οποία δεν έχουν θεολογική χροιά αλλά απολύτως λογική. Ουσιαστικά δηλαδή μάχεται τον αντίπαλο στο γήπεδο του.
Σε κάθε περίπτωση τα σημειώματα που ακολούθησαν ήταν ομολογουμένως ακόμη περισσότερο διαφωτιστικά επί του θέματος και επιβεβαίωσαν για άλλη μια φορά το υψηλό επίπεδο των αναγνωστών του ιστολογίου χάρις το οποίο έχουμε μάθει πολλά και έχουμε ωφεληθεί πολλαπλώς από αυτά.....