γράφει ο συνεργάτης μας Κλέων
Η
ιστορία της μοιχαλίδος αποτελεί ίσως ένα από τα πιο γνωστά χωρία της Καινής
Διαθήκης και την παραθέτει ο Ιωάννης (ζ΄, 53 - η΄, 3-11).
Μια ημέρα που ο Χριστός δίδασκε, οι
γραμματείς και οι Φαρισαίοι φέρνουν μπροστά Του μια παντρεμένη γυναίκα που είχε
συλληφθεί επ’ αυτοφώρω να διαπράττει μοιχεία: «Διδάσκαλε», είπαν στον Ιησού, «ο
νόμος του Μωυσή προβλέπει ότι αυτές οι γυναίκες πρέπει να λιθοβολούνται. Εσύ τί
λες ότι πρέπει να κάνουμε;»
Η ερώτηση ήταν πονηρή προκειμένου να Τον
κατηγορήσουν είτε ότι δεν τηρεί τον νόμο είτε ότι παραβιάζει τη διδασκαλία Του
περί αγάπης, ελέους και συγχωρήσεως.
Ο Ιησούς δεν απαντούσε αλλά κάτι έγραφε με
το χέρι Του στο χώμα χωρίς να δίνει σημασία. Επειδή όμως επέμειναν, απάντησε:
«ο αναμάρτητος υμών πρώτος βαλέτω λίθον επ’ αυτήν». Όταν άκουσαν τα λόγια Του, όλοι
ένας-ένας έφυγαν και ο Κύριος είπε στη γυναίκα να πηγαίνει και να μην αμαρτήσει
ξανά.
Η
ιστορία της μοιχαλίδος είναι αριστοτεχνικώς δομημένη, με μια αναπάντεχη
ανατροπή, και λίαν διδακτική. Τι κρίμα, όμως, που η ιστορία αυτή αποτελεί
μεταγενέστερη προσθήκη στο Ευαγγέλιο!
Κατ’ αρχάς, η ιστορία εμφανίζεται μόνον στον
Ιωάννη. Εκ δευτέρου, υπάρχει ένα σημαντικό κενό σε αυτήν καθώς δεν αναφέρεται
πουθενά ο άνδρας με τον οποίο συνελήφθη η μοιχαλίδα (ο νόμος προέβλεπε ότι έπρεπε
να λιθοβοληθούν και οι δύο (Λευϊτικόν κ΄, 10)). Επί πλέον, τί έγραφε ο Ιησούς στο
χώμα; Τέλος, η στάση του Χριστού έναντι του νόμου στο χωρίο αυτό δεν είναι
ξεκάθαρη. Έπρεπε να μην τιμωρούνται οι ένοχοι; έπρεπε να ανατραπεί ο νόμος;
(στον Ματθαίο ε΄, 17 ο Χριστός επισημαίνει ότι δεν ήλθε για να καταργήσει τον
νόμο).
Πλην τούτων, η ιστορία απουσιάζει από τα
παλαιότερα σωζόμενα και περισσότερο αξιόπιστα
χειρόγραφα του Ιωάννου. Το
συγγραφικό της ύφος είναι διαφορετικό από αυτό που υπάρχει σε ολόκληρο το κατά
Ιωάννην ενώ πολλές λέξεις που χρησιμοποιούνται δεν απαντούν άλλη φορά σε αυτό. Μάλιστα,
την ίδια διήγηση συναντούμε και σε μερικά χειρόγραφα του κατά Λουκά.
Ευαγγελιστής Ιωάννης |
Τί
συνέβη λοιπόν; Ίσως αρχικώς η ιστορία της μοιχαλίδος ήταν αγαπητή και
διαδεδομένη μεταξύ των Χριστιανών και κυκλοφορούσε προφορικώς έστω και αν δεν
είχε καταγραφεί σε κανένα από τα Ευαγγέλια. Κάποια εποχή, κάποιος πιστός την
προσέθεσε στο περιθώριο ενός χειρογράφου ως σχόλιο. Ο γραφέας που ανέλαβε
αργότερα να αντιγράψει το Ευαγγέλιο από το συγκεκριμένο χειρόγραφο, νόμισε ότι
το σχόλιο αποτελούσε μέρος του κειμένου και το αντέγραψε. Πιθανότατα λοιπόν, η
όμορφη αυτή ιστορία πέρασε έως εμάς με αυτόν τον τρόπο.
Η Καινή Διαθήκη δεν έφθασε αυτούσια στις
ημέρες μας και είναι αδύνατον να αποκατασταθεί το αυθεντικό κείμενο. Οι
μελετητές έχουν εντοπίσει από απλά ορθογραφικά λάθη έως ολόκληρες διηγήσεις που
προστέθηκαν μεταγενέστερα. Αυτό συνέβαινε διότι οι γραφείς έκαναν λάθη κατά την
αντιγραφή ή «διόρθωναν» το χειρόγραφο προκειμένου να καταστεί σαφέστερο ή να αποδίδει
το νόημα που αυτοί ήθελαν (μη λησμονούμε τις θεολογικές έριδες των πρώτων
χριστιανικών αιώνων).
Το ζήτημα του αυθεντικού κειμένου της
Καινής Διαθήκης αποτελεί θεμελιώδες πρόβλημα των Διαμαρτυρομένων, οι οποίοι δεν
αναγνωρίζουν κανένα άλλο κείμενο πλην της Βίβλου. Αντιθέτως, οι Ορθόδοξοι (και
οι Ρωμαιοκαθολικοί) προβληματίζονται λιγότερο διότι τα όποια κενά ή ασάφειες δημιουργήθηκαν
στο πέρασμα των αιώνων καλύπτονται από τη μελέτη των Πατέρων και την Ιερά
Παράδοση.
Για
περισσότερες λεπτομέρειες βλ. Bart Ehrman, «Παραφράζοντας τα λόγια του Ιησού», εκδόσεις Ενάλιος,
Αθήνα 2008, σελ. 90-93 (ένα ενδιαφέρον και καλογραμμένο βιβλίο).
Bart Ehrman... Ο τύπος είναι ότι ναναι(νομίζει ότι είναι διανοούμενος) και εκτός απ'αυτό είναι και προκατειλημμένος Μουσουλμάνος... Καθόλου αξιόπιστος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΧρόνια πολλά Γιάννη.
Αυτός είναι ο πύρινος λόγος:
http://www.youtube.com/watch?v=EVfR9NgSUaM
O "προοδευτικός", συγγραφέας προωθεί παρωχημένες θεωρίες του προπερασμένου αιώνα.
ΑπάντησηΔιαγραφήγια περισσότερα
http://www.oodegr.com/oode/grafi/kritiki/kritiki1.htm
συγνωμη αλλα αυτο το σαιτ που εστειλες που παραθετει το κειμενο ενος μητροπολιτη χρησιμοποιει βιβλιογραφια απο το 1915 μεχρι το 1960. αυτο και μονο το κανει αναξιοπιστο... προφανως πολυ επιλεκτικο το κειμενο του μητροπολιτη φτιαγμενο για να υποστηριξει την δικη του χριστιανικη ατζεντα
ΔιαγραφήΑνώνυμε της 2ης Σεπτεμβρίου, 12:50, αν και δεν είμαι αυτός στον οποίο απευθύνεσαι, δεν αντέχω να μην σχολιάσω την φράση σου ότι χρήση βιβλιογραφίας από το 1915 μέχρι το 1960, καθιστά κάτι εξ ορισμού αναξιόπιστο!! Για να μην λέμε ό,τι θέλουμε και για να κατανοήσουμε κάποιους βασικούς κανόνες της ιστοριογραφίας, βιβλιογραφία π.χ. του 1960, θεωρείται αναξιόπιστη ΜΟΝΟ αν από τότε έχουν έρθει στο φως στοιχεία για το ζήτημα που μελετούμε, τα οποία ανατρέπουν ΡΙΖΙΚΑ την θεώρηση που είχαμε έως τώρα για αυτό! Αλλιώς, φυσικά και παραμένει έγκυρη! Επίσης, το γεγονός ότι κάποιο βιβλίο ιστορίας κυκλοφόρησε το 2023 ή γενικότερα, σχετικά πρόσφατα, φυσικά και δεν το καθιστά αυτονόητα έγκυρο. Είναι θέμα στοιχείων και τεκμηρίωσης.
ΔιαγραφήΗ περικοπή ( 7,53-8,11 ), δηλαδή το περιστατικό με την μοιχαλίδα , πολλοί ( κυρίως προτεστάντες ) πιστεύουν ότι δεν είμαι τμήμα του αρχικού κειμένου του ευαγγελίου αλλά μεταγενέστερη προσθήκη γιατί δεν εμφανίζεται σε κώδικες του 3ου-4ου αι.μ.Χ., αλλά σε μεταγενέστερους του 4ου-5ου αι.μ.Χ. Πολλοί την θεωρούν αυθεντική και έγκυρη όπως οι ιερός Αυγουστίνος, Ιερώνυμος και Αμβρόσιος Μεδιολάνων . Ο ιερός Αυγουστίνος αναφέρει μάλιστα ότι άνδρες ολιγόπιστοι αφαιρούσαν την περικοπή από το κείμενο, μήπως οι σύζυγοι τους θεωρήσουν την άφεση αμαρτιών προς την μοιχαλίδα ως ατιμωρησία για τις δικές τους παρεκτροπές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάντως την Κυριακή της Πεντηκοστής στην Εκκλησία μας διαβάζεται το 7,37-7,52 και 8,12 χωρίς το 7,53 - 8,11. Πολλοί το θεωρούν αυτό ως απόδειξη του μεταγενεστέρου της περικοπής ως προσθήκης.
Όσο για το τι έγραφε ο Ιησούς στο χώμα μια δυτική μεσαιωνική παράδοση λέει ότι έγραφε « το χώμα κατηγορεί το χώμα ». Σύμφωνα με κάτι άλλο που είχα ακούσει στην Πειραϊκή Εκκλησία έγραφε τις αμαρτίες των επίδοξων λιθοβολιστών.