Η Έλλη Παπά μιλάει για το "Σλαβομακεδονικό" και την 5η Ολομέλεια του KKE

Η Ελλη Παππά, γνωστή αγωνίστρια της αριστεράς, σύντροφος και μάνα του παιδιού του Νίκου Μπελογιάννη, καταθέτει τις μαρτυρίες της στο βιβλίο "ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΜΙΑΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ" (φωτο)

Στην ουσία όλο το βιβλίο είναι ένα αμείλικτο κατηγορώ, όχι για την αριστερά αλλά για την σταλινική ολιγαρχία που την καταδυνάστευσε και την οδήγησε μακριά απο τον λαό και την ψυχή του Ελληνα. Ενα Ζαχαριαδικό ΚΚΕ που εγκλώβισε, "υπνώτισε" και σακάτεψε ότι καλύτερο είχε να προσφέρει σε έμψυχο υλικό η γενιά εκείνη. 

Αξίζει να δούμε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο που αναφέρεται στις εμπειρίες της απο την εφαρμογή στη πράξη της απόφασης της 5ης ολομέλειας του ΚΚΕ, περί αυτοδιάθεσης της "Μακεδονίας".

"...Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στην απόφαση της 5ης Ολομέλειας. Την άκουσα στο σπίτι της Νίνας και του Λάκη. Βράδυ, με καλά κλεισμένα τα πορτοπαράθυρα, ακούγαμε το Σταθμό. Μετέδινε τις αποφάσεις της Ολομέλειας, ήμασταν προσηλωμένοι στο άκουσμά τους και ξαφνικά ήρθαν και η απόφαση για το μακεδονικό και η θέση για τη σλαβομακεδονική μειονότητα και η υπόσχεση για την παροχή αυτονομίας. Κι εγώ δεν μπόρεσα να συγκρατήσω την αντίδρασή μου. «Αυτή η απόφαση είναι καρμανιόλα για τον αγώνα και για τους αγωνιστές», είπα. Ο Λάκης και η Νίνα είχαν μείνει άφωνοι, προσπαθώνταςς να καταλάβουν τι ήτανε πάλι αυτό το καινούργιο και τι σήμαινε η δική μου αντίδραση.
Όταν συνάντησα τον Πλουμπίδη, του είπα την άποψή μου, ομολογώντας και την έκρηξή μου. «Το είπες μπροστά στη Νίνα και στον Λάκη;» με ρώτησε με το πιο αυστηρό του ύφος. «Ναι», ομολόγησα με την προσήκουσα συντριβή. Σκέφτηκε λίγο και: «θα κάνεις την αυτοκριτική σου, όταν τους δεις. Θα τους πεις ότι αυτό δεν έπρεπε να το κάνεις». Πήγα και ξαναπήγα στο σπίτι του «ζεύγους», όπως τους έλεγε ο Πλουμπίδη, μα η αυτοκριτική δεν μου έβγαινε.

«Έκανες την αυτοκριτική σου;», με ρωτούσε κάθε φορά εκείνος, ανελλιπώς. Ομολογούσα πως δεν την έκανα κι αυτό επαναλήφθηκε πολλές φορές. Αλλά δεν άντεχα άλλο και την πίεσή του. Αποφάσισα να κάνω την «αυτοκριτική». «Ξέρετε, όταν ακούσαμε την απόφαση για το μακεδονικό, είπα πως είναι καρμανιόλα Αυτό δεν έπρεπε να το πω», τους είπα. Με κοιτάξανε περίεργα και δεν μιλήσανε. Όταν ξαναείδα τον Μπάρμπα, απάντησα καταφατικά στην ελεγκτική ερώτησή του. «Τι είπες;» Επανέλαβα επακριβώς ό,τι είχα πει και το θέμα έληξε. Κι εγώ κατάλαβα πως ο Πλουμπίδης δεν είχε ενοχληθεί από την άποψή μου για την απόφαση, αλλά από την «αντικομματική» μου ενέργεια να εκφράσω έξω από τα κομματικά όργανα τη διαφωνία μου. Ποτέ δεν μου ζήτησε να «αποκηρύξω» την άποψή μου, ποτέ δεν έκρινε την ουσία ins διαφωνίας μου. Με άφησε να υποψιάζομαι ότι επί της ουσίας  η άποψή του δεν διέφερε από τη δική μου.

    Ποιές ανάγκες επέβαλαν μιαν απόφαση τόσο επικίνδυνη, και μάλιστα στις  πιο κρίσιμες στιγμές του εμφυλίου πολέμου, δεν εξηγήθηκε ποτέ ικανοποιητικά. Ήταν μια προσπάθεια να εξουδετερωθούν ενδεχόμενα κινήσεις του Τίτο για υλοποίηση του μονίμου στόχου του, της καθόδου στο Αιγαίο; Μια προσπάθεια να εξευμενισθούν σλαβόφωνοι «ηγέτες» που δρούσαν στο σλαβόφωνο στοιχείο και επηρέαζαν σημαντικό μέρος του; Η ρήξη Τίτο-Στάλιν βρισκόταν στην κορύφωσή της, ο όρος «τιτικός» είχε μπει στη ζωή μας με τη σημασία του θανάσιμου εχθρού του Κόμματος και του κομμουνιστικού κινήματος γενικά. Παράδειγμα: Ο Πλουμπίδης, στο γράμμα με ημερομηνία 4.5.1952, που είχε αφήσει στον Κούλη για μένα, έγραφε για τον Βαβούδη: «Για τον ΚΟΥΦΟ έχω να σου πω ότι ήταν κακός, εμπαθής, σχιζοφρενής, έκανε μεγάλο κακό στο Κόμμα, ΑΘΕΛΑ του όμως. ΔΕΝ ήταν ούτε χαφιές ούτε τιτικός». Δηλαδή, οι δύο χαρακτηρισμοί «χαφιές» και «τιτικός» ήταν περίπου συνώνυμοι. Δεν αποκλείεται, μέσα στις δυσκολίες που αντιμετώπιζε ο Δημοκρατικός Στρατός και με την έλλειψη εφεδρειών, που ήταν το μέγα πρόβλημα, το Κόμμα να θεώρησε ως καλή τακτική κίνηση την αναγνώριση σλαβομακεδονικής μειονότητας και τη νεκρανάσταση του συνθήματος της αυτονομίας.
    Αυτά είναι υποθέσεις, αφού πειστική εξήγηση δεν δόθηκε ποτέ. Ωστόσο, έχω λόγους να πιστεύω πως το θέμα είχε κάποια άλλη διάσταση, πολύ πιο αινιγματική - κι αυτό το οφείλω στο περιστατικό με τη Χρυσούλα Καλλιμάνη. Ήταν στις φυλακές Αβέρωφ, γύρω στο 1960. Η Χρυσούλα ήταν από ένα χωριό κοντά στην Καστοριά, νομίζω, και ήταν «Σλαβομακεδόνισσα». «Σλαβομακεδόνισσες» λέγανε στη φυλακή όλες τις δίγλωσσες Μακεδόνισσες. Ήταν αρκετές, γιατί κατάγονταν από τις περιοχές όπου ήταν οι κυριότερες βάσεις του Δημοκρατικού Στρατού, οι περισσότερες ήταν αντάρτισσες που αιχμαλωτίσθηκαν ή γυναίκες που είχαν συγγενείς αντάρτες ή απλώς είχαν περιθάλψει αντάρτες.
Στην πλειοψηφία τους είχαν μπει στον αγώνα από την Κατοχή. Όταν τις ρωτούσες για την εθνικότητά τους, απαντούσαν -πολλές θύμωναν για την ερώτηση- πως είναι Ελληνίδες, και το εννοούσαν. Είχαν πάρει μέρος στους αγώνες της Ελλάδας, είχαν δώσει σ' αυτούς τους αγώνες τα πάντα και το να τις ρωτάς  τις έθιγε. Θεωρούσαν ότι οι άλλες, εκείνες που ρωτούσαν, ήθελαν να τις αποκόβουν από τον εθνικό κορμό, να μην τις αναγνωρίζουν για Ελληνίδες, να τις βάζουν, κατά κάποιο τρόπο, σε ένα εθνικό γκέτο.
Η Χρυσούλα Καλλιμάνη είχε βρεθεί στην Αθήνα χάρη στις περίεργες επιλογές «στελεχών» που στέλνονταν απ' έξω μετά την ήττα για παράνομη δουλειά. Η κοπέλα δεν ήξερε ως τότε παρά το χωριό της και το αντάρτικο, δηλαδή το βουνό. Το μόνο που μπορούσε να της συμβεί στην Αθήνα ήταν να συλληφθεί σε συντομότατο διάστημα. Τη μέρα του επεισοδίου είχε περάσει από δίκη. Όταν επέστρεψε φορτωμένη με την καταδίκη τns, οι υπεύθυνες της Ομάδας των Φυλακισμένων της έκαναν τις συνηθισμένες ερωτήσεις για τη στάση της, για τις απαντήσεις που έδωσε στο δικαστήριο. Δεν ξέρω ποιες έκαναν τον έλεγχο για τη στάση της Χρυσούλας, πάντως σε λίγο έτυχε ν' ανταμώσω τη Ρούλα Κουκούλου. Ήταν φουρτουνιασμένη. «Η Χρυσούλα έκανε υποχώρηση στο δικαστήριο», μου είπε. Απόρησα, γιατί η κοπέλα δεν ήτανε διατεθειμένη ούτε δήλωση μετανοίας να κάνει ούτε να μιλήσει εναντίον του Κόμματος και του Δημοκρατικού Στρατού. «Τι υποχώρηση;», ρώτησα. «Είπε στο δικαστήριο πως είναι Ελληνίδα»! «Καλά, κι αυτό είναι υποχώρηση;» «Φυσικά! Αρνήθηκε εθνικότητά της!»
    Η στιχομυθία αυτή χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη μου. Ήταν η πρώτη φορά που βρισκόμουνα μπροστά στη γνήσια έκφραση ζαχαριαδικής αντίληψης περί εθνικότητας κι η Ρούλα ήταν ο αυθεντικότερος εκφραστής των αντιλήψεων εκείνης της ηγεσίας. Όλα αυτά παρέπεμπαν στην παλιά ιστορία της Βαλκανικής Ομοσπονδίας της Γ' Διεθνούς, που πληρώθηκε ακριβά από το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα, πληρώθηκε πανάκριβα, όταν βρυκολάκιασε με την 5η Ολομέλεια, και τώρα, αρχή ins δεκαετίας του '60, την έβρισκα μπροστά μου, και μάλιστα με το πρωτοφανές να μην αναγνωρίζεται σε έναν άνθρωπο το δικαίωμα να ανήκει στο έθνος στο οποίο αισθανόταν ότι ανήκει. Πώς και γιατί το Κόμμα υιοθέτησε αυτή την άποψη στη διάρκεια του εμφύλιου σηκώνει κάποιες εξηγήσεις, έστω και απαράδεκτες. Το πως τη διατηρούσε, και μάλιστα φανατικά, εως τη δεκαετία του '60 είναι, για μένα τουλάχιστον, αίνιγμα που δεν μπόρεσα να λύσω. Το ερώτημα είναι αν και πότε εγκατέλειψε αυτή την αντίληψη.
    

Κι όμως, η απόφαση εκείνης της Ολομέλειας έγινε αληθινή λαιμητόμος για αγωνιστές, αφού, είτε συμφωνούσαν είτε όχι μ' αυτήν, ήταν υποχρεωμένοι να την υπερασπίζονται στα στρατοδικεία κι ήταν πολλοί εκείνοι που καταδικάστηκαν σε θάνατο και πήγαν στο εκτελεστικό μόνο και μόνο γιατί δεν δέχτηκαν να καταδικάσουν την 5η Ολομέλεια. Και πως να την καταδικάσουν, όταν αυτό θα σήμαινε δήλωση μετανοίας;

Εγώ, θεμελιακά αντίθετη μ' εκείνη την απόφαση, στα στρατοδικεία την υπερασπίστηκα όσο καλύτερα μπορούσα, κάτι όχι εύκολο, από τη στιγμή που δεν πίστευα τα «επιχειρήματά» μου. Στις δύο δίκες πάντως το πρόβλημά μου ήταν μικρότερο. Ο Νίκος μπορούσε να σηκώσει καλύτερα από μένα το βάρος της 5ns Ολομέλειας, ενώ εγώ έριχνα το μεγαλύτερο βάρος στην αμερικανοκρατία (κάποτε ο Νίκος μου είπε: «Ωραία σε περιποιείται όμως ο Τύπος». Από όσα  λες για τους Αμερικάνους δεν βάζουν ούτε το ένα τέταρτο»).

Πηγή


http://skinious.blogspot.com