Η πικρή ιστορία των ελλειμματικών ΔΕΚΟ

Του Σωτηρη Νικα

Σχεδόν τετραπλασιάστηκε το έλλειμμα των πλέον ζημιογόνων ΔΕΚΟ κατά τα τελευταία 16 χρόνια (1994 – 2009), ενώ εάν ανατρέξουμε σε ακόμα παλαιότερα στοιχεία, είναι δεδομένο ότι η αύξησή του θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη. Μπορεί το έλλειμμα των 11 περισσότερο ζημιογόνων δημοσίων επιχειρήσεων να έφτασε το 2009 σε 1,7 δισ. ευρώ, όμως στην περίοδο 1994 – 2009 μόνον οι επτά εξ αυτών είχαν δημιουργήσει «τρύπα» της τάξης των 14,2 δισ. ευρώ. Το συνολικό τους έλλειμμα ήταν στα 405 εκατ. ευρώ το 1994 και έφτασε στο 1,58 δισ. ευρώ το 2009 (αύξηση 290%).
Και η ιστορία των ελλειμμάτων δεν σταματάει εκεί, αλλά χάνεται στο παρελθόν. Αρκεί ενδεικτικά να αναφέρουμε πως το 1977, η τότε ΕΑΣ και μετέπειτα ΕΘΕΛ (μπλε λεωφορεία) είχε έλλειμμα 501,8 εκατ. δραχμών! Και φυσικά δεν ήταν η μοναδική ΔΕΚΟ, ούτε ήταν η μόνη χρονιά που είχε ζημίες.

Ολοι γνώριζαν

Μια απλή αναδρομή στα οικονομικά στοιχεία των δημοσίων επιχειρήσεων αποδεικνύει αυτό που όλες οι κυβερνήσεις γνώριζαν, αλλά καμία δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει. Οτι, δηλαδή, οι δημόσιες επιχειρήσεις αποτελούν μόνιμη «πληγή» στους προϋπολογισμούς, καθώς δημιουργούν ελλείμματα τα οποία δεν μπορούν να καλυφθούν με άλλον τρόπο παρά με την επιδότηση ή την εγγύηση του Δημοσίου.

ζημιογόνες ΔΕΚΟ

Ετσι, φτάσαμε στο σήμερα. Ηρθε, δηλαδή, η στιγμή που οι ξένοι επιτηρητές της ελληνικής οικονομίας ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση να βάλει τέλος σε αυτήν την κακοδιαχείριση και ταυτόχρονα να αναγνωρίσει τα χρέη του Δημοσίου που «κρύβονταν» μέσω των οικονομικών των ΔΕΚΟ. Επί της ουσίας, η τρόικα επέβαλε στην Ελλάδα την ενσωμάτωση των οικονομικών των επιχειρήσεων αυτών στα στοιχεία της γενικής κυβέρνησης. Κάτι που οδήγησε στην τεράστια αναθεώρηση τόσο του περυσινού ελλείμματος όσο και του φετινού. Μια αναθεώρηση που θα φέρει νέα μέτρα για να επιτευχθούν οι αυστηροί στόχοι του Μνημονίου για τη μείωση του ελλείμματος.

Τα νέα μέτρα θα επικεντρωθούν στον περιορισμό των δαπανών και ειδικά στα έξοδα των ΔΕΚΟ. Οι περίπου 22.000 εργαζόμενοι στις δημόσιες επιχειρήσεις αναμένεται να βιώσουν του χρόνου νέες μισθολογικές περικοπές, ενώ και τα λειτουργικά έξοδα των ΔΕΚΟ θα πρέπει να μειωθούν ακόμα περισσότερο. Το ακριβές μέγεθος των νέων περικοπών δεν έχει ακόμα καθοριστεί.

Οπως σημειώνει υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών στην «Κ», το μέγεθος των μειώσεων θα εξαρτηθεί από τις τελικές ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) για την αναθεώρηση του ελλείμματος. Σε ό, τι αφορά τις περικοπές στις αποδοχές (υπερωρίες και επιδόματα κυρίως), το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται ακόμα το πώς θα γίνουν. Τα επικρατέστερα σενάρια είναι δύο αυτή τη στιγμή. Το ένα προβλέπει τη θέσπιση «πλαφόν» στις υπερωρίες και τα επιδόματα που θα εγκρίνονται. Το άλλο (ίσως και το πιο πιθανό) προβλέπει ότι οι συμπληρωματικές αμοιβές θα είναι το 8%-10% των τακτικών αμοιβών των εργαζομένων. Από τις αλλαγές αυτές, σε συνδυασμό και με την αυστηρή συγκράτηση των λειτουργικών δαπανών, εκτιμάται ότι μπορεί να προκύψει όφελος της τάξης των 300-400 εκατ. ευρώ για του χρόνου.

Πέραν, όμως, των παραπάνω, αξίζει να δούμε την εξέλιξη των οικονομικών των επτά κυριότερων ΔΕΚΟ από το 1994 έως και το 2009. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι οι αστικές συγκοινωνίες (ΟΑΣΑ, ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ, ΗΣΑΠ), ο ΟΣΕ και οι αμυντικές βιομηχανίες (Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία και Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, η πρώην ΕΒΟ – ΠΥΡΚΑΛ).

Πρωταθλητής ο ΟΣΕ

 Στο διάστημα αυτό, οι συνολικές ζημίες τους ξεπέρασαν –βάσει των στοιχείων των κρατικών προϋπολογισμών– τα 14,2 δισ. ευρώ. Τη μερίδα του λέοντος κατείχε φυσικά ο ΟΣΕ με 8,3 δισ. ευρώ, ενώ ακολούθησε η ΕΘΕΛ με συνολικό έλλειμμα 2,7 δισ. ευρώ. Περίπου 1 δισ. ευρώ είναι το συσσωρευμένο έλλειμμα της ΕΑΣ, ενώ στα 930 εκατ. ευρώ ανήλθαν οι ζημιές των ΗΣΑΠ. Η χειρότερη χρονιά για τις ΔΕΚΟ αυτές ήταν το 2008. Τότε, το έλλειμμα και των επτά επιχειρήσεων έφτασε σε 1,63 δισ. ευρώ, ενώ το 1 δισ. ευρώ ξεπέρασαν για πρώτη φορά το 2005.

πηγή

"καθημερινή"