Η μακροοικονομική πολιτική των ετών 1981-1985 στην Ελλάδα (ο σοσιαλισμός του ΠΑΣΟΚ που οδήγησε την Χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας το 1985)

(μετά την τελευταία εξέλιξη με την προσφυγή στο Δ. Ν. Τ. γίνεται μια συστηματική προσπάθεια από τα προσκείμενα στην Κυβέρνηση ΜΜΕ, να μας πείσουν ότι για όλα φταίνε τα 5 χρόνια αναποτελεσματικής διακυβέρνησης της Ν.Δ. Σκοπός του κειμένου που παραθέτω είναι να υπενθυμίσει τα σοσιαλιστικά κατορθώματα της πρώτης τετραετίας (που θεωρείται από όλους η πιο πετυχημένη καθώς "έφαγε ο λαός ψωμί!") που οδήγησαν την Χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας το 1985.)

Μακροοικονομική διαχείριση στα χρόνια 1981-1985


Μετά την σαρωτική εκλογική του νίκη στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981, το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου ανέλαβαν την διακυβέρνηση της Χώρας, υποσχόμενοι "αλλαγή" και "καλύτερες ημέρες". Η κατάσταση της οικονομίας όμως δεν ήταν η καλύτερη, καθώς βρισκόταν σε μια κατάσταση στασιμοπληθωρισμού με αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης (-0,4%), ενώ τα δημοσιονομικά ελλείμματα ήταν ιδιαιτέρως υψηλά (9,1% του ΑΕΠ). Κατά την δεκαετία του ΄80 ως και τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ΄90 η μακροοικονομική πολιτική που ακολούθησε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, υπήρξε υπερβολικά επεκτατική με κάποια ενδιάμεσα διαλείμματα. Όπως διαπίστωνε ο ΟΟΣΑ το 1991 "το πιο καταπληκτικό κι ίσως το πιο καταστροφικό χαρακτηριστικό της μακροοικονομικής διαχείρισης κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας ήταν η απότομη αύξηση (σχεδόν 15 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ) του ελλείμματος του δημόσιου τομέα".



Υπεύθυνοι για την απότομη αύξηση του ελλείμματος του δημόσιου τομέα ήταν παράγοντες που λειτούργησαν και από τις δύο πλευρές του προϋπολογισμού. Από την πλευρά των εξόδων, καταγράφουμε ανερχόμενες κρατικές δαπάνες, προκύπτουσες από πληρωμές μισθών για τις ραγδαία επεκτεινόμενες δημόσιες υπηρεσίες, μια γενναιόδωρη κοινωνική πολιτική και τις απώλειες των εθνικοποιημένων επιχειρήσεων. Από την άλλη πλευρά, τα έσοδα της Κυβέρνησης υπολείπονταν κατά πολύ, παρά τις κάποιες απόπειρες να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή και η απάτη.

Το μοντέλο των επεκτεινόμενων δημόσιων οικονομικών που υιοθετήθηκε αναμενόταν ότι θα επέφερε αυξήσεις στην εγχώρια παραγωγή, όπως είχε συμβεί και άλλοτε. Αυτή τη φορά ωστόσο, απέτυχε. Προεξέχοντες ανάμεσα στους παράγοντες που ευθύνονταν για τις ασθενείς αντιδράσεις της παραγωγής (προσφοράς) ήταν η ανατίμηση της δραχμής, περιοριστικοί τραπεζικοί πιστωτικοί μηχανισμοί, η μείωση των διαφοροποιήσεων των μισθών η οποία επηρέασε αρνητικά τα κίνητρα των εργαζομένων και την παραγωγικότητα κτλ

Ιδιαίτερα πρέπει να αναφερθεί ένα είδος "αρχικής διαταραχής" στην πλευρά του κόστους το 1982: το έτος εκείνο η κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομησθίων κατά 40%! Η απόφαση εκείνη ανταποκρινόταν αναμφίβολα σε αναδιανεμητικές φιλοδοξίες, όμως με δεδομένη την εξέλιξη του πληθωρισμού και της παραγωγικότητας, οδήγησε σε απότομη αύξηση του κόστους εργασίας την ώρα ακριβώς που λόγω ένταξης ανοιγόταν η Ελληνική αγορά στον Ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Η αυξανόμενη ζήτηση σε συνδυασμό με την στάσιμη προσφορά, οδήγησε σε αυξημένες εισαγωγές και εξωτερικά τρέχοντα ελλείμματα, ενώ οι μεταβιβάσεις και τα δάνεια της ΕΟΚ δεν εμπόδισαν το ξέσπασμα μιας εσωτερικής και εξωτερικής οικονομικής κρίσης το 1985.

Η κρίση του 1985: η Ελλάδα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας

Ήδη από το 1984 τα σύννεφα στο εξωτερικό ισοζύγιο της Χώρας συσσωρεύονταν. Το 1985 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εκτινάχθηκε στα 3,3 δις $. Σύμφωνα με την μαρτυρία του διοικητή της τράπεζας της Ελλάδος Δημήτρη Χαλκιά, η Ελλάδα απέφυγε την χρεοκοπία κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, αφού ανάμεσα σε Οκτώβριο 1985 και Φεβρουάριο 1986 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Τράπεζας της Ελλάδος έπεσαν κάτω από το ελάχιστο όριο ασφαλείας. Στον μέσο όρο της δεκαετίας του ΄80 τα διαθέσιμα ανήρχοντο σε 1 δις $ αλλά στις αρχές του 1986 έπεσαν στα 350.000 $! Χωρίς την πρώτη δόση του δανείου της ΕΟΚ και το σταθεροποιητικό πρόγραμμα που συνδέθηκε με αυτό, η Χώρα θα αδυνατούσε να πληρώσει τις υποχρεώσεις τις από εισαγωγές.

Μπροστά στην κατάσταση αυτή μάλιστα κοινοτικοί αξιωματούχοι υπέδειχναν για ένα διάστημα στην ελληνική κυβέρνηση να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κάτι που στο ιδεολογικό κλίμα της εποχής εκείνης συνιστούσε ανάθεμα.

Πηγή

Πάνος Καζάκος, Ανάμεσα σε Κράτος και Αγορά, εκδόσεις Πατάκη

(Ο Πάνος Καζάκος είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1996 και διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών)

Σημείωση του "Φιλίστωρος"

Στο παρόν κείμενο δεν συμπεριέλαβα τις απόψεις του συγγραφέα για την καταστροφή από το ΠΑΣΟΚ του παραγωγικού βιομηχανικού τομέα της Χώρας μέσω των κρατικοποιήσεων για λόγους οικονομίας του χώρου, καθώς αυτές εκτείνονται σε πολλές σελίδες και θα ήταν χρονοβόρο και άσκοπο να παραθέσω τόσα στοιχεία. Απλά να αναφέρουμε πως πολλές βιομηχανίες της μεταπολεμικής Ελλάδας (Πειραϊκή - Πατραϊκή, Τσιμέντα Ηρακλής, ΠΥΡΚΑΛ, Βωξίτες Ελευσίνας, Αθηναϊκή Χαρτοποιία, Πουρνάρας κτλ) κρατικοποιήθηκαν για να "εξυγιανθούν" και έκλεισαν οι περισσότερες από την σπατάλη την κακοδιαχείριση και τις χαριστικές προσλήψεις. Η ζημιά για το Δημόσιο που αφορά την περίοδο 1983-2000 φτάνει το 1 τρισεκατομμύριο δραχμές σύμφωνα με τον κ. Καζάκο (σελ 364).

Σχόλια

  1. Αγαπητέ Ιωάννη,
    είναι πολύ σημαντικό για όλους εμάς να μην ξεχνάμε,αλλά και ακόμη περισσότερο να βοηθάμε τους γύρω μας να θυμηθούν!!!Σε ευχαριστούμε πολύ,συνέχισε έτσι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δήμητρα....θα συνεχίσω!!!

    σε ευχαριστώ πολύ, θα τα πούμε από κοντά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ φίλε Ιωάννη,
    κάτι τέτοια κείμενα απότελουν όχι μόνο ιστορική αλήθεια αλλά και ευκαιρεία διάλυσης του μύθου περί ενδυνάμωσης της χώρας την εν λόγω περίοδο με το πρόσχημα του να φάει ο λαος ψωμί.Τώρα τι θα φάει?
    γ.θ.β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Προφανώς για σένα και όλους τους υπόλοιπους δεξιούς η ΝΔ δεν φταίει καθόλου για τη χρεοκοπία της χώρας έτσι.
    Απλά εκτόξευσε τις πρωτογενίς δαπάνες του δημοσίου απο 30 δισ. σε 54, ίδρυσε 596 οργανισμούς σύμφωνα με τον Ανδρέα Αδριανόπουλο και έβαλε μόνο το διάστημα 2007-09 170,000 στο δημόσιο, στενό και ευρύτερο τομέα σύμφωνα με τον Όλι Ρεν. Αυτά βέβαια δεν έπαιξαν κανένα ρόλο για σένα έτσι...
    Αυτά τα λέει κάποιος που έχει τσακωθεί άπειρες φορές με πασόκους αριστερούς αλλά και δεξιούς για να τους πείσει οτι η πρώτη τετραετία του Πασοκ -τότε που ο κόσμος έφαγε ψωμί- ήταν η χειρότερη της μεταπολίτευσης. Αλλά θεωρώ τη δεύτερη χειρότερη αυτή την πενταετία του Καραμανλή.
    Καλά για την αντικειμενικότητα αυτού του μπλογκ τι να πει κανείς...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Συμβαίνει πολλές φορές το εξής: οι σχολιαστές των αρθρων σχολιάζουν άλλα άσχετα με το θέμα του άρθρου και μετά με κατηγορούν και για έλλειψη αντικειμενικότητας!!

    Σύμφωνα με τον τελευταίο ανώνυμο σε ένα άρθρο που αφορά την ΠΑΣΟΚΙΚΗ οικονομική πολιτική 1981-1984, οφείλω να κάνω ένα άλμα (στο κενό προφανώς) να δρασκελίσω μια εικοσαετία να φτάσω στον....βούδα Καραμανλή και στα εγκλήματα του, ώστε να είμαι...αντικειμενικός. (ο αντικειμενικός δηλαδή λέει το εξής: κάναμε και εμείς τότε, αλλά κάνατε και εσείς μετά 20 χρόνια. Πάτσι, ξεκινάμε από την αρχή...)

    αν ήμουν τόσο αντικειμενικός όσο ο αγαπητός ανώνυμος, θα εργαζόμουν ως σύμβουλος στο γραφείο του κ. Μαγκριώτη η θα ήμουν στενός συνεργάτης του κ. Βρεττού. (Ευτυχώς) δεν είμαι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μα αυτό που με κατηγορείς το κάνεις εσύ!! Για να δικαιολογήσεις τη διακυβέρνηση Καραμανλή γυρνάς πίσω στη δεκαετία του 80 για να μας δείξεις τι έγινε τότε.
    Με λίγα λόγια "μιλάτε εσείς για εμάς αλλά κοιτάξτε τότε τι κάνατε εσείς' Τα τριτοκοσμικά πειράματα της τότε διακυβέρνησης δεν σημαίνει οτι δεν ευθύνεται για τη χρεοκοπία του 2010 ο Καραμανλής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Δεν δικαιολογώ την διακυβέρνηση Καραμανλή. Το αντίθετο ακριβώς κάνω σε όλα τα άρθρα μου. Το μεταπολιτευτικό μοντέλο στο σύνολο του, αποδείχθηκε σάπιο και αποτυχημένο. Η πενταετία Καραμανλή ήταν μια χαμένη πενταετία καθώς δεν έκανε τίποτε απολύτως (και συμφωνώ απόλυτα με αυτά που λές και έχω να προσθέσω και άλλα).

    Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οφείλουμε να ξεχνάμε την οκταετία ΠΑΣΟΚ που αποσταθεροποίησε την Ελλάδα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Πολύ αργά για το σχολιασμό αυτού του άρθρου,αλλά:Το δημόσο χρέος το
    παρέλαβε από την επταετία ο Κ.Κ. ο Α΄στο 23% του ΑΕΠ και με τη ΣΥΝΕΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΉ του το παρέδωσε στον Αντρέ
    α κάπου στο 27%!
    Το πήρε αυτός και με δανεικά έκανε
    κοινωνική πολιτική-μην ξεχνάμε τις
    συντάξεις"των αγωνιστών της εθνικής
    ...αντίστασης"το πήγε πάνω από 80%!!
    Τότε πήρε σύνταξη και η κουτσή Μαρία!!!!
    Όσο για μένα Ο Ράλλης με παρέδωσε με 19.000 δρχ.μισθό κι ο Ανδρέας
    μου τον πήγε 35000 δρχ.!!
    Και αναρρωτιέμαι έγώ τώρα ο αφελής
    ΜΗΠΩΣ ΠΛΗΡΩΝΩ Τ Ω Ρ Α αυτή την γα-
    λαντομία;!!!!!!!!!!!
    Και κάτι ακόμη με την παρείσφρυση
    σε όλους τους τομείς των παντοει-
    δών αριστερόστροφων έκανε τους συν-
    δικαλιστές συγκυβερνήτες και ΔΙΕΛΥ
    ΣΕ την κρατική διοίκηση!!Και θέλω τώρα να μου πέιτε ΤΙ ΔΟΥΛΕΙΑ είχαν
    στο συμβούλιο του συλλόγου των κα-
    θηγητών κοινωνικοί φορείς-μέχρι και η καθαρίστρια-μαθητές και άλλοι
    παρατρεχάμενοι,για να ΠΟΥΝ τι και
    να αποφασίσουν ΠΩΣ;;!!!!!
    Φιλίστορ,νομίζω ότι ΟΛΑ αυτά πρέπει
    να τα αποδώσει η αδέκαστη ΙΣΤΟΡΙΑ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Το 1981 η Ελλαδα ειχε Δημοσιο Χρεος μολις 30 % του ΑΕΠ.
    Το 1989, ειχε εκτοξευτει στο 70 % του ΑΕΠ.

    Οι θρασυτατοι ΠΑΣΟΚοι ισχυριζονταν οτι και την περιοδο 1990-1993 το Χρεος αυξηθηκε.

    Ωστοσο η Κυβερνηση Μητσοτακη ειχε ισοσκελισει τον προϋπολογισμο.
    Ποια ειναι η αληθεια;

    Το 1981-1989 πολλες αμαρτωλες ΔΕΚΟ και αλλοι Δημοσιοι οργανισμοι ειχαν λαβει τεραστια δανεια με εγγυηση του ελληνικου Δημοσιου,τα οποια ουδεποτε επροκειτο να πληρωσουν, και τα οποια δεν αναγραφονταν στον Κρατικο Προϋπολογισμο, αφου δεν τα επαιρνε απευθειας η Κεντρικη Κυβερνηση. Ανερχονταν στο ιλιγγιωδες 40 % του ΑΕΠ, εσκασαν μετα το 1990, και η Κυβερνηση Μητσοτακη αναγκαστηκε να τα αναλαβει, με αποτελεσμα το Δημοσιο χρεος να εκτοξευθει στο 110 % του ΑΕΠ το 1993.

    Συνεπως η εκρηξη του Δημοσιου Χρεους την εποχη εκεινη οφειλοταν αποκλειστικα στις κυβερνησεις Α. Παπανδρεου.

    Ο Ανδρεας Παπανδρεου ηταν ενας απολυτως ανηθικος πολιτικος και αξιοκατακριτος ανθρωπος.

    Οσο για τη ΝΔ, αυτη μετα το 2000 καταντησε ενα ειδος γαλαζιου ΠΑΣΟΚ, και αυτο φανηκε οταν κυβερνησε το 2004-2009.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. α) Το δημόσιο χρέος της χώρας ήταν κατά βάση εσωτερικό, δηλαδή το χρωστούσαμε στον εαυτό μας και αξιολογείτο με Α2 παρακαλώ.
    Άλλο να χρωστάς στο εσωτερικό άλλο στο εξωτερικό(διαρροή εισοδήματος προς την αλλοδαπή)

    β) Το ΠΑΣΟΚ παρέλαβε δεκάδες επιχειρήσεις προβληματικές και ζημιογόνες που είχαν ως μεγαλομέτοχο την Εθνική Τράπεζα.
    Προκειμένου να μη της κλείσει και μείνει ένα σωρό κόσμος άνεργος τις κρατικοποίησε.
    Αν τις έκλεινε με όρους αγοράς, γιατί επαναλαμβάνουμε με ΑΜΚ ή μετοχοποίηση χρεών ήσαν ήδη ζημιογόνες η κατάσταση θα ήταν δραματική.
    Ασφαλώς και ο τρόπος της κοινωνικοποίησης δεν αποτελεσματικός οδηγώντας σε νέα προβλήματα ωστόσο η άλλη λύση δεν ήταν επιλογή.

    γ) Είναι γνωστή η φιλολογία περί των εγγυήσεων των ΔΕΚΟ.
    Πλην όμως, οι ΔΕΚΟ ή κάποιες απο αυτές είχαν και μεγάλες καταθέσεις ή περιουσιακά στοιχεία.
    Πλην όμως:
    ι)Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κεφαλαοποιούσε μέρος των τόκων ώστε να ελαφρύνει το δημοσιονομικό έλλειμμα. Με λίγα λόγια, προκειμένου να μη λαμβάνει πολλά δυσάρεστα μέτρα έκανε τους τόκους δημόσιο χρέος στέλνοντας το λογαριασμό στους επόμενους.
    Αν ήταν μάγκες, φιλελεύθεροι, ας πλΕρωναν και όχι να κάνουν αναδιάρθρωση.
    ιι) Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε υπερβάσεις σε προϋπολογισμούς σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο
    ιιι) Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, γιατί να το κρύψει κανείς, προέβη σε όργιο προσλήψεων όπως στη ΔΕΗ, δεν είχαν να που να καθίσουν οι ΔΕΗτζήδες
    ιv) Με την πολιτική της σκλήρης δραχμής ενόψει αντιπληθωριστικής τακτικής τα επιτόκια δανεισμού έφτασαν εως και το 30% ανατροφοδοτώντας τη δυναμική του δημοσίου χρέους.
    Μάταια οι Δήμας, Έβερτ, Κανελλόπουλος αλλά και Σαμαράς είχαν προτείνει πολιτική υποτίμησης.



    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Για όλα φταίει η κυβέρνηση του Κωστάκη του Καραμανλή.Ποτέ δεν βγήκε να απολογηθεί,γιατί άραγε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν φταίει η Κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά αυτή του Σημίτη με την τεράστια διαφθορά, το τζογάρισμα με την goldman sachs κλπ. Και ο Ανδρέας δημιούργησε τρομερά προβλήματα, αλλά ο Σημίτης είναι ο κύριος υπεύθυνος της καταστροφής.

      Διαγραφή
  12. Ο Καραμανλής φταίει για πολλά. Δεν έβαλε τάξη, δεν συγκρούστηκε με τους συνδικαλιστές, δεν έσπασε αυγά, δεν έκανε διαρθρωτικές αλλαγές. Βασικά πήρε την καρέκλα. Αυτό.

    Αυτός όμως που άλλαξε πορεία στην χώρα, στην νοοτροπία της, στο πεπρωμένο της, ήταν ο Ανδρέας. Όλοι οι επόμενοι, συμπεριλαμβανομένου του Μητσοτάκη, δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από την πορεία που είχε χαράξει στην Ελλάδα. Όλοι έχουν ευθύνες (σημίτης, Καραμανλής κτλ) αλλά ο κορυφαίος είναι ο Ανδρέας. Εμπρός αντρέα για μια Ελλάδα νέα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΠΟΥ ΣΧΟΛΙΑΣΑΝ:1.Ο ΛΑΟΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΕΞΙΑ2.ΑΝΔΡΕΑ ΖΕΙΣ ΕΣΥ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙΣ3.Τι αλλα ψευδη θα χρησημοποιησετε για να αμαυρωσετε την καλυτερη κυβερνηση του αιωνα;Ο Καζακης λεει ο αλλος,μεγας κ δηλωμενος πολεμιος του Παπανδρεου επειδη κυνηγηθηκε επι των ημετων του.

      Διαγραφή
    2. Τσοβόλα εσύ; Η μήπως ΔΕΗτζης πρασινοφρουρός-βολεμένος στα 80ς;

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας