Σήμερα (15 Νοεμβρίου 2009) συμπληρώνονται 87 χρόνια από την καταδικαστική απόφαση και την εκτέλεση των "εξ" στην τοποθεσία Γουδή. Η "δίκη των εξ" που προηγήθηκε, είναι ίσως ένας από τους πιο ανακριβείς ιστορικούς όρους που έχει διατυπωθεί ποτέ για να περιγράψει ένα ιστορικό γεγονός. Αυτό ισχύει γιατί απλούστατα ούτε δίκη έγινε με την καθιερωμένη έννοια του όρου, ούτε οι κατηγορούμενοι ήταν "εξ" (ήταν οκτώ οι Δ. Γούναρης, Π. Πρωτοπαπαδάκης, Γ. Μπαλτατζής, Ξ. Στρατηγός, Μ. Γούδας, Ν. Στράτος, Ν. Θεοτόκης και Γ. Χατζηανέστης). Ο τίτλος αυτός έχει ως στόχο να συσκοτίσει ιστορικά την αλήθεια για την τραγική δολοφονία εξ αθώων πατριωτών πολιτικών ανδρών με μεγάλη προσφορά στον τόπο κατά το παρελθόν.
Το κατηγορητήριο της δίκης διαρθρωμένο σε 13 σημεία, τόνιζε τα λάθη και τις παραλείψεις της πολιτικής ηγεσίας Γούναρη - Στράτου - Πρωτοπαπαδάκη στην διαχείριση του Μικρασιατικού ζητήματος τα έτη 1920-1922. Αυτό βέβαια που όλοι γνώριζαν, ήταν ότι τα λάθη αυτά δεν ήταν προφανώς εσκεμμένα. Η βασική κατηγορία όμως που οδήγησε τους έξι πατριώτες πολιτικούς στο εκτελεστικό απόσπασμα ήταν ακριβώς αυτή που όλοι γνώριζαν ότι δεν αλήθευε: η εσχάτη προδοσία. Έτσι δεν είναι ανακριβές να δηλώσουμε ότι οι εκτελεσθέντες ήσαν αθώοι και δεν εκτελέστηκαν αλλά δολοφονήθηκαν από πραξικοπηματίες στρατιωτικούς σε συνεργασία με τους πολιτικούς τους πολιτικούς αντιπάλους. Αυτό άλλωστε το παραδέχονται ακόμη και ακροαριστεροί ιστορικοί όπως ο Τάσος Βουρνάς ενώ ο ιστορικός Θάνος Βερέμης υποστηρίζει ότι η δίκη των έξι εντασσόταν στις προσπάθειες των στρατιωτικών κύκλων να μετακυλήσουν αλλού τις ευθύνες της καταστροφής. Ο Γεώργιος Ζορμπάς, επίτιμος αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου αναφερόμενος στο νομικό πλαίσιο της δίκης είπε: «Το στρατοδικείο και η ενώπιον αυτού διαδικασία καταπάτησε στοιχειώδη υπερασπιστικά δικαιώματα των κατηγορουμένων».
Πραγματικά δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί ονομάζεται "δίκη" η διαδικασία δικαστικής παρωδίας και συνοπτικής εκτέλεσης των "έξ" αθώων ανδρών. Οι κατηγορούμενοι δεν δικάστηκαν από τους φυσικούς δικαστές τους (από ειδικό δικαστήριο που θα υποδείκνυε η βουλή), ενώ παραβιάστηκε και το άρθρο 91 του Συντάγματος που απαγορεύει την σύσταση Έκτακτου δικαστηρίου που δεν προϋπήρχε θεσμικά, καθώς κανείς πολίτης δεν στερείται των φυσικών δικαστών. Αν τώρα συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι οι δικαστές του στρατοδικείου ταυτίζονταν με τους κατήγορους και είχαν οι περισσότεροι ταχθεί εκ προοιμίου υπέρ της εκτέλεσης των κατηγορουμένων, έχουμε την πλήρη εικόνα μιας προαποφασισμένης στημένης δίκης-παρωδίας.
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα των εισαγγελέων - δικαστών για την πλήρη καταπάτηση των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων ήταν η λαϊκή οργή και η λαϊκή απαίτηση για τιμωρία των κατηγορουμένων Μάλιστα ο "επαναστατικός επίτροπος" Γεωργιάδης στην προσπάθεια να αντιμετωπίσει τα επιχειρήματα της υπεράσπισης επικαλέστηκε την λαϊκή απαίτηση για την δίκη που εκφράστηκε και με ψηφίσματα!!! που κατέθεσε ο λαός των Αθηνών. Ομολογουμένως παγκόσμια πρωτοτυπία στα δικαστικά χρονικά, άνθρωποι να εισάγονται σε δίκη και να τουφεκίζονται μετά από κατάθεση ψηφισμάτων από ομάδες πολιτών!!!
Ένα άλλο βασικό επιχείρημα των εναγόντων στρατιωτικών ήταν ότι τα δικαιώματα των κατηγορουμένων δεν γίνονταν σεβαστά και οι νόμοι καταπατούνταν επειδή την εξουσία την κατείχε η "επαναστατική επιτροπή". Η ίδια όμως "επιτροπή" δεν είχε κάνει κανενός είδους πολιτικής επανάστασης πλην της κατάργησης της Κυβέρνησης και της καθαίρεσης του Βασιλιά Κωνσταντίνου Οι ηγέτες της Επανάστασης (Πλαστήρας - Γονατάς) είχαν επανειλημμένα δηλώσει ότι θα σεβαστούν το Σύνταγμα, την Δημοκρατία και τους Νόμους. Στην "δίκη" αυτή όμως παραβιάστηκαν και πολλά άλλα στοιχειώδη δικαιώματα των κατηγορουμένων Συγκεκριμένα όχι μόνο απαγορεύτηκε η πρόσβαση των κατηγορουμένων σε κρατικά έγγραφα, αλλά απαγορεύτηκε η πρόσβαση και στα προσωπικά τους αρχεία και έγγραφα. Σε πολλούς δε κατηγορουμένους δεν τους απαγγέλθηκε καν κατηγορητήριο κατά την διάρκεια της προανάκρισης
Δεν είμαι δικηγόρος, ούτε έχω ειδικές γνώσεις γνώσεις επί των θεμάτων αυτών. Γίνεται όμως εύκολα αντιληπτό από τα λίγα πράγματα που ξέρω για τα πολιτικά δικαστήρια ότι παραβιάστηκαν σχεδόν όλα τα στοιχειώδη ατομικά δικαιώματα των εκτελεσθέντων. Άλλωστε το γεγονός αυτό το παραδέχθηκε και η πολιτική αγωγή. Η μόνιμη επωδός τόσο των δικαστών όσο και των κατήγορων (αν και οι 2 αυτές κατηγορίες συνέπιπταν) ήταν ότι υπήρχε καθεστώς έκτακτης εθνικής ανάγκης που επέβαλλε τις βάρβαρες αυτές διαδικασίες. Η έδρα (Οθωναίος) απέρριψε όλες τις ενστάσεις επί των διαδικασιών, έχοντας ως σκεπτικό ότι....τις απορρίπτει τελεία και παύλα.
Το πιο τραγικό από όλα ήταν ότι οι δικαστές - εισαγγελείς που εκτέλεσαν τους 6 αθώους άνδρες, είχαν οι ίδιοι βαρύτατες ευθύνες για την τελική κατάρρευση του μετώπου της Μικράς Ασίας. Όλοι (Γονατάς, Πλαστήρας, Παπούλας), πλην Παγκάλου, είχαν την διοίκηση μεγάλων μονάδων του στρατού στο μέτωπο, ενώ πολλοί άλλοι συνεργάτες τους (Κονδύλης) συμμετείχαν σε μυστικές οργανώσεις στην Κωνσταντινούπολη υποσκάπτοντας το ηθικό του Ελληνικού στρατού στο μέτωπο. Αλήθεια όλοι αυτοί δεν είχαν καθόλου προσωπικές ευθύνες? Ήταν τόσο καθαρή η συνείδηση τους, ώστε να φορτώσουν την καταστροφή στους ώμους άλλων? Υπενθυμίζω ότι ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης - Αινιάν στην επίσημη έρευνα του στρατού το 1924 για τα αίτια της στρατιωτικής κατάρρευσης του Μικρασιατικού μετώπου, κατελόγισε βαρύτατες ευθύνες στον Στυλιανό Γονατά για την φυγή του στρατιωτικού τμήματος που διοικούσε, ενώπιον του εχθρού.
Υπάρχει και ένα τελευταίο και ίσως το πιο σημαντικό επιχείρημα των Βενιζελικών εκείνης της εποχής, ότι όφειλαν να εκτελεσθούν οι 6 αθώοι Έλληνες πατριώτες για να κατασιγάσει ο κοινωνικός αναβρασμός και να ικανοποιηθούν οι πρόσφυγες. Ομολογουμένως είναι και το μοναδικό στέρεο επιχείρημα, αν δεχθούμε ότι οι πρόσφυγες ήθελαν να πεθάνουν κάποιοι αθώοι για την καταστροφή που έπαθαν. Προφανώς δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς οι πρόσφυγες δεν ήταν αιμοδιψή τέρατα αλλά πονεμένοι άνθρωποι. Αλλά και αν ίσχυε, η ουσία δεν θα άλλαζε. Οι "εξ" ήταν αθώοι του κατηγορητηρίου και αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ, όση προσπάθεια και αν καταβάλλουν οι Βενιζελικοί υμνωδοί - ιστορικοί που έχουν εξορίσει την κοινή λογική από τις ιστορικές σπουδές.
Μια άλλη αποκαλυπτική πτυχή της δίκης ήταν ότι ενώ το κατηγορητήριο κάλυπτε συνολικά την χρονική περίοδο 1920-1922, πολλοί κατηγορούμενοι δεν κατείχαν κρατικές θέσεις στο μεγαλύτερο διάστημα της περιόδου αυτής. Κλασσικό παράδειγμα ο αρχιστράτηγος Χατζηανέστης που ανέλαβε καθήκοντα 3 μήνες πριν την καταστροφή!! Και όμως δικαζόταν και για διπλωματικά λάθη των μετανοεμβριανών Κυβερνήσεων σε μια απόδοση συνολικής ευθύνης που ανάλογη είδαμε μόνο στα προπολεμικά κομμουνιστικά απολυταρχικά καθεστώτα. Άλλο παράδειγμα αποτελεί ο Νικόλαος Στράτος, που για το μισό της επίμαχης περιόδου ήταν στην αντιπολίτευση! Ο Ιωάννης Μεταξάς με αρθρογραφία του την εποχή εκείνη, υποστήριζε ότι σε περίπτωση καταδικαστικής απόφασης, οι κατηγορούμενοι θα έπρεπε να έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν έφεση. Φυσικά τέτοιο δικαίωμα δεν αναγνώρισε το στρατοδικείο των εκτελεστών. Η καταδικαστική απόφαση ανακοινώθηκε ξημερώματα της 15ης Νοεμβρίου και οι κατηγορούμενοι εκτελέστηκαν την ίδια εκείνη ημέρα.
Στις 11.οο το πρωί της 15ης Νοεμβρίου, οι έξι άνδρες μεταφέρθηκαν με φορτηγό στην τοποθεσία Γουδή. Τραγική φιγούρα ο Δημήτριος Γούναρης, ο οποίος είχε προσβληθεί από τύφο και μόλις στεκόταν στα πόδια του, υποβασταζόμενος από τους υπόλοιπους. Ο Έρνεστ Χέμινγουέη που κάλυψε δημοσιογραφικά τα γεγονότα για την εφημερίδα "Τορόντο Μέηλ" έγραψε για τον Γούναρη: "O ψηλός πρώην πρωθυπουργός ήταν βαρειά άρρωστος. Δεν μπορούσε να σταθεί στο λασπωμένο χώμα. Είχε στους ώμους του μια στρατιωτική κουβέρτα. Οι δύο σύντροφοι του τον κρατούσαν όρθιο...." Το πυρ του εκτελεστικού αποσπάσματος έκλεισε το κεφάλαιο του Μικρασιατικού δράματος και άνοιξε το κεφάλαιο του δεύτερου εθνικού διχασμού που απείχε μόλις μια δεκαετία...
Ως τελευταίο μάρτυρα για την αθωότητα των "εξ" ανδρών θα φέρουμε αυτόν που κυρίως βοήθησε να στηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος δήλωσε στην βουλή των Ελλήνων το 1929:
"..δύναμαι να σας διαβεβαιώσω με τον πλέον κατηγορηματικόν τρόπον, ότι ουδείς των πολιτικών αρχηγών της δημοκρατικής παρατάξεως θεωρεί ότι οι ηγέται της πολιτικής ητις ακολουθήθη μετά το 1920, διέπραξαν προδοσίας κατά της πατρίδος η ότι εν γνώσει ωδήγησαν τον τόπον εις την Μικρασιατικήν Καταστροφήν...."
ΠΗΓΕΣ
-Τα επίσημα πρακτικά της "δίκης των εξ"
-Γρηγορίου Δαφνή, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων 1923-1940, τ. Β, εκδόσεις "Κάκτος"
-Νίκος Νικολόπουλος, Δημήτριος Γούναρης Πολιτική βιογραφία, εκδόσεις "Σιδέρης"
-http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97_%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CE%B7_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%AD%CE%BE%CE%B9
-http://img.pathfinder.gr/clubs/files/61405/75.html
-http://www.pare-dose.net/blog/?p=2599
ΕΠΙΜΕΤΡΟΝ
Με ειλικρινή χαρά μάθαμε και δημοσιευσαμε σε παλαιότερη ανάρτηση μας, ότι ο Μιχαήλ Πρωτοπαπαδάκης εγγονός του εκτελεσθέντος τότε Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, προσέφυγε στον Άρειο Πάγο ζητώντας την ακύρωση της απόφασης του στρατοδικείου με το αιτιολογικό της ύπαρξης νέων στοιχείων. Το ποινικό τμήμα του Άρειου Πάγου (3 προς 2) δέχθηκε τους ισχυρισμούς του και παρέπεμψε το θέμα στην Ολομέλεια για την οριστική απόφαση. Ελπίζουμε λοιπόν πολύ σύντομα να αποκατασταθεί και επίσημα η μνήμη των "εξ" και μια έτσι να εξαλειφθεί μια μαυρη κυλίδα της σύγχρονης πολιτικής Ιστορίας της Ελλάδας...
Ι. Β. Δ.
"...όση προσπάθεια και αν καταβάλλουν οι Βενιζελικοί υμνωδοί - ιστορικοί που έχουν εξορίσει την κοινή λογική από τις ιστορικές σπουδές."
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα μπορούσες να εξηγήσεις στον αδαή τι εννοείς με αυτή τη φράση; Υποψιάζομαι ότι κρύβεται ένα μεγάλο σχίσμα. Κάνω λάθος ;
θα σου πω τι εννοώ ευθέως. Θεωρώ ότι οι ιστορικές σπουδές στην Ελλάδα η μάλλον οι καθηγητές πανεπιστημίου που καθοδηγούν την αιχμή της ιστορικής έρευνας, συσκοτίζουν πτυχές της αλήθειας για τα κρίσιμα χρόνια 1914-1935, που γίνονται ευκολα φανερές και στον πλέον αδαή. Πολύ συνοπτικά
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Βενιζελικές ευθύνες για τον διχασμό και την τριετή σκληρή καταπίεση των πολιτικων του αντιπάλων
2. Βενιζελικές ευθύνες για την Μικρασιατική εκστρατεία. Οι πηγές βοούν ότι ο Βενιζέλος πήγε στην Σμύρνη από καραμπόλα και ΟΛΟΜΟΝΑΧΟΣ. Οι Βρεττανοί (Κόρζων, Λόυδ Τζώρτζ, Τσώρτσιλ, Γουίλσον) του επέστησαν την προσοχή ότι δεν θα τον ενίσχυαν ούτε με ένα στρατιώτη, ούτε με μια λίρα. Αυτός όμως μας πήγε εκεί. Το 1920 πριν τις εκλογές η Ελληνική ζώνη κατοχής ήταν περισσότερο διευρυμένη από όσο είναι ευρύτερα γνωστό καθώς είχε καταληφθεί και η Προύσσα.
3. Η επιμονή του Βενιζέλου στον κανόνα του χρυσού οδήγησε σε πτώχευση την Χώρα
Προφανώς βέβαια δεν είμαι θιασώτης των ιστορικών απόψεων που εκμηδενίζουν το έργο και την προσφορά του Βενιζέλου. Όμως ο ρόλος του ιστορικού δεν μπορεί να είναι η χαριστική συσκότιση των λαθών μιας ιστορικής προσωπικότητας. Προφανώς οι υπερβολικά απόμακρες ιστορικές εκτιμήσεις από την ιστορική "πεπατημένη" είναι επίφοβες και μάλλον προιόν πλάνης.
Έτσι δεν θα δεχθώ τον όρο "σχίσμα" αλλά τον όρο συμπλήρωση....
Αγαπητέ,
ΑπάντησηΔιαγραφήπολύ ενδιαφέρον το blog σου και εξαιρετικά ενδιαφέροντα όσα γράφονται στις αναρτήσεις του. Υπάρχουν όμως θέματα, όπως η Δίκη των 6, που είναι αδύνατον να τα συμπυκνώσει κανείς σε ένα δημοσίευμα μερικών παραγράφων, χωρίς να αδικήσει το θέμα και τον εαυτό του.
Υπάρχουν, σε αυτά που γράφεις, πράγματα γιά τα οποία συμφωνώ. Π.χ. πως η ιστοριογραφία βλέπει ξεκομμένα την Μικρασιατική Εκστρατεία από την περίοδο 1914-1919, περίοδο με πολλά μελανά σημεία γιά τον Βενιζέλο. Από την άλλη όμως το κείμενό σου έχει χονδροειδείς απλουστεύσεις.
Ενδεικτικά: το να επιρρίπτεις ευθυνη γιά την κατάρρευση στους στρατιωτικούς που αναφέρεις ("οι δικαστές - εισαγγελείς που εκτέλεσαν τους 6 αθώους άνδρες, είχαν οι ίδιοι βαρύτατες ευθύνες για την τελική κατάρρευση του μετώπου της Μικράς Ασίας. Όλοι (Γονατάς, Πλαστήρας, Παπούλας), πλην Παγκάλου, είχαν την διοίκηση μεγάλων μονάδων του στρατού στο μέτωπο") δεν αντέχει σε καμμία κριτική. Κατά τη γνώμη μου (και συγχώρεσε τη βαρια φράση) δηλώνει και άγνοια των ιστορικών γεγονότων της εκστρατείας. Πιθανώς η απόψη σου να στηρίζεται στην έκθεση Μαζαράκη ("Υπενθυμίζω ότι ο Αλέξανδρος Μαζαράκης - Αινιάν στην επίσημη έρευνα του στρατού το 1924 για τα αίτια της στρατιωτικής κατάρρευσης του Μικρασιατικού μετώπου, κατελόγισε βαρύτατες ευθύνες στον Στυλιανό Γονατά") η οποία έριχνε ευθύνες και στον Πλαστήρα, αλλά είναι μάλλον προφανές ότι οφειλόταν στην πικρία του γιά την μη αξιοποίηση του από την Επανάσταση (η κριτική του έχει καταρριφθεί, το πιό αξιόπιστο σύγγραμμα (Κλ. Μπουλαλάς) δίνει απαντήσεις σε όλα).
Το να χαρακτηρίζεις τη συμμετοχή Κονδύλη στις κινήσεις γιά τη Μικρασιατική Άμυνα "μυστικές οργανώσεις στην Κωνσταντινούπολη υποσκάπτοντας το ηθικό του Ελληνικού στρατού στο μέτωπο" είναι διαστρέβλωση της αλήθειας. Όσοι αγωνιούσαν γιά την τύχη της Μικράς Ασίας "υπέσκαπταν το ηθικό" και όσοι της έσκαβαν το λάκκο υποθάλποντας τους λιποτάκτες και μιλώντας γιά "αποικιακό πόλεμο" (Γούναρης, αν θυμάσαι ...) για την ανάγκη να διαχειμάσουμε "οικαδε", κτλ. κτλ. φρόντιζαν προφανώς γιά το ηθικό.
Υπάρχει πληθώρα στοιχείων που δείχνουν την πρόθεση των εκτελεσθέντων (στην πλειοψηφία τους) να αφεθεί ο Μικρασιατικός Ελληνισμός στην τύχη του. Εξελέγησαν με σημαία τον τερματισμό της Εκστρατείας, δεν είχαν το πολιτικό ανάστημα να την τερματίσουν (αντιμετωπίζοντας ώς ώφειλαν το πολιτικό κόστος), τη συνέχισαν φέρνοντας τον Ελληνικό Στρατό στα όρια του (αφού τον είχαν αποδυναμώσει με επαναφορά αποστράτων που έμοιαζε με «εκταφή νεκρών» κατά τον Παπούλα!) με την εκστρατεία στην Άγκυρα, και τελικά παρέδωσαν τον Στρατό (και μαζί του τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας) «κουρέλι» στις ορέξεις του Κεμάλ. Διορίζοντας τον ημίτρελλο Χατζανέστη Αρχιστράτηγο. Θα θυμάσαι πως ο τελευταίος αποδεχθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου πως παρέραξε έτσι τον Στρατό στην εξέχουσα του Αφιόν Καραχισαρ ώστε να σπάσει αμέσως το μέτωπο και να καταστεί εφικτή η σύμπτυξη! Μονο αυτή η παραδοχή, μαζί με εκείνο τον εκπληκτικό νόμο που στόχευε να εμποδίσει τους Μικρασιάτες να έλθουν στην Παλαιά Ελλάδα (θα ξέρεις φαντάζομαι, λίγο πριν την Καταστροφή ...) θα αρκούσαν γιά την καταδίκη και την εκτέλεση! Υπάρχουν και άλλα πολλά. Σίγουρα τα γνωρίζεις. Αναρωτιέμαι γιατί δεν τα λαμβάνεις υπ’ όψιν.
Δεν ξέρω ποιά τύχη θα έχει στον Άρειο Πάγο η προσφυγή του Μιχαήλ Πρωτοπαπαδάκη και δεν μπορώ να αποφανθώ γιά την ακριβή εμπλοκή του προγόνου του (πρέπει να ξεσκονίσω τα βιβλία μου). Γιά τον Γούναρη όμως, μαζί με την περιγραφή Hemingway, ας διαβάσουν οι αναγνώστες γιά το νόμο που υπέγραψε στις 20 Ιουλίου απαγορεύοντας «την εις Ελλάδαν αποβίβασιν προσώπων ομαδικώς αφικνουμένων» παραδίδοντας τους Μικρασιάτες στους σφαγείς τους γιά να μην διαταραχθεί η σύνθεση του εκλογικού σώματος στην «παλαιά Ελλάδα»! Και ας βγάλουν τα συμπεράσματά τους, ας κρίνουν γιατί ΠΕΡΑ από τις νομικές λεπτομέρειες η Δίκη των 6 είναι δικαιωμένη στη λαϊκή συνείδηση!
Ευχαριστώ για την απάντηση αν και διακρίνω μία υποψία επιθετικότητας. Πιθανόν δεν πίστεψες ότι είμαι αδαής γι' αυτό και ο σαφής υπαινιγμός "...που γίνονται ευκολα φανερές και στον πλέον αδαή". Και όμως, είμαι. Απλά έχω ένα ερασιτεχνικό ενδιαφέρον στην Ιστορία. Ας είναι. Νέες ερωτήσεις:
ΑπάντησηΔιαγραφήΒενιζελικές ευθύνες για το διχασμό. Γιατί; Μήπως έπρεπε να κρατήσουμε ουδετερότητα και να μην εμπλακούμε στο πλευρό της Αντάντ;
Βενιζελικές ευθύνες στη Μικρασιατική εκστρατεία.Δεν κατάλαβα. Δεν έπρεπε να δεχθεί την εντολή για τη Σμύρνη; Δεν έπρεπε ο Βενιζέλος να στείλει στρατό στη Σμύρνη; Έπρεπε να στείλει αλλά δεν έπρεπε να επεκταθούν οι επιχειρήσεις στην ενδοχώρα ;
Περιμένω με ενδιαφέρον.
Φίλε Α.Κ.
ΑπάντησηΔιαγραφήσε καμία περίπτωση το "αδαής" δεν αφορούσε εσένα. απλά ήθελα να δώσω έμφαση ότι το θέμα είναι αρκετά γνωστό.
τα θέματα αυτά που θέτεις έχουν μεγάλο εύρος και δεν είναι δυνατόν να αναλυθούν στα όρια ενός σημειώματος. Τελείως επιγραμματικά και επιδερμικά θα έλεγα για το πρώτο ερώτημα πως όποια πολιτική και να ακολουθούσαμε (ουδετερότητα, είτε στο πλευρό της Αντάντ) θα είχαμε κέρδος αν είχαμε μείνει ενωμένοι. ο διχασμός ήταν βασική αιτία της Μικρασιατικής καταστροφής.
Για το δευτερο είμαι κατηγορηματικός. ΟΧΙ!! δεν έπρεπε ο Βενιζέλος να πάει στην μικρά Ασία (και ας μην υπήρχε ακόμη κεμάλ). Η πλειοψηφία του πληθυσμού ήταν μουσουλμανική (οχι Τουρκική) και οι σύμμαχοι και φίλοι του (Αγγλία, Γαλλία) του είχαν τονίσει πολλές φορές ότι θα ήταν μόνος του εκεί....
Σε μελλοντικές αναρτήσεις θα ασχοληθώ με τα θέματα αυτά...
για τις ενδιαφέρουσες αλλά πυκνές παρατηρήσεις του φίλου Costa, θα πω τις απόψεις μου εν ευθέτω χρόνω...
ΑπάντησηΔιαγραφήΦιλίστωρ ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο. Αναμένω με διπλό ενδιαφέρον νεώτερες αναρτήσεις σου για τα θέματα αυτά. Μικρή παρατήρηση: Πρέπει να παραδεχθείς ότι με το "στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα", δεν κυβερνάται μια χώρα. Ο Βενιζέλος είδε μία ευκαιρία τότε. Ποιος άλλωστε μπορεί να εγγυηθεί τι θα γινόταν εάν δεν πηγαίναμε στη Σμύρνη ; Μπορεί τώρα να κατηγορούσαμε όλοι το Βενιζέλο γιατί δεν τόλμησε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροσθέτω: θα πρότεινα για το μέλλον, μια σειρά άρθρων για "ιστορικό αναθεωρητισμό" και για την προσπάθεια συγγραφής κοινών βιβλίων ιστορίας Γαλλίας - Γερμανίας, Ελλάδας - Τουρκίας κ.τ.λ.
ΑπάντησηΔιαγραφήναι, ίσως σήμερα τον κατηγορούσαμε όλοι αν δεν το έκανε.
ΑπάντησηΔιαγραφήπάντως είχε όλες τις πληροφορίες και τα ερεθίσματα να είναι πιο επιφυλακτικός (προειδοποίηση Μεταξά και πολλών "Συμμάχων" του).
Σίγουρα η κριτική εκ των υστέρων και εκ του ασφαλούς είναι εν πολλοίς άδικη. Απλώς οφείλω να παρατηρήση πόσο σκληρή είναι η καθιερωμένη ελληνική ιστοριογραφία για τους "εξ" και πόσο ευνοική και επιεικής για τον Βενιζελισμό...
Η επισημη ερευνα για τα αιτια της καταστροφης δεν διεξηχθη από τον Αλεξανδρο Μαζαρακη-Αινιαν, αλλα από τον αδελφο του, Υποστρατηγο Κωνσταντινο Μαζαρακη-Αινιαν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑμφοτεροι οι αδελφοι Μαζαρακη ηταν μετριοπαθεις Βενιζελικοι και ακεραιοι ανθρωποι.
Εχω διαβασει το πορισμα του Υποστρατηγου Κων. Μαζαρακη . Ελαχιστα θιγει τους Πλαστηρα-Γονατα, και οποιος μιλαει για «βαρυτατες ευθυνες» καλο είναι να παραθεσει και τα σχετικα αποσπασματα για να το τεκμηριωσει.
Λογικό το ότι τα πορίσματα του βενιζελικού Μαζαράκη θα προσπαθούσαν να αθωώσουν τον Πλαστήρα, το χαιδεμένο παιδί της "δημοκρατικής" παράταξης. Αυτό δεν τον απαλλάσσει από τς ευθύνες του για την αιχμαλωσία των Τρικούπη -Φράγκου κλπ. Αλλά αντί να τους καλύπτει κοιτούσε πως να επιστρέψει στην Ελλάδα, προκειμένου να επιδοθεί στο αγαπημένο του άθλημα, δηλαδή τα κινήματα και τις πολιτικολογίες. δήθεν για να εγκαθιδρύσει ακομμάτιστη επανάσταση και συμφιλιώσει τον λαό...
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητέ NF
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια την πρώτη διόρθωση σχετικά με τον Μαζαράκη έχετε δίκαιο και σας ευχαριστώ (το διόρθωσα ήδη στο κείμενο).
Το νόημα του επιχειρήματος είναι το εξής: η έκθεση αποδεικνύει -έστω διστακτικά- ότι η επίδοση των Πλαστήρα Γονατά (αλλά και πολλών άλλων στρατιωτικών) υπήρξε χαμηλή κατά την διάρρηξη του μετώπου. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι ήταν δειλοί η προδότες, απλά αποδεικνύει ότι υπό εξαιρετικές συνθήκες οι άνθρωποι που έχουν σημαντική εξουσία άθελα τους κάνουν λάθη που μπορούν να αποβούν μοιραία για το σύνολο.
Ενώ οι στρατιωτικοί τις τρεις εκείνες κρίσιμες ημέρες έκαναν λάθη, χωρίς κανένα ίχνος αυτοκριτικής εκτέλεσαν το πολιτικό προσωπικό χωρίς να αναγνωρίζουν το παραμικρό ελαφρυντικό των εξαιρετικών συνθηκών που ίσχυσε -σωστά- για τους ίδιους.
@ Φιλιστωρ
ΑπάντησηΔιαγραφήΕγω παλι λεω οτι Πλαστηρας και Γονατας ηταν εξαιρετικοι Διοικητες και εκαναν οτι ηταν ανθρωπινως δυνατον στο μετωπο, λαμβανομενων υποψιν των συνθηκων.
Σε οτι αφορα την εκτελεση των Εξι, θα παραθεσω απλως τι εγραψε καποιος σχολιαστης με το ψευδωνυμο «Θρασυβουλος123» στην ηλεκτρονικη εκδοση της εφημεριδας «ΤΑ ΝΕΑ» στις 21/10/2010.
“Θεωρώ ως ορθή την απόφαση του Αρείου Πάγου για την αθώωση των 6. Η θανατική καταδίκη τους ήταν επιβεβλημένη εκείνη την εποχή, αλλά συγχρόνως ήταν άδικη. Η μόνη κατηγορία που θα μπορούσε να τους οδηγήσει στο απόσπασμα ήταν η "έσχατη προδοσία". Έσχατη προδοσία σημαίνει ότι σκόπιμα οδήγησαν το μικρασιατικό μέτωπο σε κατάρρευση για να οφεληθούν οι Τούρκοι.
Άλλα κανείς τους δεν υπήρξε προδότης, κανένας από τους 6 και πιστεύω κανένας άλλος Έλληνας εκείνης της εποχής. Ανικανότητα άφθονη, επιπολαιότητα αφθονότερη, πολιτική σκοπιμότητα αδιμαφισβήτητη. Προδοσία όμως όχι.
Και σίγουρα δεν ήταν οι μόνοι. Απλά ήταν οι άτυχοι. Πολλοί περισσότεροι ήσαν εκείνοι, με ίσο ή μεγαλύτερο βαθμό ευθύνης από τους ίδιους, που τη γλύτωσαν. Μάλιστα κάποιοι στρατιωτικοί (πιο υπεύθυνοι σε σχέση με τον Χατζηανέστη) κατέθεσαν (υπόδικοι όντες) ως μάρτυρες κατηγορίας. Ήταν κάτι το τραγικό.
Ο πρίγκιπας Ανδρέας (πατέρας του Φιλίππου) ήταν ένας από τους πλέον υπεύθυνους στρατιωτικούς ηγέτες στο μέτωπο (αγνόησε άμεσες εντολές κάνοντας του κεφαλιού του) και τη γλύτωσε με απλή εξορία. Μάλιστα ο ίδιος ο Πάγκαλος τον συνόδεψε στο αγγλικό πλοίο που τον παρέλαβε για την εξορία. Και προσωπικά δεν πιστεύω πως κακοπέρασε στη συνέχεια, άλλωστε στην πραγματική του πατρίδα επέστρεψε.
Οι 6 αντιμετώπισαν τη μοίρα τους και το απόσπασμα με φοβερή αξιοπρέπεια, αναγνωρίζοντας ενδεχομένως οι ίδιοι την αναγκαιότητα της εκτέλεσής τους. Η χώρα ήταν υπό διάλυση. Έπρεπε να να υπάρξουν παραδείγματα.
Χρειαζόταν κάτι τέτοιο. Ο στρατός μας στη Θράκη ήταν ένα ερείπιο. Μάζες περιφερόμενων λιποτακτών-ληστών. Μετά την εκτέλεση των 6 συμμαζεύτηκαν ακαριαία (πέσαν βέβαια και αρκετές εκτελέσεις κάποιων λιποτακτών). Και η Θράκη σώθηκε. Και το κράτος ανασυγκροτήθηκε.
Σήμερα, το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σεβασθούμε τη μνήμη των 6 και να αναγνωρίσουμε ότι με την άδικη, αλλά επιβεβλημένη εκτέλεσή τους, προσέφεραν στην πατρίδα μας, όσα δεν μπόρεσαν ή υπήρξαν ανίκανοι να προσφέρουν όσο είχαν τη διοίκηση στα χέρια τους.
Θεωρώ ότι είναι άδικο σήμερα, απόγονοι Ελλήνων Μικρασιατών να τα βάζουν αποκλειστικά και μόνο με τους 6. Οι υπεύθυνοι ήσαν πάραπολλοι, από όλες τις τότε παρατάξεις. Ας μη προσωποποιούν -σήμερα τουλάχιστον- στους 6 τις τεράστιες ευθύνες μεγάλου ποσοστού των τότε πολιτικών, του τότε Ελληνικού λαού, αλλά και πολλών από τους Έλληνες Μικρασιάτες, πολλοί από τους οποίους δεν κούνησαν το δακτυλάκι τους για την Εθνική Υπόθεση και πολλοί άλλοι που το "κούνησαν", έτσι που το "κούνησαν", καλύτερα θα έκαναν να μην το κουνούσουν.
Ας έρθουμε στα σημερινά. Ακράδαντα πιστεύω πως αν κάποιοι νυν και πρώην πολιτικοί (και οι ίδιοι ξέρουν πολύ καλά ποιοι είναι), όπως και κάποιοι μεγαλοεπιχειρηματίες, κάποιοι μεγαλοφορυγάδες, κάποιοι επίορκοι δημόσιοι υπάλληλοι την πληρώσουν κατ'' αντίστοιχο τρόπο. Για εκτέλεση δεν συζητούμε πλέον, αλλά κάποιες μακροχρόνιες φυλακίσεις και δημεύσεις περιουσιών, ενδεχομένως θα βοηθούσαν την Ελλάδα να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της γρήγορα και τη δημόσια ζωή να αλλάξει ρότα.”
http://www.tanea.gr/news/greece/article/4600160/?iid=2