Κριτική θεώρηση του έργου "Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας" του Νίκου Σβωρόνου

Ο Νίκος Σβορώνος αποτελεί μια περίπτωση επιστήμονα και πνευματικού ανθρώπου που αξίζει της προσοχής μας. Ξεκίνησε ως νέος στις τάξεις του ΕΑΜ ( και της ΕΠΟΝ), εδιώχθει ως φιλοκομμουνιστής από την μετεμφυλιακή Ελλάδα, έκανε λαμπρές σπουδές στην Γαλλία διακριθείς ως Βυζαντινολόγος, στερήθηκε την Ελληνική ιθαγένεια από το στρατιωτικό καθεστώς της 21ης Απριλίου. Στο τελευταίο στάδιο της ζωής το 1974 γύρισε στην Ελλάδα συνοδευόμενος από κάθε είδους τιμή και διάκριση από τα Ελληνικά πανεπιστήμια και τον Αριστεροκρατούμενο πνευματικό κόσμο της εποχής. Ο Σβορώνος λόγω του πολιτικού παρελθόντος του και του απροκάλυπτου φιλομαρξισμού του, που χρησιμοποιεί σταθερά σε όλα τα έργα του, αποτελεί μια "ιερή αγελάδα" για την αριστερίζουσα ιστοριογραφία. Ουσιαστικά το έργο του εξέθρεψε την νέα γενιά φιλομαρξιστών ιστορικών όπως τον Κρεμμύδα, τον Γιαννουλόπουλο, την Αρώνη-Τσίχλη, τον Βερέμη, τον Αναστασιάδη, τον Πετρίδη κτλ


Το ανα χείρας μικρό τεύχος των 150 σελίδων, αποτελεί μια συνοπτική, ισορροπημένη και έντιμη προσπάθεια του συγγραφέα να συμπυκνώσει την ιστορική πορεία του Ελληνισμού σε βάθος 8 αιώνων (Φραγκοκρατία 1204-Σύγχρονη εποχή 1967). Αναμφίβολα το μεγάλο επίτευγμα του βιβλίου αποτελεί ο σαφής καθορισμός της εθναφύπνισης των Ελλήνων επί φραγκοκρατίας και η λεπτομερής αφήγηση του αγώνα επιβίωσης του Ελληνισμού κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Πολύ σημαντικό ρόλο στην διαδικασία αυτή αποδίδει ο Σβορώνος στην Ορθόδοξη εκκλησία και στους νεομάρτυρες της. Είναι τόσο απροκάλυπτα υπέρ του εθναμυντορικού ρόλου της ορθοδοξίας στην Τουρκοκρατία ώστε κείμενα του να φιλοξενούνται στην επίσημη ιστοσελίδα της εκκλησίας "μυριόβιβλος" (http://www.myriobiblos.gr/texts/contents_svoronos_gr.html).

Ταυτόχρονα όμως το πιο σημαντικό είναι ότι συλλαμβάνει την ελληνική ιστορία ως την συνεχή και αδιάλειπτη (και εν ολίγοις τραγική) πορεία ενός λαού από το σκοτάδι του μεσαίωνα προς την εθνική του γέννεση και αποκατάσταση. Αθέλητα έτσι απορρίπτει τις νεόκοπες θεωρίες περί "ασυνέχειας" του ελληνισμού, και "εφεύρεσης" της έννοιας του έθνους τον δέκατο ένατο αιώνα που με πάθος πρεσβεύουν τα πνευματικά του παιδιά.

μερικά μόνο ενδιαφέροντα σημεία

-τον ια αιώνα μ.χ. ο Ελληνισμός μένει η μοναδική συνιστώσα του καταρρέοντος Βυζαντίου και περικυκλωμένος από εχθρούς αρχίζει να πλησιάζει την ιστορική του πηγή.

-η εθναφύπνιση των Ελλήνων έλαβε χώρα κατά την κατάλυση του Βυζαντίου από τους Φράγκους και τον τεμαχισμό της Αυτοκρατορίας που αποδέσμευσε πολλά καταπιεσμένα λαικά ελληνικά στοιχεία.

-οι ενδείξεις για την ελληνική εθνική συνειδητοποίηση είναι πολλές: χρησιμοποιείται η λαϊκή ελληνική γλώσσα στην λογοτεχνία, η λέξη "Έλλην" αποκτά την εθνική της χροιά (ως τότε σήμαινε τον "ειδωλολάτρη"), τα ελληνικά κράτη που ιδρύονται μετά την φράγκικη κατάκτηση ονομάζονται "νέα ελληνικά", ενώ ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου χρησιμοποιεί συχνότερα τον τίτλο του "Βασιλιά των Ελλήνων¨.

-η εκκλησία μέσω της ορθοδοξίας, οργάνωσε και διέσωσε τον Ελληνισμό κατά την διάρκεια του σκότους της Τουρκοκρατίας.

-η ελληνική ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ (ορολογία του συγγραφέα) κατά των Οθωμανών και του παιδομαζώματος υπό την ηγεσία της Εκκλησίας και των Νεομαρτύρων της, δεν έπαψε ποτέ.

-Η επανάσταση του 1843 για την παροχή Συντάγματος από τον Όθωνα, οργανώθηκε από τους πρεσβευτές των τότε Μεγάλων Δυνάμεων.

-Η περίφημη ΕΜΕΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση),δήθεν "Μακεδονική" αρχικά, εντάχθηκε αμέσως στις Βουλγαρικές γραμμές και αγωνίστηκε στο πλευρό των κομιτατζήδων.

-Η "Βαλκανική Αντάντ" που σχεδίαζαν οι Αγγλο - Γάλλοι σε συνεργασία με τους Πάσιτς-Βενιζέλο, αποζημίωνε την Βουλγαρία με εδάφη της Σερβίας και της Ελλάδος (Καβάλα).

-Το 1932 επί Βενιζέλου, η Ελλάς πτώχευσε για δεύτερη φορά ( η πρώτη είναι η γνωστή του Χαρίλαου Τρικούπη).

Η διαπραγμάτευση του Σβορώνου για τα χρόνια 1936-1967, κατά την γνώμη μου, δεν αποτελεί ιστορική καταγραφή γεγονότων αλλά μάλλον μια προσωπική μαρτυρία, που έχει φυσικά την αξία της, αλλά δεν είναι απαλλαγμένη από προσωπικά πάθη. Άλλωστε και ο ίδιος παραδέχεται ότι η εξιστόρηση του δεν είναι αντικειμενική αφού είναι σχεδόν σύγχρονη με τα γεγονότα και έτσι δεν έχει την απαιτούμενη χρονική αποστασιοποίηση.

Η διάθεση του συγγραφέα να "μπολιάσει" την κλασσική ιδεαλιστική ελληνική ιστοριογραφία με τον διαλεκτικό υλισμό και την οικονομική διάσταση της ελληνικής ιστορίας είναι εμφανής. Η προσπάθεια του είναι ενδιαφέρουσα και το αποτέλεσμα ικανοποιητικό. Τελικά ο ίδιος ξεφεύγει με ευλυγισία και χάρη, από τα καλούπια - παγίδες που είχε θέσει ως αρχές του και μας δίνει ένα πρωτότυπο και χρήσιμο αποτέλεσμα.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό σε πόσο δύσκολη θέση ήρθαν όλοι οι "χιλιαστές" ιστορικοί επιστήμονες της υλιστικής οικονομιστικής αριστεράς, με τους ιδεαλιστικούς ακροβατισμούς του ειδώλου τους. Χαρακτηριστικά θα παραθέσω το τραύλισμα του Αντώνη Λιάκου (http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=14384&m=B39&aa=1).

Οι αριστερές πανεπιστημιακές παρωπίδες δεν μας αφορούν. Μας αφορά μόνο το εξής:

"το βαθύτερο νόημα της νεοελληνικής ιστορίας μπορεί να συνοψισθεί ως εξής: είναι η ιστορία των επίπονων προσπαθειών ενός αρχαίου λαού να συγκροτηθεί σε σύγχρονο έθνος, να συνειδητοποιήσει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του και να εξασφαλίσει τη θέση του ως καθορισμένη οντότητα μέσα στο σύνολο του σύγχρονου κόσμου"

ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ