Η επική εξόρμηση του Ελληνικού στρατού στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο και οι αιματηρές μάχες του Κιλκίς - Λαχανά (19 - 21 Ιουνίου 1913)

Μετά την απροειδοποίητη επίθεση του Βουλγαρικού Στρατού την νύχτα της 16-17ης Ιουνίου 1913 χωρίς να έχει προηγηθεί κήρυξη πολέμου , κατελήφθει η Γευγελή ,αποκόπτοντας την επικοινωνία μεταξύ Ελληνικού και Σερβικού Στρατού.
Οι Βούλγαροι στρατηγοί φαίνονταν σίγουροι για τη νίκη γεγονός που έκανε τον Βούλγαρο Στρατηγό Σαρόφ να κομπάζει : ¨Η Θεσσαλονίκη θα καταληφθεί σε 9 ώρες και το Βελιγράδι σε 5 ημέρες. Οι Έλληνες έχουν ένα στρατό πλασιέ και εμπόρων και οι Σέρβοι ηττήθηκαν κατα κράτος το 1885". Τα 2 βουλγαρικά τάγματα στη Θεσσαλονίκη περίμεναν να ενωθούν με τους συντρόφους τους εντός μιας ημέρας.
Ο Υποστράτηγος Καλλάρης , διοικητής της ΙΙ Μεραρχίας του Ελληνικού Στρατού ,απέστειλε στον διοικητή των Βουλγαρικών δυνάμεων που βρίσκονταν εντός της πόλης της Θεσσαλονίκης το ακόλουθο μήνυμα :
(Κρής Χωροφύλακας 1913)
  "Αξιότιμε κ Διοικητά

Δεδομένου ότι τα βουλγαρικά στρατεύματα άρχισαν τις εχθροπραξίες στην ύπαιθρο εναντίον τους Ελληνικού Στρατού, έχω την τιμή να σας ζητήσω να αποχωρήσετε από την πόλη της Θεσσαλονίκης εντός μιας ώρας μετά την παράδοση αυτού του μηνύματος.

Τα όπλα των ανδρών σας πρέπει να παραδοθούν στους αξιωματικούς μας, ενώ οι δικοί σας αξιωματικοί μπορούν να διατηρήσουν τους ξίφη τους. Ένα τρένο θα μεταφέρει εσάς και τους άνδρες σας στο μέτωπο και θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα τους επιτρέψουν να περάσουν με ασφάλεια στην πρώτη γραμμή. Μετά το πέρας της προθεσμίας αυτής, με μεγάλη θλίψη, τα στρατεύματα σας θα θεωρηθούν εχθρικά.

Θεσσαλονίκη,
17 Ιουν 1913 "

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι Βούλγαροι αρνήθηκαν το τελεσίγραφο και από το απόγευματης 17ης Ιουνίου, δέχθηκαν επίθεση από την ελληνική ΙΙ Μεραρχία & τους Κρήτες της Κρητικής Χωροφυλακής και αναγκάστηκαν να παραδοθούν.
Την 18η Ιουνίου, ο ελληνικός στρατός κινήθηκε εναντίον των Βουλγάρων επι της γραμμής Κιλκίς-Λαχανά της οποία ο Ιβανόφ είχε ενισχύσει σημαντικά τους τελευταίους 9 μήνες.
Η περιοχή προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, αφού το πεδίο είναι εντελώς ανοικτό και προσφέρει τέλεια παρατήρηση και τομείς πυρός. Κρατώντας αυτή τη γραμμή, οι Βούλγαροι, ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν τις Σέρρες ,το Σιδηρόκαστρο , Δοιράνη και καθώς και να ελέγχουν τις γέφυρες του ποταμού Στρυμόνα, γεογονός σημαντικό για τον περαιτέρω ανεφοδιασμό, ενώ παράλληλα εξασφάλιζαν την απόσυρσή τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Οι Βούλγαροι ανέπτυξαν 32 τάγματα Πεζικού, 1 Συνταγμα Ιππικού και 62 πυροβόλα (ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού Division, 1/Χ Ταξιαρχία Πεζικού, 2 Ανεξάρτητες Ταξιαρχίες Πεζικού, ΧΙ Ταξιαρχία Πεζικού ως εφεδρεία, 5 Τάγμα Συνόριοφυλακής, 10ο Τάγμα Συνόριοφυλακής, 10ο Σύνταγμα Ιππικού). Στρατάρχης ήταν Στρατηγός Ιβάνοφ.
Οι συνολικές δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού ήταν 73 τάγματα Πεζικού, 33 τάγματα Πυροβολικόυ , 9 τάγματα Ορεινού Πυροβολικού, 8 Μοίρες Ιππικού (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V, VI, VII, X Μεραρχίες Πεζικού, Ταξιαρχία Ιππικού). Επικεφαλής των ανωτέρω δυνάμεων ήταν ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος
Κατά τη διάρκεια της νύχτας της 19ης Ιουνίου 1913, 4 ελληνικές Μεραρχίες (II, III, IV, V) και η Ταξιαρχία Ιππικού κινήθηκαν για να καταλάβουν την πόλη του Κιλκίς. Η δύναμη των Βουλγαρικών φυλακίων που συνάντησαν πολέμησε πεισματικά. Μια σκληρή και αιματηρή μάχη διεξήχθη και οι ελληνικές δυνάμεις κατέλαβαν τη γη σπιθαμή με σπιθαμή.

Το 1ο Σύνταγμα Πεζικού έλαβε θέση στα υψώματα πέριξ του χωριού Μάντρες και το το 16ο Σύνταγμα Πεζικού ανατολικά της Πικρολήμνης . Καθώς πέρναγε η ημέρα η επίθεση γενικευόταν . Οι Μεραρχίες αντιμετώπησαν σοβαρές απώλειες, αλλά στο τέλος οι Βούλγαροι αναγκαστηκαν να υποχωρήσουν προς τη γραμμή Λειψύδριον-Ύψωμα Μαυρονέρι-Γυναικόκαστρο .Κατά τη διάρκεια της ημέρας που ακολούθησε οι Βούλγαροι υποχώρησαν, αλλά ο πόλεμος δεν είχε ακόμα τελειώσει.

Νωρίς το πρωί τις 20ης Ιουνίου 1913, τα Συντάγματα της V Μεραρχίας (16ο-22ο-23ο) μετά από μια σκληρή και αιματηρή μάχη κατέλαβαν το σιδηροδρομικό σταθμό Κρυστώνης, το νότιο τμήμα του χωριού και τα γύρω υψώματα. Ωστόσο, παρά τις γενναίες προσπάθειες δεν μπορούσαν να προχωρήσουν προς το Κιλκίς λόγω του συνεχούς βομβαρδισμού του εδάφους απο τα Βουλγαρικά πυροβόλα.Η IV Μεραρχία πολέμησε με θάρρος και μέχρι το μεσημέρι κατέλαβε το ανατολικά υψώματα του χωριού Κρυστώνη και ήρθε σε επαφή με την κύρια γραμμή άμυνας του εχθρού. Οι απώλειες ήταν τεράστιες. Η ΙΙ Μεραρχία βάδισε υπό το πύρ του βουλγαρικού πυροβολικού, κατέβαλε τον εχθρό και κατέλαβε τα ανατολικά υψώματα πέριξ του χωριού Ποταμιά. Η ΙΙΙ Μεραρχία, μετά από μια σκληρή μάχη, διέλυσε τις Βουλγαρικές γραμμές και κατέλαβε το Λεβεντοχώρι, τη Μεγάλη Βρύση και το χωριό Βαπτιστής.

Η Ταξιαρχία Ιππικού βάδισε προς τα χωριά Μεγ. Βρύση και Καστανιές , αλλά εξαιτίας της άφιξης ενισχύσεων του εχθρού(τμήματα της ΧΙ Μεραρχίας Πεζικού) αναγκάστηκε να υποχωρήσει με μεγάλες απώλειες. Παρά τις νίκες του Ελληνικού Στρατού, η πόλη του Κιλκίς ήταν ακόμα σε βουλγαρική χέρια. . Ωστόσο έπρεπε καταληφθεί πάση θυσία. Γεμάτος αγωνία, ο διοικητής του Ελληνικού Στρατού αποστέλει σε όλα τα τμήματα την ιστορική εντολή , η οποία έδειξε την αδάμαστη θέληση για την τελική νίκη.

"Αύριο, απαιτώ την πτώση του Κιλκίς".

Νωρίς το πρωί της 21ης Ιουνίου 1913, στις 03:30 η επίθεση στο Κιλκίς ξεκινά. Τα ηρωικά Συντάγματα της ΙΙης Μεραρχίας (1 ο και 7 ο) προελαύνουν εναντίον των Βουλγάρων. Εντός 15 λεπτών προσεγγίζουν την πρώτη γραμμή άμυνας του εχθρού.
(Ανδρες του 5 ου Τάγματος του 1 ου Συντάγματος, προχωρούν εναντίον των Βουλγαρικών χαρακωμάτων .Κατά την διάρκεια της μάχης, την ο 2ος Λόχος, χάνει τον διοικητή του (Παπασπύρου) και τα & 2 / 3 της δύναμης του)

Οι Βούλγαροι πυροβόλούν εναντίον των προελαύνοντων Ελλήνων . Στη 04:10 το πρωί η αμυντική γραμμή του εχθρού καταλαμβάνεται μετά από μια σκληρή μάχη.. Πίσω από την πρώτη γραμμή, ωστόσο, ήταν η δεύτερη εχθρική αμυντική γραμμή, εναντίον της οποίας επιτέθηκαν τα ελληνικά στρατεύματα. Στη 05:00 το πρωί, η δεύτερη γραμμή κατελήφθει και οι ελληνικές δυνάμεις προχώρησαν προς την τρίτη και σημαντικότερη αμυντική γραμμή. Μια άνιση μάχη διεξάγεται. Οι Έλληνες προχωρούν υπο το καταιγιστικό πύρ.Οι Βούλγαροι υπερασπίζουν τις θέσεις τους με πείσμα.

Το 3 ο Σύνταγμα ρίχνεται στην μάχη ,υπο τις συνεχής ισχυρές αντεπιθέσεις των Βουλγάρων. Τα Συντάγματα συνεχώς κερδίζουν έδαφος, καταλαμβάνοντας και την 3η γραμμή άμυνας απωθώντας τους Βουλγάρους. Οι άλλες Μεραρχίες (IV, V και III) αναπτύσονται γύρω από το Κιλκίς και συνέχιζουν την μάχη εναντίων των Βουλγάρων απο τις πρώτες πρωινές ώρες . Στις 11:00 το Κιλκίς καταλαμβάνεται και στις 11:15 και η ελληνική σημαία κυματίζει υπερήφανη στο ύψωμα του Αγ.Γεωργίου Οι Βούλγαροι αποσύρονται απο όλο το μήκος του μετώπου.

- Ο διάσημος Γάλλος Στρατηγός Debeney, (Διοικητής της γαλλικής Première Armée-1ης Στρατιάς -στος 1ο ΠΠ), όταν το 1913 επισκέφθηκε το πεδίο της μάχης Κιλκίς-Λαχανά, δήλωσε έκπληκτος απο την ανάπτυξη των 8 Ελληνικών Μεραρχιών σε ένα τόσο μικρό πεδίο χωρίς εφεδρείες και χωρίς την δυνατότητα εκτέλεσης οποιουδήποτε τακτικού ελιγμού

Δήλωσε: "Αυτή η τακτική δεν ήταν ούτε γαλλική, γερμανική ... ήταν απλά ελληνική".

Ο Στρατηγός Ivanov, Γενικός Στρατάρχης των βουλγαρικών δυνάμεων, γράφει στα απομνημονεύματά του: "Ήμασταν σε θέση να αντισταθούμε για τόσο καιρό, γιατί ο εχθρός ήταν αδέξιος, δεν μπορούσαν να εκτιμήσουν πόσο σοβαρή ήταν η κατάσταση, δεν μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις αδυναμίες μας .... Νόμιζα ότι είχα προβλέψει τα πάντα, ότι είχα μαντέψει τα πάντα, τα πάντα, εκτός απο την ελληνική τρέλα " .

Η τριήμερη μάχη του Κιλκίς είχε τελειώσει. Η νίκη αποδείχτηκε σημαντική και προδίκασε το αποτέλεσμα του 2 ου Βαλκανικού Πολέμου. Από το Κιλκίς, ο Ελληνικός Στρατός βάδισε προς την Δοϊράνη, Κερκίνη, Στρούμνιτσα, Ντελί Ρισάρ και τα στενά της Κρέσσνας. Η νίκη ήταν πολύ μεγάλη, το ίδιο όμως και οι απώλειες: 8652 άνδρες νεκροί και τραυματίες (37 αξιωματικοί νεκροί, 85 τραυματίες). Δεν υπάρχουν επίσημα αρχεία για τις βουλγαρικές απώλειες. Οι Βούλγαροι αιχμάλωτοι πολέμου ανήλθαν σε 2.500 άνδρες.


Πηγή

http://www.enkripto.com/2008/06/h.html

Σχόλια

  1. Λινάρδος Κωνσταντίνος23 Ιουλ 2012, 6:55:00 μ.μ.

    Η μάχη του Κιλκίς –Λαχανά ήταν η πλέον σημαντική αλλά και η πλέον αιματηρή για τον ελληνικό στρατό.
    Η γρήγορη υπέρβαση των καλά οργανωμένων βουλγαρικών οχυρών έκρινε ουσιαστικά την έκβαση του πολέμου αφού πλέον τίποτα δεν μπορούσε να ανακόψει την ελληνική ορμή…
    Η ελληνική επίθεση αποφασίστηκε να γίνει δια της λόγχης και πράγματι το κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής επίθεσης ήταν … η τρέλα.
    Το πάθος των ελλήνων στρατιωτών αποτυπώνεται ξεκάθαρα σε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο του στρατιώτη Περίδη, Στα κανόνια μας , Σελ.206-207:
    ( E! παιδιά σε λίγο στις 3 ακριβώς ετοιμασθήτε έχουμε γενική έφοδο κατά του Λαχανά. Κουράγιο και τους φάγαμε φωνάζει ο λοχαγός .
    Πράγματι μετά μίαν ώραν οι μαύροι του Βελισσαρίου (Εύζωνοι) ως δαίμονες ξεπετιούνται από διαφόρους διευθύνσεις .
    Δαιμονιώδη και βραχνά σαλπίσματα διασχίζουν τον αέρα.
    Εφοδοοοος . . . Απάνω τους γ… Ζήτωωω . . . ωωωω . . . ώα. . . .
    Η παραφροσύνη των μαύρων δαιμόνων μεταδίδεται εις ολόκληρον το σύνταγμα μας και όλοι οι λόχοι του δεξιά , αριστερά ξεπροβάλλουν με ουρλιαχτά.
    Από κάθε θυμάρι , από κάθε βράχον ξεπροβάλλει και ένας παράφρων και τρέχει καιόμενος από τον ήλιον , αλλά και δροσιζόμενος από τους αφρούς που περιχύνουν το φρικωδώς αλλοιόμενον πρόσωπόν του.
    Είνε μεθυσμένοι! Αυτήν την σκέψιν εμάθαμε αργότερα, πως έκαμαν οι Βούλγαροι , και δεν είχαν άδικο , είμεθα μεθυσμένοι από το κρασί του τρομερού μίσους προς εκείνους οι οποίοι ήσαν αφορμή , να μην είμεθα σήμερα στα σπιτάκια μας.
    Τα ολίγα λείψανα των γυλιών , τα οποία ευρίσκοντο εις το σύνταγμα μας επετάχθησαν και αυτά , για να τρέχωμεν πειο ελεύθερα προς τον θάνατον.
    Με τοιαύτην μέθην ήτο φυσικόν , εντός ημίσειας ώρας να εγκαταλειφθή ο Λαχανάς με τας δεκάδας των ενός και ημίσεως μέτρου προχωμάτων του ).
    Δυστυχώς όμως το τίμημα ήταν τεράστιο αφού οι νεκροί και οι τραυματίες ήταν χιλιάδες.
    Χαρακτηριστικό είναι ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του παππού μου που ανέφερε :
    (Κατηρχόμεθα προς τα κάτω , ότε ευρίσκομεν τραυματισμένον βαρέως φύλον μας στρατιώτη Τριανταφύλλου , τον οποίον ετοποθετήσαμεν εντός αντισκήνου και μετά κόπον μιας ώρας τον μετεφέραμεν κάτω εις τον μύλον , όπου υπό των δένδρων ηλλάλαζεν το πλήθος των τραυματιών . Εκατοντάδες πληγωμένοι ηκρωτηριασμένοι επλήρουν με γόους τον αέραν . Ποίον να πρωτοπεριποιηθώσιν οι ολίγοι ιατροί και νοσοκόμοι . Συνετάχθη το Σύνταγμα πλησίον του Σαρίκιοι εις τον ποταμόν και εφαίνετο ο εις λόχος. Λοχίας ήτο διοικητής λόχου , διότι εκ των 44 αξιωματικών 9 εφονεύθησαν και 27 ετραυματίσθησαν …
    Τότε και ο στρατιώτης Λινάρδος προήχθη σε Δεκανέα …).
    Τώρα για την βουλγαρική διπλωματία της εποχής νομίζω ότι η φράση που της κολλάει γάντι είναι το : όποιος ζητάει τα πολλά χάνει και τα λίγα.
    Μάλιστα το κατά την γνώμη σοβαρότερο διπλωματικό λάθος των Βουλγάρων στον Β’ βαλκανικό πόλεμο , δεν ήταν η υπεροψία απέναντι στην Ελλάδα και την Σερβία αλλά η υποχωρητική στάση τους απέναντι στην Τουρκία.
    Η Βουλγαρία περιέργως δεν ενδιαφέρεται πολύ για τις απώλειες των εδαφών της από την Τουρκία ρίχνοντας όλο το διπλωματικό βάρος ενάντια στην Ελλάδα.
    Και όμως η Βουλγαρία μπορούσε να εκμεταλλευτεί σχετικά άνετα το γεγονός της απομόνωσης της Τουρκίας (δεν μετείχε καν στη διάσκεψη) και αν επέμενε , θα μπορούσαν οι μεγάλες δυνάμεις να εξαναγκάσουν την Τουρκία να επιστρέψει ότι κέρδισε με την μονομερή κήρυξη πολέμου …
    Εκείνη όμως προτίμησε να ρίξει όλες τις δυνάμεις της ενάντια στην Ελλάδα και τελικά λόγω της δικαιολογημένα άκαμπτης στάσης της χώρας μας δεν κατάφερε να κρατήσει ούτε την Ανατολική Μακεδονία…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Οι αναφερόμενοι εύζωνοι του Βελισαρίου ήταν οι επιστρατευθέντες στρατιώτες από τούς νομούς Καρδίτσας και Τρικάλων. Αυτοί πέτυχαν τις μεγαλύτερες νίκες των πολέμων το 1912-1913.Ανήκαν κυρίως στο 9 τάγμα ευζώνων αλλά και γενικότερα στο 1 σύνταγμα ευζώνων το οποίο αργότερα μετονομάσθηκε 1/38.Εκατό χρόνια μετά, στις επετειακές εκδηλώσεις κανένας δεν τους θυμήθηκε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κωνσταντίνος και Μεταξάς, Οι δυο μεγαλύτερες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ιστορίας που έφτιαξαν τον στρατό μετά την ήττα του '97 και οδήγησαν στον θρίαμβο των Βαλκανικών πολέμων και τον διπλασιασμό της Ελλάδας ( ο δεύτερος φυσικά ήταν και ο ηγέτης του έπους του '40). Και το ευχαριστώ από τους ανεκδιήγητους βενιζελικούς, ήταν να τους χαρακτηρίζουν ως γερμανόφιλους, προδότες και χίλια δυο άλλα. Αθάνατη Ελλάδα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τελικά μόνο με βασιλεία απόκτησε εδάφη η Ελλάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας