Γεώργιος Στρέϊτ: μια βιογραφία (1868-1948)

Γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Σεπτεμβρίου του 1868 και ήταν γιος του νομομαθούς και διακεκριμένου οικονομολόγου Στέφανου Στρέϊτ και της Βικτωρίας Λόντου. Ο πατέρας του Στέφανος Σπούδασε νομικά στα πανεπιστήμια Αθηνών και Λειψίας και σύντομα έγινε διδάκτορας της Νομικής στη Λειψία με την διδακτορική διατριβή του "Περί αντιστάσεως κατά της Αρχής". Το 1893 διορίστηκε υφηγητής του Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών και το 1898 έγινε καθηγητής. ΄Ήταν μέλος της επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων από το 1896 ως το 1906. Με προτάσεις και υπομνήματα, επισήμανε την εθνική ανάγκη ιδρύσεως Πανεπιστημίου στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, που θα συντελούσε στην εξέλιξή της σε εθνικό και πολιτισμικό κέντρο, συμβάλλοντας έτσι στην ίδρυση του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως σύμβουλος & διευθυντής του και το 1910 διορίστηκε πρεσβευτής της Ελλάδας στη Βιέννη.


Το 1914, λίγο πριν την έναρξη του Α΄παγκοσμίου πολέμου, αν και εξωκοινοβουλευτικός ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών ως πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης των Βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Βενιζέλου Κατά την κρίσιμη περίοδο που ακολούθησε ο Στρέϊτ καθόρισε την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας στα πλαίσια μιας αυστηρής ουδετερότητας έναντι των δύο συνασπισμών. Η λογική των θέσεων του Στρέϊτ ήταν ότι επειδή η έκβαση της παγκόσμιας πολεμικής σύρραξης ήταν αβέβαιη, η Ελλάδα δεν είχε λόγω να ρισκάρει τα εδαφικά της κέρδη από τους Βαλκανικούς πολέμους. Η πολιτική αυτή θεωρήθηκε Γερμανόφιλη, ενώ ερχόταν σε αντίθεση με την πολιτική που προωθούσε ο Βενιζέλος, που επεδίωκε την πάση θυσία και υπό οποιοδήποτε κόστος ένταξη της Ελλάδας στον Αγγλογαλλικό συνασπισμό της Αντάντ. Στην διάσταση απόψεων που προέκυψε μεταξύ του Βενιζέλου και της ουδετερόφιλης παράταξης υπό τον Βασιλιά, ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να υποχωρήσει προσωρινά και να θυσιάσει τον Στρέϊτ, ο οποίος και παραιτήθηκε από την θέση του για να μην διαταραχθούν οι ισορροπίες ανάμεσα σε κυβέρνηση και στέμμα σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή.


Μετά την επίσημη απομάκρυνση του από το υπουργείο εξωτερικών, ο Στρέϊτ παρέμεινε μυστικοσύμβουλος του Βασιλιά και με συνεχή υπομνήματα του, καθόριζε σε μεγάλο βαθμό τις θέσεις του Βασιλιά μέχρι την έξωση του από τον Θρόνο το 1917. Ο Στρέϊτ ακολούθησε τον Βασιλιά στην εξορία του στην Ελβετία τον οποίο και ακολούθησε στην εξορία μετά το 1917, αναπτύσσοντας δραστηριότητα για την προβολή των θέσεων της βασιλικής παράταξης στο εξωτερικό. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή τον Σεπτέμβριο του 1922, ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Κοινωνία των Εθνών, ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη σωτηρία των προσφύγων. Έκτοτε απέφυγε την ανάμιξη με την πολιτική και τη σύνδεσή του με τον βασιλιά, αναπτύσσοντας διάφορες ακαδημαϊκές δραστηριότητες στο εξωτερικό που κατέστησαν το όνομά του σεβαστό στους ευρωπαϊκούς πανεπιστημιακούς κύκλους. Το 1929 εξελέγη παμψηφεί μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1931 εξελέγη πρόεδρος της. Σε όλη αυτή την περίοδο δημοσίευσε αξιόλογες μελέτες του για θέματα Διεθνούς, Δημόσιου και ιδιωτικού Δικαίου, ενώ αναγορεύτηκε και μέλος του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
 
Ο Στρέϊτ επαναδραστηριοποιήθηκε στην πολιτική, μετά το 1934, όταν φάνηκε να πλησιάζει η πιθανότητα της Παλινόρθωσης του στέμματος στην Ελλάδα. Υπήρξε στενός σύμβουλος του Βασιλιά Γεώργιου Β΄ κατά το σύντομο διάστημα ως την δικτατορία της 4ης Αυγούστου από τον Ιωάννη Μεταξά, στην οποία ο Στρέϊτ ήταν αντίθετος. Εικάζεται πως ήταν δική του πρόταση η πρωθυπουργοποίηση του μετριοπαθούς αντιβενιζελικού Κωνσταντίνου Δεμερτζή, σαν μια προσωρινή λύση στο πολιτικό αδιέξοδο που είχε προκληθεί από το ισόπαλο αποτέλεσμα των εκλογών του 1936. Η τοποθέτηση του Θ. Αγγελόπουλου ως αρχηγού του πολιτικού γραφείου του Βασιλιά, όπως και η τοποθέτηση του Μαρκεζίνη ως νομικού συμβούλου του Βασιλιά, έγιναν επίσης μετά από εισηγήσεις του Στρέϊτ στον Γεώργιο.    


Ο Στρέϊτ αν και βαθύς γνώστης και θαυμαστής του Γερμανικού πολιτισμού δεν αναμείχθηκε στις δοσιλογικές κυβερνήσεις κατά την διάρκεια της Κατοχής. Απεβίωσε το 1948 στην Αθήνα. Ο Στρέϊτ τήρησε λεπτομερές ημερολόγιο για την εποχή του Εθνικού Διχασμού, ενώ και το προσωπικό του Αρχείο που φυλάσσεται στο Ε.Λ.Ι.Α. είναι πολύ σημαντικό εργαλείο για την κατανόηση των Βασιλικών θέσεων εκείνης της περιόδου. Ήταν παντρεμένος με την Ιουλία Καραθεοδωρή και είχε μια κόρη την Δέσποινα, σύζυγο Ιωάννη Γερουλάνου. Δισέγγονός του είναι ο σημερινός υπουργός πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος.

Ι.Β.Δ.

Πηγές

Γ. Χαρωνίτης, βιογραφικό σημείωμα για τον Γεώργιο Στρέϊτ
Σπυρίδων Μαρκεζίνης, Σύγχρονη πολιτική Ιστορία της Ελλάδος, τόμος Α΄, (1936-1944)
 http://el.wikipedia.org

Σχόλια

  1. Γνωρίζουμε την προέλευση του επωνύμου Στρέιτ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γερμανικης καταγωγης. Ο παππους του, αν δεν κανω λαθος ηρθε στην Ελλαδα, επι Οθωνα. Ορθα προφερεται "Στραιτ"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Προσπαθώ να μαντέψω πώς ήταν αρχικά το επωνυμο στα γερμανικά, αλλά δεν το καταλαβαίνω. Streit ίσως; Παράξενο επώνυμο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δεν χρειαζεται να μαντεψεις τιποτα! Οντως το επωνυμο ηταν Streit και η ορθη προφορα ειναι Στραιτ! Ταδε εφη εκυκλοπαιδεια Παπυρος-Λαρους-Μπριταννικα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πράγματι λοιπόν, υπάρχει, αν και κάπως σπάνιο, το καβγατζίδικο επώνυμο Streit:

    http://nachname.gofeminin.de/w/nachnamen/nachname-streit.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Υπαρχει και γνωστος γερμανος ποδοσφαιριστης με το ονομα Albert Streit με θητεια σε Schalke και Frankfurt. Οποτε ειναι ασφαλες να θεωρησουμε οτι ειναι απλα μια απο τις γνωστες περιπτωσεις που υπαρχει ο κανονας "οπως το προφερε ο πρωτος που το διαβασε, ετσι θα τον καλουμε και οι υπολοιποι". Να επαληθευσω την σωστη γερμανικη προφορα που ειναι στραιτ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας