Η απρόκλητη αδελφοκτόνος επίθεση του ΕΛΑΣ και η τελική καταστροφή του ΕΔΕΣ (21 Δεκεμβρίου 1944)

Όταν ξέσπασαν τα "Δεκεμβριανά" το 1944, ως γνωστόν, η Ελληνική Κυβέρνηση δεν είχε υπό τον άμεσο έλεγχο της κανένα τμήμα της Ελληνικής Επικράτειας πλην κάποιων οικοδομικών τετραγώνων γύρω από το ιστορικό ξενοδοχείο "Μεγάλη Βρετάνια". Ο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ είχε επικρατήσει σε όλη την ύπαιθρο, ενώ τα λίγα Βρετανικά στρατεύματα στην Πάτρα και στην Θεσσαλονίκη είχαν κυκλωθεί από υπέρτερες δυνάμεις του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), που όμως τηρούσαν στάση αναμονής περιμένοντας το αποτέλεσμα της μάχης των Αθηνών. Στις 1.1.1945 βέβαια, υπάρχουν 2 ραδιοτηλεγραφήματα που στέλνονται από την ηγεσία του ΚΚΕ - ΕΑΜ στην Αθήνα και καλούν τα εκεί στρατεύματα να επιτεθούν αμέσως κατά των Άγγλων (ΚΚΕ επίσημα κείμενα τ. πέμπτος) τα οποία όμως δεν υλοποιήθηκαν



Η μοναδική περιοχή της Ελλάδας εκείνη την κρίσιμη στιγμή, που βρισκόταν εκτός κομμουνιστικού ελέγχου, ήταν η Ήπειρος. Η περιοχή αυτή βρισκόταν υπό τον έλεγχο των δυνάμεων της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος) του στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα. Ο Ζέρβας είχε υπό τις διαταγές του γύρω στους 9.000 καλά οργανωμένους αντάρτες και είχε υπό τον έλεγχο του την Πρέβεζα, την Φιλιππιάδα, την Ηγουμενίτσα, όλο τον ορεινό όγκο του Σουλίου και φυσικά τα Ιωάννινα που λίγους μήνες πριν είχε απελευθερώσει. Ο ΕΔΕΣ (η αλλιώς Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών) βρισκόταν σε διαδικασία αφοπλισμού και αποστράτευσης, ακολουθώντας τις οδηγίες της Ελληνικής Κυβέρνησης που είχε υπογράψει νόμο που προέβλεπε την αποστράτευση όλων των αντιστασιακών ομάδων.

Λίγες μέρες αφού ξεκίνησε η ένοπλη αναμέτρηση του Δεκέμβρη στην Αθήνα, ο ΕΛΑΣ άρχισε να συγκεντρώνει δυνάμεις από την Θεσσαλία και την Στερεά Ελλάδα στις παρυφές των μονάδων του ΕΔΕΣ, για να επιτεθεί. Η απόφαση για επίθεση κατά του Ζέρβα πάρθηκε στις 4.12.1944 με την ολοφάνερα πλαστή δικαιολογία ότι πρόθεση της αδελφοκτόνου αυτής επίθεσης ήταν να εμποδίσει τον Ζέρβα να μεταφέρει τις δυνάμεις του στην Αθήνα. Το σχέδιο που εκπόνησε η ηγεσία του ΕΛΑΣ προέβλεπε την κίνηση τριών "μεραρχιών" και μιας "ταξιαρχίας" (εννοείται πως τα ονόματα των μονάδων δεν είχαν καμία σχέση με το μέγεθος τους λ.χ. μια "μεραρχία" του ΕΛΑΣ δεν είχε πάνω από 4.000 άνδρες) εν είδει λαβίδας προς δύο κατευθύνσεις ανάμεσα στους ορεινούς όγκους που κατείχαν οι οπλοφόροι του ΕΔΕΣ. Αρχηγοί της επίθεσης ορίστηκαν ο Στέφανος Σαράφης και ο Άρης Βελουχιώτης. Χωρίς να μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια ο αριθμός των επιτιθεμένων, είναι σίγουρο πως ο ΕΛΑΣ είχε την αριθμητική υπεροπλία στην αναμέτρηση, ενώ χρησιμοποίησε τις πλέον καλύτερα εξοπλισμένες και εμπειροπόλεμες μονάδες του.

Ο Ζέρβας πληροφορήθηκε αμέσως την συγκέντρωση των τμημάτων του ΕΛΑΣ και ζήτησε με επείγον σήμα του από τον επικεφαλής των Κυβερνητικών στρατευμάτων στρατηγό Σκόμπυ, να τον ανεφοδιάσει για να επιτεθεί πρώτος και έτσι να αποκτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων καθώς το μέτωπο που όφειλε να υπερασπιστεί ήταν τόσο εκτεταμένο (300 χλμ) που ήταν αδύνατο να κρατηθεί. Ο Σκόμπυ αρνήθηκε και διέταξε τον Ζέρβα να αμυνθεί στις τοποθεσίες που κατείχε, χωρίς να εκδηλώσει καμία επιθετική ενέργεια.

Η αναμενόμενη επίθεση του ΕΛΑΣ εκτοξεύθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1944. Στον τομέα της Άρτας και της Φιλιππιάδας οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ άντεξαν με δυσκολία τις επιθέσεις των κομμουνιστών Στον τομέα των Ιωαννίνων όμως, οι οπλοφόροι του ΕΛΑΣ που επιτέθηκαν προς τα βόρεια, διέσπασαν γρήγορα τις ανίσχυρες αμυντικές γραμμές του ΕΔΕΣ και βάδισαν προς Ιωάννινα. Ο κίνδυνος αιχμαλωσίας του Ζέρβα και της πλειοψηφίας των ανδρών του, υπήρξε ορατός. έτσι το απόγευμα της 22ης Δεκεμβρίου, το γενικό αρχηγείο του ΕΔΕΣ εξέδωσε διαταγή γενικής συμπτήξεως με κατεύθυνση την Πρέβεζα. Μέχρι της 28 Δεκεμβρίου, όλα τα μάχιμα τμήματα του ΕΔΕΣ είχαν περιοριστεί σε μια στενή λωρίδα γης γύρω από την Πρέβεζα. Στις 28 και 29 Δεκεμβρίου ο Βρετανικός στόλος εκκένωσε την Ηγουμενίτσα και την Πρέβεζα από τα στρατεύματα του ΕΔΕΣ τα οποία μετέφερε στην Κέρκυρα. Στις 30 Δεκεμβρίου η Ήπειρος βρισκόταν υπό τον πλήρη έλεγχο του ΕΛΑΣ.

Τα αποτελέσματα της δεκαήμερης αυτής εμφύλιας αναμέτρησης ήταν 170 νεκροί και 347 τραυματίες από την πλευρά του ΕΔΕΣ, ενώ ο στρατηγός Σαράφης στα απομνημονεύματα του αναφέρει πως ο ΕΛΑΣ στις μάχες αυτές είχε συνολικά 680 νεκρούς και τραυματίες. Σύμφωνα με τον Χρήστο Παπαδάτο, ανώτατο αξιωματικό του ΕΔΕΣ τότε, οι Ελασίτες εκτέλεσαν πολλούς εθνικόφρονες στην περιοχή Λάκκας Σουλίου μετά την κατάληψη της, καθώς η περιοχή αυτή στήριζε έντονα με στρατιώτες και υλικό τον ΕΔΕΣ.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η σύντομη αυτή εμφύλια διαμάχη που περιγράψαμε μπορεί να μας οδηγήσει σε μια σειρά από σημαντικά συμπεράσματα. Το πρώτο και σημαντικότερο, κατά την άποψη μας, είναι ότι η κομμουνιστική απόπειρα για κατάληψη της εξουσίας τον Δεκέμβριο, δεν ήταν μια αυθόρμητη λαϊκή εξέγερση κατά του "Κυβερνητικού αυταρχισμού του συλλαλητηρίου της 3ης Δεκεμβρίου" όπως την παρουσίασαν οι ηγέτες του ΚΚΕ και οι ασχολούμενοι με την Ιστορία που κινούνται στον ιδεολογικό αυτό χώρο. Ήταν μια συνειδητή και προσεκτικά σχεδιασμένη στάση του ΚΚΕ και των σχηματισμών που επηρέαζε, που έλαβε μια πανελλήνια χροιά και που δεν περιορίστηκε μόνο στην Αθήνα.

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι, ότι η κομμουνιστική εξέγερση του Δεκεμβρίου απέτυχε χάρις τα παιδαριώδη λάθη της ηγεσίας του (πολιτικής και στρατιωτικής). Είναι πραγματικά απορίας άξιο για ποιο λόγο η κομμουνιστική ηγεσία επέλεξε να εγκλωβίσει τις καλύτερες της δυνάμεις στην απομονωμένη Ήπειρο κατά του αδύναμου, εκείνη την εποχή, Ζέρβα, αντί να τις μεταφέρει στην Αθήνα, όπου θα εξελισσόταν η κύρια αναμέτρηση. Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν βάσιμα, πως η μεταφορά των δυνάμεων αυτών στην Αθήνα θα έγερνε την πλάστιγγα υπέρ των κομμουνιστών. Η σκέψη που αποδίδεται στην τότε κομμουνιστική ηγεσία ότι ο Ζέρβας δήθεν θα ενίσχυε.....τον Σκόμπυ είναι μάλλον προϊόν τολμηρής φαντασίας. Ο Ζέρβας εκείνη την χρονική στιγμή , όπως αποδείχθηκε άλλωστε, δεν μπορούσε να βοηθήσει ούτε τον ίδιο τον εαυτό του.

Το τρίτο συμπέρασμα που βγάζουμε είναι πως, το ΚΚΕ και οι οργανώσεις του είχαν την εμπλοκή σε εμφύλιο πόλεμο ως μια ευκταία τελική εκκαθαριστική λύση, στην οποία δεν είχαν ιδιαίτερους δισταγμούς να καταφύγουν. Στο κλίμα αυτό κινούνται και πολλοί νεότεροι "ιστορικοί" που σχεδόν πανηγυρίζουν για το αποτέλεσμα της εμφύλιας σύρραξης που περιγράψαμε, υποστηρίζοντας ότι οι κομμουνιστές πολεμούσαν καλύτερα", "ήταν γενναιότεροι" κτλ. Σύμφωνα πάντως με τον Κρις Γούντχάουζ, "οι ομάδες ανταρτών του ΕΔΕΣ είχαν συγκροτηθεί με νοοτροπία να πολεμούν αποτελεσματικότερα τους Γερμανούς, ενώ του ΕΛΑΣ για να πολεμούν όσους αντιδρούν στους ιδεολογικούς σκοπούς του ΚΚΕ".

ΠΗΓΕΣ

-Αντιστρατήγου Χρ. Παπαδάτου, Εθνική Αντίσταση 1942-1945

-Ομαδικό έργο, Η απελευθέρωσις της Ελλάδος και τα μετά ταύτης γεγονότα, Εκδόσεις Γ.Ε.Σ.

-Κρις Γούντχάουζ, Το μήλο της έριδος, εκδόσεις Εξάντας

-ΚΚΕ, τα επίσημα κείμενα, τόμος πέμπτος 1942-1945

-Θέμης Μοσχάτος, η σύσκεψη των καπετανέων στην Λαμία

ΕΠΙΜΕΤΡΟΝ

αφορμή για την σύνταξη του κειμένου αυτού, αποτελούν τα ψευδή στοιχεία που αναφέρονται στην wikipedia (http://el.wikipedia.org) στο σχετικό άρθρο για τον ΕΔΕΣ. Την χοντροκομμένη αυτή ιστορική παραχάραξη που ελπίζουμε γρήγορα να διορθωθεί, πληροφορηθήκαμε στον φιλόξενο ιστότοπο www.e-forum.gr.

Ι. Β. Δ.

Σχόλια

  1. αναρτησα το συγκεκριμενο κειμενο στηιν ιστοσελιδα patari.org κι επειδη μου γραφουν διαφορες εξυπναδες, αν θες, μπες στον κοπο να τους απαντησεις, σαν πιο γνωστης που εισαι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ήρθα στο...πατάρι και έριξα μια ματιά. κατά βάση δίκιο έχουν, καθώς η συμφωνία Στάλιν - Τσώρτσιλ όντως έσπρωξε την Ελλάδα στην δυτική σφαίρα επιρροής.

    Μετά ξεκινάνε τα προβλήματα ερμηνείας. Αυτοί υποστηρίζουν ότι ΕΣΚΕΜΜΕΝΑ η ηγεσία των κομμουνιστών προσπάθησε να αποτύχει για να τιμήσει την εν λόγω σταλινική συμφωνία.

    Κατά πρώτον, η ηγεσία αυτή δεν ήταν ενιαία. Στην αρχή Σιάντος μετά Ζαχαριάδης που κατηγγειλε τον Σιάντο ως πράκτορα των Άγγλων.

    Κατά δευτερον, το σενάριο της ΕΣΚΕΜΜΕΝΗΣ αποτυχίας δεν υποστηρίζεται ούτε από μια ευγνωσμένης αξίας ιστορική πηγή (από αυτές που ξέρω εγώ τουλάχιστον, αριστερίζουσα η μη) πλην του....παταριού.org.

    Μάλλον άφησε τους και πήγαινε να συζητήσεις αλλού. Εκτός αν σου αρέσουν οι συνωμοσιολογικές ιστορίες, όπου οι δρώντες ζώντες άνθρωποι είναι αθύρματα του σταλινισμού, του βατικανού, των τεξανικών πετρελαίων, της μπιντελμπεργκ κτλ. Δεν κάνουν ποτέ λάθη, αλλά πάντοτε υπακούουν σε πράκτορες, κατασκόπους κτλ

    Προφανώς η συμφωνία τσώρτσιλ- στάλιν έπαιξε ρόλο. Π.χ αναχαίτησε τον προελαυνοντα ρώσσικο στρατό στην θράκη, οδήγησε τον στάλιν να μην βοηθήσει ενεργά τον Ζαχαριάδη κτλ

    Αλλά σε καμία περίπτωση δεν γίνεται να δεχτούμαι τραβηγμένα από τα μαλλιά, σενάρια. Θα μου επιτρέψεις να μην έρθω, γιατί δεν υπάρχει ελπίδα συννενόησης στο...πατάρι. Πάντως ότι θέλεις να συζητάμε (και άσχετα θέματα με τα κείμενα μου) γράφε χωρίς δισταγμό...

    Ι. Β. Δ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Για την συνεργασια ΕΔΕΣ-ΝΑΖΙ γιατί δεν κάνετε κάποιο αντίστοιχο αφιέρωμα???

    Αν θέλετε πληροφορίες ευχαριστως να στις δώσω και με αντικομμουνιστές συγγραφείς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. αυτή τη στιγμή δεν το κρίνω σκόπιμο, καθώς τίποτε ακόμη δεν έχει επιβεβαιωθεί πλήρως (δεν το αποκλείω για το μέλλον). τα στοιχεία βέβαια είναι ισχυρά (όχι όμως διασταυρωμένα και από ερευνητές εκτός αριστεράς), αλλά αυτοί που τα επικαλούνται βαρύνονται με ιδεολογική συγγένεια με την αριστερά.

    πάντως αν κρίνετε ότι έχετε κάτι αξιόλογο (εκτός από φλάιεσερ, γρηγοριάδη, ροδάκη, βερέμη, close, ιατρίδη) παραθέστε το, να το συζητήσουμε, η και να το μάθω αν δεν το γνωρίζω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κατα αρχας νομίζω οτι ο Φλαισερ φτάνει και περισσεύει για το ζήτημα αφου απέδειξε τον δωσιλογισμό του ΕΔΕΣ.
    Το κύρος του και η αναγνώριση του από τους πρωταγωνιστές της Ιστορίας είναι ασυναγώνιστο.

    Αλλά ας τον αφήσουμε τον Φλάισερ ..γιατί δεν είναι τοσο αντικειμενικός ιστορικος όσο ο ...Αγγελος Σακκέτος που ανέτρεψε αυτά που ξέραμε για τα Δεκεμβριανα!!!!!!!!(οπως γράφετε σε άλλο νήμα σας)

    Τον αντικομμουνιστή H.F.Meyer τον γνωρίζετε καθώς και το τελευταίο του βιβλίο από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ;;
    Εχει αναλυτικότατα τις σχέσεις του ΖΕΡΒΑ με τους ΝΑΖΙ.

    Τώρα αν μου βγάλετε φιλαριστερό,τον Meyer απλά θα καταλάβω οτι υπάρχει πληρης απουσία επιχειρημάτων.

    Ο Meyer ήρθε στην Ελλάδα για να βρει τον εκτελεσμένο από τον ΕΛΑΣ πατέρα του,και έγραψε ένα τελειως αντικομμουνιστικό βιβλίο την "Αναζήτηση",και στην συνέχεια συνέχισε με 2 ακόμη.

    http://metwpoistorias.blogspot.com/2009/06/blog-post.html
    Προδίδοντας στρατιωτικά μυστικα στους Γερμανούς,ο Ζέρβας εξαπάτησε τους Βρετανούς συμμάχους του και το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.Την επιχείρηση "Ξεφτέρι" τη διεξήγαγε από κοινού με τους Γερμανούς,"προστατευσε" όλες τις οδούς ανεφοδιασμού τους και σταμάτησε όλες τις επιθέσεις εναντίον τους από τον Οκτώβριο του 1943 έως τον Ιούλιο του 1944.
    Την ίδια περίοδο ο ΕΛΑΣ πραγματοποίησε πάνω από 140 επιχειρήσεις εναντίον του κατακτητή και κατέστρεψε "πάνω από 50 τρένα ή ατμομηχανές".


    Τα στοιχεία ειναι πληρως διασταυρωμένα,και ο Meyer πήρε συνεντεύξεις από βετερανους ΝΑΖΙ,πέρα δηλαδή τα απο βρετανικά και γερμανικα αρχεια που αποδεικνύουν την συμμαχία ΕΔΕΣ-ΝΑΖΙ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μάλλον είσαι ο γνωστός τύπος από το phorum.gr με τα διακόσια ονόματα-λογαριασμούς και την γνωστή εμμονή με τον ΕΔΕΣ. Και το κυριότερο ποτέ δεν παρουσίασες ( και πως θα μπορούσες) κανένα αξιόλογο στοιχείο για την υποτιθέμενη συνεργασία ΕΔΕΣ και Γερμανών.

      Διαγραφή
  6. Μήπως πρέπει να καταγραφούν καποιά στιγμή και τα εγλήματα του Βελουχιώτη..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Είμαι αναγνώστης και πολλές φορές σας δίνω σχόλια και πληροφορίες.Θα ήθελα να ρωτήσω το εξης:Κατα την αποχώρηση των Γερμανων απο το Αγρί νιο γιατί ο ΕΛΑΣ δεν χτύπησε έστω και την οπισθοφυλακή τους υπο τον Μύλερ,μήπως υπήρχε καμιά συμφω νία ή το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να καταλάβουν το Αγρίνιο;Και με την ευκαιρία αυτή οι Αγρινιώ τες ιστορικοί και λοιποί ασχολού μενοι καλά θα κάνουν,όταν γράφουν την ιστορία της περιόδου να αναφέ ρουν όλους και με τα ονό ματά τους τους Αρχειομαρξιστές που δολοφόνη σε το ΚΚΕ στο Αγρίνιο.Εγώ πάντως τα έχω στο αρχείο μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. οι αγρινιωτες ιστορικοι,στην καλυτερη ειναι συριζεοι,στη χειροτεροι σταλινικοι.

      Διαγραφή
  8. Ο ΕΔΕΣ Ουδεποτε συμμαχησε με τους Ναζι.Κι αυτα που λενε οτι και καλα μεχρι τον Ιουνιο του 1944 ο ΕΔΕΣ δεν εριξε ουτε μια σφαιρα εναντιον των Γερμανων ειναι ολα ψεμματα.Κι ενας Αριστερος Γερμανος ψευτοιστορικος που ξεβρακωθηκε απ τους Ιστοριογραφους Ιωανου και Σολωνα Γρηγοριαδη και απο εναν Γερμανο αξιωματικο τον Ροναλντ Χαμπε που υπηρετησε στο Ναζιστικο Στρατο επι Κατοχης.Δε μας πειθετε μαγκες.Ο Ζερβας και ο Ψαρρος ηταν αληθινοι πατριωτες και οχι καιροσκοποι σαν τους ΕΛΑΣιτες που ηταν και κολληταρια των Αλβανοτσαμηδων των Βουλγαρων και των Σκοπιανων.Αυτα δεν τα λετε ομως.Μονο οτι σας συμφερει.ΖΗΤΩ Ο ΕΔΕΣ ΚΑΙ Η ΕΚΚΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας