Ο Γεώργιος Γεμιστός (Πλήθων) και η πρώιμη Εθνική αναγέννηση του Μεσαιωνικού Ελληνισμού

Γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη  το 1355 μ. Χ. Έκανε λαμπρές σπουδές στην Ανδριανούπολη, όπου ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με το έργο του Πλάτωνα. Αργότερα, όταν οι ιδέες του άρχισαν να γίνονται στόχος κάποιων σκληροπυρηνικών του Οικουμενικού Πατριαρχείου (που εξόντωσαν τον
μαθητή του Ιουβενάλιο), εγκαταστάθηκε με την ανοχή του φίλου του, αυτοκράτορος Μανουήλ του Β' Παλαιολόγου το 1400 στο Δεσποτάτο του Μυστρά όπου ίδρυσε φιλοσοφική σχολή. Μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγονται οι Βησσαρίων, Γεννάδιος Σχολάριος (μελλοντικός εχθρός του δασκάλου του και πρώτος Πατριάρχης μετά την Άλωση), Ιωάννης Αργυρόπουλος, Δημήτριος Χαλκοκονδύλης.  Οι δεσπότες του Δεσποτάτου Θεόδωρος Α΄, Θεόδωρος Β΄ και Κωνσταντίνος (1428/1443-1449), ο κατοπινός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ’) συχνά ζητούσαν την γνώμη του για διάφορα θέματα. Είχε επίσης μακρά σταδιοδρομία ως δικαστής.



Οι αντιλήψεις και η φιλοσοφία του Γεωργίου Γεμιστού είχαν επηρεαστεί καθαρά από τις ιδέες του Πλάτωνα (άλλωστε αυτό μαρτυρά και το όνομα "Πλήθων" που είχε επιλέξει για τον εαυτό του). Περικυκλωμένος από την κοινωνική, ηθική, πολιτική και οικονομική παρακμή του Βυζαντινού κόσμου που ψυχορραγούσε, ο Γεμιστός πρότεινε μια φυγή προς τα εμπρός με ριζική αναδιάρθρωση της κοινωνίας της εποχής του στο πλαίσιο μιας ιδεατής πλατωνικής "Πολιτείας". Στην κοινωνία που οραματιζόταν, θα γινόταν εκ νέου αναδιανομή της γης σε ίσα μερίδια ενώ πρότεινε να διαιρεθεί ο πληθυσμός σε πολεμιστές και σε αγρότες και οι δεύτεροι να συντηρούν τους πρώτους.

Οι πολεμιστές - υπερασπιστές θα ήταν μόνο γηγενείς και όχι αλλόφυλοι (ο βυζαντινός
Αυτοκρατορικός στρατός της εποχής εκείνης αποτελούταν κυρίως από μισθοφόρους, ενώ οι γηγενείς κάτοικοι είχαν περιοριστεί στον ρόλο του κολίγου - δουλοπάροικου), ενώ θα απαγορευόταν με νόμο η πολυτέλεια και η εξαγωγή καρπών από την χώρα. Ουσιαστικά ο Πλήθων επιζητούσε την εξίσωση όλων των πολιτών και την οργάνωση τους σε ένα σχήμα που αρχικώς θα εξασφάλιζε την επιβίωση του έναντι της Οθωμανικής επιβουλής και αργότερα θα επιδίωκε να πραγματώσει το ανώτερο πλατωνικό "Αγαθό" σύμφωνα με τις επιταγές της Πλατωνικής φιλοσοφίας.  

Μια άλλη βασική συνιστώσα της ιδεολογίας του Γεμιστού ήταν η ανάγκη το Θεοκρατικό Βυζάντιο να αντικατασταθεί από ένα νέο κράτος με κύριο ενοποιητικό στοιχείο του τον Ελληνικό εθνισμό και την κοινή Ελληνική καταγωγή. Ο Γεμιστός διατράνωσε την πίστη του αυτή σε πολλές επιστολές του προς Βυζαντινούς αξιωματούχους. Σε επιστολή του προς τον Αυτοκράτορα Εμμανουήλ Παλαιολόγο το 1412 αναφέρει
" Λοιπόν είμαστε βέβαια Έλληνες στην καταγωγή εμείς, τους οποίους κυβερνάτε και είσθε βασιλείς, όπως μαρτυρεί η γλώσσα και η πατροπαράδοτη Παιδεία.  Δεν μπορεί δε να βρεθεί οικειότερη Χώρα για τους Έλληνες από την Πελοπόννησο και την Χώρα της Ευρώπης, που είναι κοντά σε αυτήν και τα γειτονικά νησιά. Γιατί όπως φαίνεται βέβαια, οι Έλληνες κατοικούσαν πάντοτε σε αυτήν την Χώρα, οι ίδιοι όσο θυμούνται άνθρωποι, χωρίς να έχουν κατοικήσει άλλοι πριν από αυτούς."
...."Αλλά αντίθετα οι ίδιοι οι Έλληνες φαίνεται ότι κατοικούσαν αυτή την Χώρα και δεν την εγκατέλειψαν..".
Το 1437-39 συνόδευσε τον αυτοκράτορα Ιωάννη Η' στη Σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας για την ένωση των δύο εκκλησιών (Ορθόδοξης - Καθολικής). Ουσιαστικά η σύνοδος αυτή ήταν μια
Ιωάννης Παλαιολόγος
απελπισμένη προσπάθεια του αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγου να εξασφαλίσει την στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη των Δυτικών και του πάπα με αντίτιμο την επικράτηση του καθολικού δόγματος. Ο Πλήθων - Γεμιστός αντιτάχθηκε αδύναμα σε αυτή την προοπτική, καθώς πίστευε πως η σωτηρία του Μεσαιωνικού Ελληνισμού θα ερχόταν μόνο μέσα από τον ίδιο και την αναγέννηση του και όχι από τρίτους. Αντιθέτως ο ισχυρότερος πολέμιος της Ένωσης που έλαβε μέρος στην Σύνοδο  ήταν ο Μάρκος Ευγενικός που αντιτάχθηκε με σθένος στην Ένωση για λόγους καθαρά δογματικούς.

Η αγωνιώδης προσπάθεια του Γεμιστού δεν είχε ουσιαστικό αντίκρυσμα στις εξελίξεις της εποχής, καθώς ήταν ήδη πολύ αργά για το Βυζάντιο να προλάβει να μεταλλαχθεί και να σωθεί. Οι αλλαγές που ζητούσε άλλωστε ήταν πολύ ριζοσπαστικές για να υιοθετηθούν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και μάλιστα χωρίς μακροχρόνια προετοιμασία κοινωνικό υπόβαθρο και επιρροή. Πολλές ιδέες από αυτές είτε ήταν πρακτικά αδύνατο να πραγματωθούν, είτε ήταν πλήρως ανεδαφικές, βασισμένες σε θεωρητικά σχήματα Πλατωνικών φιλοσοφικών βιβλίων που γράφτηκαν πολλούς αιώνες πριν, για
άλλες κοινωνίες και με άλλα κίνητρα. Στην Πληθωνική "Πολιτεία" δεν υπήρχε σαφώς καθορισμένη θέση για την Ορθόδοξη πίστη ( την οποία ο Γεμιστός την αντιμετώπιζε μάλλον εχθρικά) που όμως ήταν το βασικότερο στοιχείο της Μεσαιωνικής Βυζαντινής κοινωνίας.

Ασχέτως όμως πόσο ανεφάρμοστο ήταν το σχέδιο του Γεμιστού, ο ίδιος συνέλαβε ορθά την κοινωνική παρακμή, ως αποτέλεσμα της παντελούς έλλειψης ευρύτερης κοινωνικής συνοχής. Οι "δυνατοί" της εποχής, στο πλαίσιο του φεουδαλισμού που είχε μετακκενωθεί από την Δύση στην Ανατολή με τις σταυροφορίες, αντιμετώπιζαν τους απλούς κατοίκους στην καλύτερη περίπτωση ως δούλους που απέναντι τους δεν είχαν την παραμικρή υποχρέωση η κοινωνική σχέση. έτσι λοιπόν κατά τον Πλήθωνα χωρίς κοινό παρελθόν και καταγωγή που να ενώνει τα μέλη του, κανένα σύνολο όχι μόνο δεν προοδεύει, αλλά ούτε καν επιβιώνει. Αυτό αποδείχθηκε όταν οι πληθυσμοί του Ελλαδικού χώρου κατά την διάρκεια των πολιτικών ανακατάξεων των ετών 1204-1453 και των συνεχόμενων αλλαγών συνόρων, δεν αντιτάχθηκαν σε καμία αλλαγή εξουσίας, καθώς αυτή δεν είχε πρακτικό αντίκρυσμα στην ήδη εξαθλιωμένη ζωή τους, ενώ δεν ένιωθαν την παραμικρή οργανική και συναισθηματική σχέση με την βυζαντινή πολιτική εξουσία που χανόταν, από την στιγμή που δεν θιγόταν η θρησκεία τους.  

Ταυτόχρονα οφείλουμε να παραδεχτούμε πως η δημόσια χρήση της έννοιας της εθνικότητας αλλά και η χρήση του όρου "Έλλην" χωρίς ειδωλολατρικό η παγανιστικό περιεχόμενο την εποχή εκείνη, αποτέλεσε ένα μοναδικό πνευματικό επίτευγμα του Γεμιστού και μάλλον πρέπει να ανιχνεύσουμε την
επιρροή του στον τελευταίο λόγο που εκφώνησε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος λίγο πριν την Άλωση (σώζεται από τον γραμματέα του Φρατζή) και μιλάει ρητά για το γένος των ΕΛΛΗΝΩΝ

Επίλογος

Ο Πλήθων πέθανε υπέργηρος από φυσικά αίτια στον Μυστρά το 1452 και λόγω της καθόδου των Οθωμανών που ακολούθησε μετά από λίγα χρόνια, οι περισσότεροι μαθητές του, ανάμεσα στους οποίους και ο μετέπειτα καρδινάλιος Βησσαρίων, έφυγαν στην Ιταλία όπου συνέβαλαν σημαντικά στην λεγόμενη Αναγέννηση. Το 1466 Ιταλοί θαυμαστές του με επικεφαλής τον Σιγισμούνδο Μαλατέστα εισέβαλαν στην Λακεδαίμονα, πήραν τα οστά του και τα μετέφεραν στο Ναό των Μαλατέστα (Tempio Malatestiano) στο Ρίμινι όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα, «για να βρίσκεται ο μεγάλος διδάσκαλος μεταξύ ελευθέρων ανθρώπων». Σήμερα ο Γεμιστός θεωρείται από πολλούς ελληνιστές ως ο προφήτης του νέου Ελληνισμού, γνωρίζει την αποθέωση ιδιαίτερα από νεοπαγανιστικούς και δωδεκαθειστικούς κύκλους, ενώ αντιμετωπίζεται με καχυποψία από την Ελλαδική εκκλησία.

Ι. Β. Δ.

Πηγές

Νεοκλής Καζάζης, Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων, εκδόσεις "ελεύθερη σκέψις"

http://www.rassias.gr/SPARTA16.html (οι απόψεις των νεοπαγανιστών-δωδεκαθειστών για τον Γεμιστό από τον πλέον αξιόπιστο και οξυδερκή εκπρόσωπο τους)

Οι ενδιαφέρουσες απόψεις του "Άρδην" για τον Γεμιστό

Πλήθων Γεμιστός: ο υποκινητής της Αναγέννησης

Απολογία υπέρ του πλήθωνος Γεμιστού

Σχόλια

  1. Είναι επακριβώς αυτό που προσπάθησα σε αρκετά πρόσφατα και παλαιότερα άρθρα μου να τονίσω. Πως οι "Έλληνες" που εκχριστιανίστηκαν με την Βία και την αναγκαιότητα τον 4ο μ.χ και μετά αιώνα αγωνίστηκαν όπως και όσο μπορούσαν για την διάσωση της αληθινής κοσμοθέασης και λατρείας των Ελλήνων. Πάλεψαν, έκαναν ελιγμούς και ανυπόφορους συμβιβασμούς με τον Ιουδαιοχριστιανισμό και τελικώς κατάφεραν στο ελάχιστο να περάσουν αρκετές "Ειδωλολατρικές" ιδέες στην ορθόδοξη πίστη. Κατ εμε αυτο που έπραξαν δεν είχε κανένα νόημα πέραν της ευκαιρίας να "βλέπουμε" εμείς σήμερα την αλήθεια περι της θρησκείας αυτής μιας και η Ορθοδοξία στο παρόν θυμίζει διχασμένη προσωπικότητα μοιρασμένη σε "ΕλληνοΟρθοδόξους πατριώτες" και "Ιουδαιοχριστιανούς". Ειδικά η πρώτη μερίδα ανθρώπων είναι σαν να λατρεύουν τους Θεούς με την μορφή των Ιουδαϊκών προτύπων η να αποσυμβολίζουν τα σαθρά Χριστιανικά κείμενα υπό Φιλοσοφικό πρίσμα. Πράγμα που απλώς δεν έχει νόημα και ουσία να γίνεται και είναι και πολλές φορές βαθύτατα εγκληματικό όπως αποδεικνύεται έμπρακτα στο πέρας της Ιστορίας. Ο Πλήθων Γεμιστός είναι ένα από τα παραδείγματα "Φωτός" στον σκοταδισμό της εποχής και δυστυχώς απέτυχε να πετύχει το Όραμα του...Δυστυχώς ομως είχε άδικο...Αρκετοί ήταν όντως απόγονοι γενεαλογικά απο την βαθύτατη αρχαιότητα αλλά όχι όλοι και εάν σκεφτούμε και τις εξελίξεις μεταξύ 12-14 αιώνα και ύστερα θα δούμε πως ο "Ελληνισμός" άρχισε να ανασταίνεται Πνευματικά (με βρεφικά βήματα και κυρίως στην Ευρώπη) και να πεθαίνει ολοένα και περισσότερο βιολογικά.

    Κάποτε θα πρέπει να επιλέξουμε τι είμαστε. Στο παρόν η κατάσταση δεν μπορεί να εμπνεύσει αισιοδοξία σε καμία των περιπτώσεων και αυτό διότι δεν υπάρχει ξεκάθαρη ταυτότητα του "Είναι" μας ως Έθνος. Είμαστε Ρωμιοι ; (Οι περισσότεροι ναι)...Είμαστε Έλληνες ; (Κάποιοι εξ ημών ναι) . Τι θα γίνει με αυτό το βαθύτατα σημαντικό κομμάτι κοσμοθεωρήσεως που αφορά όχι απλώς το "δικαίωμα" του θρησκεύειν αλλά την ίδια την κοσμοθέαση της ζωής οπως ανέλυσα καυστικός στο άρθρο μου "Κοινωνία και Θρησκεία ; " Κανείς δεν ξέρει...

    Να μην ξεχνάμε και το βασικότερο ....

    "Ήταν Θέλημα Θεού η Πόλη να Τουρκέψει"....

    Και αυτο γνήσιοι Έλληνες δεν θα το έλεγαν ΠΟΤΕ !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. το θέμα που θίγεις "Τhelemic hierofant" για το πραγματικό περιεχόμενο του ελληνισμού είναι αρκετά μεγάλο για να εξαντληθεί σε ένα μύνημα. επίσης είναι γεγονός πως καμία τοποθέτηση δεν μπορεί να θεωρηθεί "έγκυρη" και απόλυτη, ούτε "αντικειμενική".

    Η δική μου "υποκειμενική" άποψη είναι πως ο ελληνισμός σίγουρα δεν βρίσκεται στην "καθαρότητα του αίματος", αλλά ούτε και είναι μια συνισταμένη, μια μίξη αρχαίων, ορθοδόξων και νεότερων γνωρισμάτων τα οποία κατα κανόνα συγκρούονται.

    ο ελληνισμός κατά την γνώμη μου βρίσκεται στην γλώσσα μας και στα αποτελέσματα της μέθεξης του ελληνισμού με την κυριαρχούσα ιδεολογία κάθε εποχής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. bas
    Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου το: «Νόμων συγγραφή, του Γεωργίου Γεμιστού-Πλήθωνα ένα όραμα για μια ιδανική πολιτεία», σε μετάφραση και σχολιασμό του Δημήτριου Χατζημιχαήλ από τις εκδόσεις ΖΗΤΡΟΣ.
    Βάση της παραπάνω πηγής θεωρώ πως το παραπάνω άρθρο θα το βοηθούσαν μερικές συμπληροματικές πληροφορίες, ενώ σε κάποια του σημεία είναι απαραίτητες διορθώσεις προς απογυφή παρερμηνειών.
    Σύμφωνα με τον σημαντικότερο ιδεολογικό αντίπαλο του Πλήθωνος, Γενάδιο Σχολάριο, φαίνεται πως ο πρώτος όντως μαθήτευσε στην Ανδριανούπολη, η οποία τότε ήταν υπό οθωμανική κατοχή.
    Από ότι φαίνεται από τα έργα του, επιδόθηκε στην μελέτη των έργων του Πλάτωνα, αλλά και των έργων του Αριστοτέλη και πολλών άλλων φιλοσόφων, ενώ η μόρφωσή του περιελάμβανε και ιστορία, μαθηματικά, αστρονομία, νομική και μουσική. Κάποια στιγμή της ζωής του επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου και παρέδιδε μαθήματα φιλοσοφίας μέχρι το 1405 οπότε και ο αυτοκράτορας Μανουήλ Παλαιολόγος ο Β΄ τοβ έστειλε (σε σχετικό αργυρόβουλο του Δεσπότη του Μυστρά Θεοδώρου αναφέρετε ότι ο Γεώργιος Γεμιστός πήγε στην Πελοπόνησο «ορισμώ») στον Μυστρά-μάλλον επειδή κατηγορήθηκε για αιρετικές διδασκαλίες.
    Στον Μυστρά, ο οποίος ήταν την εποχή εκείνη «πνευματικό και πολιτικό κέντρο του αναγεννώμενου Ελληνισμού» απόκτησε την φήμη και το κύρος του σοφού δασκάλου και λόγιου.
    Αξίζει να αναφερθεί πως άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, τόσο φιλοσοφικό, όσο και ρητορικό, αλλά και θεολογικές πραγματείες, κάτι που δείχνει πως δεν απαρνήθηκε ολότελα τον χριστιανισμό.
    Επίσης άφησε ένα μεγάλο αριθμό σημειώσεων και σχολείων σε έργα Ελλήνων ιστορικών, ένα γεωγραφικό εγχειρίδιο, μία αστρονομική πραγματεία καθώς και ένα μουσικό έργο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. bas
    Τέλος, για το «αποτρόπαιο» της καύσης του μοναδικού χειρογράφου των Νόμων του Πλήθωνα, είναι σημαντικό αυτή να αποδωθεί στην εποχή της (πολύ πιο ελεύθερες κοινωνίες-τουλάχιστον θεωρητικά, έκαψαν κείμενα του Πρωταγόρα, καταδικάσαν τον Σωκράτη και τον Αναξαγόρα), από την μια και από την άλλη είναι σημαντικό να τονιστέι πως ο ίδιος ο Πλήθωνας στο κεφάλαιο:«Περί δικών» που σώζεται από το «Νόμων συγγραφή» συστήνει το κάψιμο των ιδεολογικών του αντιπάλων ενώ αυτοί είναι ακόμα ζωντανοί! (ου και σοφιστών, ην τις παρά τας ημετέρας ταύτας δόξας σοφιζόμενος αλώ, ζων και ούτος κεκαύσεται»). Παρά την εχθρότητα που έτρεφε ο Γενάδιος Σχολάριος για τον Γεμιστό, πάντα ο πρώτος αναγνώριζε το εύρος γνώσεων, την προσωπικότητα το ήθος και την χαρισματικότητα του δευτέρου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. bas
    Όπως πολύ σωστά σημειώνεται, η κατάσταση της αυτοκρατορίας επιδρά καθοριστικά επάνω του, και με σκοπό την σωτηρία του γένους, (σκοπός που θα τον απομακρίνει από την ορθοδοξία τελικά) προτείνει τις τομές που προαναφέρονται (προφητεύοντας κατά κάποιον τρόπο, πρώτος απ’όλους το έθνος-κράτος!).
    Πέραν αυτών όμως που έρχονται συμπληρωματικά στο άρθρο που έχετε αναρτήσει υπάρχουν κάποιες βασικές ενστάσεις:
    Συμμετέχει στην Σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας για την ένωση των δύο εκκλησιών, ως πολιτικός άνδρας και μέχρι ενός σημείου συμμετέχει ενεργά. Κατά τη συζήτησή του όμως με τον Ιωάννη Παλαιολόγο, φαίνεται πως δεν περιμένει πολλά οφέλη από την σύνοδο αυτή, προτρέπει τον αυτοκράτορα να μην δεχτεί να γίνει η σύνοδος στην Ιταλιά και φέρετε να προφέρει την φράση:
    «ουκ απελεύσεσθε εις σύνοδον, αλλ’ είς κατάκρισιν».
    Κατά τη συμμετοχή του στη σύνοδο ήταν εκείνος (ως και λατινομαθής, εκτός των άλλων), ο οποίος κατέδειξε με επιχειρήματα την πλαστογραφία που είχε γίνει από τους δυτικούς στο σύμβολο της Πίστεως, καθώς απέδειξε ότι η προσθήκη του filioque δεν υπήρχε κατά την Ζ’ οικουμενική σύνοδο.
    Μάλιστα, καθ’ όλη την διάρκεια της συνόδου κράτησε σθεναρή και ανυποχώρητη στάση ΥΠΕΡ των απόψεων της ανατολικής εκκλησίας. (γι’αυτό και ονομάστηκε από τον χρονικογράφο της συνόδου «τον παντ’ ‘αριστον Γεμιστόν»
    Φέρεται μάλιστα ο Γεώργιος Γεμιστός να δηλώνει όταν άκουσε την ενδοτική θέση του αυτοκράτορα:«όσους χρόνους οίδα τον βασιλέα, ουκ ήκουσα τι παρ’ αυτού χείρον ούπερ νυν, είρηκεν»
    Το κομμάτι:
    Ταυτόχρονα οφείλουμε να παραδεχτούμε πως η δημόσια χρήση της έννοιας της εθνικότητας αλλά και η χρήση του όρου "Έλλην" χωρίς ειδωλολατρικό η παγανιστικό περιεχόμενο την εποχή εκείνη, αποτέλεσε ένα μοναδικό πνευματικό επίτευγμα του Γεμιστού
    δέχεται κριτικής. Έχει προηγηθεί ο Θεόδωρος Λάσκαρης 250 χρόνια νωρίτερα, αμέσως μετά την πρώτη άλωση, η οποία είναι και αυτή που σηματοδοτεί την αρχή του νέου Ελληνισμού σύμφωνα με τους περισσότερους ιστορικούς, ενώ μετά το τέλος των εικονομαχιών έχει ήδη ξεκινήσει «επιστροφή στις ρίζες» (ευχέλαια για τις ψυχές των Πλάτωνα και Αριστοτέλη). Παρ’όλα αυτά και αυτός φυσικά και προσφέρει σημαντικά στο φανέρωμα του νέου ελληνισμού, ενώ έχει και πολύ μεγάλο αντίκτυπο στην νέα ελληνική λογοτεχνία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Λινάρδος Κωνσταντίνος17 Ιαν 2012, 7:32:00 μ.μ.

    Το δημόσιο κάψιμο του βιβλίου του Πλήθωνα Γεμιστού ήταν μια συνειδητή ενέργεια του Γεννάδιου όχι μόνο γιατί φοβόταν το ελληνικό πνεύμα που σαν σπόρος από τα γραπτά του Πλήθωνα μπορούσε να εξαπλωθεί αλλά και γιατί με την ενέργεια αυτή έκανε πράξη αυτό που άλλοι έλεγαν με λόγια : ότι καλύτερα τουρκικό σαρίκι παρά καλύπτρα λατινική (και μαζί με αυτή η ελληνική φιλοσοφία που ήδη άρχιζε να διεισδύει στη δύση).
    Ο μεγάλος μας ποιητής Κωστής Παλαμάς δεν θα μπορούσε να αφήσει ασχολίαστη την ενέργεια αυτή στην οποία έχει αφιερώσει ολόκληρο το ΣΤ’ κεφάλαιο << Γύρω σε μια φωτιά >> από το αριστούργημα του << Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου >> από το οποίο θα μεταφέρουμε δύο μικρά αποσπάσματα πρώτα της δημιουργίας του βιβλίου και κατόπιν της καύσης αυτού…
    Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
    Μακαρισμένος εσύ που μελέτησες
    Να τον ωθήσεις απάνω στους ώμους σου
    Τον συντριμμένο ναό των Ελλήνων!
    Του Νόμου τ’ άγαλμα σταίνεις κορώνα του,
    Στις μαρμαρένιες κολώνες του σκάλισες
    Του λογισμούς των Πλωτίνων.
    Είδες τον κόσμο κι ατέλειωτο κι άναρχο
    Ψυχών και θεών , μαζί κύριων και υπάκουων,
    Σφιχτοδετά κρατημένη αρμονία
    Και των καπνών και των ίσκιων τα είδωλα
    Παραμερίζοντας όλα , ίσα τράβηξες
    Προς την Αιτία
    Και σε κρυψώνα ιερό , και σωπαίνοντας
    Έσπειρες , έξω από το μάτι του βέβηλου
    Κ’ έπλασες λιόκαλη εσύ σπαρτιάτισσα
    Τη θυγατέρα σου την Πολιτεία.

    ΚΑΙ Η ΚΑΥΣΗ…
    Κι ασπρογάλλιαζε κ’ η αυγή
    Και γυρνούσα στρατοκόπος ,
    Και είδα σύναξη πυκνή
    Κ’έξω από την χώρα είταν ο τόπος
    Κάψαλο, και σαν απαρνητής
    κάθε πράσινου τριγύρω του πλατύς
    όχτος κόκκινος , κι απάνω του
    ξάναβε φωτιά, και γύρω της
    ρασοφόροι , καλογέροι, χριστιανοί
    τήνε θρέφαν , και το ρύθμιζε το βήμα τους
    μια τρομάρα , μια ηδονή.
    Κι έκαιγε η φωτιά τα μαυροχάραχτα
    Φύλλα και χαρτιά,
    Κι είταν σαν κορμιά και σα χεράκια ,
    Και σαν πρόσωπα, και μέσα απ΄ τους καπνούς
    Με τις φλόγες, με τις σπίθες
    Κάποια πνεύματα πετούσαν προς τα ύψη,
    Και ζευγαρωτό το πέταμα τους
    Με τους ορθρηνούς κορυδαλλούς.
    << Της φωτιάς βιγλάτορες,
    Η φωτιά τι καίει εδώ ; >>
    Και με κοίταξαν και μου είπαν : << Τρέμε
    Γύφτε κ’ οι άπιστοι όλοι! Καίμε
    Το βιβλίο τ’ αφωρισμένο,
    Το κακούργο το γραμμένο
    Απ’ το Γεμιστό,
    Το βιβλίο που δεν θέλει την Παρθένο
    Και δεν ξέρει το Χριστό,
    Και σε δόξας ανεβάζει θρόνους
    Και λατρεύει για θεούς
    Τα στοιχιά και τους δαιμόνους
    Και των ψεύτικων ειδώλων τους λαούς ! >>.

    Τιμή σου και δόξα μεγάλε μας ποιητή
    Πραγματικέ Έλληνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. bas
    Αγαπητέ κύριε Λινάρδε, στο μυαλό του Γεννάδιου δεν μπορώ να μπω, όμως εαν ο Γεμιστός πραγματικά ήθελε να μεταλαμπαδεύσει το αρχαίο πνεύμα αθάνατο, μαζί με τις θέσεις του περί κοινοκτημοσήνης στον Ελληνικό λαό θα το είχε κάνει-αντίθετα μέχρι το τέλος της ζωής του στον κύκλο του και στην τάξη του απευθηνόταν. Τους συγκεκριμένους, δεν τους λες και στερημένους-(το χιλιοειπωμένο ανέκδοτο με την Σκλήραινα είναι ενδεικτικό, αν και έγινε σε μιά εποχή καλύτερη από αυτήν του Πλήθωνα). Εγραφε σε γλωσικό ιδίωμα δικό του, ακατανόητο για τους μη λόγιους και μορφωμένους, όπως πάνω κάτω οι περισσότεροι την εποχή εκείνη (σημειωτέον πως αρχαιομανείς ως προς τον τρόπο γραφής ήταν πάνω κάτω όλοι οι βυζαντινοί λόγιοι) και ουδέποτε απαρνήθηκε τα τσιφλίκια που του δώθηκαν προκειμένου να κάνει πράξη τα δειδάγματά του!-Αντίθετα ο Γεννάδιος μπαινόβγαινε στις φυλακές την ίδια εποχή υπερασπιζόμενος τις ιδέες του, λάθος ή σωστές.
    Επίσης μιά ανάγνωση στην "Νόμων Συγγραφή" εκεί που γίνεται αναφορά στους Θεούς είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς πως η θεολογία του Πλήθωνος δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την θεολογία των αρχαίων μας προγόνων-Μόνο τα ονόματα είναι κοινά.
    Και για όποιον βρεί το κουράγιο να το διαβάσει... υπομονή και από την μετάφραση (Προσωπικά έχω ευχαίρια να διαβάσω Πλάτωνα και Αριστοτέλη από το αρχαίο κείμενο-Ο Πλήθωνας όμως είναι απίστευτα δύσκολος).

    Και μιά ερώτηση για το τέλος. Οι αρχαίοι Μεσσήνιοι ήταν Έλληνες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Λινάρδος Κωνσταντίνος15 Φεβ 2012, 10:20:00 μ.μ.

    Είναι αυτονόητο ότι ούτε εγώ μπορώ να γνωρίζω τις μύχιες σκέψεις του Πλήθωνα Γεμιστού , άλλωστε ο αγαπητός σου Γεννάδιος φρόντισε να κάψει τα γραπτά του , ακριβώς για να μην τα διαβάσουμε…
    Σε κάθε περίπτωση όμως προσπάθησε μέσα στο στενό πλαίσιο της εποχής του να σώσει τον τόπο του και την πατρίδα του , όταν ο Γεννάδιος προέτρεπε για το ακριβώς αντίθετο.
    Το ότι ο Γεννάδιος μπαινόβγαινε σε φυλακές για τις ιδέες του το ακούω πρώτη φορά.
    Άλλωστε δεν ήταν και τόσο σταθερός σε αυτές , αφού ξεκίνησε ως φανατικός ενωτικός για να καταλήξει ως αρχηγός της ανθενωτικής μερίδας. Παράλληλα ως θαυμαστής του Ησυχασμού , έμενε με τις ώρες σε κελιά κοιτώντας τον αφαλό του μπας και δει το Θαβώριο φως … Ελπίζω βέβαια να μη θεωρείς φυλάκιση τον οικειοθελή εγκλεισμό του σε τέτοιας μορφής κελιά…
    Επίσης ένας μαθητής του Πλήθωνα ο Ιουβενάλιος προσπάθησε να εφαρμόσει στην πράξη τις ιδέες του δάσκαλου του , όμως βρήκε τραγικό θάνατο το 1451 από τον γαιοκτήμονα της Πελοποννήσου Μανουήλ Ραούλ τω Οισή που παίρνοντας γραπτή έγκριση από τον Σχολάριο (βλέπε την υπαρκτή επιστολή Σχολάριου στον Μανουήλ , στο μυθιστόρημα της Λείας Βιτάλη << Το παραμύθι του μεγάλου φόβου >> Σελ. 672-681 , Εκδόσεις Καστανιώτη) τον σκότωσε με τον ποιο φρικιαστικό τρόπο.
    Στην αρχή τον έσπασαν στο ξύλο, μετά του έκοψαν τη γλώσσα ,ύστερα τα χέρια ,κατόπιν τον έβαλαν σε ένα τσουβάλι και μαζί με πέτρες τον έστειλαν στον βυθό της θάλασσας…
    << …τους γουν δυσσεβείς και αλάστορας τούτους ελληνιστάς ….πυρί και σίδηρω και ύδατι και πάσι τρόποις εξαγάγετε της παρούσης ζωής…>> .
    και αν κάποιος δεν πείθεται με το καλό τότε προτείνει…. << Ράβδιζε , είργε (φυλάκιζε) , είτε γλώσσαν αφαίρει , είτε χείρα απότεμνε , και αν ούτως μένει κακός , θαλάττης πέμπε βυθώ…>>.
    Το περιστατικό αυτό νομίζω ότι δείχνει και τις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζε και ο ίδιος ο Πλήθωνας αν ξεπερνούσε τα εσκαμμένα…
    Αλλά πολύ περισσότερα (ίσως τα περισσότερα για θέμα από τότε που δημιουργήθηκε το παρόν ιστολόγιο ) για την Άλωση και το παρασκήνιο που προηγήθηκε αυτής , θα έχουμε την ευκαιρία (καλά να είμαστε μόνο γιατί συμβαίνουν αρκετά) να πούμε στα σχετικά αφιερώματα που ελπίζω ότι θα βάλει ο φιλόξενος οικοδεσπότης φιλίστωρ, λίγο πριν την 29η Μαΐου…
    Την τελευταία ερώτηση για το αν οι Αρχαίοι Μεσσήνιοι ήταν Έλληνες ομολογώ ότι δεν την καταλαβαίνω …

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. bas
    Ο Γεννάδιος, λόγιος με πολύ καλή μόρφωση-και αρχαιοελληνική-, φρόντισε να κάψει μόνο το "Νόμων συγγραφή", όχι τα υπόλοιπα έργα του, επίσης αγαπητού μου, (αφού τα ιστορικά πρόσωπα δεν τα αντιμετωπίζω ως οπαδός αλλά ως... ιστορικά πρόσωπα) Πλήθωνα.
    Από εκεί και πέρα, ο Γεννάδιος όντως ξεκίνησε ως ενωτικός (χωρίς το "φανατικός"), κάτι που το άλλαξε πριν την επιστροφή του από την Φλωρεντία και πριν αποφασίσει να μονάσει. Τώρα για το κοίταγμα του αφαλού, υποθέτω πως... το διαλαλούσε αριστερά και δεξιά αν δεν είχε και μαρτύρους γύρω του.
    Ας ξαναγράψω γιατί δεν διαβάσατε τα προηγούμενα σχόλια πως όπως ο Γεννάδιος έγραψε ότι έγραψε για το πως θα πρέπει να συμπεριφέρνονται στους ιδεολογικούς του εχθρούς, έτσι και ο Πλήθωνας πρότεινε για όσους έχουν διαφορετική γνώμη από τον ίδιο , να καίγονται ζωντανοί.
    Απ΄πο εκεί και πέρα προτίνω το παρακάτω:
    http://www.antibaro.gr/node/2079

    που έχει να κάνει περί Γενναδίου, και όταν το διαβάσετε με το καλό το ξανασυζητάμε. Μόνο και μόνο για να σας ανοίξω την όρεξη επειδή το άρθρο που προτείνω είναι μεγάλο, σας παραθέτω ένα απόσπασμα:
    Σε έργο του Γεννάδιο γραμμένο όπως οι Πλατωνικοί διάλογοι υπάρχει το εξής: (Τα λέει ο Παλαίτιμος στον διάλογο, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον Γεννάδιο!)
    Οι πατέρες ημών, Ελλήνων
    γάρ εσμεν παίδες, πολλώ πλείους ημών, και σοφώτεροι δε ουχ ημών μόνον,
    αλλά και σου και ει τις άλλος κοινωνεί σοι της δόξης, Πλάτων, Αριστοτέλης
    εκείνος, Πυθαγόρας, Αναξαγόρας, πολύς μεν φιλοσόφων εσμός, πολλά δε ρητόρων
    έθνη» μτφ.: Οιπατέρες μας, διότι είμαστε παιδιά Ελλήνων, ήταν πολύ καλλίτεροί μας και σοφώτεροι, αλλά όχι μόνον από εμάς, αλλά και από εσένα και από οποιανδήποτε άλλο που έχει τις ίδιες με σένα απόψεις. Ο Πλάτωνας, εκείνος ο σπουδαίος ο Αριστοτέλης, ο Πυθαγόρας, ο
    Αναξαγόρας, οι αμέτρητοι φιλόσοφοι και οι ατέλειωτες ομάδες των ρητόρων.
    Και άλλο ένα απόσπασμα:
    (παρηγορητικός λόγος προς των Κων/νο Παλαιολόγο για τον θάνατο της μητέρας του Ελένης:
    «Εν τοσούτοις (Ελένη, μητέρα του αυτοκράτορα)
    βεβιωκυία καλοίς και ούτω μεν εαυτήν προς υπερφυές τι κάλλος αρετής αποξέσασα,
    ούτω δε ωφελιμωτάτη τω κοινώ των
    Ελλήνων», μτφ.: [Επειδή η μητέρα του αυτοκράτορα είχε κάνει πάρα πολλά καλά και είχε πλησιάσει το πιο μεγάλο ύψος της αρετής, κατάφερε μ’ αυτόν τον τρόπο να γίνει πολύ ωφέλιμη στο κοινό των Ελλήνων]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. bas
    Όσο για τους Μεσσήνιους το ερώτημα έχει να κάνει με τον τρόπο ερμηνείας της ιστορίας, όταν αφήνουμε απ’έξω την γνώμη αυτών που έζησαν τα γεγονότα και βάζουμε την δική μας. Έτσι τον παλιό καλό καιρό οι Μεσσήνιοι ήταν συγγενείς φυλετικά (σύμφωνα με τον Παυσανία), αλλά και σκλάβοι των Σπαρτιατών. Συγγενείς ήταν και οι Αργείοι αλλά με το μέρος των Περσών τον καιρό εκείνο-και ορκισμένοι εχθροί με τους Σπαρτιάτες. Το ίδιο (ως προς την στάση τους με τους Πέρσες), ήταν και οι Θηβαίοι. Οι Μακεδόνες δε τήρησαν ουδετερότητα, αν και φυλετικά Έλληνες (χωρίς κανένα ίχνος ειρωνείας). Κανείς δεν τους θεώρησε προδότες από τους συγχρόνους τους, κανείς δεν τους κατηγόρησε αργότερα, και πολύ σωστά. Στο θέμα του Βυζαντίου γιατί η άποψη των συγχρόνων πετάγεται στα σκουπίδια και μπαίνει ντε και καλά η δική σας-«Η ορθόδοξη εκκλησία πρόδοσε τους Έλληνες τελεία και παύλα»;;

    Καλή σας ημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. bas

    «Άγχομαι δεινώς
    επί τω του γένους ολέθρω. Γένους, ο των επί γης το κάλλιστον ην,
    σοφία διαλάμπον, φρονήσει τεθηλός, ευνομίαις ανθούν, καλοίς πάσι κατάκομον. Τις
    ουχ ομολογεί βελτίστους Έλληνας ανθρώπων πάντων γενέσθαι; τις ου
    πειράται προς αυτούς αναφέρειν εν τοις συνούσι καλοίς, καν Ιταλός, καν βάρβαρος
    η;»

    Γεώργιος Γεννάδιος Σχολάριος στο

    Γενναδίου Θρήνος
    Ιουνίου 28, εν τω όρει του Μενοικέως εν τη μονή του τιμίου Προδρόμου,
    Σχολαρίου Άπαντα, τ. 1, Paris 1928, ενότητα 2.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Λινάρδος Κωνσταντίνος18 Φεβ 2012, 12:11:00 μ.μ.

    Απαντώντας σε διάφορα ερωτήματα που ετέθησαν θα ήθελα να αναφέρω τα εξής : Καταρχάς η πολιτική Γεννάδιου την περίοδο της συνόδου ήταν φιλοενωτική (την κολοτούμπα την έκανε αργότερα…) . Μάλιστα δεν δίσταζε να κάνει εισηγήσεις όπως του να μην μεταβεί η ανατολική αντιπροσωπεία στην Ιταλία αλλά χάριν οικονομίας να γίνει η ένωση στην Κωνσταντινούπολη…
    Χαρακτηριστική των θέσεων του είναι η εισήγηση του για το θέμα του filioque που τελικά υιοθετήθηκε με ψήφους 24 έναντι 12 από την ανατολική αντιπροσωπεία.
    << Μετά το άριστον συνήλθεν η επιτροπή, ο δε Σχολάριος προήγαγε σχέδιον , επεξεργασθέν παρ΄αυτού όπερ ενεκρίθη παρά των λοιπών πλην του Γεμιστού και του μεγάλου Χαρτοφύλακος και τούτο ανεγνώσθη εις τον Βασιλέα.
    Δια βραχέος η έκθεσις περιείχε την δήλωσιν , ότι οι Γραικοί υπελάμβαναν τους Λατίνους λέγοντας , ότι το Πνεύμα το Άγιον εκ του Πατρός και εκ του υιού εκπορεύεται , ως υπό δύο αρχών και δύο πνεύσεων , αλλά ήδη εν ταύτη τη οικουμενική Συνόδω συνελθόντες μετά μακράς συζητήσεις επείσθησαν , ότι οι Λατίνοι δεν αποκλείουσι τον πατέρα ως αρχήν και πηγήν όλης της θεότητος, , αλλά ομολογούσιν ότι από μιας αρχής και μοναδικής προβολής εκπορεύεται. Οι δε ανατολικοί ομολογούσιν , ότι αναβλύζει και εκ του υιού και ουσιωδώς εξ αμφοτέρων , ήγουν εκ πατρός δι’ υιού προχείται. Όθεν ομονοούντες εις μίαν Εκκλησίαν αποκαθίστανται >>.
    (Παύλου Καλλιγά << Μελέτες βυζαντινής ιστορίας >> Σελ.93).
    Η αποχώρηση του λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του Πατριάρχη Ιωσήφ την άνοιξη του 1439 δεν έγινε επειδή μετεβλήθησαν οι απόψεις του (άλλωστε όπως αναφέραμε αυτός ήταν ο εισηγητής της αποδοχής του ‘‘και εκ του υιού’’) αλλά όταν οι δυτικοί εξαιτίας και πολιτικών σκοπιμοτήτων δεν ενέκριναν την εισήγηση του , οπότε κατά κάποιο τρόπο θιγμένος αποχώρησε.
    Για την στάση του Γεννάδιου κατά την σύνοδο ο Ράνσιμαν αναφέρει :
    Παρά την αγωνία του να μην ζημιώσει την αξιοπρέπεια της αυτοκρατορικής του μεγαλειότητας και της Εκκλησίας του , ήταν αποφασισμένος να πετύχει την ένωση .
    Και συνεχίζει λίγο παρακάτω ότι ήταν έτοιμος να δεχτεί το λατινικό επιχείρημα ότι , αφού τα πρόσωπα της Τριάδας ήσαν από την ίδια ουσία , δεν είχε σημασία αν έλεγε κανείς << δια >> ή << εκ >> του υιού , διότι ήταν φανερό ότι επρόκειτο για μία και μόνη αρχή.
    (Στήβεν Ράνσιμαν << Η μεγάλη εκκλησία εν αιχμαλωσία >> Τόμος Α’ σελ. 241 & 245).
    Για την μεταστροφή του Γεννάδιου Σχολάριου ο Ράνσιμαν αναφέρει :
    Ο Γεώργιος Σχολάριος αν και είχε δεχτεί την ένωση και ήταν αφοσιωμένος στα έργα του Θωμά του Ακινάτη , πείστηκε σύντομα από τον Μάρκο Ευγενικό ότι είχε άδικο. Αποσύρθηκε σε μοναστήρι και μετά το θάνατο του Μάρκου το 1444 παρουσιάσθηκε σαν αρχηγός του ανθενωτικού κόμματος . Ο κατώτερος κλήρος και οι μοναχοί τον ακολούθησαν σχεδόν όλοι. (Στήβεν Ράνσιμαν << Η μεγάλη εκκλησία εν αιχμαλωσία >> Τόμος Α’ σελ. 241 & 248).
    Βλέπουμε δηλαδή καθαρά ότι η μεταστροφή έγινε αργότερα, άλλωστε κατά την διάρκεια της συνόδου δεν ήταν λίγες οι στιγμές που βρισκόταν σε αντίθεση και με τον μετέπειτα πνευματικό μέντορα του.
    Χαρακτηριστική είναι η αντίθεση στο θέμα της αιτίας του σχίσματος για το οποίο ο Παύλος Καλλιγάς αναφέρει :
    << Κατά την κρίσιν αυτού εις δύο διαιρείται το ζήτημα , πρώτον περί της ορθότητος και δεύτερον περί της προσθήκης , αν τοιαύτη εγένετο και αν καλώς εγένετο. Οι μεν είπον ότι προτακτέον περί δόξης οι δε περί προσθήκης . Ο Εφέσου και ο Γεμιστός εγνωμάτευσαν , ότι το σχίσμα έλαβεν αρχήν εκ της προσθήκης εις το Σύμβολον, όθεν περί τούτου προτακτέον εις δε την γνώμην αυτού προστέθησαν οι πλείονες. Εναντίοι ήσαν ο Νικαίας , ο Σχολάριος και ο Αμηρούτζης , παράδειγμα επικαλούμενοι την πραγματείαν του Νείλου Καβάσιλα, επισκόπου Θεσσαλονίκης περί το 1340. Ο Βασιλεύς εβεβαίωσε την ψήφον των πλειόνων , αφού ηρώτησε και τον αδελφόν, όστις ετάχθη μετά των πλειόνων>>.
    (Παύλου Καλλιγά << Μελέτες βυζαντινής ιστορίας >> Σελ.67-68).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Λινάρδος Κωνσταντίνος18 Φεβ 2012, 12:12:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Σε ότι αφορά το ζήτημα της καύσης των γραπτών του Πλήθωνα η άποψη μου είναι ότι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως μία ακόμη ενέργεια εξαφάνισης αντίθετων απόψεων. Δηλαδή θεωρώ ότι το μείζον ερώτημα δεν είναι αν και πόσα βιβλία κάηκαν αλλά εάν ο Γεννάδιος και ο κύκλος του επιδίωκε ή όχι την εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων του και των ιδεών τους και αν προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να καταστρέφουν ή να αλλοιώνουν τα αντίθετα προς εκείνους γραπτά.
    Κατά την δική μου άποψη υπήρχε διαχρονικός και συστηματικός έλεγχος της εκκλησίας πάνω στα κείμενα γεγονός το οποίο με τον άλφα ή βήτα τρόπο εκμεταλλεύονται οι σημερινοί υποστηρικτές της εκκλησίας.
    Χαρακτηριστικό παράδειγμα (ένα από τα αρκετά που αναφέρει) μας δίνει ο Κωνσταντίνος Σάθας :
    << Οι εχθροί της αναγεννήσεως επέμειναν συμβουλεύοντες την εν τη χρονογραφία Βυζαντινήν νοθείαν. Γεώργιος ο Τραπεζούντιος γενόμενος γραμματεύς των Παπών , ου μόνον συνεβουλεύσεν εις τους εν Βενετία να εξακολουθήσωσι την παράδοσιν της επιβλέψεως της επισήμου χρονογραφίας αλλά και μεταφράσας εις την λατινικήν τους έλληνας συγγραφείς ιεροσύλως απέκοψεν ότι εθεώρησε μη συνάδον προς τας παραδόσεις της αυστηράς Ορθοδοξίας >>.
    (Κωνσταντίνου Σάθα << Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη >> Τόμος 7ος Σελ. ΣΙΣ-ΣΙΖ).
    Αλλά και ο Καλλιγάς αναφέρει ένα συγκεκριμένο περιστατικό, ότι εκ των υστέρων προστέθηκε στα πρακτικά της συνόδου της Φλωρεντίας επιστολή του Γεννάδιου που ανέλυε τα της συνόδου από οπτική γωνία απόλυτα ανθενωτική γεγονός που δεν ταίριαζε με τις τότε απόψεις του Γεννάδιου (Βυζαντινές μελέτες Σελ. 127-131).
    Δηλαδή βλέπουμε μια ακόμη ωμή και εκ των υστέρων παρέμβαση , γεγονός που αφήνει αμφιβολίες και για το σύνολο των επιστολών του Γεννάδιου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Λινάρδος Κωνσταντίνος18 Φεβ 2012, 12:14:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Σε ότι αφορά το θέμα της ερμηνείας της ιστορίας θα μπορούσα να αντιστρέψω το ερώτημα και να πω με την ίδια λογική που κάποιοι θεωρούν ότι η εκκλησία έσωσε τον ελληνισμό , τελεία και παύλα .
    Πάντως δεν είπα ότι η εκκλησία ήθελε να προδώσει το κράτος και τον ελληνισμό , αλλά ότι προέταξε το συμφέρον της . Έτσι όταν θεώρησε ότι τα πράγματα δεν είναι αναστρέψιμα μεγάλη μερίδα της ηγεσίας της προτίμησε να συνεργασθεί με τον κατακτητή.
    Πάντως μιας και υπάρχει αναφορά σε περιστατικά από την αρχαία Ελλάδα να υπενθυμίσω ότι οι Μακεδόνες συνεργάστηκαν αναγκαστικά με τους Πέρσες , αφού ήταν αδύνατο να τους αντιμετωπίσουν στα πεδινά εδάφη της χώρας , αλλά ούτε και οι λοιπές ελληνικές πόλεις ήταν διατεθειμένες να ανέβουν μέχρι εκεί.
    Πάντως ο τότε βασιλιάς της Μακεδονίας με συνεχή κρυφά σημειώματα ενημέρωνε για τις Περσικές κινήσεις . Μάλιστα ήταν αυτός που ειδοποίησε τον ευρισκόμενο στην περιοχή των Τεμπών , ελληνικό στρατό ότι οι Πέρσες θα κατέβαιναν από άλλο σημείο στην κεντρική Ελλάδα(Ηρόδοτος) .
    Ύστερα και από την επιστολή αυτή και παρά την μεγάλη απογοήτευση των Σπαρτιατών αποφασίστηκε αποχώρηση…
    Ενώ ούτε το Άργος πήγε με το μέρος των Περσών , αλλά κήρυξε ουδετερότητα. Μάλιστα επειδή το Άργος αντιμετώπιζε μεγάλη έλλειψη ανδρικού πληθυσμού… (βλέπε και άρθρο για την Τελέσιλλα στο παρόν ιστολόγιο )δήλωσε ότι θα μετάσχει στη ελληνική συμμαχία μόνο αν συναφθεί τριακονταετής ειρήνη με τους Σπαρτιάτες (σύμφωνα με τον Ηρόδοτο) ή να τους παραχωρηθεί ένα μέρος της διοίκησης (σύμφωνα με τον Διόδωρο Σελ. 36 ) , γεγονός που οι τελευταίοι δεν δέχτηκαν…
    Ύστερα από αυτό η πόλη του Άργους αποφάσισε να μείνει ουδέτερη.
    Εκείνοι που όντως συνεργάστηκαν με τους Πέρσες ήταν οι Θηβαίοι , που ήταν και η μόνη πόλη άλλωστε για την οποία έχουν αναφερθεί και ορισμένες μαρτυρίες για την μη ελληνική καταγωγή της…
    Πάντως μετά τους ελληνοπερσικούς πολέμους του 480-479 π.χ. αρκετές ελληνικές πόλεις πρότειναν να εκθεμελιωθούν όσες πόλεις πήραν το μέρος των Περσών , όμως το θέμα αυτό δεν προχώρησε γιατί ήδη είχε αρχίσει να διαμορφώνεται η κόντρα Αθήνας-Σπάρτης , οπότε το ενδιαφέρον μετατοπίστηκε αλλού…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Λινάρδος Κωνσταντίνος18 Φεβ 2012, 12:15:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Σε ότι αφορά το συγκεκριμένο άρθρο του Αντίβαρου (παρότι θεωρώ ότι υπάρχουν ορισμένα ενδιαφέροντα σημεία που θα τα μελετήσω εν καιρό) πιστεύω ότι διέπεται από αυτό ακριβώς που κατηγορείς εσύ εμένα , δηλαδή αχαλίνωτο οπαδισμό.
    Για παράδειγμα αναφέρει τον ενωτικό Πατριάρχη Γρηγόριο Μελισσηνό , ως Μάμα (Μαμή) που δεν ήταν όμως το αληθινό του όνομα αλλά το παρατσούκλι που του είχαν δώσει τα φανατισμένα στίφη των ανθενωτικών ιερέων.
    Ούτως ή άλλως όμως το βασικό σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας την συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι η Άλωση και όλα όσα σχετίζονται με αυτήν και όχι τα διάφορα φιλολογικά κείμενα και οι ερμηνείες που τους αποδίδονται.
    Το ζητούμενο είναι η τελική συμπεριφορά και στάση του Γεννάδιου στο μείζον θέμα της άλωσης και όχι τα λεκτικά φληναφήματα του και οι ερμηνείες τους.
    Φυσικά ο συγγραφέας του άρθρου στο σημείο 65 παραδέχεται έστω και άθελα του την πολιτική Γεννάδιου , δηλαδή την μη αντίσταση στην τουρκική προέλαση αναφέροντας ότι υποταχτήκαμε στους Τούρκους λόγω των αμαρτιών μας (λες και οι Τούρκοι ήταν υποδείγματα ηθικής) και ότι αν επιστρέψουμε στο θεό θα αποκτήσουμε την ελευθερία μας.
    Πέραν του ότι δεν διευκρινίζεται αν εννοεί την ελευθερία στην επίγεια ή την επουράνια ζωή , δεν ξεκαθαρίζει πως ο Θεός θα … δώσει ξανά την ελευθερία στους Έλληνες αν αυτοί επιστρέψουν σε αυτόν αλλά και αποσιωπά το γεγονός ότι μετά την Άλωση τα φαινόμενα Σιμωνίας και διαφθοράς μέσα στους κόλπους της εκκλησίας μεγάλωσαν αντί να εξαφανισθούν…
    (Χαρακτηριστικά αλλά και γαργαλιστικά περιστατικά θα αναφέρω στο μεγάλο αφιέρωμα που καλώς εχόντων των πραγμάτων σκοπεύω να κάνω λίγες ημέρες πριν την φετινή επέτειο της αλώσεως , αν υπάρχει βέβαια και το κατάλληλο θέμα).
    Από εκεί και πέρα μερικές σκόρπιες και πρόχειρες επισημάνσεις .
    Η οθωμανική κατάκτηση δεν απέκλεισε αλλά συνέχισε τον αποκλεισμό της ελληνικής κοινωνίας από την δυτική αναγέννηση.
    Η << κοσμοϊστορική αλλαγή >> θρησκεύματος των Ελλήνων δεν έγινε οικειοθελώς αλλά δια πυρός και σιδήρου , γεγονός το οποίο αποσιωπάται από τον συγγραφέα που επειδή δεν τον συμφέρει το περνάει στο ντούκου.
    Επίσης ο συγγραφέας θα έπρεπε να αναλύσει αλλά και να προσέξει περισσότερο ποια έννοια έδινε ο Σχολάριος στις λέξεις Έλλην αλλά και κράτος , Πατρίδα.
    Προσωπικά έχω τονίσει και σε άλλη ενότητα ,την θρησκευτική διάσταση που έδιναν σε αυτές τις λέξεις . Επιπλέον η αναφορά και μόνη της σε αρχαίους έλληνες φιλοσόφους δεν συνεπάγεται και υιοθέτηση των απόψεων αυτών. Για παράδειγμα ο Αριστοτέλης ποτέ δεν ανέφερε την έννοια μεταφυσική . Αυτή είναι μεταγενέστερη επινόηση χριστιανικών κύκλων που αφού αλλοίωσαν ορισμένες θέσεις του , επέτρεπαν πλέον την ανάγνωση των κειμένων του σε περιορισμένο αριθμό λογίων και για συγκεκριμένο σκοπό.
    Επίσης δεν εξηγεί (κατ’ εμέ) επαρκώς πως , ενώ η εκκλησία έδινε φυλετική διάσταση στο όνομα Έλλην , αυτό εξαφανίστηκε (επίσημα τουλάχιστον) καθ’ όλη την διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Bas
    Πρώτα απ’όλα το ιερατείο, παντού και πάντα με οποιαδήποτε μορφή και με οποιονδήποτε θεό/θεούς, είναι ιερατείο.
    Από εκεί και πέρα:
    Ενδιαφέρον μου είναι η Ιστορία. Εθνικό είναι το αληθινό άσχετα από της προσωπικές μας πεποιθήσεις.
    Δεν κατηγόρησα τους αρχαίους μας προγόνους, παράδειγμα έφερα.
    Πρωτότυπες πηγές του Καλλιγά υπάρχουν;
    Ποια είναι η άποψη του Ράνσιμαν για την στάση του Πλήθωνος στην Φλωρεντία-Φεράρα, καθώς επίσης και οι πρωτότυπες πηγές του-Ήταν αυτός που κατέδειξε την πλαστογραφία του filoque ή όχι;. (Σύμφωνα με τον Χατζημιχαήλ που φέρετα να διάβασε τον χρονικογράφο της συνόδου Συλβέστρο Συρόπουλο, ήταν ο Γεμιστός)
    Πρωτότυπη πηγή για την επιστολή του Σχολαρίου που σώζετε όπως αναφερατε σε παλαιότερο σχόλιο στο << Το παραμύθι του μεγάλου φόβου >> Σελ. 672-681 της Λείας Βιτάλη υπάρχει ή είναι μόνο στο "ΔΑΥΛΟΣ" όπου εκεί φαίνεται η συραφή αποσπασμάτων, χωρίς πηγή τελικά;
    Ότι απέμεινε απο το «Νόμων συγγραφή» προκειμένου να έχετε και ιδία άποψη για το πρόσωπο του πραγματικά μεγάλου ανδρός Γεμιστού, το έχετε διαβάσει;
    Κάτι από τα γραπτά του Σχολαρίου ο οποίος μοιάζει να αποκλίνει από την εικόνα του προδότη η οποία είναι πολύ διαδεδομένη; Προσωπικά θα επιδιώξω να διαβάσω προκειμένου να έχω άποψη πέραν των αποσπασμάτων που κυκλοφορούν.
    Στην καλή δουλειά του "Αντίβαρο" τουλάχιστον δίνετε χώρος και για την άλλη άποψη της οποίας, με επιχειρήματα (πειστικά ή όχι), επιχειρείται η αποδόμηση.
    Εσείς εκτός από το να αναφέρεστε στον Γεννάδιο μονόπλευρα, γιατί σε τελική ανάλυση αυτό έχετε επιλέξει ως σωστό, τι γνώμη έχετε για την αντίθετη άποψη με επιχειρήματα πέραν του: "Το ζητούμενο είναι η τελική συμπεριφορά και στάση του Γεννάδιου στο μείζον θέμα της άλωσης και όχι τα λεκτικά φληναφήματα του και οι ερμηνείες τους" , τον καιρό που η Πόλη είναι φόρου υποτελής στον Σουλτάνο για κάποιες δεκαετίες πριν την άλωση; Γιατί να μην είναι λεκτικά φληναφήματα και τα αποσπάσματα τα οποία του αποδίδετε, με την ανάλογη ερμηνεία;
    Πως εξηγείται το ότι η καύση του χειρογράφου του Γεμιστού έγινε μετά τον θάνατο του;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. bas
    Πως εξηγείται την αλληλογραφία, τους επαίνους του Σχολαρίου προς τον Γεμιστό και την αντιπαράθεσή τους σε καθαρά φιλοσοφικά ζητήματα; (Ποιος είναι ο καλύτερος ο Αριστοτέλης ή ο Πλάτωνας;)
    Πως εξηγείται το γεγονός ότι ο κλήρος ακολούθησε τον «κολοτούμπα» αντί να του πει «ουστ ρε νούμερο που θα σε κάνουμε κι αρχηγό μας;»
    Από πού σώζονται οι τραγωδίες, οι αρχαίοι ποιητές με πρώτο τον πολυθεϊστή Όμηρο, αγού οι μεγάλοι φιλόσοφοι και μαθηματικοί σώζονται από τους Άραβες, και πως γλίτωσαν από την Εκκλησία και τις πλαστογραφίες της (σημειωτέον ότι τα παραδείγματα που αναφέρετε έχουν να κάνουν με την Καθολική Εκκλησία) που κατάστρεφε κάθε τι Ελληνικό στο διάβα της;
    Πως εξηγείται η στάση του λαού που έχανε το κεφάλι του επι 400 χρόνια αρνούμενος να προδώσει την, λάθος ή σωστή, πίστη του και να φτύσει κατάμουτρα την Εκκλησία; Πως εξηγείται το γεγονός ότι κατά την επανάσταση του '21 κατά ομολογία των συμμετεχόντων ο αγώνας ήταν "ύπερ πίστεως και πατρίδος";
    Πότε σκοπεύετε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο του «Αντίβαρο»;
    Πολύ καλόπιστα πραγματικά δεν γεννιούνται αμφιβολίες για τις θέσεις σας όταν παρουσιάζονται πολλές αντιφάσεις μαζεμένες;
    Μήπως τελικά δεν είναι άσπρο μαύρο η Ιστορία;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Λινάρδος Κωνσταντίνος18 Φεβ 2012, 6:09:00 μ.μ.

    Όπως προανέφερα το μείζον θέμα είναι η άλωση τα όσα προηγήθηκαν και τα όσα επακολούθησαν. Τα διάφορα ερωτήματα (όπως το γιατί κάηκε το βιβλίο του Γεμιστού μετά τον θάνατο του…) που ετέθησαν, εκτός του ότι απομακρύνουν από το μείζον θέμα οδηγούν σε ένα αέναο κύκλο χωρίς τέλος.
    Δεν νομίζω ότι υπάρχει αντίφαση στα λεγόμενα μου γιατί αναφέρομαι σε ενέργειες και ιδέες ατόμων και όχι στον Χριστιανισμό ως θρησκεία και φυσικά δεν δίνω εισαγωγικές εξετάσεις … ώστε να έχω χρονικό περιορισμό στο μέχρι πότε πρέπει να διαβάσω τα άρθρα του Αντίβαρου … και πολύ περισσότερο δεν είμαι και υποχρεωμένος για αυτό για να εξηγούμαστε. Και φυσικά εξυπακούεται ότι οι απόψεις μου δεν σημαίνει ότι είναι και οι σωστές , απλώς αυτά πιστεύω την συγκεκριμένη χρονική στιγμή , σαφέστατα δεν διεκδικώ το αλάθητο (για αυτό μόνο ο Πάπας έχει το προνόμιο…).
    Πάντως πριν θέτουμε ότι ερώτημα μας έρθει στο κεφάλι , καλό είναι να απαντάμε και σε μερικά , όπως στο υπήρχε ή δεν υπήρχε διαχρονικός έλεγχος των γραφομένων από μέρους της εκκλησίας ; Γιατί το όνομα Έλληνας δεν εμφανιζόταν στα κείμενα της εκκλησίας όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας ; τι σόι τιμωρία είναι αυτή που σε αναγκάζει να υποτάσσεται στους αλλόθρησκους και κάθε άλλο παρά υποδείγματα ηθικής Τούρκους ;
    Για τον Γεννάδιο υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες για την στάση του στη Φερράρα επειδή αμφισβητήθηκε ο φανατισμός του υπέρ της ένωσης . Ο Τωμαδάκης στο συλλογικό του έργο Περί Αλώσεως το 1953 , βασιζόμενος σε πρωτογενείς πηγές του Αδ. Διαμαντόπουλου << Η σύνοδος της Φλωρεντίας >> 1899, αναφέρει ότι υπάρχει επιστολή του ίδιου του Αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγου που του συνιστούσε << Είσαι νέος ενθουσιώδης για την Ένωση σπεύδε όμως βραδέως . Ο Κύριος να σου δώσει σύνεση και γνώση >>.
    Πάντως αφού ζητάμε και πρωτογενείς πηγές ας παραθέσουμε λοιπόν μερικές που δείχνουν τι έλεγε και έκανε (ή τι δεν έκανε ) Ο Γεννάδιος και τα τσιράκια του την ώρα που ο απλός λαός βοηθούσε τους στρατιώτες , κουβαλώντας ακόμη και πλάκες από τάφους προκειμένου να γεμίσουν τα τείχη που βομβαρδίζονταν και παρουσίαζαν όλο και περισσότερες ρωγμές…
    Αυτούς λοιπόν τους απλούς ανθρώπους προέτρεπε να μην αγωνίζονται και να μην βοηθούν τον στρατό αλλά να αφήσουν τους Τούρκους να μπούνε μέσα << Άθλιοι Ρωμαίοι εις τι επλανήθητε και απεμακρύνατε εκ της ελπίδος του θεού και ηλπίσατε εις την δύναμιν των Φράγγων και συν τη Πόλει , εν η μέλλει φθαρήναι , εχάσατε και την ευσέβειαν σας ; Ίλεως μοι Κύριε . Μαρτύρομαι ενώπιον σου , ότι αθώος είμι του τοιούτου πταίσματος . Γινώσκετε άθλιοι πολίται , τι ποιείτε ; Και συν τω αιχμαλωτισμώ ος μέλλει γενέσθαι εις υμάς , εχάσατε και το πατροπαράδοτον σέβας και ωμολογήσατε την ασέβειαν . Ουαί υμίν εν τω κρίνεσθαι . Ταύτα και έτερα πλείω γράψας και εις την θύραν του κελλίου αυτού προσηλώσας , εκλείσθη ένδον και ο χάρτης ανεγινώσκετο >>.
    (Μιχαήλ Δούκα << Βυζαντινοτουρκική ιστορία >> Σελ.484 Εκδόσεις Κανάκη).
    (Αλήθεια γιατί ο Δούκας αναφέρει Ρωμαίοι και όχι Έλληνες ; Ας μας το εξηγήσει το Αντίβαρο… )
    Και συνεχίζει ο Δούκας : << Ο δε Γεννάδιος ου διέλειπε καθεκάστην διδάσκων και γράφων κατά των ενωτικών και πλέκων συλλογισμούς και αντιφάσεις κατά του σοφωτάτου και μακαρίτου Θωμά δε Ακίνου και των συγγραμμάτων αυτού και κυρ. Δημητρίου Κυδώνη , αποδεικνύων αυτούς αιρετικούς , έχων εκ της συγκλήτου τον πρώτον μεσάζοντα τον μέγαν δούκαν συνεργόν και συνίστορα , τον και τοσούτον ειπείν τολμήσαντα κατά Λατίνων , ότε είδον οι Ρωμαίοι τον αναρίθμητον στρατόν των Τούρκων , μάλλον δε κατά της Πόλεως << Κρειτότερον εστιν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον τούρκικον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν Λατινικήν >>.
    (Μιχαήλ Δούκα << Βυζαντινοτουρκική ιστορία >> Σελ.500 Εκδόσεις Κανάκη).
    Εδώ ταιριάζει η παροιμία , εδώ ο κόσμος χάνεται και το … χτενίζεται, οι άλλοι πολεμούσαν και εκείνος έγραφε λογύδρια , ίσως και κάποια από αυτά που αναφέρει το Αντίβαρο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Λινάρδος Κωνσταντίνος18 Φεβ 2012, 6:12:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Ο Σφραντζής στο δικό του χρονικό πάει ένα βήμα παραπέρα αναφέροντας σε ελεύθερη μετάφραση και εδώ ότι και ενώ στις αρχές Μαΐου τα πράγματα δυσκόλευαν ορισμένοι ποιοι άραγε ; έβριζαν τον Αυτοκράτορα επειδή υπερασπιζόταν την πόλη και το λαό του << Δεν μας έφταναν όλα αυτά , αλλά είχαμε και μερικούς από τους δικούς μας που ήταν απείθαρχοι και οι οποίοι με το που είδαν ότι βρισκόμασταν σε δύσκολη θέση , βρήκαν την ευκαιρία να βγάλουν στην επιφάνεια όλη τους την νοσηρότητα και δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να δημιουργούν συνεχώς ανωμαλίες και στάσεις , να γυρίζουν στους δρόμους και στις πλατείες και να ξεστομίζουν από τα βρωμερά τους στόματα βρισιές και κοροϊδίες για το δύστυχο τον Αυτοκράτορα και τους ανθρώπους >>.
    (Γεωργίου Σφραντζή << Χρονικό της Αλώσεως >> ΣΕΛ. 159 Εκδόσεις Σπανού).
    Αλλά το ποιο προκλητικό σημείο είναι εκεί που παραμυθιάζουν τον κόσμο λέγοντας δεν χρειάζεται να πολεμήσετε αρκεί να πάτε στην Αγιά Σοφιά και τότε Άγγελος Κυρίου θα σας προστατεύσει από αυτούς που θα σας πλησιάσουν…
    Δηλαδή τους έλεγαν ότι όσοι πολεμήσουν θα τιμωρηθούν , όσοι όμως όχι θα προστατευτούν…
    Ας δούμε το σχετικό εδάφιο κατευθείαν σε ελεύθερη μετάφραση…
    << Και γιατί κατέφευγαν όλοι αυτοί στη Μεγάλη Εκκλησία ; Από πολλά χρόνια άκουγαν κάποιους ψευδομάντεις να διαδίδουν πως η Κωνσταντινούπολη πρόκειται να πέσει στα χέρια των Τούρκων , που θα μπούνε στη πόλη με το στρατό τους και θα αρχίσουν να σκοτώνουν όλους τους Ρωμαίους ώσπου να φτάσουν μέχρι τον κίονα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Μετά από αυτό θα κατέβει άγγελος με ρομφαία , ο οποίος θα παραδώσει τη βασιλεία και το σπαθί σε άνδρα ασήμαντο που θα στέκεται κοντά στον κίονα , άνδρα φτωχό και ταπεινό , λέγοντας του << Πάρε αυτό το σπαθί και εκδικήσου το λαό του Κυρίου>> Τότε οι Τούρκοι θα υποχωρήσουν και οι Ρωμαίοι θα τους καταδιώξουν, θα τους σφάξουν , θα τους πετάξουν έξω από την Πόλη και από όλη τη δύση και από όλη την Ανατολή μέχρι τα σύνορα της Περσίας σε ένα τόπο που αποκαλείται Μονοδένδρι . Επειδή λοιπόν πίστευαν πως όλα αυτά θα συμβούν οπωσδήποτε , έτρεχαν , συμβουλεύοντας μάλιστα και τους άλλους να τρέχουν . Γιατί τέτοια ήταν η σκέψη των Ρωμαίων που από καιρό μελετούσαν τι θα έπρεπε να κάνουν στην παρούσα κατάσταση, έλεγαν επομένως << Αν αφήσουμε πίσω τον κίονα του Σταυρού , τότε θα σωθούμε από την οργή που καταφθάνει>>. Αυτή ήταν η αιτία της φυγής προς τη Μεγάλη εκκλησία. Σε μία ώρα μόνο ο τεράστιος εκείνος ναός γέμισε άνδρες και γυναίκες , πάνω κάτω στο προαύλιο , σε κάθε χώρο του υπήρχε λαός αναρίθμητος . Κλείδωσαν λοιπόν τις πόρτες και λούφαξαν εκεί περιμένοντας τη σωτηρία. (Μιχαήλ Δούκα << Βυζαντινοτουρκική ιστορία >> Σελ.549 Εκδόσεις Κανάκη).
    Νομίζω ότι τα όσα έγιναν μετέπειτα από τους Τούρκους μέσα στο ναό , δίνουν και την απάντηση αν τελικά εμφανίστηκε κάποιος (ίσως να απεργούσαν εκείνη την ημέρα τα μέσα μεταφοράς ποιος ξέρει…)που θα τους έδιωχνε…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Λινάρδος Κωνσταντίνος18 Φεβ 2012, 6:13:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Μια έμμεση απάντηση στο γιατί ο απλός κόσμος τους ακολουθούσε (στην ουσία ακολουθούσε την θρησκεία του) δίνει ο θεολόγος-ιστορικός Γιώργος Μουστάκης :
    << Ο ίδιος ο λαός από την άλλη ο θλιβερός αυτός κομπάρσος ο πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος , συνεχώς διωκόμενος , φορτωμένος από αβάσταχτους φόρους και έχοντας στο κεφάλι του κάθε λογής και βαθμίδας κρατική και εκκλησιαστική καταπίεση και μένοντας σκοπίμως σε κατάσταση αμάθειας επηρεαζόταν και ξεσηκωνόταν εύκολα από τις σκοπίμως κυκλοφορούμενες φήμες για πρόσωπα θεσμούς και γεγονότα , έτσι επαναστατούσε και ξεσηκωνόταν για τη βελτίωση της ζωής του αλλά στην ουσία εξυπηρετούσε συμφέροντα και επιδιώξεις άλλων που καμιά σχέση και ενδιαφέρον δεν είχαν για αυτόν >>.
    (Γιώργος Μουστάκης << Γιατί τούρκεψε το Βυζάντιο >>)
    (Στο συγκεκριμένο βιβλίο πάντως υπάρχει άρθρο του Μαρ. Μπέζγου από την εφημερίδα Χριστιανική το οποίο υποστηρίζει τον Γεννάδιο και το οποίο αναφέρει ορισμένους λόγους για τους οποίους ο Γεννάδιος ακολούθησε τη συγκεκριμένη πολιτική σελ. 133-146 , και τους οποίους πράγματι σε ορισμένα σημεία δεν θεωρώ ότι στερούνται λογικής , για να μην νομίζεις ότι δεν γνωρίζω την αντίθετη άποψη ή ότι τα βλέπω άσπρα-μαύρα).
    Ο Παύλος Καλλιγάς αλλά και ο βραβευμένος από την Ελληνική Ακαδημία Στήβεν Ράνσιμαν βασίζονται σε πολλές πρωτότυπες πηγές (όπως του Συρόπουλου) τις οποίες αναφέρουν αναλυτικά στα βιβλία τους.
    Παύλος Καλλιγάς (1814-1896), Νομικός , Οικονομολόγος , Ιστορικός , Διοικητής της Εθνικής τράπεζας , << Μελέται βυζαντινής ιστορίας >> Εκδόσεις Δημιουργία 1997.
    Στήβεν Ράνσιμαν << Η Μεγάλη εκκλησία εν αιχμαλωσία >> Εκδόσεις Μπεργαδή 2000 . (Νομίζω ότι έχει βγει και μεταγενέστερη έκδοση από άλλο οίκο).
    Ο Δαυλός ήταν ένα αξιολογότατο έντυπο (σε αρκετά σημεία πάνω από τις δυνάμεις μου , έχω το θάρρος να έχω και γνώθι σ’ αυτόν των δυνατοτήτων μου) μονόπλευρο μεν αλλά πάντως πολύ ποιοτικότερο από τα διάφορα Αντίβαρα και αρκετούς όψιμους υποστηρικτές τους τύπου Καραμπελιά.
    Η επιστολή Γεννάδιου σε ελεύθερη μετάφραση υπάρχει ολόκληρη … χωρίς τελίτσες στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα από την αξιολογότατη συγγραφέα .
    Τι να κάνουμε αν δεν αρέσει στο Αντίβαρο να το κάψουμε στο Σύνταγμα , απαγγέλλοντας στίχους του Παλαμά …
    (Το βιβλίο μπορώ και να το δανείσω , με δικά μου ταχυδρομικά έξοδα, αρκεί να έχω μια διεύθυνση).
    Πάντως και το βιβλίο του Γεμιστού … κάηκε μετά τον θάνατο του αφού το άτομο στο οποίο παραδόθηκαν τα γραπτά του τα έδωσε τελικά (και πιθανότατα ύστερα από απειλές…) στον Γεννάδιο.
    Για τα ελληνικά χειρόγραφα πριν μιλήσει κάποιος για σωτηρία θα πρέπει να απαντήσει πρώτα από όλα στο ερώτημα από ποιον κινδύνευαν.
    Για παράδειγμα ο Φώτιος στη Μυριόβιβλο ανέφερε πάρα πολλά χειρόγραφα τα οποία γνώριζε , πολλά όμως εξ ‘ αυτών δεν έχουν φανερωθεί σήμερα , τι έγιναν λοιπόν όλα αυτά ; ποιοι τα εξαφάνισαν ; ή που τα έχουν κρυμμένα ακόμη και σήμερα ;
    Και μιας και το σημερινό θέμα του ιστολογίου ασχολείται με τον Περικλή Γιαννόπουλο να δανειστώ και μια φράση που είπε : << Πας Παπάς αισθανόμενος ότι είναι πρώτα χριστιανός και δεύτερα Έλληνας ξουραφισθήτω … >>.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. bas

    Η άποψη του Ράνσιμαν που δυστυχώς κατά τα φαινόμενα δεν διάβασε τον Συρόπουλο απ’ότι φαίνεται είναι πως ο Πλήθων μάλλον δεν υπέγραψε σύμφωνα με το βιβλίο του “The grat church in captivity, 1968”.
    Ο κύριος Diether Roderich Reinsch (Freie Universitat Berlin), βραβευμένος από το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών (Κ.Β.Ε.) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, είναι ένας από τους σημαντικότερους ερευνητές της βυζαντινής λογοτεχνίας και των πηγών της, σύμφωνα με το παραπάνω κέντρο και οποίος προλογίζει με τα καλύτερα λόγια την δουλειά του κυρίου Δημητρίου Χατζημιχαήλ : «Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός «Νόμων συγγραφή» Ένα όραμα για μια ιδανική πολιτεία» εκδόσεις ΖΗΤΡΟΣ τον οποίο και χαρακτηρίζει δοκιμασμένο επιστήμονα, ειδικότατο,με βιβλιογραφία που συνοδεύει το έργο του πλήρως ενημερωμένη.
    Συνεχίζοντας ο παραπάνω καθηγητής λέει ανάμεσα στα άλλα για το συγκεκριμένο βιβλίο ότι έχει πλήρη τεκμηρίωση για τον Βίο του Πλήθωνος, για το συγγραφικό του έργο, και γενικά για την εποχή του.
    Θεωρώντας λοιπόν το συγκεκριμένο έργο έγκυρο διαβάζουμε ανάμεσα σε άλλα στον πρόλογο (σ. 12) ότι: «Δεν πρέπει να παραβλέπουμε την αλήθεια ότι Σχολάριος και Πλήθων αγωνίστηκαν για το ίδιο πράγμα, το «σώζειν το γένος», ξεκινώντας όμως από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες. Το σημείο στο οποίο αστόχησε οΠλήθων είναι το ίδιο σημείο στο οποίο σφάλλουν και σήμερα όσοι αντιμετωπίζουν τον Ελληνισμό ως ένα νεκρό «μουσειακό» είδος και επιχειρούν να το επαναφέρουν στη ζωή».
    Ο κος Χατζημιχαήλ έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τον διδακτορικό του με θέμα τον Ματθαίο Καμαριώτη, σημαντικό λόγιο της εποχής και ιδεολογικό αντίπαλο του Πλήθωνος-Είναι λογικό να σκεφτεί κανείς πως σε ένα Γερμανικό πανεπιστήμιο το οποίο κάθε άλλο διέπεται από φιλόορθόδοξα αισθήματα θα δινόταν σε έναν άνθρωπο διδακτορικό εάν αυτός έγραφε μπούρδες. Αν και η μελέτη είναι αφιερωμένη στον Γεμιστό βλέπουμε έστω και ξώφαλτσα το προφίλ του Γεννάδιου Σχολάριου.
    Έτσι αφήνοντας το κεντρικό πρόσωπο του άρθρου που σχολιάζουμε το οποίο δεν είναι άλλο από τον Πλήθωνα και για τον οποίο έχω παραθέσει αρκετά στοιχεία σε παλαιότερα σχόλια-(αξίζει να αναφερθεί επιπρόσθετα η συγγραφή του «Προς το υπέρ του Λατινικού δόγματος βιβλίον» και η έντονη κριτική που ασκεί στον Βησσαρίωνα για τις απόψεις του δευτέρου υπέρ των Λατίνων σε θέματα πίστεως) μαθαίνουμε ότι: διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς συγχρόνους του, ανάμεσά τους και τον Σχολάριο. Κύριο θέμα της αλληλογραφίας με τον Σχολάριο ήταν το αν ο Αριστοτέλης είναι καλύτερος από των Πλάτωνα
    Πριν το τέλος της συνόδου και για να μην υπογράψουν ο Πλήθων, ο Δεσπότης Δημήτριος και ο Γεώργιος Σχολάριος αποχωρούν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. bas
    Όσο ζούσε ο Πλήθων, μαθαίνουμε λίγο παρακάτω, «ο Σχολάριος αρκέστηκε, αν εξαιρέσουμε την φιλοσοφική αντιπαράθεση, σε κάποιες αόριστες αναφορές στους «πολυθεϊστές» και στον κίνδυνο που απορρέει από τα κείμενά τους. Το γεγονός ότι ο Πλήθων δεν είχε δημοσιεύσει τους «Νόμους» δεν επέτρεπε στον Σχολάριο να ασκήσει ελεύθερα την Κριτική του. Μετά τον θάνατο του Πλήθωνος, όταν έλαβε πλήρη γνώση του κειμένου των «Νόμων», συγκέντρωσε την οργή και την απέχθειά του για τον «ελληνισμό» του φιλοσόφου του Μυστρά σε τρία έργα: στην επιστολή του προς τη Θεοδώρα σύζυγο του δεσπότη του Μυστρά, σε ένα λόγο που απευθύνεται στον Έξαρχο Ιωσήφ και σε μια απολογητική συγγραφή με τίτλο «Περί του ενός εν Τριάδι Θεού ημών και πάντων των όντων δημιουργού, και κατά αθέων ήτοι αυτοματιστών και κατά πολυθέων». Αποκορύφωμα της δράσης του Σχολαρίου κατά του Πλήθωνος ήταν φυσικά η καύση του χειρογράφου που περιείχε το κείμενο των «Νόμων»».
    Παρακάτω πληροφορούμαστε ότι «Ωστόσο παρά την ένταση της αντιπαράθεσης, τόσο ο Σχολάριος, όσο και ο Καμαριώτης αναγνωρίζουν τη μόρφωση, τα χαρίσματα και το εύρος της προσωπικότητας του γεμιστού. Ο Σχολάριος τόσο σε επιστολή του προς τον Μάρκο τον Ευγενικό, με την οποία ζητούσε την κρίση του για τους λόγους που είχε γράψει ως απάντηση στις πλατωνικές θέσεις του Πλήθωνος, όσο και στο έργο του «Προς Πλήθωνα επί τη προς υπέρ Λατίνων βιβλίο αυτού απαντήσει» αναγνωρίζει τη ρητορική δεινότητα και ήθος του αντιπάλου του, ενώ ο Καμαριώτης σε επιστολή του στον μαθητή του Πλήθωνος Δημήτριο Ραούλ Καβάκη επαινεί με τα καλύτεραλόγια το «Περί αρετών»» (του Πλήθωνος).
    Από τα παραπάνω σε συνδιασμό με τα όσα παρατείθενται στο Αντίβαρο τα οποία κριτικάρεται χωρίς να μπειτε στον κόπο να τα διαβάσετε και δικαιώμα σας φυσικά, εμένα με προβληματίζουν..
    Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι (από σχόλια στο άρθρο που δεν διαβάσατε):
    «Σχετικά με το εδάφιο από τον Σχολάριο, προχωράμε, αργά αλλά σταθερά.
    Και μάντης να ήμουν λοιπόν, τέτοια επιτυχία δεν θα είχα. Διότι όπως θα δούμε παρακάτω, ξέρουμε στα σίγουρα τώρα, ότι το παράθεμα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΟ!
    Δυστυχώς, όμως, δεν έχω πρόσβαση αυτή τη στιγμή στο "Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά".
    Βρήκα όμως ότι το κομμάτι από τον Σχολάριο, χρησιμοποιήθηκε στο βιβλιαρίδιο με τίτλο:
    "To Βυζάντιο ωφέλησε ή Έβλαψε τον Ελληνισμό;" (Συνέδριο στη Φιλοσοφική Αθηνών-απομαγνητοφώνηση ομιλιών, εκδ. Ελεύθερη Σκέψις, Αθήνα 1998).
    Στο βιβλιαρίδιο αυτό λοιπόν, στη σελίδα 79, ο Ευάγγελος Μπέξης, ο οποίος δηλώνει συνεργάτης του απίθανου, του ανεκδιήγητου περιοδικού "Δαυλός", λέει:
    "Επειδή αναφερθήκατε στον Σχολάριο και επειδή θέλετε αποσπάσματα, ορίστε ένα απόσπασμα. Επιστολή του πατριάρχη Σχολαρίου προς Μανουήλ Ραούλ Οισή στην Πελοπόννησο, όταν εκτελήται το 1452 για τις ελληνικές του ιδέες ο μοναχός Ιουβενάλιος από τον Μανουήλ Ραούλ Οισή. Ακούστε λοιπόν τι γράφει ο πατριάρχης Σχολάριος: «Χαίρε ευσεβέστατε Μανονήλ [...] ότι την εκ Θεού δοθείσάν σοι μάχαιραν εστίλδωσας κατά των διωκτών του Χριστού. Τους γουν δυσσεβείς και αλάστορας τούτους ελληνιστάς, μάλλον δε της ευσέβειας αναιδείς αποστάτας, και πυρί και σιδήρω και ύδατι και πάσι τρόποις εξαγάγετε της παρούσης ζωής [...] ράβδιζε, είργε (φυλάκιζε), είτα γλώσσαν αφαίρει, είτα χείρα απότεμνε, και αν και ούτω μένη κακώς, θαλάττης πέμπε βυθώ [...]». Αυτός είναι ό πατριάρχης Σχολάριος"»
    με κάνει να πιστεύω πως η προσωπικότητα του Σχολαρίου θέλει τουλάχιστον περισσότερη διερεύνηση διότι σίγουρα δεν μοίαζει με κάποιον που όταν δεν κοίταζε τον αφαλό του και δεν έβριζε ή δεν κυνηγούσε τους Έλληνες, έγραφε λογίδρια του κ…υ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. bas

    Από εκεί και πέρα αυτοί που έβριζαν τους υπερασπιστές της Πόλης, έστω ότι ήταν οργανωμένοι ανθενωτικοί, κάτι που είναι δικό σας σχόλιο και όχι του Φραντζή, πως εξηγείται ότι τα θαλάσσια τείχη της πόλης από την μεριά της Προποντίδας υπερασπίζονταν ο Τζιάκομο Κονταρίνι, ο πρίγκηπας Ορχάν με τους άνδρες του και οι άνδρες της καταλανικής παροικίας μαζί με ένα ποιος το περίμενε; Σώμα καλογέρων;
    Όπως επίσης πως εξηγείται πως ο Λουκάς Νοταράς, πολιτικός ηγέτης της ανθενωτικής μερίδας έμεινε και πολέμησε ενώ θα μπορούσε να φύγει (σύμφωνα με την Αρβελέρ τα λεφτά του ήταν εξασφαλισμένα σε βενετική τράπεζα). Αν και φέρεται να είπε σύμφωνα με τον Δούκα «κάλιο σαρίκι τούρκικο παρά τιάρα λατινική» συνεργάστηκε παρ’όλα αυτά και αυτός και οι περισσότεροι ανθενωτικοί με τον αυτοκράτορα, ή τουλάχιστον αποσιώπησαν τις αντιρήσεις τους. Τουλάχιστον έτσι μας πληροφορεί μέσα από το «Η πορεία προς την Άλωση» εκδόσεις περισκόπιο στο κεφάλαιο «Η άλωση της Κωνσταντινούπολης» ο Νίκος Νικολούδης διδάκτωρ ιστορίας του Πανεπηστιμίου του Λονδίνου (King’s College)
    Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και την παράθεση των πηγών που κάνετε στα σχόλιά σας. Καλή σας μέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. bas
    Σημείωση: από το σχόλιο αυτών που έψαξαν για την πηγή της επίμαχης επιστολής για την οποία είστε σίγουρος πως είναι εννιαία φαίνεται πως αυτή δεν είναι. Η πηγή από την οποία προέρχονται τα αποσπάσματα ακόμα αγνοείται ενώ και ο Χατζημιχαήλ ο οποίος θεωρείται ειδικός δεν την αναφέρει πουθενά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Λινάρδος Κωνσταντίνος19 Φεβ 2012, 7:06:00 μ.μ.

    Αγαπητέ Bas καταρχάς αισθάνομαι … τύψεις γιατί σε ανάγκασα να ψάχνεις αρχεία και πηγές Σαββατόβραδο… τέλος πάντων όμως αφού κόπιασες να μην πάει χαμένη η προσπάθεια αν και εγώ με την σειρά μου πρέπει να προλάβω να παρακολουθήσω τα αθλητικά δρώμενα της βραδιάς.
    Ξεκινάμε στα γρήγορα λοιπόν …
    Σχετικά με τον Ράνσιμαν κάνεις λάθος , τον Συρόπουλο τον αναφέρει στη βιβλιογραφία του βιβλίου του στη σελίδα 330 , απλώς πιθανότατα αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο κάποια πράγματα από ότι άλλοι συγγραφείς. Επειδή πάντως διαπιστώνω μια επιθετικότητα εναντίον του σε πληροφορώ ότι σέβεται απόλυτα τόσο την Ελλάδα όσο και την Ορθόδοξη Εκκλησία, μάλλον σε αποπροσανατόλισε το γεγονός ότι τον μνημονεύω εγώ ως πηγή.
    Σε ότι αφορά τον Πλήθωνα σαφώς και δεν υπέγραψε , δεν ισχυρίστηκε κανείς το αντίθετο , όμως ο Πλήθωνας ήταν αντίθετος στην ένωση από την αρχή , ενώ ο Γεννάδιος ήταν υπέρ και αν δεν υπέγραψε τελικά αυτό έγινε για πολιτικούς λόγους και γιατί μεταξύ άλλων δεν έγιναν δεκτές οι θέσεις της Ορθόδοξης από την Καθολική εκκλησία, που αποδέχτηκε μεν την Ορθόδοξη άποψη ότι ο Πατήρ ήταν η Πηγαία Θεότητα στην Τριάδα αλλά όχι και ‘’ το εκ του Πατρός δια του Υιού ‘’ επιμένοντας στο ‘’ εκ του Πατρός και του Υιού ‘’.
    (Για τον Γεννάδιο και τις φιλοενωτικές θέσεις του στη Φλωρεντία έχω παραθέσει αρκετά στοιχεία , αν εσύ επιμένεις στο αντίθετο, δικαίωμα σου, δεν θα επιμείνω άλλο τα συμπεράσματα έχουν βγει).
    Επίσης έχεις αναγάγει σε μείζον ζήτημα (ένα τριτεύων κατ’ εμέ θέμα ) το αν ο Πλήθωνας και ο Γεννάδιος είχαν μεταξύ τους αλληλογραφία, αναφέροντας επιπροσθέτως και τον Χατζημιχαήλ που υποστηρίζει ότι και οι δύο θέλανε να σώσουνε το γένος , ξεκινώντας όμως από διαφορετικές αφετηρίες .
    Καταρχάς αλληλογραφία αλλά και αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ τους μπορεί να υπήρχε , πολιτική συνταύτιση δεν υπήρχε αφού οι πολιτικές τους θέσεις σχετικά με την σωτηρία του κράτους ήταν διαφορετικές και ναι πράγματι ο Πλήθωνας έκανε αναφορές σε βάρος του Βησσαρίωνα που προσωπικά θεωρώ άδικες και λανθασμένες , παρότι και αυτό με την σειρά του δεν αναιρεί την εκτίμηση που ένοιωθαν και αυτοί οι δύο μεταξύ τους .
    ( Ο Βησσαρίωνας ήταν ‘’ Στρατιώτης ‘’ δηλαδή άνθρωπος που είχε αφιερώσει την ζωή του στην Αναγέννηση της Ελλάδας και κάκιστα κάποιοι ανίδεοι τον κατηγορούν μόνο και μόνο επειδή υιοθέτησε το Καθολικό δόγμα. Η αναγνώριση της αξίας του ήταν γενική στη Ιταλία και μάλιστα προτάθηκε για Πάπας , λέγεται μάλιστα ότι στην πρώτη ψηφοφορία προηγείτο , όμως τελικά το γεγονός ότι προερχόταν από την Ανατολή , λειτούργησε κατά και δεν τα κατάφερε… Αν ο Βησσαρίωνας εκλεγόταν Πάπας μπορούσε να μην αλλάξει τίποτα, αλλά μπορούσαν να αλλάξουν και πολλά…).
    Επίσης θα σου αναφέρω ξανά γιατί φαίνεται ότι δεν το αντιλήφθηκες , ότι εγώ ποτέ δεν ανέφερα ότι ο Γεννάδιος ήθελε να υποδουλωθεί το γένος του , εκείνο που ανέφερα και θα το πω άλλη μία φορά (την τελευταία όμως ) , ήταν ότι αφενός μεν έδινε άλλη διάσταση στην έννοια έθνος και γένος από ότι ο Γεμιστός και αφετέρου ότι όταν θεώρησε ότι δεν υπάρχει σωτηρία του κράτους , προέταξε τα συμφέροντα της εκκλησίας κρίνοντας ότι ήταν καλύτερο να υποταχτούμε ήσυχα και ωραία στους Τούρκους και βεβαίως στο σημείο αυτό θα ασκώ την ποιο δριμεία κριτική αφού διαφωνώ κάθετα και απόλυτα…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Λινάρδος Κωνσταντίνος19 Φεβ 2012, 7:08:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Επίσης βλέπω ότι προσπαθείς φιλότιμα μεν αλλά απεγνωσμένα δε να αποδείξεις την ανυπαρξία της επιστολής Γεννάδιου προς τον Μανουήλ Ραούλ τω Οισή.
    Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μου αναφέρεις (ένα γνωστό σε εμένα) συνέδριο που είχε διοργανώσει ο Μάριος Δημόπουλος σχετικά με την ελληνικότητα ή όχι του Βυζαντίου.
    Επίσης μου παραθέτεις αποσπάσματα από ένα βιβλίο … το οποίο όμως τυχαίνει να έχω (άρα μπορώ και να στο δανείσω αν θέλεις , 100 σελίδες είναι μόνο).
    Επίσης ο Μπεξής μαζί με τον Τσαγκρινό εδώ και αρκετά χρόνια βγάζουν το επίσης ελληνιστικό περιοδικό ‘’Ιχώρ ‘’ έτσι πληροφοριακά.
    Στο ‘’θέμα ‘’ μας τώρα , καταρχάς πως είσαι σίγουρος ότι η επιστολή δεν είναι ενιαία , πολύ περισσότερο όταν δεν την γνωρίζεις και επιπλέον όταν σου υποδεικνύω μία πηγή στην οποία η επιστολή των εννέα σελίδων υπάρχει ολόκληρη σε ελεύθερη μετάφραση (και την οποία έχω προθυμοποιηθεί να στην δανείσω ) ;
    Η ανακάλυψη της έχει γίνει από τον Σπυρίδων Λάμπρου στο βιβλίο του Παλαιολόγεια –Πελοποννησιακά , την οποία και εγώ δεν έχω δει ιδίοις όμμασι , θεωρώ όμως ότι ο Λάμπρου ήταν ένας αξιολογότατος άνθρωπος που επειδή έγινε Πρωθυπουργός σε αντιβενιζελική κυβέρνηση το 1916 , αντιμετωπίστηκε στη συνέχεια με δυσπιστία, παρά την έως τότε σημαντική προσφορά του στη πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.
    Άρα εν κατακλείδι μένει να διαπιστωθεί αν η υπαρκτή αυτή επιστολή είναι γνήσια και απείραχτη για να τελειώνει το θέμα είτε από εδώ είτε από εκεί… {νοείται ότι αν κάποιος αποδείξει την πλαστότητα της , εγώ θα ανακαλέσω την επόμενη στιγμή , επειδή όμως κάτι είναι αθώο μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου θα περίμενα από εσένα (που θεωρώ άνθρωπο με καλλιέργεια ) μια διαφορετική αντίδραση}.
    Από εκεί και πέρα μου ζήτησες πρωτογενείς πηγές και σου παρέθεσα τέσσερις που αποδεικνύουν τους σκοπούς κάποιων την ώρα που η μεγάλη μάζα έδινε τον υπέρ πάντων αγώνα . Τώρα αμφισβητείς και αυτές … Ο Σφραντζής είναι σαφής σε αυτά που λέει και υπονοεί , τώρα αν εσύ θεωρείς ότι δεν αναφέρεται στην γνωστή ομάδα των Ανθενωτικών αλλά σε κάποιους άλλους δικαίωμα σου να το νομίζεις …
    Επίσης μου αναφέρεις με στόμφο , ότι ναι ένα σώμα καλόγερων πολέμησε στα τείχη (στο λιγότερο επικίνδυνο σημείο) δίπλα στο Καταλανικό σώμα , ο αρχηγός του οποίου αιχμαλωτίστηκε και σφάχτηκε μαζί με τον υιό του μετά την Άλωση.
    Μήπως όμως θα ήθελες να μου αναφέρεις και τον αριθμό αυτού του σώματος ; Για να μην σε βάζω σε κόπο … έψαξα και τον βρήκα …
    Λοιπόν δεν θα το πιστέψεις από όλο αυτό τον συρφετό των καλόγερων που κυκλοφορούσε στην πόλη , 50 (ναι δεν κάνω λάθος , πενήντα ) αποφάσισαν (και χίλια μπράβο και τιμή σε αυτούς ) να υπερασπιστούν την πόλη τους.
    Είμαι σίγουρος ότι ο Παλαιολόγος θα αισθάνθηκε τεράστια ανακούφιση όταν θα πληροφορήθηκε το γεγονός και κυρίως αυτό το κολοσσιαίο νούμερο.
    Αντίθετα όπως μας πληροφορεί ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπί στο βιβλίο του << Ιστορία της πόλης και του Βοσπόρου >> 17ος αιώνας , μόνο σε μία ημέρα , τριακόσιοι καλόγεροι με επικεφαλής κάποιο Πέτρο , αφού διέφυγαν από κάποιο μέρος του τείχους , όχι μόνο παραδόθηκαν στους Τούρκους αλλά και αλλαξοπίστησαν κιόλας κάνοντας πράξη το καλύτερα τούρκικο σαρίκι παρά καλύπτρα λατινική …
    Τα συμπεράσματα δικά σου , Καλό απόγευμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. bas
    Δεν νιώθω καλυμένος, θα χρειαστέι να περιμένετε λίγο για την απάντηση μου,
    Για αποφυγή παρεξηγήσεων γνωρίζω καλά ποιός υπήρξε ο Ράνσιμαν, δεν αναφέρομαι προς αυτόν με ειρωνία, αλλά αντίθετα μου κάνει εντύπωση πως όσοι γράφουν σχετικά με την σύνοδο της Φλωρεντίας-Φεράρα ενώ αναφέρονται στο έργο του, δεν αναφέρουν πως ήταν ο Γεμιστός που κατέδειξε το fillioqe, αλλά μιλάνε για χλιαρή στάση του ή για πιθανή μη υπογραφή του.
    Σχετικά με το γνήσιο της επίμαχης επιστολής και το που βρίσκετε αυτή τελικά, θα πω μόνο πως ο Χατζημιχαήλ έχει στην βασική του βιβλιογραφία το έργο του Σπυρίδωνος Λάμπρου αλλά στις αντιδράσεις του Σχολαρίου δεν την αναφέρει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. bas

    Καλημέρα-Άργησα αρκετά κυρίως διότι στην μικρή επαρχιακή πόλη που ζω υπάρχει πολή καλή βιβλιοθήκη αλλά όχι αρκετά καλή που να έχει και το «Παλαιολόγια και Πελλοπονησιακά» του Σπυρίδωνος Λάμπρου. Έτσι έπρεπε να περιμένω μέχρι να επισκεφτώ την Εθνική Βιβλιοθήκη στην Αθήνα προκειμένου να έχω πρόσβαση στο συγκεκριμένο έργο.
    Ξεκινώντας, από δική μου παρανόηση έγραψα πως ο Γεννάδιος μπαινόβγαινε στις φυλακές-Το σωστό είναι πως από ένα διάστημα και μετά παρέμεινε έγκλειστος στο κελί του. Από εκέι και πέρα
    Η επίμαχη επιστολή είναι πέρα για πέρα υπαρκτή, έχει έκταση σχεδόν 15 σελίδων βρίσκεται στον 2ο τόμο του έργου του Λάμπρου και ξεκινά από την σελίδα 247 στην έκδοση που μου δώθηκε. Εντός της επιστολής υπάρχουν τα αποσπάσματα που παραθέσατε, το «τους γουν δυσσεβείς και αλάστορας τούτους ελληνιστάς» βρίσκεται στην 1η σελίδα και το «ράβδιζε , είργε (φυλάκιζε) , είτε γλώσσαν αφαίρει , είτε χείρα απότεμνε , και αν ούτως μένει κακός , θαλάττης πέμπε βυθώ» στο τέλος της 14ης.
    Ας δούμε τώρα αρχικά τι δεν υπάρχει στην επιστολή-Δεν υπάρχει καμία αναφορά στο πρόσωπο του Γεωργίου Πλήθωνος Γεμιστού, δεν υπάρχει καμιά αναφορά σε συνεργούς γενικότερα και δεν υπάρχει καμιά αναφορά σε μεταρυθμιστικό έργο. Υπάρχουν πολύ γενικές αναφορές σε «ελληνιστές» καθώς επίσης και γενικές αναφορές σε διαφόρων τύπων αιρετικούς και πως πρέπει να αντιμετωπίζονται αυτοί βάση των νόμων. Υπάρχουν επίσης στην σελίδα 255, εκτός των άλλων, οι παρακάτω βαρειές κατηγορίες για τον Ιουβενάλη. Κατηγορείται εκτός από τον «ελληνισμό» του για για κλοπές, εξαπάτηση, καθώς συστηνόταν ως ο νόθος υιός του αυτοκράτορα Ανδρόνικου, αλλά και για κάποιο χρονικό διάστημα κυκλοφορούσε στο Άγιο όρος παριστάνοντας τον μοναχό στο οποίο είχε παρελθόν κράτησης, μέχρι που έδειξε σημάδια μεταμέλειας, συλήσεις τάφων, εμπρησμούς και δολοφονίες. Επίσης η πλούσια δράση του ήταν γνωστή σε έναν αριθμό πόλεων με τελευταίο σταθμό τον Μυστρά όπου και συνελήφθη τελικά. Η γνώμη του Σπυρίδωνος Λάμπρου στο εκτενές του εισαγωγικό σημείωμα που καλύπτει το σύνολο των ντοκουμέντων που παραθέτει είναι κάθετα υπέρ του Σχολαρίου και κατά του Ιουβενάλη-Η τιμωρία που ζήτησε να επιβληθεί ο Σχολάριος με την ιδιότητα του Καθολικού δικαστή των Ρωμαίων-η πλέον υψηλότερη δικαστική αρχή με δυνατότητα να δικάσει και αυτόνομα, ήταν αδιαμφισβήτητα βαριά και ασυνήθιστη, όμως συστήνεται ατομικά για τον Ιουβενάλη και όχι γενικά για τον κάθε «Ελληνιστή».
    Πέραν της επιστολής του Σχολαρίου άλλα ντοκουμέντα για τον Ιουβενάλη δεν υπάρχουν.
    Αν τα παραπάνω ισχύουν και για την ελεύθερη μετάφραση τότε υπάρχει θέμα ερμηνείας, αν δεν ισχύουν τότε έχουμε παραχάραξη.
    Από εκεί και πέρα ο άνθρωπος που έκανε γνωστό στον Σχολάριο το έργο του Πλήθωνος «Νόμων συγγραφή» ήταν η Θεωδώρα, σύζυγος του δεσπότη του Μυστρά Δημήτριου, την οποία ουδέποτε εκφόβισε ο Σχολάριος, και η οποία σύμφωνα με τον Σπυρίδωνα Λάμπρου στον ίδο τόμο πέθανε το 1450. Το 1452 πεθαίνει και ο Πλήθων. Εάν αυτό ισχύει τότε είναι σημαντικό πως η καύση του χειρογράφου έγινε μετά το θάνατο του ενώ ήταν γνωστή η ύπαρξη του από πριν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. bas

    Ας δούμε τώρα την γνώμη του Σπυρίδωνος Λάμπρου για τον Σχολάριο. Ο 2ος τόμος του έργου του ο οποίος είναι αφιερωμένος σε αυτόν ξεκινά με τα παρακάτω:
    «Ήδη προ 30 έτών ο Ιωάννης Draseke εξέφρασε την ευχήν πλήρους εκδόσεως των απάντων του Γενναδίου Σχολαρίου ου ορθώς εχαρακτήρισεν ως τον σπουδαιότερον μετά τον Μάρκον Ευγενικόν πνευματικό ηγέτη του Ελληνικού έθνους και σθεναρό τούτο αμύντορα του Ελληνικού δόγματος»
    Και συνεχίζει λίγο παρακάτω : «είναι τοιαύτη η δράσης του επιφανούς ανδρός όστις συν τοις άλλοις υπήρξε προορισμένος να καθιδρύσει ως πρώτος μετά την άλωση πατριάρχης τα προνόμια της Ελληνικής εκκλησίας του τουρκοκρατούμενου γέννους, ώστε αι προς της αλώσεως μετά την σύνοδο της Φλωρεντίας ιστορικαί τύχαι του Ελληνισμού επί Ιωάννη Η΄και Κωνστραντίνου ΙΑ΄ούτε οι μετά την πτώση του Βυζαντίου πρώτοι χρόνοι δύνανται να κατανοηθώσιν άνευ της μελέτης των αμέσως ενδιαφερόντων αυτού έργων».
    Εκτός των άλλων υπάρχει μια πολλή ενδιαφέρουσα επιστολή στην σελίδα 133 του ίδιο πάντα τόμου που χρήζει προσοχής. Η συγκεκριμένη επιστολή η οποία γράφτηκε πριν την 12η Δεκεμβρίου του 1452 οπότε και έγινε η επισημοποίηση της ένωσης στην Αγία Σοφία και σύμφωνα με τον Δούκα ο Σχολάριος έστειλε τις κατάρες του και ο Νοταράς έκανε την γνωστή δήλωση για τα τούρκικα σαρίκια αναφέρει τις προσπάθειες για συμβιβασμό της ένωσης που έγιναν και απέτυχαν, τις άριστες σχέσεις μεταξύ Σχολαρίου, Νοταρά και Κωνσταντίνου, καθώς επίσης και το γεγονός ότι ο Σχολάριος έχει γίνει το κόκκινο πανί καθώς ότι λέει παρεξηγείται τόσο από «φίλους» όσο και από την ενωτική παράταξη. Για τους λόγους αυτούς ζητά να μην παρευρίσκεται πλέον σε καμιά άλλη προσπάθεια διαπραγμάτευσης, και αν ακόμα του ζητηθεί από τον αυτοκράτορα η παρουσία του να τονιστεί σε αυτόν πως θα δημιουργηθεί μεγαλύτερο κακό παρά καλό. Σε άλλο σημείο της επιστολής δηλώνει: «Ει μη ποθώ την ειρήνην των εκκλησιών και την ομόνοιαν των Χριστιανών απάντων; , αλλά την αληθινήν και πνευματικήν και εκκλησιαστικήν και δίκαιαν και σωτήριαν μη ειρηνευθείην μοι η ζωή; Ει μη πληροφόρει με το όνειδος ότι ορθο΄ν έστι και αδέκαστον προς τε τον βασιλέα και την πατρίδα και ημάς πάντως και ιδίως έκαστον εν αγάπη ειλικρινεί μη συγχουρήσαι μοι της αμαρτίας ο Κύριος…» και παρακάτω «από ταύτης της ημέρας εγώ σιωπώ και υμείς ποιείται ως βούλεσθε. Η πίστης ελευθέρα εστί και αβίαστος, ούτε με χρη κωλύεσθαι υφ υμών ούτε υμάς υπ’ εμού και δια τούτο ούτε κωλύσω πλέον επιδή κωλήσας παντοιοτρόπως οθκ ηνύσα ούτε κοινωνήσω της τοιαύτας ενώσεως ποτέ». Φαίνεται από τα παραπάνω πως ο Σχολάριος όχι μόνο έχει πλήρη επίγνωση της καταστάσεως αλλά και έχει δυνατότητα να κρατάει το στόμα του κλειστό όταν πρέπει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. bas
    Τα παραπάνω έρχονται σε αντιδιαστολή με τον Δούκα ο οποίος είναι και ο μόνος που γράφει τέτοιες λεπτομέρειες, (παραλήρημα Σχολαρίου και ατάκα προδοσίας του Νοταρά) χωρίς να είναι παρόν στην Κωνσταντινούπολη τον καιρό της άλώσεως τις οποίες κανείς από τους υπολοίπους χρονικογράφους οι οποίοι ήταν παρόντες, όντες καθολικοί ή ενωτικοί, δεν αναφέρουν. Και δεν είναι λίγοι οι ιστορικοί οι οποίοι αμφισβητούν τον Δούκα στο σημείο αυτό και θεωρούν πως υπερβάλει πέραν του Σπ. Λάμπρου. Ενδεικτικά αναφέρω: Κων/νος Αμάντος Καθηγητής της Βυζαντινής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1925-1939) και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ο Νικόλαος Νικολούδης διδάκτωρ Ιστορίας του King`s College (Πανεπιστήμιο του Λονδίνου) με ειδίκευση στους τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου,. Ο Σλουμπερζέ ο οποίος συνέγραψε ένα εξαιρετικό έργο «Η πολιορκία, η άλωση και η λεηλασία της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453» επίκαιρο και σημείο αναφοράς 100 και πλέον χρόνια μετά την συγγραφή του για την άλωση παραθέτοντας όλες της πηγές και ακολουθώντας μια διήγηση σχεδόν μέρα παρά μέρα πηγαίνει ένα βήμα ποιο πέρα και γράφει για τον Δούκα αναφερόμενος σε μια φανταστική προσπάθεια συνθηκολόγησης που μόνο αυτός κατέγραψε και η οποία αφορούσε πρόταση από τον Κωνσταντίνο στον Μωάμεθ, ο μεν πρώτος να κρατήσει την Κωνσταντινούπολη και ο δε δεύτερος τον Μυστρά για να λήξει έτσι η πολιορκία, ότι «την διήγησην ταύτην του Δούκα του ιστορικού τούτου του σχεδον πάντοτε ανακριβούς όστις άλλως το 1453 ήτοι ακόμα παιδίον οφείλομεν να δεχθούμεν με κάθε επιφύλαξη» (σ. 195). Μπορεί το σύνολο του έργου του Δούκα να προσφέρει στρωτή αφήγηση και όμορφη γλώσσα, περιέχει όμως και «σάλτσες», υπερβολές, και διακατέχεται από μίσος (αυτήν την λέξη χρησιμοποίεί ο μεταφραστής/σχολιαστής του έργου του κος Καραλής) για τον απλό λαό και για όσους επιφανείς είναι ανθενωτικοί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. bas

    Όσο για το θέμα της επιστολής η οποία προστέθηκε μεταγενέστερα στα Παπικά αρχεία για να πείσει για της ανθενωτικές θέσεις του Σχολαρίου, εκτός κι αν τηρούνταν τέτοια και στην Κωνσταντινούπολη για κάποιο λόγο, είναι απορίας άξιο με ποιόν τρόπο ο Σχολάριος κατάφερε να την περάσει στα παραπάνω αρχεία. Πάνω σε αυτό, στο λήμα Σχολάριος Β’ στην Papyrus Larousse Britannica πληροφορούμαστε από τον Κων/νο Μανίκα Επ. Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά πως επιχειρήθηκε ακριβώς το αντίθετο, ότι δηλαδή προστέθηκαν στοιχεία προκειμένου να αποδείξουν τον φιλοενωτισμό του Σχολαρίου. Όσο για την «κωλοτούμπα» του Σχλάριου στην οποία επιμένετε, πολύ καλός την έκανε όταν είδε ότι το πρόβλημα είναι πολιτικό… γιατί πολιτικό ήταν εξ αρχής. Το λάθος ήταν 100% του Ιωάννη του Η’ που πήρε ένα καθαρά πολιτικό ζήτημα και το μετέτρεψε σε θρησκευτικό.
    Συμπερασματικά, φαίνεται πως από τους ανθενωτικούς ο μεν πνευματικός αρχηγός σιωπά, ο δε πολιτικός αρχηγός πολεμά γενναία στο πλευρό του αυτοκράτορα. Επίσης δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως η συντριπτική πλειοψηφία του λαού είναι ανθενωτικοί και όχι μόνο οι μοναχοί οι οποίοι σε κάθε περίπτωση συνεργάζονται με τον αυτοκράτορα και σε καμία περίπτωση δεν επιχειρούν πράξεις προδοσίας.
    Τα σημάδια παρακμής και τα πειραγμένα μυαλά των μοναχών δεν οφείλονται στην ύπαρξη των ανθενωτικών αλλά είναι συμπτώματα παρακμής και τίποτα περισσότερο η οποία κατά τον 15ο αιώνα έχει εξαπλωθεί σε όλο τον χριστιανικό κόσμο, δυτικό και ανατολικό, τα οποία μάλιστα αναφέρονται στην πολύ ενδιαφέρουσα εισαγωγή από τον κο Καραλή Βρασίδα που μεταφράζει και σχολιάζει το έργο του Δούκα «Βυζαντινοτουρκική Ιστορία».
    Για τους παραπάνω λόγους, καθώς επίσης και για το ότι η απόπειρα ένωσης την συγκεκριμένη στιγμή που επιχειρήθηκε και με τον τρόπο που επιχειρήθηκε από τον Ιωάννη Η΄ ήταν ένα μεγάλο λάθος (ενδεικτικά και συνοπτικά μπορείτε να δείτε στον Ostrogorsky στο κεφάλαιο που αφιερώνει στην άλωση) θεωρώ πως η κριτική σας είναι λάθος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. Λινάρδος Κωνσταντίνος30 Απρ 2012, 6:44:00 μ.μ.

    Αγαπητέ Bas διάβασα την απάντηση σου ως συνέχεια της ανταλλαγής απόψεων αρχικά για την καύση του βιβλίου του Πλήθωνα Γεμιστού και στη συνέχεια για την πολιτική της εκκλησίας σχετικά με τον επερχόμενο Οθωμανικό κίνδυνο.
    Καταρχάς χαίρομαι που επαληθεύεις την ύπαρξη της επιστολής που αποτελεί ένα ακόμη τεκμήριο επιβεβαίωσης της διαχρονικής πολιτικής της εκκλησίας να εξαφανίζεται κάθε αντίθετη φωνή που θα έθετε σε κίνδυνο τα συμφέροντα της.
    Σε ότι αφορά τον ίδιο τον Ιουβενάλιο και τον βίο του , όπως είναι φυσικό δεν μπορώ να εκφέρω σίγουρη άποψη (όπως και εσύ υποθέτω), στο βιβλίο όμως της Λείας Βιτάλη << Το παραμύθι του μεγάλου φόβου >> , αναφέρονται ορισμένες επιστολές της μοναχής Αθανασίας (μεγάλου έρωτα του Ιουβενάλιου) στις οποίες γίνονται αναφορές των πεπραγμένων της ζωής του. Βασιζόμενη σε αυτές η συγγραφέας αναφέρει ότι αρκετά γεγονότα(όπως για παράδειγμα ο θάνατος τριών μοναχών που αποδίδεται σε αυτόν) έγιναν εντελώς διαφορετικά από ότι αναφέρει ο Γεννάδιος στην επιστολή του.
    Πάντως ανεξάρτητα των όποιων πεπραγμένων του Ιουβενάλιου και της περίφημης πλέον επιστολής , εκείνο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί είναι η διαχρονική προσπάθεια της εκκλησίας να ελέγχει οτιδήποτε λέγεται ή γράφεται, όπως η απόφαση της οικουμενικής συνόδου του 787 , να καούν και να εξαφανιστούν όλα τα αντίθετα προς την εικονολατρική άποψη γραφόμενα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. Λινάρδος Κωνσταντίνος30 Απρ 2012, 6:47:00 μ.μ.

    Η ένωση των εκκλησιών (και όχι απόπειρα αφού οι υπογραφές μπήκαν) πράγματι ήταν προϊόν πολιτικών πιέσεων , όμως αποσκοπούσε στην σωτηρία του κράτους ,φαίνεται όμως ότι για τους καλοθρεμμένους παπάδες του Βυζαντίου ήταν ήσσονος σημασίας μπροστά στην διατήρηση των προνομίων τους. (Αρκετοί από αυτούς όταν επέστρεφαν ανέφεραν ότι πιέστηκαν για να υπογράψουν , ορισμένοι όμως εξ αυτών φαίνεται ότι ….ξέχασαν να αναφέρουν και τον χρηματισμό τους ). Αλήθεια αν οι καλοθρεμμένοι εκπρόσωποι του ιερατείου ενδιαφέρονταν για την ουσιαστική ένωση των εκκλησιών γιατί δεν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των εκπροσώπων της αντισυνόδου της Βασιλείας (μεγάλος αριθμός Καθολικών επισκόπων που αντιτίθονταν στην παρακμή της δυτικής εκκλησίας και διαφωνούσαν στις αυθαιρεσίες του Πάπα) που γινόταν το ίδιο διάστημα με την σύνοδο της Φλωρεντίας και που αντιπρόσωποι της είχαν έρθει στην ίδια την Κωνσταντινούπολη ακριβώς για να συντονιστούν οι ενέργειες ; Σε κάθε πάντως περίπτωση ο Πάπας έκανε ότι μπορούσε για να βοηθήσει (έστω και προς δικό του όφελος ) με αποτέλεσμα τόσο την σταυροφορία του 1443 (στην οποία μάλιστα σκοτώθηκε και ο εκπρόσωπος του Καρδινάλιος Τσεζαρίνι) όσο και αυτή του 1448. Όμως και ενώ η Καθολική δύση προσπαθούσε να βοηθήσει, η πολιτική και θρησκευτική ηγεσία της ανατολής φρόντιζε να κρατά σε ησυχία τον κόσμο. Το 1443 οι μουσουλμάνοι που κατοικούσαν στην πρωτεύουσα Αδριανούπολη ήταν τόσο φοβισμένοι που την εγκατέλειπαν κατά χιλιάδες επιστρέφοντας στην Μικρά Ασία . Αν οι λαοί της Βαλκανικής ξεσηκώνονταν , οι πιθανότητες να φύγουν οι λιγοστοί ακόμη Μουσουλμάνοι από τα Βαλκάνια δεν ήταν μικρές (Βάση Οθωμανικών απογραφών οι Μουσουλμάνοι ακόμη και το πρώτο μισό του 16ου αιώνα ήταν μειοψηφία στον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο), όμως οι πολιτικές τους προτιμήσεις ήταν άλλες. Αιχμές εκτός των άλλων για την στάση του ίδιου του Αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγου αφήνει με λιτό αλλά σαφή τρόπο ακόμη και ο πιστός στους Παλαιολόγους χρονογράφος Φραντζής που αναφέρει : Τον Μάρτιο ο αυτοκράτορας (Ιωάννης) του παραχώρησε τη Συλημβρία (Στον Κωνσταντίνο) και αυτός έστειλε εκεί εμένα για να τη διοικώ , με τη σύσταση να τη φυλάω με μεγάλη επιμέλεια , γιατί είχαμε υποψίες για τον αμηρά (Μουράτ) το δεσπότη κυρ. Δημήτριο και για αυτόν ακόμη τον αυτοκράτορα… (Γεωργίου Φραντζή ( Χρονικό της αλώσεως ) Σελ.118 , Εκδόσεις Σπανού). Φυσικά τα χρονικά της εποχής σιωπούν αφού η λογοκρισία ελέγχει τα πάντα… Ο ιστοριοδίφης του 19ου αιώνα Κωνσταντίνος Σάθας καταγγέλλει ότι ο λόγιος του 15ου αιώνα Θεόδωρος Σπανδωνής που είχε διαβάσει το χρονικό του Χαλκοκονδύλη στη βιβλιοθήκη της μητριάς του Μεχμέτ , Μάρας σε ορισμένα σημεία αναφέρει διαφορετικά γεγονότα από αυτά που εμείς διαβάζουμε στο χρονικό του σήμερα… (Για παράδειγμα ο Σπανδωνής αναφέρει ότι ο Χαλκοκονδύλης ήταν παρών στη μάχη της Βάρνας το 1444 , όμως το χρονικό που διαβάζουμε εμείς σήμερα δεν αναφέρει ουσιαστικά τίποτε για τη μάχη και το επαίσχυντο παρασκήνιο της …) (Κωνσταντίνου Σάθα << Μεσαιωνική βιβλιοθήκη >> Τόμος 7ος Σελ. ΣΙΘ). Ο Σάθας παραθέτει και άλλα παραδείγματα, όπως του Έλληνα στρατιώτη Ζωτικού Παρασπόνδυλου που μετείχε στις μάχες της εποχής και που στα ποιήματα του ενώ εκθειάζει τον ηρωισμό του Πολωνού Λαδίσλαου , δεν διστάζει να εκτοξεύσει ύβρεις κατά του προδότη αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγου (Σάθας Μεσαιωνική βιβλιοθήκη , Τόμος 7ος , σελίδες ΣΙΗ-ΣΙΘ).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. Λινάρδος Κωνσταντίνος30 Απρ 2012, 6:47:00 μ.μ.

    Σε ότι αφορά την συμπεριφορά του Νοταρά θα σε συμβούλευα να κρατήσεις μικρότερο καλάθι γιατί εκτός των κατηγοριών του Δούκα (που στο κάτω κάτω της γραφής πρόκειται για πρωτογενή πηγή και οι πράγματι αξιόλογοι συγγραφείς που αναφέρεις θα πρέπει να δικαιολογήσουν πως τεκμηριώνουν την αντίθεση τους στον Δούκα ) υπάρχουν και άλλα συμβάντα που αφήνουν αμφιβολίες για την τελική του συμπεριφορά. Χαρακτηριστικό περιστατικό είναι η αντίδραση του Ιουστινιάνη όταν ο Νοταράς ( ως υπεύθυνος του εφεδρικού τμήματος ) αρνήθηκε να του δώσει 2 μικρά κανόνια τα οποία θα βοηθούσαν την άμυνα στην πύλη του Ρωμανού που όλα έδειχναν ότι αυτή θα αντιμετώπιζε το μεγάλο βάρος της τελικής επίθεσης . Ο Ιουστινιάνης έξαλλος βρίσκει τον Νοταρά ανταλλάσοντας βαριές κουβέντες σηκώνοντας το σπαθί του για να σκοτώσει τον προδότη που όπως είπε δεν ξέρω τι με κρατάει και δεν σε σκοτώνω…( O traditor et che me tien che adesso non te scanna cum questo pugnal ) και τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να αποσοβεί την τελευταία στιγμή τα χειρότερα… (Φραντζή ,Χρονικό της αλώσεως). Η κουβέντα του επικεφαλής του στρατού προς τον Νοταρά ήταν πολύ βαριά και δεν μπορεί να ειπώθηκε μόνο από τον εκνευρισμό της στιγμής . Σίγουρα ο Ιουστινιάνης έβλεπε πολλά και είναι πολύ πιθανό να ξέσπασε ύστερα από το επεισόδιο αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Λινάρδος Κωνσταντίνος30 Απρ 2012, 6:48:00 μ.μ.

    Όμως και η απόφαση του Μωάμεθ αμέσως μετά την άλωση να στείλει ειδική φρουρά στο σπίτι του Νοταρά με σκοπό την με κάθε τρόπο προστασία του ίδιου και της οικογένειας του την ίδια στιγμή που εκτελούσε με συνοπτικές διαδικασίες όποιον ψηλά ιστάμενο της αντίπαλης πλευράς είχε αντισταθεί (όπως τον Ενετό Βάιλο Τζερόνυμο Μινότο και τον πρεσβευτή των Καταλανών Περέ Χούλια των οποίων μάλιστα οι χώρες επίσημα ήταν ουδέτερες) δείχνει ότι όχι μόνο είχε σχέδια για την αξιοποίηση του, αλλά και δίνει την δυνατότητα σε κάποιον να υπονοεί ότι θέλει αφού κανείς δεν σκοπεύει να αξιοποιήσει κάποιον αν δεν έχει και κάποιες εγγυήσεις για αυτόν και την συμπεριφορά του… ( Ο δε μέγας δουξ ευρών τας θυγατέρας αυτού και τους υιούς και την γυναίκα ην γαρ ασθενούσα, εν τω πύργω κεκλεισμένους και κωλύοντας τοις Τούρκοις την είσοδον, αυτός μεν συνελήφθη συν τοις υπακολουθούσιν αυτώ, ο δε τύραννος πέμψας τινάς εφύλαττον και αυτόν και πάντα τον οίκον αυτού. Τους δε καταλαβόντας και περικυκλώσαντας τον οίκον αυτού Τούρκους , έδωκεν ικανά αργύρια, ώστε δοκείν εξαγοράζειν αυτούς δια τον όρκον, εφυλάττετο ουν πανοικί ). ( Ο μέγας δούκας στο μεταξύ, επιστρέφοντας σπίτι του βρήκε τις κόρες , του υιούς και τη γυναίκα του , που ήταν άρρωστη , να έχουν αποκλειστεί στον πύργο και να εμποδίζουν την είσοδο των Τούρκων. Τότε ακριβώς συνελήφθη μαζί με τους ακολούθους του. Ο τύραννος όμως είχε στείλει μερικούς στρατιώτες για να προστατεύσουν τον ίδιο και τον οίκο του. Όσο για τους Τούρκους που κατέλαβαν και περικύκλωσαν το μέγαρο του , σε αυτούς δόθηκαν πολλά χρήματα για να φανεί ότι τους εξαγόραζε σύμφωνα με τις ένορκες συμφωνίες τους. Έτσι ο δούκας και η οικογένεια του βρίσκονταν υπό προστασία). Μιχαήλ Δούκα ( Βυζαντινοτουρκική ιστορία ). Το ότι τελικά ο Νοταράς (όπως και αρκετοί άλλοι υψηλά ιστάμενοι βυζαντινοί )εκτελέστηκε , αυτό περισσότερο οφείλεται στην απόφαση του Μωάμεθ να αλλάξει την αρχική του σκέψη για αξιοποίηση της βυζαντινής αριστοκρατίας , παρά στο ότι τσαντίστηκε επειδή και καλά δεν του …κάθισε ο μικρός υιός του Νοταρά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  36. Λινάρδος Κωνσταντίνος30 Απρ 2012, 6:49:00 μ.μ.

    Τέλος σε ότι αφορά τον Γεννάδιο όπως έχω κατ’ επανάληψη τονίσει , για εμένα το ζήτημα είναι η τελική συμπεριφορά και στάση του ,άλλωστε ο Γεννάδιος είναι απλώς ένας εποχιακός εκφραστής της διαχρονικής ανθενωτικής πολιτικής , οπότε δεν υπάρχει λόγος να ξεκινήσουμε νέο γύρο ανταλλαγής απόψεων για κάτι στο οποίο έχουμε κατασταλαγμένη και διαφορετική άποψη.
    Να επισημάνω πάντως ότι ενώ συμφωνώ στο ότι η πολιτική δεν πρέπει να ανακατεύεται στα της θρησκείας και τανάπαλιν (Για αυτό και πρέπει να υπάρξει άμεσα διαχωρισμός εκκλησίας –κράτους και στο σημερινό ελληνικό κράτος) , εντούτοις η εκκλησία ήταν εκείνη που πρώτη και καλύτερη φρόντιζε να ανακατεύεται στα της πολιτικής.
    Άλλωστε δεν θα μπορούσε να κάνει και διαφορετικά αφού από την αρχή της δημιουργίας της, η εκκλησία αυτοπροσδιοριζόταν περισσότερο ως διοικητικός –κρατικός (συν) εξουσιαστικός μηχανισμός παρά ως θρησκευτική αρχή. Η Εκκλησία ουδέποτε έπαψε να αποτελεί μέρος του κράτους και το θρησκευτικό δόγμα επιβλήθηκε τον 4ο αιώνα ως αυτοκρατορική επιθυμία και πολιτική επιλογή. Σε όλους αυτούς τους αιώνες η Εκκλησία όχι μόνο ανακατευόταν αλλά πολλές φορές φρόντιζε και να επιβάλλει την πολιτική της . Κλασικό παράδειγμα το ίδιο το σχίσμα του 1054 που ουσιαστικά ήταν απόφαση της Εκκλησίας που την επέβαλλε στο κράτος , αρχικός στόχος του οποίου ήταν η εξομάλυνση των σχέσεων με τον Πάπα... Όμως την δύσκολη τελικά στιγμή ,αυτό το κράτος που την επέβαλλε και την εξύψωσε , η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν δίστασε να εγκαταλείψει και να προδώσει όταν διαπίστωσε ότι μια νέα αρχή ερχόμενη από Ανατολάς … της πρόσφερε και με το παραπάνω αυτά που δεν μπορούσε πλέον να της προσφέρει το βυζαντινό κράτος. Ο ίδιος ο Μωάμεθ φρόντισε να ανταμείψει την συνεργασία της , όχι μόνο διατηρώντας το κύρος της και τα προνόμια που ήδη είχε αλλά και ακόμη περισσότερα δίνοντας της την δυνατότητα να είναι ο απόλυτος και μοναδικός πλέον κυρίαρχος του Ορθόδοξου χριστιανικού ποιμνίου υπό την σκέπη βεβαίως της κραταιάς και φιλοστόργου βασιλείας των Οθωμανών...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  37. Bas
    Από λάθος μου διότι δεν διάβασα 2η φορά αυτά που έγραψα, η συνθήκη ειρήνης που αναφέρει ο Δούκας ζητήθηκε από τον Κωνσταντίνο προς τον Μωάμεθ όταν ο δεύτερος με διελκυνστίδα μπήκε στον Κεράτιο κόλπο και ο Μωάμεθ πρότεινε την ανταλλαγή μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Μυστρά και όχι ο Κωνσταντίνος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  38. Bas
    Περί Λουκά Νοταρά:
    Κ. Αμάντος : «όπως είπαμεν, πολλοί ήρχισαν να σκέπτονται προσέγγισιν προς τους Τούρκους, συννενόησιν με αυτούς. Ο Δούκας γράφει περί του μεγάλου πολιτικού ανδρούς και πρωθυπουργού κατά την άλωσιν Λουκά Νοταρά ότι τάχα είπε «κρειτότερον εστίν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτρα λατινική». Φαίνεται ότι πολλοί ανθενωτικοί είχαν αυτήν την αντίληψην αλλά δεν είναι δυνατόν να πιστεύσωμεν ότι πολικός διαπρεπής θα ωμίλει ούτω δει να συστήση τρόπον τινά την ήτταν, την παράδοσιν είς τους Τούρκους. Ο Λουκάς Νοταράς, γαμβρός επ’ αδελδή του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου επαινείται μεγάλως παρά των συγχρόνων του. Ο έπειτα πατριάρχης Γεννάδιος τον ονομάζει «μοναδικόν του γένους έρεισμα» ο δε σοφός Ιωάννης Αργυρόπουλος τον θεωρεί «πατέρα και κηδεμόνα του γένους». Ο ιστορικός Κριτόβουλος λέγει περί αυτού ότι «εκράτει πάντων φρονήματος μεγαλείω και γνώμης οξύτητα και ψυχής ελευθερία» ο σε Ιωάννης Μόσχος ο γράψας «επιτάφιο» εις τον Λουκάν Νοταράν δεν επιβεβαιώνει τας φήμας που συνέλεξεν ο Δούκας, όπως δεν τας επιβεναιώνουν και οι επαίνοι που εσημειώσαμεν ανωτέρω, καθώς και τα έργα του. Ο Νοταράς συνετέλεσε να εκλεγή αυτοκράτωρ ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ως ικανότερος των αδελφών του, επολέμησε γενναιότατα κατά την άλωσιν συνείσφερε εκ της περιουσίας του υπέρ του αγώνος κατά των Τούρκων και το μαρτυρικόν του τέλος, ως θα είδωμεν δεν επιβεβαιώνει τα λόγια του Δούκα»
    Και παρακάτω αναφέρει:
    «Εκ των ανωτέρω γίνεται φανερόν ότι υπήρχαν αξιόλογοι άνδρες κατά την άλωσιν, οι οποίοι όμως δεν ήτο εύκολον να συμφωνούν όλως διόλου εις την πολιτικήν κατεύθυνσιν. Άλλοι ήλπιζαν ματάιως από την Δύσιν, άλλοι ενόμιζαν ότι έπρεπε να ευρεθή τρόπος συνεργασίας με τους Τούρκους. Ολίγοι όμως ήσαν εξ υπολογισμού συνεργάται των Τούρκων»
    Για την αγαστή συνεργασία κλήρου και Οθωμανών επίσης λίγο παρακάτω:
    «Τα παραχωρηθέντα προνόμια δεν ετηρήθησαν πάντοτε. Αυτό ο σουλτάνος Μεχμέτ όχι μόνον κατήργησε το «αφορολόγητον» αλλά κατά την έκθεσιν Χρονικόν και την Πατριαρχικήν Ιστορία εκακοποίησε τον πατριάρχη Ιωάσαφ. Και αφού το παράδειγμα έδωσεν ο Μεχμέτ και εννοείτε ότι αργότερα κατωτέρας αξίας σουλτάνοι δεν εδυσκολεύοντο όχι μόνο να εκδιώξουν πατριάρχας αλλά και να κρεμάσουν και να πνίξουν»
    Όλα αυτά σε επετειακό συλλογικό έργο για την άλωση του 1953.
    Ο Donald Nicol στο Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου, 1261-1453 «Υπήρχαν σίγουρα εκείνοι που ένοιωθαν και ιδίως έλεγαν πως θα προτιμούσαν το σαρίκι του Σουλτάνου στην Πόλη παρά την λατινική τιάρα. Η παρατήρηση αποδίδεται στον Λουκά Νοταρά, και μολονότι φαίνεται πως ήταν εκτός εαυτού, μπορεί κάλλιστα να είχε παρακινηθεί για να την διατύπωση από την αναισθησία μερικών ενωτικών. Αλλά για παράδοση δεν μιλούσαν πολύ.» κάνοντας σαφή αναφορά στο έργο του Runciman The Fall of Constantinople 1453 στο οποίο ο δεύτερος αναφέρει : «Αν το είπε τον έσπρωξε η αδιαλαξία ανθρώπων σαν τον Λεονάρδο»Κάτι που επαναλαμβάνει ο Ν. Νικολούδης και συνεχίζει με την προσωπική του άποψη, όπου λέει σαφώς πως την συγκεκριμένη ρήση θα πρέπει να την θεωρήσουμε υπερβολές του Δούκα στο «Η πορεία προς την Άλωση» εκδόσεις περισκόπιο, συλόγικό έργο από το οποίο συγγράφει το κεφάλαιο «Η άλωση της Κωνσταντινούπολης»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  39. bas
    Slouberge: «Βεβαίως το ατυχέστατο απάντων των μεγάλων εκείνων θυμάτων της εν τη ιστορία μοναδικής εκείνης καταστροφής υπήρξεν ο μέγας Δουξ Λουκάς Νοταράς, ο επιφανέστατος των αιχμαλώτων του σουλτάνου ο εν τη πολιτεία δεύτερος μετά τον βασιλέα, τύπος τέλειος της ανωτάτης βυζαντινής αριστοκρατίας καθ’ α λέγει ο Pears. Είδομεν εν αρχή του βιβλίου τούτου ότι ο ανήρ εκείνος είχε υπάρξιν η ψυχή και ο ηγέτης της εθνικής φατρίας, ο επίμονος αντιταχθείς εις την ένωση μετά της Ρώμης, διό είχεν αποκτήσειν εν Κωνσταντινούπολει πολυπληθείς εχθρούς της αντιπάλου φατρίας και επειδή αι πηγές ημών είνε σχεδόν άνευ εξαιρέσεως χρονογράφοι ανήκοντες εις το καθολικόν δόγμα ή Έλληνες των προσχωρησάντων εις την ένωσιν, άπαντες οι συγγραφείς ούτοι ουδαμώς ποιώνται λόγου περί αυτού μετ’ ευμενείας. Ο μεν Φραντζής ήτο αντίζηλος και αντίπαλος αυτού κεκυρηγμένος. Ο δε Δούκας παρέχει δύο διαφόρους διηγήσεις περί του τρόπου, καθ’ ό προσηνέχθη εις αυτόν ο σουλτάνος…» και αναφέρει παρακάτω τις ούτε μία ούτε δύο αλλά τέσσερις εκδοχές του τέλους του Νοταρά, οι οποίες συμφωνούν μόνο στο ότι αποκεφαλίστηκε.
    Και παρά κάτω συνεχίζει ο Slouberge κάνοντας ξανά αναφορά στον Pears «Αλλά ταύτα είνε λέγει ο Pears απλώς κακολογίαι ας ότε Λεονάρδος (καρδινάλιος του Πάπα από την Χίο) και ο Φραντζής θα ηδυνάτουν ν’ αποδείξωσι»
    Αυτά αναφέρονται ξεκινώντας από την 495 σελ. στο «Η πολιορκία, η άλωση και η λεηλασία της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453» ,ενώ το έργο του Pears στο οποίο αναφέρετε είναι το Pears Edwin The destruction of the greek empire and the story of the capture of Constantinople by the Turks, London 1903.
    Όσο για το επεισόδιο του Νοταρά με τον Ιουστινιάννη, θα πρέπει να αναφερθεί πως ο μεγάλος και εξαίρετος πολεμιστής Ιουστινιάννη ο οποίος οικιοθελώς κλείστηκε στην Πόλη για να την υπερασπιστεί μέχρι τέλους (σταμάτησε μόνο μετά από βαρύτατο τραυματισμό), μάλλον δεν είχε δει τίποτα από την αμφιλεγόμενη στάση του Νοταρά, σίγουρα όμως θα πρέπει να είχε ακούσει πολλά από αυτούς που δεν τον χωνεύανε για πολλούςς λόγους (και Έλληνας και ανθενωτικός και έμπορος που τους παίζει μπάλα λαϊκιστί στο γήπεδό τους)-Αν είχε δει θα τον σκότωνε όχι ο Ιουστινιάνη αλλά ο ίδιος ο Κωνσταντίνος-Σε πόλεμο ήταν, όχι σε κατασκήνωση για να τσακωθούν για το ποιος θα παίξει με το τόπι-Και είναι προφανές πως ο Ιουστινιάννη αντέδρασε υπό το στρες της μάχης-Η ευκολία με την οποία αποσοβεί τα χειρότερα ο Κωνσταντίνος καθώς και το σφιχταγγάλιασμα όλων από όλους λίγο πριν την πτώση είναι ενδεικτικά. Όσο για τα σχέδια του Σουλτάνου φυσικά και υπήρχαν-δεν ήταν κανένας ανεγκέφαλός βάρβαρος ούτε ακολουθούσε την έμπνευση της στιγμής-και η φρουρά που έστειλε πέραν ότι εμπόδιζε την είσοδο στην οικία του Νοταρά, εμπόδιζε και την έξοδο. Κι εγώ δεν πιστέυω πως ορέχθηκε τον υιό Νοταρά ο σουλτάνος και χάλασε το παζάρι, Το πιθανότερο ήταν να ζητήσε αλλαγή πίστης οικογενειακός έτσι ώστε να κρατήσει την αίγλη της παρουσίας του Νοταρά στην αυλή του αλλά και να μην έχει έναν πολιτικό αντίπαλο εν δυνάμει αργότερα. Αναμενόμενο ήταν ο Νοταράς να μην δεχθεί και ο Σουλτάνος να το θεωρήση όχι και τόσο καλό σχέδιο, που δεν ήταν, τελικά.
    Θα ακολουθήσει και συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  40. bas
    συμπληρωματικά όποιος έχει έστω και φιλολογική επαφή με τα στρατιωτικά γνωρίζει πόσο σημαντική είναι η εφεδρεία σε μιά παράταξη που αμύνεται-Και ο Νοταράς ήταν ο αρχηγός αυτής της εφεδρείας ο οποίος ήταν επιφορτισμένος να περιπολεί στα τείχη, να καλύπτει κενά και ατέλειες και να επεμβαίνει όπου χρειάζεται ή όπου κληθεί. Δεν βάζζεις προδότη για να κάνει αυτές τις δουλείες-Επιπροσθέτως έχουμε μαρτυρία για το πόσο γενναία, έξυπνα και αποτελεσματικά υπερασπίστηκε την αλυσίδα που έφραζε τον κεράτιο κόλπο από τον Κριτόβουλο, ενώ όλα δείχνουν πως είχε και ανάμειξη στις μάχες των υπονόμων-Αν μη τι άλλο δεν έπεινε φραπέ ή άλλο ρόφημα εποχής απολαμβάνοντας την θέα σε κάποιον μακρυνό λόφο. Επίσης θα ακολουθήσει συνέχεια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  41. Λινάρδος Κωνσταντίνος5 Μαΐ 2012, 2:38:00 μ.μ.

    Καταρχάς να διευκρινίσω ότι ειδικά για την στάση του Νοταρά ούτε εγώ υιοθετώ ελαφρά την καρδία ότι ήταν προδότης , άλλωστε από αρκετές πηγές συνάγεται το συμπέρασμα ότι πράγματι βοήθησε την άμυνα της πόλης.
    Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι θα επιθυμούσε μια οικειοθελή παράδοση της πόλης ,πειθάρχησε όμως αυτός και όλοι οι άλλοι θέλοντας ή μη όμως στην τελική απόφαση , πολλώ μάλλον που η απόλυτα πιστή στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο ηγεσία του στρατού δεν θα επέτρεπε την παραμικρή απόκλιση από την απόφαση του Αυτοκράτορα….
    Πάντως επαναλαμβάνω ότι καλό είναι να κρατάμε μικρό καλάθι για την συνολική στάση του, πολύ περισσότερο όταν εκτός των επαίνων υπάρχουν και οι βαριές κατηγορίες πρωτογενών πηγών όπως αυτές των Δούκα , Ιουστινιάνη αλλά και του Φραντζή που στο χρονικό του αναφέρει ότι μετά την άλωση , ο Νοταράς παρουσιάστηκε μπροστά στον Σουλτάνο και αφού τον προσκύνησε του έδειξε ένα μεγάλο θησαυρό που είχε κρυμμένο λέγοντας του : ( Όλα αυτά τα φύλαγα για την μεγαλειότητα σου και να τώρα που σου τα προσφέρω ως δώρο και σε παρακαλώ να δεχτείς τη δέηση μου και τις παρακλήσεις του δούλου σου ). Όμως σύμφωνα με τον Φραντζή ο Σουλτάνος απάντησε ότι : (Σκύλε απάνθρωπε , μηχανορράφε , πανούργε είχες τόσο πλούτο και δε βοήθησες τον αφέντη σου τον αυτοκράτορα και την Πόλη , την πατρίδα σου . Και τώρα με τέτοιες πονηριές και ραδιουργίες που τις ξέρεις και ζεις με αυτές από τότε που ήσουνα μικρός , προσπαθείς να με ξεγελάσεις και μένα για να αποφύγεις την τιμωρία που σου πρέπει.
    Και λίγο παρακάτω ο Φραντζής αναφέρει ότι ο Σουλτάνος κατηγόρησε τον Νοταρά γιατί δεν …έπεισε τον Αυτοκράτορα να παραδώσει την πόλη, με τον Νοταρά να απολογείται λέγοντας ότι αυτοί που τον ώθησαν να πολεμήσει ήταν οι δυτικοί τάζοντας του ανεκπλήρωτες υποσχέσεις για βοήθεια , υπονοώντας ότι εκείνος του υπέδειξε το σωστό αλλά ο αυτοκράτορας δεν τον άκουσε.
    Η τελευταία άποψη του Φραντζή επιβεβαιώνεται εν μέρει και από τουρκικές πηγές όπως του Μεχμέτ Νεσρί Εφέντη ενός εκ των σημαντικότερων Οθωμανών ιστοριογράφου του πρώτου μισού του 16ου αιώνα που στο χρονικό του Κιτάμπ –ι Τζιχάν Νουμά , αναφέρει ότι μεταξύ των Λατίνων μισθοφόρων του Βυζαντίου και των Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και Λουκά Νοταρά υπήρχε διχογνωμία αφού οι τελευταίοι είχαν σκεφτεί να προχωρήσουν σε συνθηκολόγηση και παράδοση της Πόλης !
    (Ε’ Ιστορικά Συλλογικό τεύχος , Μαρτυρίες για την Άλωση , Οι Τουρκικές πηγές Σελ.141 ).
    Αν τα γραφόμενα του συγγραφέα απηχούν την αλήθεια (που δεν έχει λόγο να λέει παραμύθια) είναι φανερό ότι ο πρώτος σύμβουλος του αυτοκράτορα προσπαθούσε να επηρεάσει τον Παλαιολόγο , όμως ο τελευταίος τελικά άκουσε την καρδιά του αγωνιζόμενος μέχρις εσχάτων και όχι τον σύμβουλο του…).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  42. Λινάρδος Κωνσταντίνος5 Μαΐ 2012, 2:39:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Η φράση του Δούκα ( που ως αντιπρόσωπος του ηγεμόνα της Λέσβου , είχε την δυνατότητα να συνομιλήσει πολλάκις και με Οθωμανούς αξιωματούχους) ακόμη και αν δεν είναι γνήσια αυτολεξεί (ίσως και το πιθανότερο) απηχεί πάντως σε μεγάλο βαθμό το κλίμα της εποχής και τις γενικότερες προθέσεις των γνωστών ανθενωτικών κύκλων .
    Τώρα για την εκτίμηση σου ότι το περιστατικό με τα κανόνια ξεπεράστηκε εύκολα επειδή δεν ήταν σημαντικό , επίτρεψε μου να έχω διαφορετική άποψη πολύ περισσότερο που αυτή ήταν η γενικότερη στάση του Παλαιολόγου σε κάθε παρόμοιο πρόβλημα που παρουσιαζότανε αφού για εκείνον προείχε (και ορθά )η ενότητα και η σωτηρία της πόλης.
    Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μας δίνει ο ανώνυμος χρονογράφος του Βαρβερινού κώδικα που μας πληροφορεί ότι στις αρχές Μαΐου το κλίμα εντός της πόλης ήταν εξαιρετικά άσχημο και οι ύβρεις εναντίον του αυτοκράτορα αρκετές . Παρόλα αυτά ο Παλαιολόγος έκανε πως δεν τις ακούει … εστιάζοντας την προσοχή του στην όσο το δυνατόν καλύτερη διευθέτηση των προβλημάτων που παρουσιάζονταν.
    ( και τότε έκαμε ο βασιλεύ Παλαιολόγος και εμάζωξε το ψωμί και το εμέραζε εισέ όλη τη χώρα εις τις φαμίλιες , δια να μη ευρίσκουνε πρόφαση να λέγουνε , ότι ψωμί δεν έχουμε στα σπίτια μας και πάμε να δουλέψομε. Και κάποιοι άρχοντες αβάροι αδιάκριτοι , εκρύβανε τα στάρια δια να τα πουλήσουνε ακριβά να μαζώξουνε φλωριά , και δεν εβάλανε εις το νου τους , πως θέλουν τα πάρει οι εχθροί μαζί με τη ζωή τους . Και άλλοι τα εκρύβανε . Τότε οι πολεμιστάδες δεν ακούανε μηδέ υποτασσόντησάνε των καπετανέων τους , μηδέ με βρισιές , μηδέ με ραβδές , μηδέ με άλλο , μόνο έκανε καθώς ότι ήθελε . Αλλά μηδέ δια τον βασιλέα δεν εκάμασι , και τόνε υβρίζανε ομπρός του και αυτός εκαμωνέτονε πως δεν τα ακούει….).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  43. Λινάρδος Κωνσταντίνος5 Μαΐ 2012, 2:39:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Τα καλά λόγια του Κριτόβουλου συμβαδίζουν με την γενικότερη τάση του να εκθειάζει κάθε ενέργεια του Μεχμέτ (Μωάμεθ) για αυτό και αποδίδει την θανάτωση των βυζαντινών αρχόντων στο φθόνο. Πάντως και εκείνος επιβεβαιώνει με τον σαφέστερο τρόπο ότι ο Σουλτάνος είχε προαποφασίσει να τον κάνει έπαρχο της πόλης ( τον δε γε Νοταράν και της πόλεως επιστάτην εσκόπει καταστήσαι και του συνοικισμού ταύτης κύριον συμβούλω χρησάμενος αυτώ πρότερον περί τούτου), επαναλαμβάνοντας ότι κανείς δεν σκοπεύει να δώσει μια νευραλγική θέση σε κάποιον αν δεν έχει κάποιες διαβεβαιώσεις για αυτόν και την συμπεριφορά του.
    Για την ανάδειξη του Κωνσταντίνου στον αυτοκρατορικό θρόνο το βασικότερο ρόλο έπαιξε η ίδια η μητέρα του που όρκισε τα αδέρφια του να μην αντιδράσουν και όχι ο Νοταράς βέβαια.
    Σε ότι αφορά την σημασία των εφεδρειών ουδείς αμφιβάλει , όμως ο καλύτερος τρόπος να ελέγξεις κάποιον που δεν εμπιστεύεσαι είναι να τον έχεις κοντά σου μεν αλλά όχι στο ποιο νευραλγικό πόστο… Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απόφαση του Ρωμανού Διογένη που στην κρίσιμη εκστρατεία του 1071 , προτίμησε να έχει μαζί του τον Ανδρόνικο Δούκα (που τον θεωρούσε προδότη) δίνοντας του την διοίκηση του εφεδρικού σώματος . Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε τον Ανδρόνικο να προδώσει τον αυτοκράτορα με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα…
    Τέλος η αγαστή συνεργασία Μεχμέτ –Γεννάδιου επιβεβαιώνεται από όλες τις πηγές της εποχής που αναφέρουν τον σεβασμό με τον οποίο ο Μεχμέτ συμπεριφέρθηκε στον Γεννάδιο αλλά και τα προνόμια που έδωσε , τα οποία και τήρησε σχεδόν απαρέγκλιτα έως το τέλος του βίου του (όμως αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο που θα μπορούσε να αναλυθεί σε άλλη ενότητα).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  44. bas
    Για τον Σχολάριο να υποθέσω πως προφανώς δεν υπάρχει βιβλιογραφία για την αλληλογραφία μεταξύ Ιουβενάλλη και ερωμένης του τελευταίου και είναι προϊόν μυθοπλασίας εκτός κι αν η αξιόλογη λογοτέχνης παραθέτει τέτοια. Όπως και να έχει επειδή θίξατε παλαιότερα θέμα καλλιέργειας να πω μόνο πως η καλλιέργειά μου δεν μου επιτρέπει να αποφασίζω το πώς θα χαρακτηρίσω έναν άνθρωπο από 1 γραμμή στην αρχή και 3 στο τέλος μιας μακρότατης επιστολής αποκαλώντας όλο το υπόλοιπό το υέργο λογίδρια. Επίσης πάλι παλαιότερα είχατε γράψει πως «Η οθωμανική κατάκτηση δεν απέκλεισε αλλά συνέχισε τον αποκλεισμό της ελληνικής κοινωνίας από την δυτική αναγέννηση.» Μου φαίνεται πραγματικά παράξενο πως δεν προσέξατε την Παλαιολόγια αναγέννηση η οποία ξεκίνησε σχεδόν ταυτόχρονα με την δυτική και διακόπηκε απότομα από την οθωμανική κατάκτηση, εκτός κι αν θεωρείται και τον Νίκο Σβωρόνος άνθρωπο της εκκλησίας.

    Για τον Νοταρά το μόνο που μπορώ να συμπληρώσω διαβάζοντας τα επεισόδια που παραθέτετε τα οποία είναι γνωστά σε εμένα από τον Σλουμπερζε ο οποίος μαζί με τους υπόλοιπους ιστορικούς αυτά ακριβώς σχολιάζουν και επί τούτου απάντηση δεν πήρα. Επίσης από τις 4 εκδοχές του τέλους του Νοταρά διαλέξατε την χειρότερη και πιο αβάσιμη.
    Για να μην γράφω τα ίδια ας προσθέσω το πόρισμα του Pears για τις έριδες που υπήρχαν στην Κωνσταντινούπολη και για τις οποίες αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στο οποίο συγκεντρώνει όλα τα δεινά περιστατικά στα οποία οι χρονογράφοι της πολιορκίας επιμένουν ιδιέτερα και μάλλον με πολλή υπερβολή
    «Αι διχόνιαι αυταί υπήρξαν μεν τραχίαι, διεκρίθησαν δε δια τινα επεισόδια ιδίως αξιόθρηνα, αλλ’ ουδέποτε όμως περιέστησαν την άμυναν πράγματι είς κίνδυνον. Καίπερ παροξυνόμενοι οι μεν κατά των δε υπό των βιαιοτάτων παθών και διαιρέσεων, θρησκευτικών ή πολιτικών, Έλληνες ενωτικοί ή Έλληνες ορθόδοξοι, έλληνες και Λατίνοι, Βενετοί, αυτοί οι Γενουήνσιοι, ων η στάσις είνε η μάλιστα δυνάμενη να υποβληθή είς επίκρισιν, συνέπραξαν ουχ ήττον πάντοτ’ εν συνόλω κατά του Τούρκου, του κοινού εχθρού». Και συνεχίζω με Σλουμπερζέ ο οποίος για το περιστατικό με τα κανόνια που αναφέρεται αφού αναφέρει και τις δύο εκδοχές (οΦραντζής έχει την επέμβαση του Κωνσταντίνου ενώ ο Λεονάρδος όχι) γράφει χαρακτηριστικά πως αν και αντάλλαξαν βαριές κουβέντες (σελ 269) « Αλλά ταύτα δεν ημπόδισαν αμέσως έπειτα τους δύο εκείνους άνδρας να εκτελέσωσι μέχρι του τέλους το καθήκον αυτών. Ότι δε και αν ελέχθη μένει όλως απίθανον το μαρτυρούμενον υπό του Λεονάρδου ότι ο μέγας δούξ μετά ταύτην την ύβριν είχεν επιδείξει πλείονα ατονίας κατά τας τελευταίας ώρας της πολιορκίας. . Αλλά δεν δυνάμεθα ν’αρνηθώμεν ότι οι Έλληνες εν γένει ησθάνθησαν ένεκα της ύβρεως ταύτης της εκτοξευθείσης εναντίον ενός των παρ’ αυτούς επιφανεστάτων ανδρών βαθειάν ταπείνωσιν, αναζωογονήσασαν και ταύτην υπόκωφα μίση»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  45. bas

    και συνεχίζει με άλλο επεισόδιο που συνέβη μεταξύ Βενετών και Γενουατών όπως το διηγείται ο Βάρβαρος μία μέρα πριν την άλωση, όπου όλοι οι Ιταλοί καταγγέλλουν ο ένας των άλλο ως προδότη, μεσογειακό ταμπεραμέντο υποθέτω- παρ’όλα αυτά τίποτα δεν τους εμπόδισε να μάχονται πλάι-πλάι με μεγάλη αποτελεσματικότητα. Αν ίσχυαν έστω και τα μισά ο Μεχμέτ δεν θα χρειαζόταν να πολιορκίσει την Πόλη, θα έμπαινε μέσα χαλαρός αφού οι υπερασπιστές θα είχαν αλληλοσφαχτεί.
    Συνεχίζει ο Σλουμπερζέ αφού εξηγεί πρώτα γιατί ενώ ήταν δικαιολογημένη η δυσφορία των Βενετών και των Ελλήνων με την στάση των Γεννουατών του Πέραν ειδικά μετά το πέρασμα του Τουρκικού στόλου με διελκινστίδα, εντούτις οι Γενουάτες δεν είχαν δυνατότητα αντίδρασης «Το αυτό δυνάμεθα να είπωμεν περί των Ελλήνων εκείνων ων το κατά της ενώσεως λυσσώδες πάθος είχε ψυχράνει τον πατριωτικόν ζήλον και την προς την δυναστείαν αγάπην. Και είνε μεν αληθές ότι δεν έλειψαν αξιοθρήνητοι λιποταξίαι, προελθούσιαι εκ της ωρισμένης αποφάσεως ανδρών τινων, μη θελόντων να διακινδυνεύσωσι την ζωήν υπέρ των παπιστών και υπέρ του αυτοκράτορος όστις ήτο σύμμαχος αυτών. Είνε δ’επ’ίσης βέβαιον, ότι ο Λεονάρδος, όστις εμίσει τους Έλληνας, μαρτυρεί, πιθανώς μετ’ αληθείας ότι πολλοί των πολιτών επεκαλούντο ενώπιον αυτού μυρίους λόγους όπως μη σπεύσωσιν εις τα τείχη και περιφρονήσωσι παρ’ αυτά τον θάνατον, ισχυριζόμενοι ότι η παρουσία αυτών ήτο αναγκαία κατ’ οίκον, όπως προατατεύσωσι τους οικείους, όπως κερδήσωσι τον άρτον αυτών και τα τοιαύτα. Αλλ’ επαναλαμβάνω και πάλιν, ότι και ανεηαρτήτως των υπερβολών του χρονογράφου τούτου αι τοιαύται λιποψυχίαι αι ουκ ασύνηθεις εν τη ιστορία πολιορκιών ούτω μακρών και ούτω δεινών δεν φαίνονται σχούσαι επίδρασιν αισθητήν επί της καθολικής στάσεως της αμύνης ήτις υπήρξεν εξαίρετος. Άλλως δ’ο βασιλεύς και οι περί αυτόν ηγωνίζοντο κατά τα μαρτυρούμενα υπ’ αυτού του Λεονάρδου ν’ αφαιρέσωσι πάσαν πρόφασιν των ανάνδρων δια διανομής άρτου και άλλων τροφών, γινομένης μετά τάξεως και ισότητος.
    Και πάλι ο Pears «Ατυχώς σχεδόν πάσαι αι ημέτεραι διηγήσεις περί της πολιορκίας προέρχονται η εξ Εσπερίων συγγραφέων ή εξ Ελλήνων οπαδών της ενώσεως εμφορούμενων του συνήθους πικρασμού εναντίον των θρησκευόντων το δόγμα, εξ ου εκείνοι είχον αποσχισθή. Και ο μεν Βάρβαρος και ο Πούσκουλος ήσαν Λατίνοι, ο δε Φρατζής και ο Δούκας ανήκον εις την καθολικήν φατρίαν. Αι δ’εκθέσεις του εξουσιαστού του Γαλατά, του καρδιναλίου Ισιδώρου και άλλων συγγραφέων αι προερχόμεναι εκ λατινικών πηγών, συντελούσι πάσαι εις το να παράσχωσι παράστασιν δυσμενή εις τους Έλληνας. Πράγματι δε ο Κριτόβουλος σχεδόν μόνος παρουσιάζεται ως αντιπρόσωπος της πλειονότητος της ορθοδόξου εκκλησίας. Αλλ’όταν συναντήσωμεν την διήγησιν ανεκαρτήτου Εσπερίου στρατιώτου οίος Τετάλδης, εξαφανίζονται αι κατηγορίαι εναντίον των Ελλήνων. Εν τε τω συνόλω της σαφούς και ακριβούς αυτού διηγήσεως ως και εν τη κρίσει αυτού περί του κατά πόσον η Ευρώπη δύναται να νικήση τους Τούρκους, οθδέ λέξιν μίαν λέγει εναντίον της διαγωγής των πολιορκουμένων.»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  46. bas
    Υποθέτω πως και εσείς όπως και πολλοί άλλοι φαντάζεστε πως θα μπορούσαν να παραταχτούν περισσότεροι μαχητές. Απ’ότι φαίνεται όμως… δεν υπήρχαν άλλοι αξιόμαχοι για να ανέβουν στα τείχη και αυτό ήταν αποτέλεσμα της πλήρους διάλυσης του στρατού και του αφοπλισμού του και όχι κάποιων εριδών υπαρκ΄των μεν αλλά διογκομένων. Ακόμη και όσοι παρουσιάστηκαν μετά από επιστράτευση (λαϊκοι και μοναχοί)δεν ήξεραν να πολεμούν και παρακολούθησαν… ταχύρρυθμα μαθήματα, να’ ναι καλά ο Ιουστινιάνης. Όσοι δεν μπορούσαν να φυλάξουν τα τείχη έκαναν ότιδήποτε άλλο μπορούσαν, και μην ξεχνάμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων ήταν ανθενωτικοί, και ελάχιστοι ήταν οι ενωτικοί.

    Περί τούρκικων πηγών
    Σύμφωνα με τον Ν. Μοσχόπουλο ο οποίος συμμετέχει σε συλογική έκδοση του 1953 αφιερωμένη στην άλωση του 1453 με θέμα : «Η άλωσης της Κωνσταντινουπόλεως κατά τας Τουρκικάς πηγάς» παραδόξως δεν αναφέρει τον mehmet neşri. Αντίθετα αφού εξηγήσει πως προς απογοήτευση του κάθε ενδιαφερομένου καθ’ότι οι Τουρκικές πηγές γενικά δεν προσθέτουν τίποτα νέο στην διήγηση παρά λεπτομέρειες και… ποίηση ενώ είναι κατά κανόνα φλύαρες για ανούσια επεισόδια, ξεχωρίζει, αναφέροντας και μερικούς άλλους ιστορικούς που κάνουν το ίδιο, τον Σααδετίν Χότζα ο οποίος και λόγω αξιώματος είχε άπειρη πρόσβαση στα οθωμανικά αρχεία. Από την δίτομη ιστορία του ενδιαφέρον έχει ο πρώτος τόμος ο οποίος αναφέρεται εκτός των άλλων στην άλωση. Από εκεί πληροφορούμαστε πως όταν έγινε απολύτως βέβαιο πως η επίθεση του Μωάμεθ είναι σίγουρη : «Ευθύς άμα ο αυτοκράτωρ έλαβε γνώσιν τούτου συνεβουλέυθη τον δύσμορφον εκείνον άνθρωπον ο οποίος ήτο υπουργός του και εκάλεσε ενώπιον του τους ευπατρίδας. Οι αρχηγοί αυτοί είπαν «Η φιλία μας με τον Χαλίλ πασάν χρονολογείται από τον καιρόν τον πατέρων μας. Τώρα είναι ο καιρός να προσφέρωμεν εις αυτόν δώρα…» και περιγράφει πως τον δωροδόκησαν χρησιμοποιώντας ψάρια γεμιστά με νομίσματα. Παρακάτω αναφέρει τις αποτυχημένες προσπάθειες του Χαλίλ, ο οποίος φαίνεται πως είναι ο ίδιος άνθρωπος ο οποίος γλίτωσε το κεφάλι του Μανουήλ Παλαιολόγου 2 φορές μία το 1391 και μία το 1394 όπου παράλληλα ενημερώνει πάλι τον Μανουήλ πως επίκειται πολιορκία από τον Βαγιαζήτ, όπως φαίνεται έναντι αμοιβής.
    Προς το τέλος αναφέρει : « Ο δύστυχος υπουργός του αυτοκράτορος συνελήφθη αιχμάλωτος (προφανώς ο Λουκάς Νοταράς) και εφυλακίσθη με τους συντρόφους του. Ευρέθη δε και κάποιος ψευδομνηστήρ του θρόνου ο οποίος ισχυρίζεται ότι έχει κάποιαν συγγένειαν με την οικογένειαν του Οσμάν (προφανώς ο πρήγκιπας Ορχάν). Και αυτός έγινε τροφή της σπάθης.»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  47. bas
    Για την ανάρηση του Κωνσταντίνου στον θρόνο έπαιξαν ρόλο η γνώμη της μητέρας τους Ελένης, ο κλήρος, η σύγκλητος η κοινή γνώμη της Κωνσταντινούπολης και η προτίμηση του Ιωάννη η οποία είχε εκδηλωθεί υπέρ του Κωνσταντινου, όταν εκείνος ήταν ακόμα ζωντανός. Αν μη τι άλλο οι Παλαιολόγοι είχαν μακρύ ιστορικό αλληλοφαγομάρας για να τους σταματήσει ένας όρκος, και φυσικά η πολιτική στήριξη ανθρώπων όπως ο Νοταράς μετράει πολύ περισσότερο. Αλλιώς έχουμε εμφύλιο πόλεμο.
    Όσο για την αγαστή συνεργασία Μωάμεθ-Σχολαρίου μάλλον δεν ήταν και τόσο, καθ'ότι πολύ νωρίς ο 2ος αποχώρησε από τον πατριαρχικό θρόνο, για τα επεισόδια που αναφέρει ο Αμάντος έχω ήδη γράψει, πολλά γράφει και ο ίδιος ο Σχολάριος ο οποίος δεν φάνηκε και τόσο ευτυχής για την συνεργασία του με τον Μεχμέτ, αλλά ενδιαφέρον έχει και η άποψη του Σβορώνος για την επόμενη μέρα της άλωσης και τον ρόλο της εκκλησίας. Αν επιμείνετε θα επανέλθω πάνω σε αυτό. Πάντως είναι χαρακτηριστικό πως όταν ο Πάπας προσπάθησε να εκχριστιανήσει των Μωάμεθ ο δεύτερος ξέσπασε σε γέλια μέχρι δακρύων-Αντίθετα τον Σχολάριο τον πήρε στα σοβαρά αν και το σχέδιο αυτό δεν προχώρησε ποτέ, και μεταξύ μας δεν ήταν και ότι καλύτερο σαν σύλληψη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  48. Λινάρδος Κωνσταντίνος15 Μαΐ 2012, 9:51:00 μ.μ.

    Αγαπητέ Bas απαντώντας στα τελευταία σχόλια σου θα ήθελα να αναφέρω τα εξής.
    Σε ότι αφορά τον Ιουβενάλιο η συγγραφέας αναφέρει τουλάχιστον δύο υπαρκτές επιστολές η μία εκ των οποίων έχει ημερομηνία 1456 (6964 σύμφωνα με το χρονολόγιο της εποχής).
    Όμως όπως προανέφερα δεν μπορώ να γνωρίζω κάτι περισσότερο , για αυτό και αρκούμαι στο να το αναφέρω.
    Η αποδοχή της δυτικής ελληνογενούς αναγέννησης οφειλόταν κυρίως στους ενωτικούς κοσμικούς κύκλους και όχι στην πλευρά της εκκλησίας που θεωρούσε αιρετικό και μιαρό ότι προερχόταν από τη δύση.
    Άλλωστε αυτή ήταν που εμπόδισε μια πρώτη αναγεννησιακή αύρα που δειλά δειλά ξεκινούσε τον 9ο αιώνα εκ των έσω.
    Για τον Νοταρά παρέθεσα τέσσερις πρωτογενείς πηγές τις οποίες αφήνω στην κρίση του καθενός. Επισήμανα πάντως ότι η φράση αυτή ακόμη και αν δεν ισχύει αυτολεξεί απηχεί τα πιστεύω των ανθενωτικών σε διαφορετικές εποχές.
    Όπως για παράδειγμα του μοναχού Μελέτιου που διωκόμενος από τον Μιχαήλ Παλαιολόγο τον 13ο αιώνα έλεγε με τον τρόπο του ότι καλύτερα οι Τούρκοι παρά οι Φράγκοι: (Ελισάβετ Ζαχαριάδου (δέκα τουρκικά έγγραφα 1483-1567).
    Αγαρηνός σωματικώς είθε κρατήσειε μου και βασιλεύσαι της σαρκός και κυριεύσειε μου. Μόνον ψυχής αιρετικός μη περιγένοιτο μοι μηδέ κατά τι συμφωνών αναδειχθείην τούτω εφ οις αντίθετα φρονεί τοις των πατέρων λόγοις και τοις κανόσι τοις αυτών και νόμοις αντιπίπτει τω μεν δουλεύω σαρκικώς ουχ ομογνωμονήσω των δε εν πίστει συμφωνών , νόσον ψυχής νοσήσω και μακρυνθώ των ευσεβών και των ορθοδοξούντων
    Και όπως του δεσπότη Σαλώνων που το 1397 τόνιζε ότι καλύτερα να δουλεύουμε Τούρκους παρά Φράγκους (από Χρονικό Γαλαξιδίου) .
    Και όπως 45 χρόνια μετά την άλωση που οι ανθενωτικοί λέγανε στην Ενετοκρατούμενη Κέρκυρα (καλύτερα Ζαρκουλάς (ο σκούφος των Γενίτσαρων) παρά Μπερέτα (Ενετικός σκούφος) , (Ελισάβετ Ζαχαριάδου (δέκα τουρκικά έγγραφα 1483-1567).
    Μιας όμως και έθεσες το θέμα του μη σχολιασμού , τι να σχολιάσω… τα σχόλια και τις εκτιμήσεις ;
    Δεν είδα πάντως να αναφέρεις και τα συμπεράσματα του Παπαρρηγόπουλου για τον Σχολάριο που αναφέρει ότι : ( Περί του ανδρός τούτου παραδίδοσιν ότι διαρκούσης της πολιορκίας, διετέλει εις συνεννόησιν μυστικήν προς τον Σουλτάνον) .
    Επίσης θα έπρεπε να διαβάζεις με μεγαλύτερη προσοχή τα γραφόμενα των συγγραφέων όπως αυτά του Nicolo Barbaro που στις 28 Μαΐου δεν καταφέρεται εναντίον των Γενουατών αλλά των Ελλήνων γράφοντας ότι αρνούνταν να μεταφέρουν κάποια άρματα στα τείχη…
    (Εμείς οι Χριστιανοί κατασκευάσαμε επτά άρματα σκεπαστά με πορτόνια για να τα στήσουμε από την πλευρά της στεριάς πίσω από τις επάλξεις. Αφού κατασκευάσαμε τα άρματα αυτά και τα κατεβάσαμε στην πλατεία ο άρχοντας Βάιλος διέταξε τους Γραικούς να τα πάνε γρήγορα στα τείχη. Οι Έλληνες δεν ήθελαν όμως να τα μεταφέρουν παρά μόνο αν πληρωνόντουσαν πρώτα κι έτσι μας απορρόφησε ολονύκτια διαμάχη γιατί έπρεπε εμείς οι Ενετοί να πληρώσουμε αγώι σε αυτούς που θα τα μετέφεραν , ενώ οι Έλληνες δεν ήθελαν να πληρώσουν καθόλου. Είχε νυκτώσει πια όταν τα άρματα έφτασαν στα τείχη και δεν βλέπαμε καλά να τα τοποθετήσουμε στις επάλξεις. Και για αυτό ευθύνεται η φιλαργυρία των Ελλήνων).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  49. Λινάρδος Κωνσταντίνος15 Μαΐ 2012, 9:52:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Εν πάσει περιπτώσει αν αντιλήφθηκα σωστά την προσπάθεια σου , αποσκοπούσε πρωτίστως να καταδείξει στο ότι όλες οι πρωτογενείς μαρτυρίες ήταν μεροληπτικές και κατ’ επέκταση διάτρητες.
    Όμως ακόμη και αν αυτό ισχύει , με την ίδια λογική θα μπορούσαμε να πούμε ότι το ίδιο ισχύει σε κάποιο βαθμό και για τα συμπεράσματα των συγγραφέων που παρέθεσες.
    Για παράδειγμα στην Βυζαντινή ιστορία του Ρώσου Ostrogorski είναι φανερή η προσπάθεια να υπερτιμηθεί η προσφορά των Σλάβων στην οργάνωση της βυζαντινής κοινωνίας αλλά και να αποδοθούν στις αγροτικές κοινότητες κοινωνικά ταξικά χαρακτηριστικά που δεν ανταποκρίνονται στα δεδομένα της εποχής αλλά μόνο στις αντιλήψεις του Ρώσου (σε Κομμουνιστική περίοδο) συγγραφέα. Επίσης είναι φανερή η προσπάθεια του να εξυμνηθεί η Ορθοδοξία ενώ δεν χάνει ευκαιρία να χύνει έστω και συγκαλυμμένα χολή σε οτιδήποτε προερχόμενο από τη δύση.
    Επομένως ούτε από εδώ λείπουν οι σκοπιμότητες και ο καθένας ας αντιληφθεί και ας κρίνει κατά το δοκούν.
    Θεωρώ επίσης σημαντικό να τονίσω ότι η κριτική μου ναι μεν αναφέρεται και σε γεγονότα της πολιορκίας , κυρίως όμως εστιάζεται στην διαχρονική πολιτική του ανθενωτισμού που χαρακτηρίζει την Ορθόδοξη εκκλησία και τους εκπροσώπους της.
    Μια πολιτική που χωρίς να στερείται αξίας και λογικής , ήταν καθοριστική για την τελική παρακμή και υποδούλωση του κράτους , την εδραίωση της ασιατικής λαίλαπας και στην Ευρώπη , τον εξοβελισμό της προγονικής ελληνικής σκέψης και τον μετέπειτα πνευματικό μαρασμό που ακολούθησε.
    Με αυτή τη λογική πρέπει να κρίνουμε ορισμένα γεγονότα και για αυτό δεν πρέπει να τα κρίνουμε μόνο με περιοριστικό χρονικό όριο.
    Για παράδειγμα η πεισματική άρνηση της εκκλησίας να μην αγιοποιεί πολεμιστές, η μη στράτευση νέων που πήγαιναν στα μοναστήρια κλπ , είναι σεβαστές ως απόψεις , όμως αντικειμενικά δεν αποδυνάμωσαν το κράτος μόνο κατά την πολιορκία του 1453 αλλά και διαχρονικά.
    Πάντως και σε ότι αφορά την ίδια την πολιορκία και παρά τον σκληρό έλεγχο των γραφομένων που αναμφισβήτητα ευνοούν την καθεστηκυία άποψη , υπάρχουν ενδείξεις που ενισχύουν την πτυχή ότι δεν ήταν όλα ρόδινα …

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  50. Λινάρδος Κωνσταντίνος15 Μαΐ 2012, 9:54:00 μ.μ.

    (Συνέχεια)
    Για παράδειγμα το χρονικό του Ιέρακος (που χρημάτισε και μεγάλος Λογοθέτης του Πατριαρχείου τον 16ο αιώνα) που αφήνει σαφείς υπαινιγμούς ότι ο τραυματισμός του Ιουστινιάνη προήλθε εκ των έσω…
    Προ πάντων δε ην πρόμαχος αυτός εν ταις χαλάστραις , Ως έδει τε εμάχετο στερρώς εν τω πολέμω Αλλά γε βάσκανος ανήρ τις δια τουφεκίου Βάλλει επί τω ήρωι και πλήττει τον γενναίον, Και φόνον προεξένησεν εις άνδρα τηλικούτον. Λέγεται δε εκ των εντός Ρωμαίων ην ο δράσας Τούτο το επιβούλευμα κατά του Γενουβίσου, Φθόνω τρωθείς , ως είθισται πάντοτε τοις βασκάνοις. Εις δε τας νήας εισελθών απήλθεν εις πατρίδα, Πνέων έτι ο δυστυχής τα λοίσθια θανάτου. ( Μεσαιωνική βιβλιοθήκη Κωνσταντίνου Σάθα Τόμος Α ` Στίχοι. 631-641 ).
    Αλλά και διάφορους λαϊκούς θρύλους, όπως ένα ποντιακό θρύλο που διέσωσε ο Ν.Πολίτης που λέει :
    (Την πόλιν όνταν ώριζεν ο Έλλεν Κωνσταντίνον , Είχε πορτάρους δίκλοπους (προδότες) αφέντους φοβετσιάρους Είχεν αφέντην σερασκέρ τον μέγαν Ιωάννην (Ιουστινιάννη) Εκείνος είχε σύνοδον Ρωμαίους δωδεκάραν, Εκείνος είχε μεκχεμέν (συμβουλάτορες) Ρωμαίους αφεντάδες Εκείν’ κ’ εκρίνναν δίκαια , εδώκαν τα κλειδία….).
    Άλλωστε οι αντιδράσεις των ανθενωτικών σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνούσαν τα εσκαμμένα . Κλασικό παράδειγμα η διαμάχη για το ποιος θα διαδεχθεί τον θανόντα Ιωάννη Παλαιολόγο στον αυτοκρατορικό θρόνο το 1448.
    Η ανθενωτική πλευρά υποστήριξε ολόθερμα τον Δημήτριο Παλαιολόγο που κατά γενική ομολογία ήταν ανθενωτικός και συχνά πυκνά συνεργαζόταν με τους Τούρκους.
    Όμως η ενωτική πλευρά κρατούσε τα διοικητικά ηνία γεγονός που μαζί με την απόφαση του ίδιου του Ιωάννη αλλά και την υποστήριξη της μητέρας του Υπομονής έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την επικράτηση του Κωνσταντίνου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  51. Λινάρδος Κωνσταντίνος15 Μαΐ 2012, 9:55:00 μ.μ.

    Πάντως μια από τις πρώτες ενέργειες του νέου αυτοκράτορα ήταν η απομάκρυνση του Γεννάδιου που αναγκάστηκε να καρεί μοναχός , πρακτική που στο Βυζάντιο σήμαινε πως απομακρυνόταν κάποιος που έως τότε αποτελούσε απειλή για το θρόνο… Μάλιστα συνοδευόταν από πολλές κατηγορίες εναντίον του για προδοτική στάση (που πάντως ο ίδιος με επιστολή του στον αυτοκράτορα διέψευσε).
    Η συνεργασία Σχολάριου –Μεχμέτ χωρίς να στερείται διακυμάνσεων ήταν σταθερά σε καλό επίπεδο , άλλωστε και η παραίτηση του Σχολάριου το 1456 οφείλεται κυρίως στην πολεμική μερίδας φανατισμένων Ανθενωτικών ιερέων που τον θεωρούσαν μετριοπαθή και όχι στον Μεχμέτ. (Δ.Γ. Αποστολόπουλος, Τα μετά την κατάκτησιν).
    Μάλιστα δεν δίστασαν να τον κατηγορήσουν ακόμη και για συνωμοσία εναντίον του Σουλτάνου που θα μπορούσε να έχει βαρύτατες συνέπειες για το κεφάλι του, αν ο Μεχμέτ δεν ήταν ευνοϊκά διακείμενος απέναντι του…
    Τέλος για την προσπάθεια εκχριστιανισμού του Μεχμέτ προφανώς αναφέρεσαι στην επιστολή που ετοίμασε ο Πάπας Πίος Β’ πιθανότατα το 1461 και στην οποία καλούσε πράγματι τον Σουλτάνο να βαπτισθεί Καθολικός Χριστιανός με αντάλλαγμα την επικύρωση του ως ηγεμόνα της Ανατολής …
    Αν η επιστολή είχε πράγματι ιεραποστολικό χαρακτήρα τότε είναι για γέλια , όμως φαίνεται ότι τελικά δεν στάλθηκε καν…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  52. bas
    Έχετε απόλυτο δίκιο για το επεισόδιο που αναφέρει ο Βάρβαρος. Είναι άλλο ένα δείγμα τις έχθρας και κατά τα φαινόμενα προβληματικής συνεργασίας των Λατίνων με τους Έλληνες. Όμως εκτός από την φαγωμάρα μεταξύ Λατίνων και Ελλήνων, υπήρξε άκρως προβληματική και η σχέση μεταξύ των Λατίνων (Βενετών και Γενουατών) οι οποίοι ήταν εκ φύσεως εχθροί την εποχή εκείνη, κάτι που αναφέρει ο Βάρβαρος, όχι όμως για τις 28/5 που τελέιως άστοχα και από λάθος μου έγραψα.
    Τον Παπαρηγόπουλο δεν τον αναφέρω γιατί θεωρώ πως ο μαθητής του Σπυρίδων Λάμπρου ο οποίος πήρε αμπάριζα πάνω από 100 βιβλιοθήκες ανά την Ευρώπη προκειμένου να συγκεντρώσει ντοκουμέντα που αφορούν την εποχή λίγο πριν την άλωση τα λέει καλύτερα.
    Τώρα αν δεν σας κάνει ο Ostrogorsky τον οποίο τον αναφέρω ενδεικτικά, σε πολλά σημεία συμφωνώ μαζί σας, , τα ίδια λέει και ο Donald Nicol, όπως και ο Νικολούδης (πολύ πιο αναλυτικά ο τελευταίος από τους δύο παραπάνω).
    Από εκεί και πέρα το ότι εκκλησιαστικοί κύκλοι ήταν κατά της οποιασδήποτε επαφής με την Δύση, όπως και στον δυτικό κόσμο κύριως αντίπαλος της αναγένησης ήταν το εκεί καθολικό ιερατείο με σαφώς πιο ακραίες αντιδράσεις όπως ιερά εξέταση και καύση των αντιφρονούντων με την έγκριση του Πάπα, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Άλωστε ο ρόλος του ιερατείου παντού και πάντοτε και ανεξαρτήτως θρησκείας ήταν η αυτοσυντήρησή του. Αυτό δεν σημαίνει πως εμποδίστηκε τελικά ή πως δεν υπήρξε αναγεννητικό ρεύμα από τον 12ο αιώνα και μετά στον Ελλαδικό χώρο. Οι συνθήκες κατάρρευσης της πάλαι ποτέ Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν και αυτές που επέβαλαν την επιστροφή στις ρίζες με αποποινικοποίηση του όρου Έλληνας αφενός και αφετέρου εξαιτίας της πολιτικο-στρατιωτικής σύγκρουσης με την Δύση, που οδήγησαν σε αποδοχή της ορθοδοξίας ως λαϊκή πλέον θρησκεία. Και με αυτό εννοώ αυτό που εννοεί και ο Νίκος Σβωρόνος, στο «Το Ελληνικό έθνος, Γένεση και διαμόρφωση του νέου Ελληνισμού». Και ενώ μπορεί να φαίνεται τελείως αντιφατική η Ελληνική ιδέα με την ορθόδοξη παράδοση, ήταν τότε ακριβώς που προοδευτικά οι δύο αυτές ιδέες συμβιβάζονται στο μυαλό των Βυζαντινών. Και όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Σβορώνος (σελ. 69) «Η ίδια επίσημη Εκκλησία παρ’όλη την αντίδρασή της στους νέους αυτούς προσανατολισμούς, με τις διαμάχες της με την Παποσύνη και τον οριστικό της χωρισμό από τη δυτική εκκλησία, αρχίζει να χάνει τον οικουμενικό της χαρακτήρα και να μεταβάλεται σε ανατολική ορθόδοξη εκκλησία, που έχει για κύριο στήριγμα τον Ελληνισμό. Η νέα αυτή ιδεολογία εκφράζει το πρώτο ξύπνημα ενός εθνικού αισθήματος στον Ελληνισμό που έχει μείνει πλέον το μόνο στήριγμα του Βυζαντίου». Ήταν η αντίθεση ολόκληρου του Ελληνισμού στην φραγκική κατάκτηση που σφυρηλάτησε αυτήν την σχέση μεταξύ Ελληνισμού και ορθοδοξίας, και μπορεί εύλογα κάποιος να υποστηρίξει πως μπροστά στα μάτια του έχει άλλη μια κωλότούμπα του ιερατείου, όμως κάτι τέτοιο δεν ίσχυε στα μάτια του Ελληνικού λαού της εποχής για τον οποίο ο άζυμος ή ο ένζυμος άρτος ή το fillioque είναι σύμβολα αντίθεσης και αντίστασης προς την δυτική απειλή και είναι και ένας από τους πολύ βασικούς λόγους που θεωρώ πως ο Ιωάννης με την ένωση που πήγε να επιβάλει περισσότερη ζημιά έκανε παρά καλό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  53. bas
    Πέραν τούτου δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως οι ανθενωτικοί δεν αποτελούσαν εννιαίο μέτωπο σε καμία περίπτωση. Έτσι ανθενωτικός ήταν ο λαός κατά συντριπτική πλειοψηφία διότι ενστικτωδώς αντιδρούσε στην Δύση απόλυτα δικαιολογημένα, ανθενωτικός ήταν και ο Πλατωνικός ή καλύτερα Νέοπλατωνικός Γεμιστός, ανθενωτικός ο Σχολάριος ο οποίος ασπαζόταν τον Αριστοτελισμό και την φιλοσοφία του Θωμά του Ακινάτη, ανθενωτικοί οι πλούσιοι γεωκτήμονες οι οποίοι έβλεπαν τα συμφέροντά τους να θίγονται από την δύση αλλά να μην κινδυνεύουν τόσο από την ανατολή, ανθενωτική και η πλειοψηφία του κλήρου κατώτερου και ανώτερου, ανθενωτικός και ο Νοταράς, εκπρόσωπος της αστικής τάξης η οποία ήταν σε σύγκρουση τόσο με τους Λατίνους όσο και με τους Οθωμανούς αλλά και με την αριστοκρατία της γης και είχε αποδείξει το φρόνημά της σε παλαιότερες κοινωνικές αναταραχές «Η ανάμικτη αυτή τάξη, που βρίσκεται σε οικονομικό συναγωνισμό με τους ξένους και σε αντίθεση με την προνομοιούχο ντόπια αριστοκρατία της γης, γίνεται μαζί με τα λαϊκότερα κοινωνικά στρώματα το κύριο κοινωνικό βάθρο της εθνικής ιδέας και-με προοδευτικό αδυνάτισμα της αυτοκρατορίας- ενός ενιαίου εθνικού Ελληνικού κράτους. Η εθνική αυτή τάση φαίνεται στην υποστήριξη του νόμιμου αυτοκράτορα Ιωάννου Ε’ Παλαιολόγου εναντίον του Ιωάννου Καντακουζηνού, αντιπρόσωπου της μεγάλης αριστοκρατίας, από τους επαναστάτες της Θεσσαλονίκης και των άλλων θρακικών πόλεων, φαίνεται από την αντίσταση που αυτοί προβάλουν συγχρόνως στους Σέρβους που απειλούσαν τη Θεσσαλονίκη, από τον αποχωρισμό των πόλεων της Ηπείρου από τους Ηπειρώτες τοπάρχες και την προσχώρησή τους στη νόμιμη εξουσία της Κωνσταντινουπόλεως και από την λαϊκή αντίδραση στην Πελοπόννησο, που ανάγκασε τον Δεσπότη Θεόδωρο να ματαιώσει το σχέδιοτου της παραχώρησης της Πελοποννήσου στο τάγμα των ιπποτών της Ρόδου» αναφέρει πάλι ο Σβορώνος από την σ. 75 και μετά. . Όλοι αυτοί δεν μπορούν να τσουβαλιαστούν και να χαρακτηριστούν ούτε λίγο ούτε πολύ εχθροί του φωτός και οπαδοί του σκότους, ενώ και το γεγονός πως οι ανθενωτικοί της Κωνσταντινούπολης συνασπίζονται κατά κύριο λόγο γύρω από τον Σχολάριο και τον Νοταρά και όχι γύρω από κάποιον απίθανο ημίτρελο προφήτη είναι ενδεικτικό πως δεν έχουν χαμένα τελείως τα μυαλά τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  54. bas

    Αντίθετα οι επιθυμούντες την ένωση ήταν μια πολύ μικρή μειοψηφία, με εξαιρετική μόρφωση η οποία σαφώς και θεωρούσε πως έκανε το καλύτερο δυνατό για να σώσει την πατρίδα, χωρίς όμως να υπολογίσει τον Ελληνικό λαό. Αν η πρώτη προσπάθεια η οποία έληξε άδοξα στην Νικόπολη το 1396 είχε αίσιο τέλος κατά την πρώτη πολιορκία της Πόλης από τους Οθωμανούς, αν οι Βενετοί ήταν συνεπείς στις υποσχέσεις τους και κατόρθωναν να κάνουν την Θεσσαλονίκη 2η Βενετία και υπερασπιζόντουσαν την πόλη το 1430 έστω και αναποτελεσματικά (αντίθετα έφυγαν σαν τα ποντίκια και άφησαν τους ντόποιους στην τύχη τους, κάτι που εκμεταλλέυτηκαν επικοινωνιακά οι Οθωμανοί στο έπακρο), αν η σταυροφορία με αρχηγό τον Ουνυάδη πετύχαινε τον σκοπό της και δεν συντριβόταν στην Βράνα τότε ναι η πολιτική ισχύς των ανθενωτικών θα αδυνάτιζε κατά πολύ και φυσικά θα μιλάγαμε για διαφορετική εξέλιξη των πραγμάτων ακόμα κι αν τελικά κάποια στιγμή υπέκυπτε η Πόλη στους Οθωμανούς, γιατί τότε θα υπήρχαν απτές αποδείξεις για το ειλικρινές ενδιαφέρον και την αλληλεγγύη της Χριστιανικής Δύσεως προς την Χριστιανική Ανατολή. Οι καλές προθέσεις είναι… καλές προθέσεις και τελικά δεν δικαίωσαν την προσπάθεια ένωσης των εκκλησιών όπως έγινε από τον Ιωάννη Η΄.
    Ο τελευταίος όπως πληροφορούμαστε από τον Ν. Νικολούδη στο «Το λυκόφως του Βυζαντίου» εκδ. Περισκόπιο, παρέβλεψε δύο σημαντικά δεδομένα. Το πρώτο ήταν ότι η επιρροή της Καθολικής εκκλησίας ήταν κατά πολύ μειωμένη σε σχέση με τις καλές εποχές των πρώτων σταυροφοριών του 11ου και 12ου αιώνα. Ήταν τέτοια η κατάσταση όπου υπήρχαν και καθολικοί επίσκοποι που αμφισβητούσαν ανοιχτά τα πρωτεία του Πάπα (σύνοδος της Βασιλείας). Το δεύτερο ήταν πως το μέγεθος του ψυχολογικού χάσματος μεταξύ καθολικών και ορθοδόξων καθιστούσε πλέον τις δογματικές τους διαφορές πρακτικά αγεφύρωτες. Παρ’όλα αυτά ο Ιωάννης έκρινε σωστό να επιχειρήσει ένωση. Ακόμα και έτσι όμως επιχείρησε να λύσει ένα πολιτικό πρόβλημα διαπραγματευόμενος για ένα άλλο εξίσου σοβαρό θεολογικό ζήτημα χρησιμοποιώντας αντί για έμπειρους διπλωμάτες, απρόθυμους και πιθανόν υπέρβαρους κατά εσάς, αν και αυτό ελέγχεται, παπάδες και φιλοσόφους. Ακόμα χειρότερα αντί να διαπραγματευτεί με την σύνοδο της Βασιλείας όπου θα έκανε σαφώς καλύτερο παζάρι αφού εκεί διψούσαν για αναγνώριση και κύρος και που είχαν λιγότερες δογματικές διαφορές, πήγε στον Πάπα, διότι αυτός έδειξε μεγαλύτερη προθυμία να καλύψει το κόστος μεταφοράς και διαμονής της Βυζαντινής αντιπροσωπείας η οποία αριθμούσε ούτε λίγο ούτε πολύ 700 άτομα! Δηλαδή πήγε γυρεύοντας και τελικά στις τελευταίες στιγμές της πάλαι ποτέ αυτοκρατορίας δίχασε βαθύτατα τον λαό τον οποίο επιχείρησε να σώσει. Ενδεικτικό της αδυναμίας της Παπικής έδρας ήταν το ότι ενώ ο Πάπας στο πλαίσιο της ειλικρινούς προσπάθειας να προσφέρει βοήθεια στην Κωνσταντινούπολη έδωσε ένα σημαντικό ποσό στον βασιλειά της Νεάπολης Αλφόνσο Έ προκειμένου εκείνος να διαθέσει τον στόλο του, ο 2ος όχι μόνο έφαγε τα λεφτά αλλά γύρεψε και τα ρέστα υποστηρίζοντας ότι του έδωσαν λίγα! Σε άλλες εποχές με ένα νεύμα του Πάπα θα μαζευόντουσαν παλικάρια από όλη την δυτική χριστιανοσύνη για να κάνουν «πιάτο» την Νάπολη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  55. bas

    Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει ο Ιωάννης; Δυστυχώς η κατάσταση ήταν τέτοια που δεν άφηνε περιθώρια επιλογών. Η Κωνσταντινούπολη ήταν πολιτικά απομονωμένη και ακόμα χειρότερα σύμμαχοι αρκετά ισχυροί στην περιοχή ειδικά μετά την πρώτη μάχη του Κοσσυφοπεδίου δεν υπήρχαν και το μόνο που έμενε ήταν να μετατραπεί σε Βενετική αποικία ή να προσαρτηθεί στο Οθωμανικό κράτος. Οι Βενετοί όμως εξαντλημένοι από τους πολέμους τους με τους Γενουάτες έτσι κι αλλιώς δεν είχαν τη δύναμη και μάλλον ούτε την θέληση να κρατήσουν την Πόλη κάτι που είχε φανεί ήδη με την πτώση της Θεσσαλονίκης και έγινε και αργότερα προφανές κατά τα επόμενα 200 χρόνια μετά την άλωση όπου επιχειρήθηκε να μπει φρένο στον Οθωμανικό επεκτατισμό.
    Το σκοτάδι που ακολούθησε μετά την άλωση ήταν το άμεσο αποτέλεσμα της Οθωμανικής κατάκτησης και το ότι δεν έγιναν όλοι μουσουλμάνοι την επομένη έχει να κάνει με την τακτική των Οθωμανών, συγγενών του Τζένγκις Χαν, να αξιοποιούν τους κατακτημένους προς όφελός τους δείχνοντας μια παράδοξη επιλεκτική όμως ανεκτικότητα. Αυτή ακριβώς η ανεκτικότητα ήταν που έδωσε χώρο στον ελληνισμό και που εκμεταλλέυτηκε ο Σχολάριος προκειμένου να θέσει τις βάσεις για την αναγέννησή του. Η καύση του χειρογράφου του Πλήθωνος μαζί με την αποστροφή για ένα διάστημα αιώνων της αρχαίας Ελληνικής κληρονομιάς, ήταν το βαρύ τίμημα που πλήρωσε ο Ελληνισμός για χάρη της ενότητας που επιβαλόταν για την σωτηρία του, η οποία ουσιαστικά γινόταν να επιτευχθεί μόνο δια μέσω της ορθοδοξίας η οποία ήταν και η μοναδική «ελευθερία» που επέτρεπαν αρχικά οι Οθωμανοί με πολλούς περιορισμούς ενίοτε στο υπόδουλο γένος. Το ότι υπήρξε διαφθορά στους κόλπους της εκκλησίας είναι δεδομένο, δεν ανατρέπει το γεγονός πως στους πρώτους αίώνες μετά την άλωση η εκκλησία ήταν αυτή που σήκωσε το βάρος της επιβίωσης του Ελληνισμού με τους πρώτους Νεομάρτυρες να είναι ταυτόχρονα και εθνομάρτυρες στην λαϊκή συνείδηση. Και αυτός είναι και ο λόγος που Ελληνισμός και Ορθοδοξία δέθηκαν και αποτελούν μαζί στοιχείο εθνικής ταυτότητας άσχετα από τα υπαρκτά φαινόμενα διαφθοράς που υπάρχουν σε κάθε ιερατείο. Ο Σβορώνος τα γράφει πολύ καλύτερα και πέραν του επιστημονικού του κύρους δεν ήταν άνθρωπος ο οποίος χαριζόταν στην εκκλησία.
    Αντίθετα ο Βησαρίωνας βίωσε την ειρωνεία της Ιστορίας κατά Έγκελς παρά τις ειλικρινέστατες προσπάθειες που κατέβαλε και πέθανε αδικημένος από την Ιστορία, διότι αυτό που τότε φαινόταν σωστό τελικά αποδείχθηκε λάθος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  56. bas

    Όσο για την άποψή
    «Για παράδειγμα η πεισματική άρνηση της εκκλησίας να μην αγιοποιεί πολεμιστές, η μη στράτευση νέων που πήγαιναν στα μοναστήρια κλπ , είναι σεβαστές ως απόψεις , όμως αντικειμενικά δεν αποδυνάμωσαν το κράτος μόνο κατά την πολιορκία του 1453 αλλά και διαχρονικά». έχετε απόλυτο δίκιο όμως αυτό ήταν και είναι το ορθόδοξο δόγμα και πραγματικά όταν κατά την επανάσταση του 1821 οι κληρικοί μαζικά σήκωσαν όπλα, για να το επαναλάβουν και κατά τον Μακεδονικό αγώνα και κατά τον 2ο παγκόσμιο και στο 1ο αντάρτικο, ήταν τεράστια υπέρβαση. Ενδεικτικά ακόμα και στις καλές εποχές της αυτοκρατορίας όταν ο Νικηφόρος Φωκάς είχε ζητήσει κάτι ανάλογο η απάντηση του πνευματικού του και μετ’ έπειτα αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ: Μην τολμήσεις! Ενώ τον καιρό εκείνο η προσευχη που έκανα οι στρατιώτες πριν την μάχη ήταν «Κύριε ημών Ιησού Χριστέ ελέησόν με» και όχι τσάκισε τους απίστους εχθρούς μου-Παρουσία κληρικού στο στρατόπεδο στα εκστρατευτικά εγχειρίδια της εποχής δεν αναφέρεται Δεν λείπουν μάλιστα και οι ιστορικοί που θεωρούν πως η μη κήρυξη κάποιου είδους σταυροφορίας ήταν και αυτό που στοίχισε την καταστροφή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας τελικά η οποία λύγισε κάτω από το βάρος της επιτυχίας της. Αυτό αναμφισβήτητα είναι και ένα δείγμα πως η ορθόδοξη εκκλησία δεν αναμυγνειόταν στα του κράτους ως αρχή.
    Δεν αναιρεί όμως και την ευθύνη της πολιτικής εξουσίας η οποία και κυβερνούσε και νόμους έκανε τόσο σε εποχές ακμής όσο και παρακμής και στην ουσία έσπρωξε τον κόσμο στον μοναχισμό αφού επί μακρό ούτε σε δίκαιες μεταρυθμίσεις προέβηκε προκειμένου να ελαφρώσει τα φορολογικά βάρη στον πολύ λαό, ούτε ικανότητα έδειξε στην προστασία του από εσωτερικές και εξωτερικές απειλές, ούτε και την εκκλησία, εσκεμένα γιατί ήθελε την στήριξή της κατά την γνώμη μου, έλεγξε ποτέ κάτι που δεν χάλασε ιδιαίτερα το ιερατείο, με τελευταία εξαίρεση τον Ανδρόνικό Γ, ο οποίος ήταν και κατά της ένωσης των εκκλησιών ως πολιτική θέση. Αντίθετα το μόνο στο οποίο επιδώθηκε με ζήλο η πολιτική αρχή ήταν ο εμφύλιος πόλεμος για το ποιος θα κάτσει στο θρόνο και δυστυχώς και το ιερατείο ακολούθησε στην κατάπτωση. Αυτό δεν αναιρεί όμως τον λαϊκό χαρακτήρα της ορθοδοξίας όπως διαμορφώθηκε εκ των συνθηκών όπως ανέφερα παραπάνω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  57. Λινάρδος Κωνσταντίνος26 Μαΐ 2012, 9:13:00 π.μ.

    Καταρχάς σε ότι αφορά το αναγεννησιακό πνεύμα στον ελλαδικό χώρο (όπως προανέφερα) φυσικά και υπήρξε, κυρίως όμως χάρις τις προσπάθειες ενωτικών κοσμικών κύκλων και παρά την αντίδραση της εκκλησίας.
    Από εκεί και πέρα κρίνω ως πρώιμη και αναχρονιστική κάθε προσπάθεια να αποδοθεί τον 15ο αιώνα ελληνική εθνική συνείδηση στον κλήρο , θεωρώντας ότι για την μεγάλη πλειοψηφία των ιερωμένων η έννοια του κράτους είχε ακόμη καθαρά θρησκευτική διάσταση για αυτό και δεν προσπάθησαν όσο θα έπρεπε για την σωτηρία του κράτους .
    Αντίθετα τον 19ο αιώνα οι περισσότεροι εκπρόσωποι του κλήρου διέπονταν και από ελληνική εθνική συνείδηση και αυτός ήταν ο βασικός λόγος που σε αντίθεση με την άλωση του 1453 βοήθησαν και αυτοί στην απελευθέρωση του γένους.
    Πάντως πράγματι μετά την άλωση του 1204 προσπάθειες δημιουργίας εθνικής συνείδησης υπήρξαν , αλλά κυρίως από τους αυτοκράτορες της Νίκαιας που πιάνοντας τον σφυγμό της εποχής , προχώρησαν σε σειρά πετυχημένων ενεργειών , μία εκ των οποίων ήταν και η σύζευξη ελληνισμού –χριστιανισμού .
    Τα αποτελέσματα ήταν εμφανή με αποτέλεσμα το 1261 το κράτος να βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ότι το 1204.
    Όμως για την πλειοψηφία της οικονομικής ελίτ και του ιερατείου αυτή η πολιτική θεωρήθηκε εγκληματική με αποτέλεσμα τον παραμερισμό της δυναστείας των Λασκάρεων και την άνοδο στον αυτοκρατορικό θρόνο του φίλα προσκείμενου σε αυτούς Μιχαήλ Παλαιολόγου που γρήγορα φρόντισε να επαναφέρει την προτεραία κατάσταση.
    Η μετέπειτα διαφωνία του Πατριάρχη Αρσένιου προς τον Μιχαήλ Παλαιολόγο είναι πολύ πιθανό να έχει ως αιτία αυτό ακριβώς το ζήτημα , γεγονός που δείχνει ότι και στους κόλπους της εκκλησίας σαφέστατα υπήρχε φιλελληνικό ρεύμα , όμως είτε ήταν μειοψηφία είτε ήταν αδύνατο πολιτικά για να αποτρέψει την επιστροφή στο πριν και τις πρακτικές του.
    Δυστυχώς για το ιερατείο αυτό που ακόμη προείχε δεν ήταν η αναγέννηση του κράτους αλλά η επαναφορά της θρησκείας ως βασικό σημείο ενότητας του λαού και ο πλήρης εξοβελισμός των ελληνικών ιδεών.
    Παράλληλα ως κρατικός εξουσιαστικός μηχανισμός φρόντιζε να ανακατεύεται ενίοτε και να επιβάλει την πολιτική της στην πολιτεία με κλασικότερο παράδειγμα το ίδιο το σχίσμα το 1054. Βέβαια προσπαθούσε να έχει πάντα και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο , δηλαδή ενώ δεχόταν την ετήσια κρατική χορηγία , την ίδια στιγμή αρνιόταν να στηρίξει το κράτος ευλογώντας πολεμιστές κλπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  58. Λινάρδος Κωνσταντίνος26 Μαΐ 2012, 9:16:00 π.μ.

    Επιπλέον θεωρώ ότι η ανθενωτική πολιτική χωρίς να στερείται λογικής και επιχειρημάτων τελικά έβλαψε το κράτος αφού όχι μόνο δεν αποσόβησε την πτώση του αλλά απέτρεψε και κάθε άλλη προσπάθεια που θα μπορούσε να αντιστρέψει την κατάσταση.
    Άλλωστε η πεσιμιστική ανθενωτική άποψη δεν εξηγεί γιατί θα έπρεπε να θεωρείται από τον 13ο αιώνα μάταιη κάθε προσπάθεια σωτηρίας ενός κράτος , η έκταση του οποίου ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη της σημερινής Ελλάδας , όταν το Οσμανικό Μπεηλίκι είχε έκταση όσο η Πελοπόννησος …
    Επίσης δεν εξηγεί γιατί η εκκλησία δεν προσπάθησε να ξεσηκώσει τον κόσμο να αντισταθεί στην Οθωμανική επέλαση όπως έκανε για τους δυτικούς, όπως και την έλλειψη προσπαθειών για την ένωση των ορθόδοξων βαλκανικών χωρών που αν είχε επιτευχθεί από τον 14ο αιώνα θα είχε μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας.
    Το Βυζαντινό κράτος μπορεί να είχε χάσει τα περισσότερα εδάφη του , όμως δεν στερείτο καταρτισμένων στελεχών , ενώ αντίστοιχα το Οθωμανικό μπορεί να επεκτεινόταν , όμως μόνο επί Μεχμέτ και μόνο μετά την Άλωση του 1453 κατάφερε να φτιάξει ισχυρούς θεσμούς που θα το στέριωναν τελειωτικά (κλασικό παράδειγμα η ήττα του 1402 από τον Ταμερλάνο που κόντεψε να διαλύσει το Οθωμανικό κράτος ).
    Μέχρι τότε ο χαρακτήρας του κράτους (παρά τον συγκεντρωτικό του χαρακτήρα αλλά και μια σειρά πετυχημένων θεσμών που είχαν εισαχθεί) είχε κατά βάση νομαδικό χαρακτήρα με την πλειοψηφία των βαλκάνιων υπηκόων του να είναι χριστιανοί προσκείμενοι στον Αυτοκράτορα και την Κωνσταντινούπολη.
    Επομένως οι βάσεις του παρά το μέγεθος του δεν ήταν απόλυτα στέρεες και αυτό το επιβεβαιώνει στην ομιλία του ο ίδιος ο Μεχμέτ το 1452 όταν κάλεσε τους συμβούλους του για να τους ανακοινώσει για ποιους λόγους αποφάσισε να κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη .
    ( Εγώ λοιπόν έχοντας αυτή τη γνώμη και με αυτές τις σκέψεις και για αυτούς τους λόγους , παρακινούμενος επιπλέον και από τις σκευωρίες της πόλης , σας συγκάλεσα εδώ , διότι θεωρώ πια ανυπόφορη αυτή την κατάσταση και θέλω να πεισθείτε απολύτως όλοι και να συμφωνήσετε με την δική μου γνώμη. Και σας λέω πρέπει σύντομα να επιτεθούμε , να πολεμήσουμε και να καταστρέψουμε αυτή τη πόλη επωμιζόμενοι τον πόλεμο με πλήρη ετοιμότητα και προθυμία. Αλλιώς δεν έχουμε πια δικαίωμα να εγείρουμε αξιώσεις στο δικό μας κράτος , να θεωρούμε τα αγαθά του δικά μας και να νομίζουμε πως θα τα έχουμε σίγουρα στο μέλλον.
    Γιατί είναι αδύνατον το κράτος μας να είναι στέρεα θεμελιωμένο και να ζούμε σε ασφαλείς συνθήκες , αν αυτή η πόλη δεν κατακτηθεί ή δεν καταστραφεί.
    Με λίγα λόγια είμαι διατεθειμένος ή να έχω και αυτή και το κράτος μας ή να μην την έχω και να το χάσω και αυτό. Γιατί μαζί με αυτή την πόλη , να το ξέρετε θα έχουμε σίγουρα αυτά που έχουμε κι όσα δεν έχουμε θα μπορούμε να τα αποκτήσουμε. Χωρίς αυτή όμως ή αν μείνει όπως έχει , τίποτε από αυτά που μας ανήκουν δεν θα μας είναι βέβαια κι ούτε θα μπορούμε να περιμένουμε να γίνουν τα άλλα δικά μας.
    Διότι αν οι εχθροί μας κρατήσουν την όλη και πιεσμένοι από εμάς καλέσουν πιο ισχυρούς συμμάχους εναντίον μας και κυριεύσουν τη δική μας θάλασσα, τότε το κράτος μας θα βρίσκεται πάντοτε σε πολέμους και κινδύνους , θα πιέζεται από επιζήμιες δαπάνες κι η έκβαση του πολέμου θα είναι αβέβαιη. Γιατί σε τέτοιες καταστάσεις συνήθως γίνονται πολλά που δεν τα περιμένει κανείς και που δεν θα μπορούσε να τα φαντασθεί ξι αν ένας πόλεμος τραβάει σε μάκρος , η τύχη πολλές φορές παίζει αποφασιστικό ρόλο.
    Αν όμως αντίθετα οι εχθροί μας δεν είναι σε θέση να την κρατήσουν και την παραδώσουν σε άλλους που είναι πιο ισχυροί από αυτούς κι άριστα εξοπλισμένοι με στρατιώτες, με χρήματα , με πολεμικά πλοία , με όπλα και γενικά με τα πάντα, όταν αυτοί τα διεκδικήσουν όλα ακόμη πιο δυναμικά και τα απαιτήσουν ως δικά τους πια , τότε σκεφθείτε σε ποια θέση θα βρεθούμε.
    (Κριτόβουλου (Ιστορία ) κατευθείαν σε ελεύθερη μετάφραση).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  59. Λινάρδος Κωνσταντίνος26 Μαΐ 2012, 9:17:00 π.μ.

    Για αυτό και θεωρώ ότι παρά την οικτρή κατάσταση του κράτους ελπίδες ανάνηψης υπήρχαν , προϋπέθεταν όμως την ένωση των εκκλησιών (εικονική και προσωρινή όπως τόνιζαν οι Παλαιολόγοι) , συν τοις άλλοις και ως στοιχείο που θα βοηθούσε στην σταδιακή επανασυγκόληση του Βυζαντίου με τη πνευματικά συγγενή του δύση.
    Όμως για μερίδα του ιερατείου αυτό που προείχε ήταν να διατηρηθούν τα προνόμια του και όχι η σωτηρία του κράτους , άλλωστε κατά κάποιο τρόπο είχαν και δεμένο τον γάιδαρο τους , αφού λόγω των παρασκηνιακών επαφών που διατηρούσαν με Έλληνες που ήδη βρίσκονταν κοντά στον Μεχμέτ , είχαν και διαβεβαιώσεις για κάτι τέτοιο…
    Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε έμπρακτα μετά την Άλωση , όταν οι Έλληνες αυτοί όχι μόνο πρωτοστάτησαν στην επανασύσταση του Πατριαρχείου αλλά φρόντισαν να αποκτήσουν και τον έλεγχο του , διαμέσου του οποίου θα πετύχαιναν την οικονομική και κοινωνική τους πρόοδο.
    Τώρα σε ότι αφορά τα παραδείγματα που αναφέρεις , οι Ενετοί προσπάθησαν όσο μπορούσαν να βοηθήσουν την Θεσσαλονίκη, o Jorga αναφέρει ότι μπορεί να ξόδεψαν για αυτή έως και 700.000 δουκάτα , ενώ πλήρωσαν και βαρύτατο τίμημα για την υπεράσπιση της το 1430 , αφού είχαν 270 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες (Donald Nicol , Βυζάντιο και Βενετία , Σελ. 460).
    Νομίζω ότι το τίμημα των 270 νεκρών δεν δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό ποντίκια , αντίθετα όπως αναφέρει ο Παπαρρηγόπουλος μερίδα ανθενωτικών ιερέων επιθυμούσε την παράδοση της πόλης λέγοντας το περίφημο σφάξε με Αγά μου να αγιάσω …

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  60. Λινάρδος Κωνσταντίνος26 Μαΐ 2012, 9:17:00 π.μ.

    Η σταυροφορία της Βάρνας όπως είχα μνημονεύσει και σε προηγούμενη ενότητα έδειξε περίτρανα το ευμετάβλητο της κατάστασης , αφού οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Αδριανούπολης τρομοκρατημένοι από την επέλαση των χριστιανών την εγκατέλειπαν σωρηδόν. (Χαλίλ Ιναλτζίκ , Η Οθωμανική αυτοκρατορία Σελ.45).
    Όμως τελικά ο αρχικά εγκλωβισμένος στην Ασία τουρκικός στρατός με την ανοχή ή και την βοήθεια του Ιωάννη Παλαιολόγου και των Γενουατών πέρασε στην Ευρώπη…
    Για την ύποπτη συμπεριφορά του Ιωάννη έχω ήδη αναφερθεί , θα προσθέσω εδώ άλλη μία μαρτυρία για την αμφιλεγόμενη στάση του , από το χρονικό του ανωνύμου που μας πληροφορεί ότι ενώ ο Ιωάννης ήταν αυτός που κάλεσε τον Ουνυάδη τελικά έκανε πίσω.
    Σε αυτό αναφέρεται ότι ο Ιωάννης Παλαιολόγος έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση στον Ουνυάδη προσφέροντας του το αυτοκρατορικό στέμμα αν κατόρθωνε να εκδιώξει τους Τούρκους από την Ευρώπη!!!
    ( ην γαρ ο Ίαγκος στρατηγός μέγας , και διεμηνύσατο προς αυτόν ο βασιλεύς μεθ` όρκου ως εάν δυνηθής εκβαλείν τον εχθρόν ημών εκ της Δύσεως το στέμμα της εμής βασιλείας θήσω εν τη ση κορυφή ως ελευθερωτήν των Χριστιανών και της πίστεως ημών , και έτερα ρήματα πιθανά διεμηνύσατο προς αυτόν ).
    Όμως λίγο παρακάτω ο Ανώνυμος μας ενημερώνει ότι ο Ιωάννης ανταποκρινόμενος στο αίτημα των Τούρκων διέθεσε τελικά καράβια για να περάσει ο Μουράτ και ο στρατός του απέναντι …
    ( Ακούσας ουν τους τοιούτους λόγους ήλθε μέχρι Σκουταρίω , φοβούμενος δε περάσαι ήλθεν ο Χαλούλ Πασάς μετά φουσάτου άντικρυ εκ του δυτικού μέρος του Ασωμάτου και διεμηνύσατο προς τον Βασιλέα όπως περάση αυτόν. Έστειλαν ουν κάτεργον και επέρασεν αυτόν , φοβούμενος μήπως πορευθεί περάσει εκ της Καλλιουπόλεως και ποιήσει μάχην μετά της Πόλεως , εκράτει γαρ και εκ των δύο μερών η θαυμαστή γνώσις του βασιλέως ! ).
    (Σάθας , Μεσαιωνική βιβλιοθήκη , τόμος Ζ Σελ. 563-564).
    Είναι φανερή η αλλαγή στάσης του αυτοκράτορα μένει μόνο να αποδειχθεί τι τον έπεισε να την αλλάξει. Πάντως ο Σάθας αναφέρει ότι η τελευταία φράση που επικροτεί τον Ιωάννη για την τελική του στάση είναι εμβόλιμη , που έχει προστεθεί από μεταφραστή ανθενωτικό ιερέα του κειμένου.
    Επιπλέον να επισημανθεί ότι την κρίσιμη στιγμή της σταυροφορίας του 1444 που η παραμονή των Τούρκων στην Ευρώπη κρεμόταν από μια κλωστή , δεν βρέθηκε ούτε ένας κληρικός ή μοναχός να ξεσηκώσει τον κόσμο εναντίον τους , ούτε ένας ….

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  61. Λινάρδος Κωνσταντίνος26 Μαΐ 2012, 9:18:00 π.μ.

    Επίσης απλοποιείς με ευκολία μια περισσότερο σύνθετη διαμάχη του Ιωάννη Παλαιολόγου με τον Καντακουζηνό , αναφέροντας επιπλέον τον Ιωάννη Παλαιολόγο (υιό της Καθολικής Άννας της Σαβοΐας) και ως εκφραστή μιας εθνικής ανθενωτικής ιδέας , όταν είναι γνωστό ότι είχε ασπαστεί το Καθολικό δόγμα … ενώ ο Κατακουζηνός ήταν υποστηρικτής του Ησυχασμού, που μάλιστα κάποια στιγμή δεν δίστασε να ζητήσει και την στρατιωτική βοήθεια του Τούρκου Ορχάν.
    Επιπροσθέτως κανένας λαός δεν μπορεί να περιμένει μόνο από τους άλλους να τον σώσουν και στο τέλος να τους ασκεί και κριτική ότι δεν τον βοήθησαν αρκετά… κάπου πρέπει να βάλει και αυτός ένα χεράκι….
    Οι Ενετοί από τον 14ο αιώνα εξέτασαν αρκετές φορές το ενδεχόμενο να κρατήσουν για πάρτη τους την πόλη , δίστασαν όμως γιατί θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να έχουν εκτός από τους Οθωμανούς και τους ντόπιους εχθρικά διακείμενους προς εκείνους.
    Πάντως θα συμφωνήσω στο ότι η πολιτική εξουσία αποδείχτηκε ανίκανη στο να αντιμετωπίσει τα πολυποίκιλα προβλήματα που σαν κισσός έπνιγαν το κράτος , ενδιαφερόμενη πρωτίστως για την διατήρηση των κεκτημένων της.
    Ενώ βεβαίως κατά την πολιορκία του 1453 ήταν ύποπτη και η στάση ορισμένων κοινοτήτων που έμεναν στην πόλη ή πέριξ αυτής , όπως οι Γενουάτες αλλά και οι Εβραίοι για τον ρόλο των οποίων υπάρχουν ενδείξεις για συνεργασία με τους Τούρκους πριν την άλωση της πόλης…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  62. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΛΗΘΩΝ ΓΕΜΙΣΤΟΣ
    Ο τελευταίος Έλλην φιλόσοφος και οι ελληνικές ρίζες της οθωμανικής αυτοκρατορίας

    ΠΡΟΛΟΓΟΣ
    Τον Μάρτιο του 2011 βρισκόμουν σε ένα νοσοκομείο της πόλης των Αθηνών αναρρώνοντας από ένα σοβαρό ατύχημα. Εκεί δέχθηκα, μεταξύ άλλων, την επίσκεψη δύο πολύ καλών μου φίλων του Μάριου και του Δημήτριου. Το αποτέλεσμα των δύο αυτών επισκέψεων ήταν να τεθούν δύο πολύ σημαντικά ερωτήματα. Το πρώτο ήταν το «γιατί ο εθνικιστής και οπαδός της αρχαίας ελληνικής θρησκείας και του νεοπλατωνισμού Γεώργιος ΄Πλήθων΄ Γεμιστός στην σύνοδο της Φλωρεντίας-Φεράρας τάχθηκε με την πλευρά των ανθενωτικών και ήταν ένας εκ των δύο που ψήφισαν ενάντια στην ένωση των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσης μαζί με τον μαθητή του Άγιο Μάρκο τον Ευγενικό;».
    Οι δύο αυτοί καλοί μου φίλοι είναι και οι δύο εθνικιστές και αντιπροσωπεύουν κυριολεκτικά τις αντιθέσεις και αντιφάσεις που εμπεριέχονται εντός αυτού που αποκαλούμε ελληνική εθνική ταυτότητα. Ο Μάριος είναι οπαδός της αρχαίας ελληνικής θρησκείας παραδόξως όμως δεν είναι φανατικός φυλετιστής, ο Δημήτριος είναι χριστιανός ορθόδοξος όμως η προσκόλληση του προς το φυλετισμό είναι εξίσου παράδοξα κάτι παραπάνω από φανατική.
    Για να είμαι ειλικρινής ξεκίνησα να δώσω μια απάντηση στο ερώτημα που τέθηκε τέτοια ώστε να δείχνει την αναγκαιότητα της ορθόδοξης πίστης για την διατήρηση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, για να δικαιολογήσω την απόφαση του εθνικιστή να ταχθεί με την πλευρά των ανθενωτικών στην σύνοδο Φερ./Φλωρ., προσπαθώντας να δώσω μια τέτοια λύση οδηγήθηκα σε αδιέξοδο καθώς μια τέτοια απάντηση εμπεριείχε πολλές αντιφάσεις. Έτσι αποφάσισα να δώσω μια απάντηση ερευνώντας τον βίο του Γεμιστού και δίχως την δέσμευση ότι απαραίτητα ο στόχος του ήταν η διατήρηση της ορθόδοξης πίστης των Ελλήνων, με αποτέλεσμα να καταλήξω σε ένα συμπέρασμα που θα άφηνε άφωνο κάθε έλληνα ιστορικό που καθοδηγείται από την μασονική προπαγάνδα σχετικά με τις ρίζες και την φύση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η αλήθεια όμως διαφωτίζει πλήρως τα κίνητρα του Γεμιστού και δικαιολογεί το μεγάλο φόβο και μίσος που εμφυσούσε στους χριστιανούς ανατολής και δύσης, του καιρού του, ο Πλήθων. Το αν τελικά το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα είναι αληθινό και ορθό ή ψευδές και λανθασμένο εναπόκειται στους ιστορικούς που θα θελήσουν να το στηρίξουν ή να το αντικρούσουν.
    Ο Γεώργιος ΄Πλήθων΄ Γεμιστός πηγαίνοντας στην σύνοδο της Φερ./Φλωρ. είχε κατά νου ένα και μοναδικό στόχο την με κάθε μέσο δολιοφθορά κάθε προσπάθειας για συνεννόηση και συνεργασία των χριστιανών ανατολής και δύσης ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους Οθωμανούς να καταλύσουν τα υπολείμματα της βυζαντινής αυτοκρατορίας!
    Στην συνέχεια της εργασίας αυτής θα αποδείξω με ιστορικά ντοκουμέντα ότι ο Πλήθων ποσώς ενδιαφερόταν για την διάδοση του νεοπλατωνισμού στους βάρβαρους και απολίτιστους χριστιανούς της δύσης ο μόνος λόγος για τον οποίο έκανε τις διάσημες ομιλίες του για τον Πλάτωνα στην παπική έδρα του δογματικού καθολικίστικου αριστοτελισμού ήταν γιατί ήθελε να τορπιλίσει κάθε προσπάθεια συνεργασίας των χριστιανών ανατολής και δύσης για την ανακοπή της γέννησης της μελλοντικής Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
    Όταν ο Πλήθων συνέγραφε τους «νόμους» δεν είχε κατά νου μια πιθανή αναγέννηση του βυζαντίου, αλλά την γέννηση της ελληνικής μουσουλμανικής αυτοκρατορίας που ερχόταν, της αυτοκρατορίας των Ελλήνων Οθωμανών!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  63. Ερώτηση: Ο Συλβέστρο Συρόπουλο εχει γραψει βιβλιο ονόματι χρονικο της αλώσεως;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Ο σχολιασμός του αναγνώστη (ενημερωμένου η μη) είναι το καύσιμο για το ιστολόγιο αυτό, έτσι σας προτρέπουμε να μας πείτε την γνώμη σας. Τα σχόλια οφείλουν να είναι κόσμια, εντός θέματος και γραμμένα με Ελληνικούς χαρακτήρες (όχι greeklish και κεφαλαία).

Καλό είναι όποιος θέλει να διατηρεί την ανωνυμία του να χρησιμοποιεί ένα ψευδώνυμο έτσι ώστε σε περίπτωση διαλόγου, να γίνεται αντιληπτό ποιος είπε τι. Κάθε σχόλιο το οποίο είναι υβριστικό η εμπαθές, θα διαγράφεται αυτομάτως.

"Encompass worlds but do not try to encompass me..."

Walt Whitmann

Αναγνώστες

Συνολικές προβολές σελίδας